https://www.dimokratianews.gr/content/93158/oi-omorfes-petres-poy-mas-leyteronoyn
Ο Ελληνισμός και γλυκοχαράζει πάλι. Σιγά σιγά ξαναφαινόμαστε, μέχρι πάλι να κρυφτούμε«Aγια λιθάρια
Oταν ο Oθωνας γιόρταζε τα Εικοσιπεντάχρονα του ερχομού του στην Ελλάδα, το παπόρι του γύρου έφερνε από τα Εφτάνησα κι από τα παράλια του Μωρηά κόσμο πολύν, Αγωνιστές μάλιστα του Εικοσιένα, που θέλανε να συγχαρούν το Βασιλιά τους.
Αφού πέρασε το βαπόρι την Αίγινα, φάνηκε μπροστά τους η Ακρόπολη λαμπρή. Oλοι καρφώσανε τα μάτια και απλώσανε τα χέρια κατά κει. Τότε ο στρατηγός Τσόκρης, ο Αργίτης, είπε με δυνατή φωνή: Να, εκείνες οι πέτρες μας λευτέρωσαν!»
Αρχική πηγή: «Εφημερίς των συζητήσεων της Βουλής», Περίοδος Η΄, Σύνοδος Α΄, τόμος Β΄, σελίδα 121, συνεδρίαση 13 Δεκεμβρίου 1879 (διηγημένο από τον βουλευτή Ζακύνθου Ρώμα). Παρατίθεται στο βιβλίο του Γιάννη Βλαχογιάννη «Ιστορική Αθνολογία, Ανέκδοτα - Γνωμικά - Περίεργα - Αστεία εκ του βίου διασήμων Ελλήνων 1820-1864», Αθήναι: 1927, ακριβές ανάτυπο από τις εκδόσεις Νέα Θέσις, σελ. 182.
Πώς μπορούν οι πέτρες να λευτερώσουν ένα γένος αρχαίο, μια ράτσα παράξενη και ρομαντική, που σκάλισε τ' όνομά της σε ψηλές κορφές ακμής κι αρετής μα και βαθιές χαράδρες παρακμής; Μπορούν, αν ο λόγος γίνεται για τους Ελληνες. Η αγωνιώδης προσπάθεια για την προσέγγιση του ιδανικού της τέλειας ομορφιάς, εσωτερικής κι εξωτερικής, είναι ένα από τα σπάνια γνωρίσματα της φυλής μας και κάθε σύμβολο αυτού του αγώνα μιλάει στην καρδιά και στις ψυχές μας περισσότερο από όλα τα βιβλία του κόσμου.
Η ίδια η ομορφιά, όπως εκφράστηκε από τα εργαστήρια του Πυθαγόρα από το Ρήγιο, του Κριτία, του Καλάμιδος, του Λυσίππου, του Εξηκία, του Ευφρονίου, του Σμίκρου, του Λυδού, του Πολυκλείτου, του Κηφισοδότου, του Φειδία, του Πραξιτέλους και αναρίθμητων άλλων Ελλήνων καλλιτεχνών, είναι σύμβολο ελευθερίας.
Σε φυσικό, σωματικό επίπεδο η διαμόρφωση σώματος σφριγηλού, αθλητικού και συμμετρικού είναι απόδειξη πειθαρχίας και κυριαρχίας πάνω στις σωματικές ορμές. Το ψυχικό κάλλος αποδεικνύει απελευθέρωση από τα συναισθηματικά πάθη, από τις ψυχικές αλγηδόνες που ταράσσουν τον νου και τον υποτάσσουν σε ρυθμούς απάνθρωπους και καταστάσεις άμετρες και εσφαλμένες.
Είναι ελληνική επινόηση η σύνδεση της ομορφιάς με τις ουράνιες σφαίρες και με τον θείο έρωτα. Στον Πλάτωνα (Φαίδρος 253c-254b) αναφέρεται ότι η ψυχή αναγνωρίζει στην όψη του ερωμένου της την τέλεια ομορφιά που αντίκρισε στο ξέφρενο ταξίδι της στον ουρανό. Η ομορφιά είναι ο Θεός ο ίδιος, σ' Αυτόν ανήκουμε και σ' Εκείνον τείνουμε πάντα να επιστρέφουμε. Οι αγωνιστές του '21 δεν χρειαζόταν να διαβάσουν Πλάτωνα για να το καταλάβουν αυτό. Τα «άγια λιθάρια», όπως τιτλοφορεί την ιστορία τούτη ο Βλαχογιάννης, ήταν εγχάρακτα εντός τους. Ετρεχαν σαν πληροφορία κι εντολή στο αίμα τους.
Κι ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του αποδίδει κίνητρο για μάχη στα υλικά σημάδια που άφησε ο Ελληνισμός στο διάβα του. Οι Ελληνες πολέμησαν ν' απελευθερώσουν την πατρίδα, όπως οι καλλιτέχνες πολίτες-οπλίτες πρόγονοί τους απελευθέρωναν την αρμονία και τη φυσικότητα από τις άμορφες πέτρες.
Γράφει στα απομνημονεύματά του: «Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια - φαίνονταν οι φλέβες, τόσην εντέλειαν είχαν. Οταν χάλασαν τον Πόρο, τα ‘χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και στ' Αργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων· χίλια τάλαρα γύρευαν. [...] Πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μην καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Γι' αυτά πολεμήσαμε».
Η σχέση μας με την τέχνη, την απόδοση της μορφής και την ερμηνεία του σχήματος που προσέφεραν στην ανθρωπότητα οι αρχαίοι Ελληνες ακολουθεί τις σπείρες της διαδρομής του χρόνου. Ανωφερής και κατωφερής η πορεία, φαντάζει κυκλική αλλά οδηγεί κάπου. Δεν είναι περιστροφή γύρω από το ίδιο σημείο. Ανακαλύπτουμε την αλήθεια του κάλλους και ο ίδιος ο χρόνος μάς αποσπά την προσοχή, στρέφουμε το βλέμμα αλλού και τη λησμονούμε τη θεία ομορφιά, που είναι ιδιότητα της αμέριστης ουσίας του ενός. Κι ύστερα πάλι συναντιόμαστε με το αληθές και το ξανακοιτάμε με άλλα μάτια. Αυτό δεν αλλάζει, εμείς αλλάζουμε με τον χρόνο.
Οπως λέει κι ο Σοφοκλής στην τραγωδία «Αίας» 646-647, «ἅπανθ᾽ ὁ μακρὸς κἀναρίθμητος χρόνος φύει τ᾽ ἄδηλα καὶ φανέντα κρύπτεται»· ο χρόνος, ο μακρός και αναρίθμητος φανερώνει όλα τα’ αφανέρωτα και μόλις φανερωθούν τα κρύβει.
Ο Ελληνισμός κρύφτηκε και γλυκοχαράζει πάλι. Σιγά σιγά ξαναφαινόμαστε, μέχρι πάλι να κρυφτούμε.
Παναγιώτης Λιάκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου