https://www.ert.gr/eidiseis/politismos/ta-adespota-tis-krystalias-patoyli/?
fbclid=IwAR2OA_mHoc1yHAwavQJ7CwpcFXvQ9jOavmFkmneWfmXLpKoHo4Hk0P93HB8
Γιατί «Αδέσποτα»;
H Κρυσταλία Πατούλη γεννήθηκε στον Πειραιά, σπούδασε Ψυχολογία και ειδικεύτηκε στη Συστημική Συμβουλευτική στο ΕΔΑΣ, δίπλα και στην Χάρις Κατάκη, στο Ψυχόδραμα και στην πρόληψη εξαρτήσεων (Θησέας, ΚΕΘΕΑ, 18 Άνω). Εργάζεται ως Συστημικός Σύμβουλος Ψ.Υ. (Μέλος της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ένωσης Συμβούλων Ψ.Υ.). Από το 1990 έως σήμερα, εργάζεται κυρίως ως συντάκτις και αρχισυντάκτις σε ΜΜΕ (Μέλος της ΕΣΠΗΤ) και αναλαμβάνει επιμέλειες βιβλίων. Επιπλέον, από το 2009 παραδίδει το σεμινάριο «Αφήγηση ζωής» (afigisizois.wordpress.com). Το πρώτο της βιβλίο με τα αποτελέσματα της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση (2010-2014) κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κέδρος, τον Δεκέμβριο του 2014. Τα Αδέσποτα κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ταξιδευτής (σελ.: 257, τιμή: €16,00).
fbclid=IwAR2OA_mHoc1yHAwavQJ7CwpcFXvQ9jOavmFkmneWfmXLpKoHo4Hk0P93HB8
ΜΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ, ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ
Επιμέλεια: Μαρία Σφυρόερα
Τα «Αδέσποτα» γεννήθηκαν στο σεμινάριο «Αφήγηση Ζωής»
Πώς προέκυψαν τα «Αδέσποτα»; Ίσως, θα πρέπει να γυρίσω πολύ πίσω στον χρόνο, όταν από την προσχολική μου ηλικία μάζευα όλα τα παιδιά της γειτονιάς για να αναπαραστήσουμε, παίζοντας, σκηνές από τη ζωή μας, ή στην εφηβεία που ζητούσα από τις φίλες μου να μοιραστούμε όσα βιώναμε.
Όλα αυτά, νομίζω, με οδήγησαν στο να σπουδάσω ψυχολογία, αλλά και να εργαστώ ως δημοσιογράφος. Και το 2008 όταν επιτέλους ολοκλήρωσα την εκπαίδευσή μου στη Συστημική Συμβουλευτική, αποφάσισα να συνθέσω τις γνώσεις και την εμπειρία μου σε ένα νέο σεμινάριο «Αφήγηση Ζωής». Ένα βιωματικό εργαστήριο, όπου προσπαθώ να αξιοποιήσω τη δύναμη της γραφής ως εργαλείο: α) επικοινωνίας, β) έκφρασης, γ) δημιουργικότητας, δ) αυτογνωσίας και ε) προσωπικής ανάπτυξης, ανακαλύπτοντας συγχρόνως τα θαυμαστά μυστικά του συγγραφικού εαυτού.
Στα δέκα χρόνια που παραδίδω αυτό το σεμινάριο, οι συμμετέχοντες έγραψαν συνολικά χιλιάδες κείμενα και μοιράστηκαν μέσα από αυτά εμπειρίες κυρίως της παιδικής τους ηλικίας, αφού οι ασκήσεις βασίζονται πρωτίστως σε βιώματα εκείνων των χρόνων, που χτίζονται οι βάσεις για την προσωπικότητα, τον χαρακτήρα, και πάνω από όλα τις δεξιότητές μας, δηλαδή, τη συναισθηματική μας νοημοσύνη. Κάποια από αυτά τα κείμενα μού τα εμπιστεύτηκαν, είτε για να τα δημοσιεύσω –κατά καιρούς– σε διάφορα ενημερωτικά sites του διαδικτύου αλλά και στο blog των συμμετεχόντων, είτε για να επιλεγούν σε μία θεατρική παράσταση της Μαρίας Αιγινίτου, που ανέβηκε με επιτυχία το 2016, είτε για να συμπεριληφθούν σε μία πιθανή έκδοση.
Αυτή η έκδοση είναι τα «Αδέσποτα», που περιλαμβάνουν 45 αφηγήσεις για την παιδική και εφηβική ηλικία, με αφορμή την επέτειο των δέκα χρόνων του σεμιναρίου «Αφήγηση Ζωής» το οποίο και τα «γέννησε».
Γιατί «Αδέσποτα»;
Επέλεξα αυτόν τον τίτλο, εκτός των άλλων, διότι όλον αυτόν τον καιρό, σε όλα αυτά τα κείμενα, κατά συντριπτική πλειοψηφία καταγράφονται εικόνες της ανήλικης ζωής σε στιγμές που ο συντάκτης τους βίωνε –συνειδητά ή ασυνείδητα– την έννοια «αδέσποτος», αλλά και λόγω του ομότιτλου κειμένου, που υπάρχει στο βιβλίο.
Επέλεξα αυτόν τον τίτλο, επίσης, για τον λόγο που εμπνεύστηκα την ιδέα αυτού του σεμιναρίου, από ένα δικό μου κείμενο στο οποίο κατέγραφα κάποια στιγμή της παιδικής μου ζωής, τότε που ξεκίνησα να γράφω «γράμματα» (όπως κάνουν όλοι οι δημοσιο-γράφοι), όταν τεσσάρων ετών, αγωνιούσα για το πότε θα γυρίσει ο πατέρας μου, ενώ εκείνος είχε πεθάνει, τότε που παιδί ακόμα, ένιωσα αδέσποτο, σε μια ταλαιπωρημένη –από την ιστορία της− ελληνική κοινωνία που δεν ήξερε ακόμα, τη λέξη «ψυχολογία». Μετά από την ανάγνωση αυτού του κειμένου, αντιλήφθηκα για τον εαυτό μου, σημαντικά πράγματα που δεν είχα μπορέσει να καταλάβω στα τόσα χρόνια ψυχοθεραπείας και εκπαίδευσης που έκανα με τη δεύτερη ιδιότητά μου.
Επέλεξα αυτόν τον τίτλο, τέλος, κατά κύριο λόγο για «το αδέσποτο παιδί που όλοι έχουμε μέσα μας», όπως γράφει και η κλινικός ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, Ελένη Νίνα, στον πρόλογο του βιβλίου, με την ελπίδα κάποτε να το κατανοήσουμε. Και τότε μπορεί να δεχτούμε να αξιοποιήσουμε τους θησαυρούς που έχει να μας χαρίσει, θετικά, για έναν κόσμο καλύτερο, όπως έκαναν για παράδειγμα κάποιοι από τους συμμετέχοντες με τις δικές τους εκδόσεις.*
Επέλεξα αυτόν τον τίτλο, επίσης, για τον λόγο που εμπνεύστηκα την ιδέα αυτού του σεμιναρίου, από ένα δικό μου κείμενο στο οποίο κατέγραφα κάποια στιγμή της παιδικής μου ζωής, τότε που ξεκίνησα να γράφω «γράμματα» (όπως κάνουν όλοι οι δημοσιο-γράφοι), όταν τεσσάρων ετών, αγωνιούσα για το πότε θα γυρίσει ο πατέρας μου, ενώ εκείνος είχε πεθάνει, τότε που παιδί ακόμα, ένιωσα αδέσποτο, σε μια ταλαιπωρημένη –από την ιστορία της− ελληνική κοινωνία που δεν ήξερε ακόμα, τη λέξη «ψυχολογία». Μετά από την ανάγνωση αυτού του κειμένου, αντιλήφθηκα για τον εαυτό μου, σημαντικά πράγματα που δεν είχα μπορέσει να καταλάβω στα τόσα χρόνια ψυχοθεραπείας και εκπαίδευσης που έκανα με τη δεύτερη ιδιότητά μου.
Επέλεξα αυτόν τον τίτλο, τέλος, κατά κύριο λόγο για «το αδέσποτο παιδί που όλοι έχουμε μέσα μας», όπως γράφει και η κλινικός ψυχολόγος-ψυχοθεραπεύτρια, Ελένη Νίνα, στον πρόλογο του βιβλίου, με την ελπίδα κάποτε να το κατανοήσουμε. Και τότε μπορεί να δεχτούμε να αξιοποιήσουμε τους θησαυρούς που έχει να μας χαρίσει, θετικά, για έναν κόσμο καλύτερο, όπως έκαναν για παράδειγμα κάποιοι από τους συμμετέχοντες με τις δικές τους εκδόσεις.*
Κρυσταλία Πατούλη
*
Πέτρος Γαλιατσάτος, Άσπρα Γάντια, Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Βαγγέλης Γονιδάκης, Μη το γελάς, Εκδόσεις Ταξιδευτής.
Ειρήνη Δερμιτζάκη, Γεννημένος Λούζερ, Εκδόσεις Εύμαρος.
Γιάννης Γαβράς, Της ζωής ο σκηνοθέτης, Εκδόσεις Μετρονόμος και Σαμποτάζ, Εκδόσεις Εστία (υπό έκδοση).
Βασιλική Λαμπίρη, Τα αιχμηρά, Εκδόσεις Μετρονόμος.
Καλλιόπη Καρρά, Αγάντα (υπό έκδοση).
Ελένη Κουράτου, Κάθαρσις, Εκδόσεις Οσελότος.
Πέτρος Γαλιατσάτος, Άσπρα Γάντια, Εκδόσεις Παπαδόπουλος.
Βαγγέλης Γονιδάκης, Μη το γελάς, Εκδόσεις Ταξιδευτής.
Ειρήνη Δερμιτζάκη, Γεννημένος Λούζερ, Εκδόσεις Εύμαρος.
Γιάννης Γαβράς, Της ζωής ο σκηνοθέτης, Εκδόσεις Μετρονόμος και Σαμποτάζ, Εκδόσεις Εστία (υπό έκδοση).
Βασιλική Λαμπίρη, Τα αιχμηρά, Εκδόσεις Μετρονόμος.
Καλλιόπη Καρρά, Αγάντα (υπό έκδοση).
Ελένη Κουράτου, Κάθαρσις, Εκδόσεις Οσελότος.
Απόσπασμα από το βιβλίο: η αφήγηση της Εφ. Π. με τίτλο
«Απ’ ανάγκη πρωταγωνιστής»
«Απ’ ανάγκη πρωταγωνιστής»
Στην οικογένειά μας το χρήμα ήταν ένας παραγκωνισμένος κομπάρσος. Μοναδική αξία είχαν τόσα άλλα, τόσα πολλά, για το χρήμα όμως καμιά αναφορά. Βόλτες, παγωτά, σινεμά, γλέντια, τραπεζώματα, χοροί, μουσικές, παιχνίδια, καλέσματα, εκδρομές, μπουλούκια.
Όλα αυτά μέχρι εκείνο τ’ απόγευμα. Στον ίδιο χώρο μαμά, μπαμπάς κι εγώ. Κοίταζα; Έκανα ότι κοιμόμουνα; Ήμουν απλώς αόρατη γι’ αυτούς; Οι δύο αδελφές μου, η μία μεγαλύτερη και η άλλη μικρότερη, άραγε, κοιμόντουσαν; Δεν ξέρω, δεν θυμάμαι.
