Τη 16η του αυτού μηνός μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος και Πανευφήμου Ευφημίας

 https://enromiosini.gr/biografies/ti-16i-toy-aytoy-4/

ΑΒΡΑΑΜ  Ε. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ

Η  Αγία και καλλίνικος μάρτυς του Χριστού, Ευφημία, έζησε κατά τούς χρόνους του αυτοκράτορος των Ρωμαίων Διοκλητιανού, που βασίλευσε κατά τα έτη 284-305 μ.Χ. Καταγόταν από την πόλη της Χαλκηδόνας. Ήταν θυγατέρα του περιφανούς και πλουσίου Φιλόφρονος, συγκλητικού στο αξίωμα και της ευσεβούς και συμπαθέστατης στους πτωχούς Θεοδοσιανής. Από τέτοια λοιπόν ρίζα αγαθή βλάστησε η καλλίνικος Ευφημία και δεν άργησε να καταστεί ονομαστή και πανεύφημη για την πίστη της και την ευσέβειά της στον Χριστό. Η  Αγία παιδαγωγήθηκε «εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου»,  γι΄ αυτό αγάπησε τον Χριστό, την παρθενία και την μετά ζήλου ομολο­γία του Χριστού. O ανθύπατος της  Ανατολής Πρίσκος, που είχε συγκάθεδρο τον φιλόσοφο και ιερέα του Άρεως  Απελ­ιανό, κήρυξε,  σύμφωνα με την απόφαση και εντολή του Διοκλητιανού, διωγμό κατά των Χριστιανών στην Ανατολή. Όταν δε έφτασε η εορτή  του ψευδώνυμου Θεού Άρεως, στάλθηκαν γράμματα παντού, προσταγές και κήρυκες σ΄ όλα τα μέρη της Χαλκηδόνας, που προσκαλούσαν όλους τους ανθρώπους να έλθουν στην γιορτή. Όσοι δεν θα προσερχόταν θα φονεύονταν και θα τιμωρούνταν με φοβερά κολαστήρια. Οι χριστιανοί καθ’ ομά­δας και συντροφιές κρυβόντουσαν άλλοι σε σπίτια και άλλοι σε ερημι­κές περιοχές, προσευχόμενοι στον Θεό. Η Αγία  Ευφημία  ηγούνταν μιας τέτοιας ομάδας πιστών που τους στήριζε με τους φλογερούς λόγους της. Όμως διαβλήθηκε η Αγία, ότι ομολογούσε τον Χριστόν ως αληθινό Θεό και συνελήφθηκε μαζί με τα σαράντα εννέα μέλη της ομάδας της.

