Η πραγματική τραγωδία της Αϊτής

Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου

ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΕΛΙΟ ΚΟΥΛΟΓΛΟΥ

Όταν στις τηλεοπτικές σας οθόνες παρακολουθείτε φρικιαστικές εικόνες με οδοφράγματα από πτώματα-θύματα του σεισμού ή συμμετέχετε -και σωστά θα κάνετε- σε τηλεοπτικούς μαραθώνιους για την Αϊτή, να θυμάστε ότι εδώ δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με μια φυσική καταστροφή: πρόκειται για το τραγικό τέλος ενός κοινωνικού πειράματος που ξεκίνησε εδώ και δεκαετίες η λεγόμενη διεθνής κοινότητα και ο Εγκέλαδος απλώς το αποτελείωσε.

Με μαέστρο την Ουάσινγκτον, το νεοφιλελεύθερο πείραμα είχε στόχο να αποδείξει ότι ένας υπάκουος λαός μπορεί να συντηρηθεί τρώγοντας μπιφτέκια λάσπης. Δεν πρόκειται για υπερβολή: εδώ και δύο χρόνια οι περισσότεροι από τα 10 εκατ. των Αϊτινών δεν έχουν την πολυτέλεια να φάνε κανονικό φαγητό. Οι διεθνείς οικονομικοί οργανισμοί, η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, είχαν επιβάλει στην κυβέρνηση της Αϊτής να καταργήσει τους δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα, πράγμα που οδήγησε στην εξαφάνιση της τοπικής παραγωγής και στην εισαγωγή φτηνών δυτικών προϊόντων.

Όμως, πριν από 2 χρόνια οι τιμές των τροφίμων απογειώθηκαν διεθνώς, με αποτέλεσμα ένα πιάτο ρύζι να κοστίζει στο Πορτ Ο Πρενς 5 δολάρια. Καθώς ακόμη και για τους λίγους τυχερούς που βρίσκουν δουλειά ο μισθός δεν ξεπερνά τα 100 δολάρια τον μήνα, οι υπόλοιποι εφεύραν τα μπιφτέκια με λάσπη, αλάτι από τη θάλασσα και λίγο βούτυρο που ψήνονταν στον ήλιο.

Πίσω από την τιμωρία της Αϊτής και των κατοίκων της υπάρχει μεγάλη ιστορία. Η Αϊτή ήταν κάποτε το πλουσιότερο κράτος στο δυτικό ημισφαίριο, εξαιτίας του εμπορίου σκλάβων που μεταφέρονταν στο νησί από την Αφρική. Υπήρξε το πρώτο ανεξάρτητο κράτος στη Λατινική Αμερική και το πρώτο κράτος στον κόσμο που κυβερνήθηκε από μαύρους. Όλα αυτά επιτεύχθηκαν χάρη στην επανάσταση των μαύρων σκλάβων και η οποία ξεκίνησε το 1791, δύο μόλις χρόνια μετά τη Γαλλική Επανάσταση.

Οι επαναστάτες νίκησαν τους στρατηγούς του Ναπολέοντα, γεγονός που η Γαλλία δεν τους συγχώρησε ποτέ. Από το 1825 έως το 1947 το Παρίσι ανάγκαζε την Αϊτή να πληρώνει ετήσια αποζημίωση για τα χαμένα κέρδη των Γάλλων δουλεμπόρων. Αυτά μέχρι το 1947. Μετά ανέλαβαν οι Αμερικανοί...

Στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου οι ΗΠΑ υποστήριξαν τον δικτάτορα Ντιβαλιέ και αργότερα τον γιο του, που δολοφόνησαν πάνω από 60.000 αντικαθεστωτικούς. Το 1991, μετά από 28 χρόνια στυγνής δικτατορίας, οι Αϊτινοί εξέλεξαν πρόεδρο τον ιερέα Ζαν Μπερτράντ Αριστίντ, ο οποίος όμως δίσταζε να ακολουθήσει τις επιταγές της Ουάσινγκτον και ανατράπηκε από τον στρατό και τον πατέρα Μπους. Η χώρα βυθίστηκε ξανά στο χάος μέχρι το 2004, όταν ο Αριστίντ ξαναγύρισε στην εξουσία, για να απαχθεί αμέσως μετά και να απομακρυνθεί από το νησί υπό τις ευλογίες του υιού Μπους. Ακόμη κι αν ήθελαν να κάνουν κάτι καλό, οι επόμενοι Πρόεδροι δεν είχαν καμία όρεξη να έχουν την τύχη του Αριστίντ. Για να δώσει βοήθεια στη χώρα, που εν τω μεταξύ είχε στις πλάτες της ένα τεράστιο εξωτερικό χρέος (δεν ξέρω αν σας θυμίζει κάτι), το ΔΝΤ επέβαλε τη νεοφιλελεύθερη συνταγή. Από τα σχολεία μέχρι τα νοσοκομεία, όλες οι κοινωνικές υπηρεσίες καταργήθηκαν. Σε όλη την Αϊτή υπάρχουν μόνο δύο σταθμοί Πυροσβεστικής. Λόγω της φτώχειας, οι κάτοικοι έμεναν σε παραπήγματα και τενεκεδουπόλεις, που με το σεισμό κατέρρευσαν σαν τραπουλόχαρτα. Δεν υπήρχαν πλέον ούτε πυροσβέστες να τους απεγκλωβίσουν από τα συντρίμμια ούτε νοσοκομεία για να τους περιθάλψουν...