Η ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΥΣΤΟΠΙΑΣ ΚΑΙ Ο ΤΡΕΧΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ

Τού Δρ. Παναγιώτη Ηλιόπουλου.

Ο αυστριακός φιλόσοφος Ludwig Wittgenstein, σε μία από τις σημειώσεις στο έργο του Φιλοσοφική Γραμματική παρατηρεί: «Πες μου πώς επιδιώκεις κάτι και εγώ θα μπορώ να σου πω τι είναι εκείνο που επιδιώκεις» [i]. Το αρχικό μας λοιπόν ερώτημα θα είναι πώς μπορεί να επιδιώξει κάτι η Ελλάδα μέσω της πολιτιστικής διπλωματίας, και όχι τι είναι εκείνο που επιδιώκει, κι αυτό για να επιτύχουμε τελικά με μεγαλύτερη σαφήνεια να κατανοήσουμε το αντικείμενο της επιδίωξής της. Στην κατανόηση αυτή, θα δοθεί έμφαση στην παρουσία της πολιτιστικής διπλωματίας, μιας διπλωματίας η οποία φαίνεται ιδιαίτερα απαραίτητη στην παρούσα συγκυρία και όχι αποκλειστικά λόγω του πολιτιστικού της διαφέροντος, όπως θα φανεί στη συνέχεια. Ο ίδιος ο όρος ‘πολιτιστική διπλωματία’ είναι πολύ περισσότερο περίπλοκος από ό,τι αρχικώς εκτιμάται. Συνηθίζουμε να αναφερόμαστε γενικότερα στη διπλωματία ως μια συνθήκη διαπραγμάτευσης μεταξύ κρατών, με απώτερο στόχο ένα αμοιβαίο πολιτικά και εθνικά όφελος[ii]. Η διαχείριση των διεθνών σχέσεων οδηγεί και στην καλλιέργεια αυτών των ιδίων σχέσεων, όπου σκοπός και μέσα ταυτίζονται εντός μιας τρέχουσας πρακτικής. Η πολιτιστική διπλωματία εντάσσεται τυπολογικά ως μια από τις μορφές της λεγόμενης ήπιας διπλωματίας (soft diplomacy, στη διεθνή ορολογία)[iii]. Η ήπια διπλωματία αφορά το χειρισμό του πολιτιστικού προϊόντος αλλά και τη διαμόρφωση προτιμήσεων ενός διεθνούς κοινού. Σε μια αξιόλογη αποστροφή, σχετική με τα παραπάνω, η Hilary Clinton υποστηρίζει πως γενικότερα μέρος της διπλωματίας είναι να διανοίγεις διαφορετικούς ορισμούς για το οικείο συμφέρον[iv].