Η χροιά της φωνής της μαμάς μου, που έγραφε και διάβαζε, μ’ έκανε να δώσω σημασία στην κάθε λέξη:
«Είμαι 37 χρονών πατέρας τριών παιδιών, υπάρχει απόλυτη ανάγκη να υποβληθώ σε επέμβαση καρδιάς στο Λονδίνο· μεγάλο το κόστος, τα χρήματα δεν φτάνουν, αν δύνασθε, όπως…»
Μετά αναρωτιόταν:
— Μήπως είναι καλύτερα: «Ο πολυαγαπημένος μας σύζυγος και πατέρας είναι επείγον να υποβληθεί σε επέμβαση καρδιάς… επειδή δεν δυνάμεθα… Αν δύνασθε…».
Έλεγε και ξανάλεγε, διόρθωνε, και ο μπαμπάς δεν έλεγε λέξη, σα να μην ήθελε να τον αφορά αυτή η ικεσία. Εκείνη όμως τα ’γραφε, τα ’σβηνε, ξανά μανά σε καινούργιο χαρτί, μ’ ωραία γράμματα, σαν ζωγραφιές ήταν οι λέξεις κάποιος να γυρίσει να τους δώσει σημασία. Ξανά και ξανά, κάπου η φωνή της παραπατούσε, έπεφτε, σηκωνόταν, προσπαθούσε να σταθεί, να φανεί αλύγιστη.
Κι όμως, δεν είδε πίσω από τις πλάτες τους σκιές να θεριεύουν η περηφάνια κι η απελπισία. Αγριοκοίταξε η μία την άλλη με τα δόντια σφιγμένα. Να μην τολμήσει και ουρλιάξει η μία, να μη συρθεί η άλλη. Τρέμανε όμως κι οι δυο. Δεν έγινε τίποτα απ’ αυτά, στοίχειωσαν έτσι μαζί μια ολόκληρη ζωή.
Έκλεισα τα μάτια και τ’ αυτιά να μη δω και να μην ακούσω άλλο. Έτρεξα και ξέθαψα τον μικρό μου θησαυρό, το παραφουσκωμένο κόκκινο γουρουνάκι – όλα μου τα δώρα, τα χαρτζιλίκια εκεί. Χωρίς κουβέντα τέντωσα τα οκτάχρονα χέρια μου προς τον μπαμπά.
Το κατάλαβα από το πικρό του μειδίαμα, ήδη.
«Είναι λίγα, δεν φτάνουν, Εφούλα».
Να ’χεις το νου σου, το σιωπηλό παιδί είναι εκεί και καταγράφει τα πάντα όσο δεν θες να θυμάσαι, όσα φοβάσαι να δεις. Όσο για τον απ’ ανάγκη πρωταγωνιστή, έμεινε στη σκηνή να παίξει τον αηδιαστικό του ρόλο· ένας χαιρέκακος επαίτης, αλαζόνας και απειλητικός στις τέσσερις εναπομείνασες ακρωτηριασμένες μας ψυχές.
Όλα αυτά μέχρι εκείνο τ’ απόγευμα. Στον ίδιο χώρο μαμά, μπαμπάς κι εγώ. Κοίταζα; Έκανα ότι κοιμόμουνα; Ήμουν απλώς αόρατη γι’ αυτούς; Οι δύο αδελφές μου, η μία μεγαλύτερη και η άλλη μικρότερη, άραγε, κοιμόντουσαν; Δεν ξέρω, δεν θυμάμαι.
Η χροιά της φωνής της μαμάς μου, που έγραφε και διάβαζε, μ’ έκανε να δώσω σημασία στην κάθε λέξη:
«Είμαι 37 χρονών πατέρας τριών παιδιών, υπάρχει απόλυτη ανάγκη να υποβληθώ σε επέμβαση καρδιάς στο Λονδίνο· μεγάλο το κόστος, τα χρήματα δεν φτάνουν, αν δύνασθε, όπως…»
Μετά αναρωτιόταν:
— Μήπως είναι καλύτερα: «Ο πολυαγαπημένος μας σύζυγος και πατέρας είναι επείγον να υποβληθεί σε επέμβαση καρδιάς… επειδή δεν δυνάμεθα… Αν δύνασθε…».