Στην πρόσκληση του Πρί­σκου να θυσιάσουν στο είδωλο του Άρεως, η Αγία και η  ομάδα της αρνήθηκαν με τόλμη και παρρη­σία. Από την απάντησή τους θύμωσε ο Πρίσκος και έδωσε εντολή να  δείρουν επί είκοσι ημέρες τους χριστιανούς αυτούς και να τους φυλακίσουν. Μετά τις είκοσι ημέρες δοκίμασε και πάλι να πείσει τους μάρτυρες να θυσιάσουν. Μετά την άρνησή τους, τους έδειραν τόσο, ώστε κατακουράστηκαν οι  στρατιώτες που τους έδερναν. Τότε τους λοιπούς μάρτυρες ο Πρίσκος τους έκλεισε στην φυλακή, την δε Αγία προσπάθησε να την πεί­σει να θυσιάσει. Η Αγία ξεχώριζε από την συντροφιά της και έλαμπε σαν λαμπρό αστέρι για την ομορφιά του σώματος, το άνθος της ηλικίας της και το κάλλος της αρετής της. Μετά την άρνησή της και την ομολο­γία της πίστεώς της εις τον Χριστό, την έβαλαν στον τροχό και έτσι κατέκοβαν όλο το σώμα της Αγίας. Κατά το μαρτύριό της η Αγία προσευχόταν διαρκώς. Μετά το πέρας της προσευχής της θαυμα­τουργικά λύθηκε από τον τροχό και αποκαταστάθηκε τέλειο και υγιές το σώμα της.  Η μάρτυς περπατούσε υγιής και αβλαβής και ήταν λαμπρότερη στην όψη. Αλλά όπως «ο αράπης δεν ασπρίζει και ο σκορπιός δεν μαθαίνει να περπατά ίσια», έτσι και ο μιαρός τύραννος Πρίσκος, βλέποντας τέτοιο παράδοξο θαύμα, όχι μόνο δεν κατάλαβε την αλήθεια, αλλά φοβέριζε να κάψει ζωντανή την Αγία. Η μάρτυς του Χριστού δεν φοβήθηκε και απάντησε : «Εγώ, τύραννε, αυτό το πρόσκαιρο και ολιγοχρόνιο πυρ δεν το φοβάμαι, τρέμω εκείνο το αιώνιο που μέλλει να καίει ακατάπαυστα εκείνους, που αρνούνται τον Χριστό». Στην  συνέχεια  πρόσταξε ο άρχοντας και άναψαν καμίνι που η φλόγα του ανέβαινε σαράντα πέντε πήχεις πάνω από την κάμινο. Οι προϊστάμενοι των υπηρετών, Σωσθένης και Βίκτωρ, αρνήθηκαν να ρίξουν την Αγίαν στην κάμινο, διότι έβλεπαν να στεκόταν  δίπλα, στο πλευρό της Αγίας, δύο φοβεροί άν­δρες, δυο Άγιοι άγγελοι, οι οποίοι απειλούσαν ότι  θα διασκορπίσουν την φωτιά. Ο Σωσθένης και ο Βίκτωρ ομολόγησαν τον Χρι­στόν και μαρτύρησαν.  Η  δε Αγία αφού προσευχήθηκε στον Χριστό ρίχθηκε στην κάμινο. Η φλόγα όμως δεν πείραξε την Αγία, ούτε καν τα ρούχα της άγγιξε η φωτιά, αλλά η φωτιά διασκορπίσθηκε έξω από την κάμινο και κατάκαψε πολλούς. Ο Πρίσκος τότε υπέβαλε την  Αγία σε νέο μαρτύ­ριο. Κτυπούσαν την Μάρτυρα με οξείς λίθους και σί­δερα αιχμηρά και έτσι κατακόπηκε και κατασχίστηκε το σώμα της. Και πάλι θαυματουργικά αποκαταστά­θηκε υγιής. Ακολούθως ρίχτηκε η Αγία μέσα σε μεγάλη δε­ξαμενή, όπου υπήρχαν σαρκοβόρα θηρία της θαλάσ­σης. Τα θηρία όχι μόνον δεν έβλαψαν την Αγία, αλ­λά και την βάσταζαν επάνω τους. Έπειτα έβαλαν την Μάρτυρα μέσα σε ένα λάκκο με σουβλιά. Και από εκεί βγήκε η Αγία αβλαβής.  Επιχείρησε τότε ο Πρίσκος να πριονίσει και να κάψει την Αγία. Οι οδόντες στράβωσαν και το πυρ σβέστηκε και τίποτε δεν  έπαθε η ίδια. Τέλος ρίχτηκε η Μάρτυς εις τα θηρία, μέσα στο θέατρο μπροστά στον κόσμο, για να την κατασπαράξουν, όπως ρίχτηκε ο Δανιήλ στον λάκκο των λεόντων. Όμως αυτά, τέσσερα λιοντάρια και τρεις αρκούδες,   ήλθαν πλησίον της και την προσκύνησαν. Επειδή η Αγία προ του μαρτυ­ρίου αυτού ικέτευσε τον Χριστόν να την αναπαύσει πλησίον Του, μία αρκούδα την δάγκωσε ελαφρά, που αυτό έγινε αφορμή και έτσι πα­ρέδωσε την αγία της ψυχή στα χέρια του Νυμφίου της Χριστού. Ήταν τότε η 16η του μηνός Σεπτεμβρίου του έτους 303 μ.Χ. Έγινε δε σεισμός μεγάλος τότε που σάλευσε την πόλη σαν να ήταν φύλλα από δένδρα.

Οι γονείς της Αγίας βρήκαν την ευκαιρία τότε και χαίροντες έθαψαν μετά πάσης τιμής το πάνσεπτό της λείψανο εις την Χαλκηδόνα. Δόξαζαν τον Κύριο, διότι αξιώθηκαν της τιμής να έ­χουν την θυγατέρα τους Μεγαλομάρτυρα της Εκκλη­σίας και πρέσβειρά τους πλησίον Του. O Κύριος τίμησε την καλλίνικο παρθένο  και μάρτυρα Ευφημία με την δωρεάν της αφθαρσίας του πολύαθλου και παρθενικού  της σώματος. Το ιερό χαριτόβρυτο λείψανο της Αγίας βρίσκεται σήμερα στον Ναό του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, στο δεξιό μέρος,  στο Φανάρι της Κωνσταντινούπολης. Ο υμνογράφος της Ακολουθίας της Αγίας παρουσιάζει στο Δοξαστικό του Εσπερινού μια ωραία εικόνα. Παρίσταται στα δεξιά του Σωτήρος η αθληφόρος και παρθένος μάρτυς Ευφημία,  περιβεβλημένη με τις αρετές της, το ανίκητο του αγώνα της, το έλαιο της αγνείας της, το αίμα της αθλήσεως, κρατώντας μια αναμμένη λαμπάδα και με χαρά και αγαλλίαση να λέει στον γλυκύτατο Ιησού: «Έτρεξα, Χριστέ μου, από την μυρωδιά του μύρου Σου, ότι έχω τρωθεί από την αγάπη Σου, τον Θείο έρωτα. Μη με χωρίσεις Επουράνιε Νυμφίε».

Η Αγία Ευφημία παρουσιάστηκε στον Όσιο Παΐσιο τον Αγιορείτη, όταν αυτός βρισκόταν εν ζωή στον κόσμο αυτόν, στο κελί του στο Άγιον Όρος. Εκεί η Αγία του διηγήθηκε τα μαρτύριά της.  Εντύπωση έκανε στον Γέροντα «πώς αυτή η μικροκαμωμένη και αδύνατη άντεξε τόσα μαρτύρια. Να πεις ότι ήταν καμία … (εννοούσε σωματώδης και δυνατή). Μια σταλιά ήταν». Την ρώτησε ο Όσιος: «Πώς άντεξες τέτοια μαρτύρια»; Η Αγία απάντησε: «Αν ήξερα τι δόξα έχουν οι Άγιοι, θα έκανα ό,τι μπορούσα να περάσω πιο μεγάλα μαρτύρια».

Το 451 μ.Χ. στην Χαλκηδόνα συνήλθαν  630 θεοφόροι Πατέρες και συγκρότησαν την Αγία Τετάρτη Οικου­μενική Σύνοδο, επί των ευσεβέστατων Βασιλέων Μαρκιανού και Πουλχερίας. Η Σύνοδος αυτή καταδί­κασε τον αιρετικό Ευτυχή, ένα αρχιμανδρίτη μοναχό από στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος κήρυττε την πλά­νη ότι ο Χριστός έχει μόνον μία φύση και μία ε­νέργεια, αυτή της Θεότητας. Οι Άγιοι Πατέρες δογμάτισαν την πίστη της Εκκλησίας, ότι ο Χριστός έχει δύο τελείας φύσεις, θελήσεις και ενεργείας, την θεία και την ανθρώπινη, εις μία  Υπόσταση. Είναι δε ενωμένες οι δύο φύσεις «ατρέπτως, ασυγχύτως, αναλλοιώτως και αδιαιρέτως». Κατά την ανωτέρω Σύνο­δο οι  Ορθόδοξοι Πατέρες συνέταξαν Τόμο, ο  ο­ποίος περιείχε την πίστη την αληθινή, την οποία πά­ντοτε πίστευε και κήρυττε η Εκκλησία του Χρι­στού. Επίσης οι αιρετικοί  Μονοφυσίτες συνέταξαν ίδιο τόμο, που  περιείχε τις πλάνες τους. Για να πάψει λοιπόν η έριδα μεταξύ των δύο πλευρών, αποφασίστηκε ομοφώνως να τεθούν και οι δύο τόμοι μέσα στη λάρνακα της Αγίας Ευφημίας, για να φανεί ποιον από τους δύο θα δεχτεί η Αγία. Αφού άνοιξαν την λειψανοθήκη έπραξαν έτσι, έβαλαν τους δυο τόμους πάνω στο στήθος της Αγίας και σφράγισαν πάλι αυτήν. Όταν μετά από ορισμένες ημέρες άνοιξαν την λάρνακα, είδαν και εξέστησαν. Βρήκαν τον Τόμο των Ορθοδόξων στα χέρια, στην αγκαλιά  της Αγίας και των αιρετικών Μονοφυσιτών το κεί­μενο, πεταμένο στα πόδια της. Όλοι θαύμασαν γι΄ αυτό το παράδοξο θαύμα. Έτσι οι Ορθόδοξοι στηρίχθηκαν στην πίστη και δόξασαν τον Θεό, οι δε αιρετικοί καταισχύνθηκαν. Η Μεγαλομάρτυς Ευφημία με το εξαίσιο αυτό θαύμα επικύρωσε και υπέγραψε τον Ορθόδοξο Τόμο και διασάλπισε το Χριστολογικό δόγμα περί των δύο φύσεων του Χρι­στού μας εις τα πέρατα της οικουμένης και απέδειξε την διδασκαλία του Ευτυχούς, του ακολούθου του Διοσκούρου και των οπαδών τους Μονοφυσιτών ως σατανική πλάνη.

Αυτήν την ημέρα, 11η  Ιουλίου, γίνεται η πανήγυρη της Αγίας, εις ανάμνηση του μεγίστου θαύματος αυτού, που έγινε από την Αγία Ευφημία, που εκράτυνε τον όρο της πίστεως των Ορθοδόξων και «λίαν εύφρανε τους Ορθοδόξους και κατήσχυνε τους κακοδόξους».

 Ταις πρεσβείαις της Αγίας μεγαλομάρτυρος και Πανευφήμου Ευφημίας, Χριστέ ο Θεός, ελέησον ημάς, Αμήν.