Έλεγε και ξανάλεγε, διόρθωνε, και ο μπαμπάς δεν έλεγε λέξη, σα να μην ήθελε να τον αφορά αυτή η ικεσία. Εκείνη όμως τα ’γραφε, τα ’σβηνε, ξανά μανά σε καινούργιο χαρτί, μ’ ωραία γράμματα, σαν ζωγραφιές ήταν οι λέξεις κάποιος να γυρίσει να τους δώσει σημασία. Ξανά και ξανά, κάπου η φωνή της παραπατούσε, έπεφτε, σηκωνόταν, προσπαθούσε να σταθεί, να φανεί αλύγιστη.
Κι όμως, δεν είδε πίσω από τις πλάτες τους σκιές να θεριεύουν η περηφάνια κι η απελπισία. Αγριοκοίταξε η μία την άλλη με τα δόντια σφιγμένα. Να μην τολμήσει και ουρλιάξει η μία, να μη συρθεί η άλλη. Τρέμανε όμως κι οι δυο. Δεν έγινε τίποτα απ’ αυτά, στοίχειωσαν έτσι μαζί μια ολόκληρη ζωή.
Έκλεισα τα μάτια και τ’ αυτιά να μη δω και να μην ακούσω άλλο. Έτρεξα και ξέθαψα τον μικρό μου θησαυρό, το παραφουσκωμένο κόκκινο γουρουνάκι – όλα μου τα δώρα, τα χαρτζιλίκια εκεί. Χωρίς κουβέντα τέντωσα τα οκτάχρονα χέρια μου προς τον μπαμπά.
Το κατάλαβα από το πικρό του μειδίαμα, ήδη.
«Είναι λίγα, δεν φτάνουν, Εφούλα».
Να ’χεις το νου σου, το σιωπηλό παιδί είναι εκεί και καταγράφει τα πάντα όσο δεν θες να θυμάσαι, όσα φοβάσαι να δεις. Όσο για τον απ’ ανάγκη πρωταγωνιστή, έμεινε στη σκηνή να παίξει τον αηδιαστικό του ρόλο· ένας χαιρέκακος επαίτης, αλαζόνας και απειλητικός στις τέσσερις εναπομείνασες ακρωτηριασμένες μας ψυχές.
H Κρυσταλία Πατούλη γεννήθηκε στον Πειραιά, σπούδασε Ψυχολογία και ειδικεύτηκε στη Συστημική Συμβουλευτική στο ΕΔΑΣ, δίπλα και στην Χάρις Κατάκη, στο Ψυχόδραμα και στην πρόληψη εξαρτήσεων (Θησέας, ΚΕΘΕΑ, 18 Άνω). Εργάζεται ως Συστημικός Σύμβουλος Ψ.Υ. (Μέλος της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Ένωσης Συμβούλων Ψ.Υ.). Από το 1990 έως σήμερα, εργάζεται κυρίως ως συντάκτις και αρχισυντάκτις σε ΜΜΕ (Μέλος της ΕΣΠΗΤ) και αναλαμβάνει επιμέλειες βιβλίων. Επιπλέον, από το 2009 παραδίδει το σεμινάριο «Αφήγηση ζωής» (afigisizois.wordpress.com). Το πρώτο της βιβλίο με τα αποτελέσματα της ακτιβιστικής Έρευνας για την Κρίση (2010-2014) κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Κέδρος, τον Δεκέμβριο του 2014. Τα Αδέσποτα κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Ταξιδευτής (σελ.: 257, τιμή: €16,00).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου