Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2017

Πόσο κοντά είναι ο Γ' Παγκόσμιος Πόλεμος;

http://www.antinews.gr/action.read/kosmos/poso-konta-einai-o-g-pagkosmios-polemos-/5.113928
Η Αμερική πρέπει να προσέξει τις ανερχόμενες δυνάμεις της Ρωσίας και της Κίνας, πριν να είναι πολύ αργά. Η αποδοχή σφαιρών επιρροής είναι μια συνταγή για καταστροφή, γράφει ο Robert Kagan, του Ινστιτούτου Brookings.

Σκεφτείτε δύο σημαντικές τάσεις στον κόσμο σήμερα. Η μία είναι η αυξανόμενη φιλοδοξία και ο ακτιβισμός των δύο μεγάλων ρεβιζιονιστικών δυνάμεων, της Ρωσίας και της Κίνας. Η άλλη είναι η μείωση της εμπιστοσύνης, της ικανότητας και της θέλησης του δημοκρατικού κόσμου, και ιδιαίτερα των Ηνωμένων Πολιτειών, να διατηρήσει τη δεσπόζουσα θέση που κατέχει στο διεθνές σύστημα από το 1945. Καθώς οι δύο αυτές γραμμές συγκλίνουν, με τη μείωση της θέλησης και της ικανότητας των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους να διατηρήσουν την παρούσα παγκόσμια τάξη και την αυξανόμενη επιθυμία και ικανότητα των ρεβιζιονιστικών δυνάμεων να την αλλάξουν, θα φτάσει η στιγμή κατά την οποία η υπάρχουσα τάξη θα καταρρεύσει και ο κόσμος θα κατρακυλήσει σε μια φάση βάναυσης αναρχίας, όπως έχει συμβεί τρεις φορές τους τελευταίους δύο αιώνες. Το κόστος της εν λόγω παρακμής, στη ζωή και στην οικονομία, στις χαμένες ελευθερίες και στη χαμένη ελπίδα, θα είναι συγκλονιστικό.
Οι Αμερικανοί τείνουν να θεωρούν την θεμελιώδη σταθερότητα της διεθνούς τάξης δεδομένη, ακόμη και ενώ διαμαρτύρονται για την επιβάρυνση των Ηνωμένων Πολιτειών με τη διατήρηση αυτής της σταθερότητας. Η ιστορία όμως δείχνει ότι οι παγκόσμιες τάξεις καταρρέουν και όταν το κάνουν συμβαίνει συχνά απροσδόκητα, γρήγορα και βίαια. Το τέλος του 18ου αιώνα ήταν το αποκορύφωμα του Διαφωτισμού στην Ευρώπη, πριν η ήπειρος πέσει ξαφνικά στην άβυσσο των Ναπολεόντειων Πολέμων. Στην πρώτη δεκαετία του 20ου αιώνα, τα πιο έξυπνα μυαλά του κόσμου προέβλεψαν ένα τέλος στην σύγκρουση των μεγάλων δυνάμεων, καθώς οι επαναστάσεις στην επικοινωνία και στις μεταφορές έφεραν τις οικονομίες και τους ανθρώπους πιο κοντά. Ο πιο καταστροφικός πόλεμος στην ιστορία ήρθε τέσσερα χρόνια αργότερα. Η φαινομενική ηρεμία της μεταπολεμικής δεκαετίας του 1920 έγινε η κρίση του '30 και, στη συνέχεια, ένας ακόμα παγκόσμιος πόλεμος. Το πού ακριβώς βρισκόμαστε σε αυτό το κλασικό σενάριο σήμερα, πόσο συγκλίνουν οι τάσεις σε αυτό το σημείο καμπής, όπως πάντα, είναι αδύνατον να το γνωρίζουμε. Απέχουμε τρία χρόνια από μία παγκόσμια κρίση, ή 15; Το ότι είμαστε κάπου προς αυτή την κατεύθυνση, ωστόσο, είναι σίγουρο.
Και ενώ είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε τι επιπτώσεις θα έχει η προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ σε αυτές τις τάσεις, τα πρώτα σημάδια δείχνουν ότι η νέα κυβέρνηση είναι πιο πιθανό να επισπεύσει την κρίση από ό,τι να την επιβραδύνει ή να την αντιστρέψει. Ο περαιτέρω συμβιβασμός της Ρωσίας μπορεί να ενθαρρύνει μόνο τον Βλαντιμίρ Πούτιν, και η σκληρή ρητορική με την Κίνα κατά πάσα πιθανότητα θα οδηγήσει το Πεκίνο να δοκιμάσει την αποφασιστικότητα της νέας κυβέρνησης στρατιωτικά. Το αν ο πρόεδρος είναι έτοιμος για μια τέτοια αντιπαράθεση είναι εντελώς ασαφές. Προς το παρόν, δεν φαίνεται να έχει σκεφτεί πολύ για τις μελλοντικές συνέπειες της ρητορικής του και των ενεργειών του.
Η Κίνα και η Ρωσία είναι κλασικά ρεβιζιονιστικές δυνάμεις. Παρά το γεγονός ότι και οι δύο δεν έχουν απολαύσει μεγαλύτερη ασφάλεια από τις ξένες δυνάμεις από ό,τι σήμερα - η Ρωσία από παραδοσιακούς εχθρούς της, προς τα δυτικά, η Κίνα από παραδοσιακούς εχθρούς της στα ανατολικά- είναι δυσαρεστημένες με την τρέχουσα παγκόσμια διαμόρφωση της εξουσίας. Και οι δύο επιδιώκουν να αποκατασταθεί η ηγεμονική κυριαρχία που κάποτε απολάμβαναν στις αντίστοιχες περιοχές τους. Για την Κίνα, αυτό σημαίνει κυριαρχία της Ανατολικής Ασίας, με χώρες όπως η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, και ότι τα έθνη της Νοτιοανατολικής Ασίας συναινούν στη θέληση του Πεκίνου και ενεργούν σύμφωνα με τις στρατηγικές, οικονομικές, και πολιτικές προτιμήσεις της Κίνας. Αυτό περιλαμβάνει το ότι η αμερικανική επιρροή θα αποσυρθεί στον ανατολικό Ειρηνικό, πίσω από τα νησιά της Χαβάης. Για τη Ρωσία, αυτό σημαίνει ηγεμονική επιρροή στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, που η Μόσχα παραδοσιακά θεωρούσε είτε ως μέρος της αυτοκρατορίας ή μέρος της σφαίρας επιρροής της. Τόσο το Πεκίνο όσο και η Μόσχα επιδιώκουν να αποκαταστήσουν αυτό που θεωρούν ως μια άδικη κατανομή της εξουσίας, της επιρροής και της τιμής στην υπό αμερικανική ηγεσία μεταπολεμική παγκόσμια τάξη. Ως απολυταρχίες, αισθάνονται ότι απειλούνται από τις κυρίαρχες δημοκρατικές δυνάμεις στο διεθνές σύστημα και από τις δημοκρατίες στα σύνορά τους. Και οι δύο θεωρούν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως το κύριο εμπόδιο για τις φιλοδοξίες τους, και ως εκ τούτου και οι δύο επιδιώκουν να αποδυναμώσουν την αμερικανική ηγεσία στη διεθνή τάξη ασφαλείας που στέκεται στο δρόμο για την επίτευξη όσων θεωρούν ότι είναι η νόμιμη μοίρα τους.
Ήταν καλό, όσο κράτησε
Μέχρι σχετικά πρόσφατα, η Ρωσία και η Κίνα έχουν αντιμετωπίσει σημαντικά, σχεδόν αξεπέραστα εμπόδια στην επίτευξη των στόχων τους. Το κύριο εμπόδιο ήταν η δύναμη και η συνοχή της ίδιας της διεθνούς τάξης και του κύριου υποστηρικτή και υπερασπιστή της. Το υπό αμερικανική ηγεσία σύστημα πολιτικών και στρατιωτικών συμμαχιών, ιδιαίτερα στις δύο κρίσιμες περιοχές της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας, έχει παρουσιάσει στην Κίνα και τη Ρωσία αυτό που κάποτε ο Dean Acheson χαρακτήρισε ως "καταστάσεις της δύναμης" που απαιτούσαν να συνεχίσουν τις φιλοδοξίες τους με προσοχή και, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, να αναβάλουν σοβαρές προσπάθειες για να διαταράξουν το διεθνές σύστημα.
Το σύστημα έλεγξε τις φιλοδοξίες τους τόσο με θετικούς όσο και με αρνητικούς τρόπους. Κατά τη διάρκεια της εποχής της αμερικανικής υπεροχής, η Κίνα και η Ρωσία έχουν συμμετάσχει και ως επί το πλείστον επωφελήθηκαν από το ανοικτό διεθνές οικονομικό σύστημα που δημιούργησαν και συντηρούν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Εφ' όσον το σύστημα λειτουργούσε, είχαν περισσότερα να κερδίσουν συμμετέχοντας σε αυτό, παρά προκαλώντας το και ανατρέποντάς το. Οι πολιτικές και στρατηγικές πτυχές της τάξης, ωστόσο, έχουν δράσει σε βάρος τους. Η ανάπτυξη και η ζωντάνια της δημοκρατικής κυβέρνησης στις δύο δεκαετίες μετά την κατάρρευση του σοβιετικού κομμουνισμού έθεσαν μια συνεχή απειλή για την ικανότητα των ηγεμόνων στο Πεκίνο και στη Μόσχα να διατηρήσουν τον έλεγχο, και μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου έχουν θεωρήσει κάθε προώθηση των δημοκρατικών θεσμών -ειδικά τη γεωγραφική προώθηση των φιλελεύθερων δημοκρατιών κοντά στα σύνορά τους- ως μια υπαρξιακή απειλή. Αυτό έχει λογική: οι αυταρχικές δυνάμεις από την εποχή του Κλέμενς φον Μέττερνιχ φοβόντουσαν πάντα τη μετάδοση του φιλελευθερισμού. Η ύπαρξη και μόνο των δημοκρατιών στα σύνορά τους, η παγκόσμια ελεύθερη ροή των πληροφοριών που δεν μπορούν να ελέγξουν, η επικίνδυνη σχέση μεταξύ του καπιταλισμού της ελεύθερης αγοράς και της πολιτικής ελευθερίας - όλα αυτά αποτελούν απειλή για ηγέτες που εξαρτώνται από τη διατήρηση των ανήσυχων δυνάμεων στις χώρες τους υπό έλεγχο. Η συνεχής πρόκληση για τη νομιμότητα της ηγεσίας τους, που τέθηκε από την δημοκρατική τάξη που υποστηρίζουν οι ΗΠΑ, τους έκανε φυσικά εχθρικούς τόσο ως προς αυτή την τάξη όσο και προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Όμως, μέχρι πρόσφατα, η υπεροχή των εγχώριων και διεθνών δυνάμεων τους έχει αποτρέψει να συγκρουστούν άμεσα με την τάξη. Οι Κινέζοι ηγέτες έπρεπε να ανησυχούν για το τι θα μπορούσε να προκαλέσει μια αποτυχημένη αντιπαράθεση με τις Ηνωμένες Πολιτείες στη νομιμότητά τους στο εσωτερικό. Ακόμα και ο Πούτιν πέτυχε εύκολα το στόχο του σε περιπτώσεις όπως στη Συρία, όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες αντέδρασαν παθητικά στις πρωτοβουλίες του. Ήταν πιο προσεκτικός όταν αντιμετωπίστηκε από μία ακόμα πιο οριακή αμερικανική και ευρωπαϊκή αντιπολίτευση, όπως στην Ουκρανία.
Ο μεγαλύτερος έλεγχος επί των κινεζικών και ρωσικών φιλοδοξιών ήταν η στρατιωτική και οικονομική δύναμη των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους στην Ευρώπη και την Ασία. Η Κίνα, παρότι όλο και πιο ισχυρή, έπρεπε να εξετάσει πώς θα αντιμετωπίσει την συνδυασμένη στρατιωτική και οικονομική ισχύ της παγκόσμιας υπερδύναμης και μερικές πολύ τρομερές περιφερειακές δυνάμεις που συνδέονται με την συμμαχία ή το κοινό στρατηγικό συμφέρον - συμπεριλαμβανομένης της Ιαπωνίας, της Ινδίας και της Νότιας Κορέας, καθώς και μικρότερα αλλά ισχυρά έθνη όπως το Βιετνάμ και η Αυστραλία. Η Ρωσία έπρεπε να αντιμετωπίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ. Όταν είναι ενωμένες, αυτές υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχίες παρουσιάζουν μια αποθαρρυντική πρόκληση σε μια ρεβιζιονιστική δύναμη, που μπορεί να καλέσει ελάχιστους συμμάχους για βοήθεια. Ακόμη και αν οι Κινέζοι πετύχουν μία νίκη σε μια σύγκρουση, όπως τη στρατιωτική υποταγή της Ταϊβάν ή τη ναυμαχία στη Νότια ή Ανατολική Θάλασσα της Κίνας, θα πρέπει να αντέξουν με την πάροδο του χρόνου το συνδυασμό των βιομηχανικών παραγωγικών δυνατοτήτων μερικών από τα παγκοσμίως πλουσιότερα και πιο τεχνολογικά προηγμένα έθνη και την πιθανή αποκοπή της πρόσβασης στις ξένες αγορές από τις οποίες εξαρτάται η δική τους οικονομία. Μία ασθενέστερη Ρωσία, με μειωμένο τον πληθυσμό της και την εξαρτώμενη από το πετρέλαιο και φυσικό αέριο οικονομία, θα αντιμετωπίσει μια ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση.
Για δεκαετίες, η ισχυρή παγκόσμια θέση που απολαμβάνουν οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχει αποθαρρύνει οποιαδήποτε σοβαρή πρόκληση. Εφ 'όσον οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν αντιληπτές ως αξιόπιστος σύμμαχος, οι κινέζοι και ρώσοι ηγέτες φοβόντουσαν ότι οι επιθετικές κινήσεις τους θα αποτύχουν και, ενδεχομένως, θα ρίξουν τα καθεστώτα τους. Αυτό είναι που ο πολιτικός επιστήμονας William Wohlforth περιέγραψε ως την εγγενή σταθερότητα της μονοπολικής τάξης: καθώς οι δυσαρεστημένες περιφερειακές δυνάμεις προσπάθησαν να αμφισβητήσουν το status quo, οι ανήσυχοι γείτονές τους στράφηκαν προς την μακρινή αμερικανική υπερδύναμη για να περιορίσει τις φιλοδοξίες τους. Και αυτό λειτούργησε. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ενισχύθηκαν και η Ρωσία και η Κίνα σε μεγάλο βαθμό υποχώρησαν - ή τις πρόλαβαν πριν ενεργήσουν καν.
Αντιμέτωπες με αυτά τα εμπόδια, η καλύτερη επιλογή για τις δύο ρεβιζιονιστικές μεγάλες δυνάμεις ήταν πάντα να ελπίζουνε ή, αν είναι δυνατόν, να μηχανεύονται την αποδυνάμωση της υποστηριζόμενης από τις ΗΠΑ παγκόσμιας τάξης από μέσα, είτε διαχωρίζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες από τους συμμάχους της ή αυξάνοντας τις αμφιβολίες σχετικά με τη δέσμευση των ΗΠΑ και ενθαρρύνοντας έτσι τους επίδοξους συμμάχους και εταίρους να παραιτηθούν από τη στρατηγική προστασίας της φιλελεύθερης παγκόσμιας τάξης και να αναζητήσουν καταλύματα σε αμφισβητίες τους.
Ως εκ τούτου, το παρόν σύστημα έχει εξαρτηθεί όχι μόνο από την αμερικανική δύναμη, αλλά και από τη συνοχή και την ενότητα στην καρδιά του δημοκρατικού κόσμου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έπρεπε να παίξουν το ρόλο τους ως ο κύριος εγγυητής της τάξης, ειδικά στον στρατιωτικό και στρατηγικό χώρο, αλλά ο ιδεολογικός και οικονομικός πυρήνας της τάξης -οι δημοκρατίες της Ευρώπης και της Ανατολικής Ασίας και του Ειρηνικού- έπρεπε επίσης, να παραμείνουν σχετικά υγιείς και σίγουρες.
Τα τελευταία χρόνια, οι δύο πυλώνες έχουν κλονιστεί. Η δημοκρατική τάξη έχει αποδυναμωθεί και κατακερματιστεί στον πυρήνα της. Οι δύσκολες οικονομικές συνθήκες, η αναζωπύρωση του εθνικισμού και του φυλετισμού, η ,αδύναμη και αβέβαιη πολιτική ηγεσία και τα αδιάφορα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα, καθώς και μια νέα εποχή της επικοινωνίας που φαίνεται να ενισχύει αντί να αποδυναμώνει τον φυλετισμό, έχουν παράγει μια κρίση εμπιστοσύνης όχι μόνο στις δημοκρατίες, αλλά και ό,τι θα μπορούσε να ονομαστεί σχέδιο φιλελεύθερου διαφωτισμού. Αυτό το σχέδιο ανύψωσε τις οικουμενικές αρχές των ατομικών δικαιωμάτων και του κοινού ανθρωπισμού πάνω από εθνοτικές, φυλετικές, θρησκευτικές, εθνικές ή φυλετικές διαφορές. Έμοιαζε με μια αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτηση που δημιουργεί κοινά συμφέροντα πέρα από τα όρια και τη δημιουργία των διεθνών θεσμών για να εξομαλύνουν τις διαφορές και να διευκολύνουν τη συνεργασία μεταξύ των εθνών. Αντ' αυτού, η τελευταία δεκαετία έχει δει την άνοδο του φυλετισμού και του εθνικισμού, μια αυξανόμενη εστίαση στον Άλλον σε όλες τις κοινωνίες, και την απώλεια της εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, στο καπιταλιστικό σύστημα και στη δημοκρατία. Είμαστε μάρτυρες στο αντίθετο που ο Φράνσις Φουκουγιάμα ονόμασε "τέλος της ιστορίας". Η ιστορία επιστρέφει με μια εκδίκηση και με όλες τις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης ψυχής, συμπεριλαμβανομένης, για πολλούς, της αιώνιας ανθρώπινης λαχτάρας για έναν ισχυρό ηγέτη που θα παρέχει σταθερή καθοδήγηση σε μια εποχή σύγχυσης και έλλειψης συνοχής.
Δεύτερος Μεσαίωνας
Αυτή η κρίση του σχεδίου του διαφωτισμού μπορεί να ήταν αναπόφευκτη, ένα επαναλαμβανόμενο φαινόμενο που παράγεται από εγγενείς αδυναμίες τόσο στον καπιταλισμό όσο και στη δημοκρατία. Στη δεκαετία του 1930, η οικονομική κρίση και η άνοδος του εθνικισμού οδήγησαν πολλούς να αμφιβάλλουν για το αν η δημοκρατία ή ο καπιταλισμός ήταν προτιμότεροι ως εναλλακτικές λύσεις από τον φασισμό και τον κομμουνισμό. Και δεν είναι τυχαίο ότι η κρίση εμπιστοσύνης στον φιλελευθερισμό συνοδεύτηκε από μια ταυτόχρονη κατάρρευση της στρατηγικής τάξης. Στη συνέχεια, το ερώτημα ήταν αν οι Ηνωμένες Πολιτείες, ως η εξωτερική δύναμη, θα παρέμβουν και θα σώσουν, ή θα ανακατασκευάσουν μια τάξη που η Βρετανία και η Γαλλία δεν ήταν πλέον σε θέση ή δεν επιθυμούσαν να διατηρήσουν. Τώρα, το ερώτημα είναι αν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πρόθυμες να συνεχίσουν να υπερασπίζονται την τάξη που δημιούργησαν και η οποία εξαρτάται εξ ολοκλήρου από την αμερικανική ισχύ, ή αν οι Αμερικανοί είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν τον κίνδυνο -αν κατανοούν καν τον κίνδυνο αυτό- και να αφήσουν να καταρρεύσει η τάξη, προκαλώντας χάος και συγκρούσεις.
Αυτή η προθυμία έχει τεθεί σε αμφιβολία για κάποιο χρονικό διάστημα, πολύ πριν από την εκλογή του Τραμπ, ακόμη και πριν από την εκλογή του Μπαράκ Ομπάμα. Όλο και περισσότερο τα εικοσιπέντε χρόνια μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι Αμερικανοί αναρωτιούνται γιατί φέρουν μια τέτοια ασυνήθιστη και υπερμεγέθη ευθύνη για τη διατήρηση της παγκόσμιας τάξης, όταν τα δικά τους συμφέροντα δεν εξυπηρετούνται πάντα με σαφήνεια - και όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες φαίνεται να κάνουν όλες τις θυσίες ενώ οι άλλοι επωφελούνται. Λίγοι θυμούνται τους λόγους για τους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες έλαβαν αυτόν τον αφύσικο ρόλο μετά τους καταστροφικούς δύο παγκόσμιους πολέμους του 20ου αιώνα. Η γενιά που γεννήθηκε μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου δύσκολα μπορεί να αναμένεται να κατανοήσει τη διαρκή σημασία των πολιτικών, οικονομικών δομών και των δομών ασφάλειας που ιδρύθηκαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ούτε είναι πιθανό να μάθουν πολλά για αυτό στο γυμνάσιο και στο κολέγιο με τα εγχειρίδια που έχουν εμμονή να επισημαίνουν τα κακά και τις τρέλες του αμερικανικού "ιμπεριαλισμού".
Τόσο οι κρίσεις του πρώτου μισού του 20ου αιώνα και η λύση τους το 1945 έχουν ξεχαστεί. Κατά συνέπεια, η υπομονή του αμερικανικού λαού με τις δυσκολίες και το τίμημα που συνδέονται με το να παίζουν αυτό το ρόλο σε παγκόσμιο επίπεδο έχει εξαντληθεί. Ενώ οι προηγούμενοι ανεπιτυχείς και δαπανηροί πόλεμοι, στην Κορέα το 1950 και στο Βιετνάμ στη δεκαετία του 1960 και του 1970, και οι προηγούμενες περίοδοι οικονομικής ύφεσης, όπως η ενεργειακή κρίση και ο "στασιμοπληθωρισμός" από τα μέσα έως τα τέλη της δεκαετίας του 1970, δεν είχαν ως αποτέλεσμα τη στροφή των Αμερικανών κατά της παγκόσμιας συμμετοχής, οι ανεπιτυχείς πόλεμοι στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν και η οικονομική κρίση του 2008 το έκαναν.
Ο Ομπάμα επιδίωξε μια αμφίθυμη προσέγγιση για την παγκόσμια συμμετοχή, αλλά ο πυρήνας της στρατηγικής του ήταν ο περιορισμός. Στις ενέργειές του και στις δηλώσεις του, επέκρινε και αποκήρυξε την προηγούμενη αμερικανική στρατηγική και ενίσχυσε ένα εθνικό κλίμα που ευνοεί έναν πολύ λιγότερο ενεργό ρόλο στον κόσμο και πολύ στενότερο ορισμό των αμερικανικών συμφερόντων. Η κυβέρνηση Ομπάμα ανταποκρίθηκε στις αποτυχίες της κυβέρνησης Τζορτζ Μπους στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν όχι με την αποκατάσταση της αμερικανικής ισχύος και επιρροής, αλλά με την περαιτέρω μείωση της. Παρά το γεγονός ότι η διοίκηση υποσχέθηκε να "εξισορροπήσει" την αμερικανική εξωτερική πολιτική στην Ασία και τον Ειρηνικό, στην πράξη αυτό σήμαινε μείωση των συνολικών αναλήψεων υποχρεώσεων και συμβιβασμό με τις ρεβιζιονιστικές δυνάμεις εις βάρος της ασφάλειας των συμμάχων.
Η πρώιμη προσπάθεια της διοίκησης για "επαναφορά" των σχέσεων με τη Ρωσία έδωσε το πρώτο πλήγμα στη φήμη της Αμερικής ως ένας αξιόπιστος σύμμαχος. Καθώς ακολούθησε αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στη Γεωργία, φάνηκε να ανταμείβει την επιθετικότητα της Μόσχας. Η επαναφορά ήρθε επίσης σε βάρος των συμμάχων των ΗΠΑ στην Κεντρική Ευρώπη, καθώς τα προγράμματα στρατιωτικής συνεργασίας με την Πολωνία και την Τσεχική Δημοκρατία εγκαταλείφθηκαν για να κατευνάσουν το Κρεμλίνο. Αυτή η προσπάθεια συμβιβασμού, επιπλέον, ήρθε ακριβώς τη στιγμή που η ρωσική πολιτική προς τη Δύση - για να μην αναφέρουμε τις κατασταλτικές πολιτικές του Πούτιν προς τον ίδιο τον λαό του- είχε σκληρύνει. Αντί να προκαλέσει καλύτερη συμπεριφορά από τη Ρωσία, η επαναφορά έδωσε θάρρος στον Πούτιν, να πιέσει σκληρότερα.
Στη συνέχεια, το 2014, η ανεπαρκής απάντηση της Δύσης στη ρωσική εισβολή της Ουκρανίας και η προσάρτηση της Κριμαίας, αν και καλύτερη από την αναιμική αντίδραση της κυβέρνησης Μπους στην εισβολή της Γεωργίας (η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες, τουλάχιστον επέβαλαν κυρώσεις μετά την εισβολή της Ουκρανίας), εξακολουθούσε να δείχνει την απροθυμία της κυβέρνησης των ΗΠΑ να αναγκάσει τη Ρωσία να υποχωρήσει στη δηλωθείσα σφαίρα ενδιαφέροντος. Ο Ομπάμα, στην πραγματικότητα, αναγνώρισε δημοσίως την προνομιακή θέση της Ρωσίας στην Ουκρανία, παρότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη προσπάθησαν να προστατεύσουν την κυριαρχία της χώρας αυτής. Στη Συρία, η διοίκηση ουσιαστικά κάλεσε τη Ρωσική παρέμβαση μέσω της παθητικότητας της Ουάσιγκτον, και σίγουρα δεν έκανε τίποτα για να την αποθαρρύνει, ενισχύοντας έτσι την αυξανόμενη εντύπωση μιας Αμερικής σε υποχώρηση, σε όλη τη Μέση Ανατολή (μία εντύπωση που δημιουργήθηκε αρχικά από την περιττή και παράλογη απόσυρση όλων των στρατευμάτων των ΗΠΑ από το Ιράκ). Μεταγενέστερες ρωσικές ενέργειες που αύξησαν τη ροή των προσφύγων από τη Συρία προς την Ευρώπη, επίσης, δεν προκάλεσαν καμία αμερικανική απάντηση, παρά το προφανές πλήγμα των εν λόγω προσφυγικών ροών στους Ευρωπαϊκούς δημοκρατικούς θεσμούς. Το σήμα που έστειλε η κυβέρνηση Ομπάμα ήταν ότι κανένα από αυτά δεν ήταν πραγματικά πρόβλημα της Αμερικής.
Στην Ανατολική Ασία, η κυβέρνηση Ομπάμα υπονόμευσε τις υπό διαφορετικές συνθήκες αξιέπαινες προσπάθειές της να διεκδικήσει τα συνεχή συμφέροντα και την επιρροή της Αμερικής. Ο λεγόμενος "άξονας" αποδείχθηκε ότι είναι ως επί το πλείστον ρητορικός. Οι ανεπαρκείς συνολικά αμυντικές δαπάνες απέκλεισαν τις αναγκαίες αυξήσεις στην περιφερειακή στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ με ουσιαστικό τρόπο, και η διοίκηση επέτρεψε να πεθάνει στο Κογκρέσο μια κρίσιμη οικονομική συνιστώσα, η Εταιρική Σχέση Ειρηνικού, κυρίως ένα θύμα της αντιπολίτευσης από το ίδιο το κόμμα του. Ο άξονας επίσης υπέφερε από τη γενική αντίληψη της αμερικανικής υποχώρησης και λιτότητας, που ενθαρρύνθηκε τόσο από την προεδρική ρητορική όσο και από την πολιτική διοίκηση, ιδίως στη Μέση Ανατολή. Η πρόωρη, άσκοπη και στρατηγικά δαπανηρή απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Ιράκ, που ακολουθήθηκε από την συμβιβαστική συμφωνία με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα, και στη συνέχεια από την αποτυχία να κρατήσει τις κόκκινες γραμμές σχετικά με τις απειλές για χρήση βίας κατά του Προέδρου της Συρίας, ήταν κάτι που παρατήρησε όλος ο κόσμος. Παρά την επιμονή της κυβέρνησης Ομπάμα, ότι η αμερικανική στρατηγική θα πρέπει να προσανατολίζεται προς την Ασία, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ αφέθηκαν να αναρωτιούνται πόσο αξιόπιστη μπορεί να είναι η δέσμευση των ΗΠΑ όταν θα αντιμετώπιζε την πρόκληση που θέτει η Κίνα. Η κυβέρνηση Ομπάμα έσφαλε όταν φαντάστηκε ότι θα μπορούσε να περιοριστεί σε παγκόσμιο επίπεδο, ενώ καθησύχαζε τους συμμάχους στην Ασία ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν ένας αξιόπιστος συνεργάτης.
Η φύση απεχθάνεται το κενό
Η επίδραση στις δύο μεγάλες ρεβιζιονιστικές δυνάμεων, εν τω μεταξύ, ήταν να ενθαρρύνουν τις μεγαλύτερες προσπάθειες αναθεώρησης. Τα τελευταία χρόνια, οι δύο δυνάμεις έχουν δραστηριοποιηθεί περισσότερο στην προσπάθεια πρόκλησης της τάξης και ένας λόγος ήταν η αυξανόμενη αντίληψη ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες χάνουν τόσο τη βούληση όσο και την ικανότητα να τη διατηρήσουν. Η ψυχολογική και πολιτική επίδραση των πολέμων στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ στις Ηνωμένες Πολιτείες, η οποία έχει αποδυναμώσει την υποστήριξη στην αμερικανική παγκόσμια εμπλοκή σε όλους τους τομείς, προσέφερε ένα άνοιγμα.
Είναι ένας μύθος, που επικρατεί μεταξύ των φιλελεύθερων δημοκρατιών, ότι οι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις μπορούν να κάνουν ειρήνη, με τη συναίνεση στις απαιτήσεις τους. Ο αμερικανικός περιορισμός, με αυτή τη λογική, θα έπρεπε να μειώσει τις εντάσεις και τον ανταγωνισμό. Δυστυχώς, το αντίθετο συμβαίνει πιο συχνά. Όσο πιο ασφαλείς αισθάνονται οι ρεβιζιονιστικές δυνάμεις, τόσο πιο φιλόδοξες είναι στην προσπάθεια να αλλάξουν το σύστημα προς όφελός τους, διότι η αντίσταση στην αλλαγή φαίνεται να λιγοστεύει. Απλά κοιτάξτε την Κίνα και τη Ρωσία: ποτέ κατά τους τελευταίους δύο αιώνες δεν έχουν απολαύσει μεγαλύτερη ασφάλεια από εξωτερικές επιθέσεις από ό,τι σήμερα. Ωστόσο, και οι δύο παραμένουν δυσαρεστημένες και έχουν γίνει όλο και πιο επιθετικές, πιέζοντας για αυτό που αντιλαμβάνονται ως το μεγαλύτερο πλεονέκτημα τους σε ένα σύστημα όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αντιστέκονται πλέον όσο στο παρελθόν.
Οι δύο μεγάλες δυνάμεις διέφεραν, μέχρι στιγμής, κυρίως στις μεθόδους τους. Η Κίνα μέχρι τώρα ήταν η πιο προσεκτική, επιφυλακτική και υπομονετική από τις δύο, αναζητώντας επιρροή κυρίως μέσω της μεγάλης οικονομικής επιρροής της και χρησιμοποιώντας την αυξανόμενη στρατιωτική ισχύ της κυρίως ως πηγή αποτροπής και περιφερειακού εκφοβισμού. Δεν έχει καταφύγει στην ολοκληρωτική χρήση βίας ακόμα, αν και οι δράσεις της στην Θάλασσα της Νότιας Κίνας είναι στρατιωτικής φύσεως, με στρατηγικούς στόχους. Και ενώ το Πεκίνο είναι δύσπιστο όσον αφορά τη χρήση στρατιωτικής δύναμης μέχρι τώρα, θα ήταν λάθος να υποθέσουμε ότι θα συνεχίσει να δείχνει τέτοια αυτοσυγκράτηση στο μέλλον - ίσως στο εγγύς μέλλον. Οι ρεβιζιονιστικές μεγάλες δυνάμεις με αυξανόμενες στρατιωτικές δυνατότητες πάντα θα κάνουν χρήση αυτών των δυνατοτήτων, όταν πιστεύουν ότι τα πιθανά οφέλη υπερτερούν των κινδύνων και του κόστους. Αν οι Κινέζοι αντιληφθούν ότι η δέσμευση της Αμερικής στους συμμάχους της και η θέση της στην περιοχή εξασθενεί, ή ότι η ικανότητά της να υλοποιεί τις δεσμεύσεις αυτές υποχωρεί, τότε θα είναι περισσότερο διατεθειμένοι να προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν τη δύναμη που αποκτούν, προκειμένου να επιτύχουν τους στόχους τους. Καθώς οι τάσεις συγκλίνουν, εκεί είναι πιθανό να λάβει χώρα η πρώτη κρίση.
Η Ρωσία είναι πολύ πιο επιθετική. Έχει εισβάλει σε δύο γειτονικά κράτη -τη Γεωργία το 2008 και την Ουκρανία το 2014 - και στις δύο περιπτώσεις απέσπασε σημαντικά τμήματα της επικράτειας των δύο αυτών εθνών. Με δεδομένη την ένταση με την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους θα είχαν ανταποκριθεί σε τέτοιες ενέργειες κατά τη διάρκεια των τεσσάρων δεκαετιών του Ψυχρού Πολέμου, η σχετική έλλειψη απάντησης πρέπει να έχει στείλει ένα μήνυμα στο Κρεμλίνο - και σε άλλους σε όλο τον κόσμο. Η Μόσχα στη συνέχεια έστειλε σημαντικές δυνάμεις στη Συρία. Έχει χρησιμοποιήσει την κυριαρχία της στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας ως όπλο. Έχει χρησιμοποιήσει τον κυβερνοπόλεμο εναντίον γειτονικών κρατών. Έχει εμπλακεί σε εκτενείς διαμάχες πληροφοριών σε παγκόσμια κλίμακα.
Πιο πρόσφατα, η ρωσική κυβέρνηση έχει αναπτύξει ένα όπλο που οι Κινέζοι είτε δεν έχουν, είτε επέλεξαν μέχρι στιγμής να μην αναπτύξουν: την ικανότητα να παρεμβαίνει άμεσα στις Δυτικές εκλογικές διαδικασίες, τόσο για να επηρεάζει τα αποτελέσματά τους και, γενικότερα, για να δυσφημεί το δημοκρατικό σύστημα. Η Ρωσία χρηματοδοτεί δεξιά λαϊκιστικά κόμματα σε όλη την Ευρώπη, μεταξύ των οποίων και στη Γαλλία, χρησιμοποιεί τα μέσα μαζικής ενημέρωσης της για να υποστηρίξει τους υποψήφιους που ευνοεί και να επιτίθεται στους άλλους, έχει διαδώσει "ψεύτικες ειδήσεις" για να επηρεάσει τους ψηφοφόρους, πιο πρόσφατα στο δημοψήφισμα της Ιταλίας, και έχει χακάρει ιδιωτικές επικοινωνίες, προκειμένου να φέρει σε δύσκολη θέση εκείνους που επιθυμεί να νικήσει. Το περασμένο έτος, η Ρωσία για πρώτη φορά χρησιμοποίησε αυτό το ισχυρό όπλο εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, παρεμβαίνοντας σε μεγάλο βαθμό στην αμερικανική εκλογική διαδικασία.
Παρά το γεγονός ότι η Ρωσία, με οποιοδήποτε μέτρο, είναι η ασθενέστερη από τις δύο μεγάλες δυνάμεις, έχει μέχρι στιγμής μεγαλύτερη επιτυχία από την Κίνα στην επίτευξη του στόχου της διαίρεσης και της διατάραξης της Δύσης. Οι παρεμβολές στα Δυτικά δημοκρατικά πολιτικά συστήματα, οι πόλεμοι των υπηρεσιών πληροφοριών και ο ρόλος της στη δημιουργία της αυξημένης ροής προσφύγων από τη Συρία προς την Ευρώπη, υπέσκαψαν την εμπιστοσύνη των Ευρωπαίων στα πολιτικά τους συστήματα και στα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα. Η στρατιωτική επέμβαση της στη Συρία, σε αντίθεση με την αμερικανική παθητικότητα, έχει επιδεινώσει τις υπάρχουσες αμφιβολίες για την παραμονή της αμερικανικής δύναμης στην περιοχή. Το Πεκίνο, μέχρι πρόσφατα, έχει καταφέρει ως επί το πλείστον να οδηγήσει τους αμερικανούς συμμάχους πιο κοντά στις Ηνωμένες Πολιτείες, εξαιτίας της ανησυχίας για την αυξανόμενη κινεζική δύναμη - αλλά αυτό θα μπορούσε να αλλάξει γρήγορα, ειδικά αν οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεχίσουν στην σημερινή πορεία τους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι περιφερειακές δυνάμεις ήδη κάνουν επανυπολογισμούς: Οι χώρες της Ανατολικής Ασίας σκέφτονται ενδεχόμενες περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες που δεν περιλαμβάνουν απαραίτητα τις Ηνωμένες Πολιτείες ή, στην περίπτωση των Φιλιππίνων, φλερτάρουν ενεργά με την Κίνα, ενώ ένας αριθμός κρατών στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη κινείται πιο κοντά προς τη Ρωσία, τόσο στρατηγικά όσο και ιδεολογικά. Θα μπορούσαμε σύντομα να αντιμετωπίσουμε μια κατάσταση όπου οι δύο μεγάλες ρεβιζιονιστικές δυνάμεις θα ενεργήσουν επιθετικά, μεταξύ άλλων με στρατιωτικά μέσα, θέτοντας ακραίες προκλήσεις για την αμερικανική και την παγκόσμια ασφάλεια σε δύο περιοχές ταυτόχρονα.
Το περιττό έθνος
Όλα αυτά συμβαίνουν ενώ οι Αμερικανοί συνεχίζουν να δείχνουν την απροθυμία τους να διατηρήσουν την παγκόσμια τάξη που δημιουργήθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Ντόναλντ Τραμπ δεν ήταν η μόνη σημαντική πολιτική προσωπικότητα σε αυτή την τελευταία εκλογική περίοδο που ζήτησε έναν πολύ στενότερο ορισμό των αμερικανικών συμφερόντων και μια ελάττωση των επιβαρύνσεων της αμερικανικής παγκόσμιας ηγεσίας. Ο Πρόεδρος Ομπάμα και ο Μπέρνι Σάντερς εξέφρασαν επίσης μία εκδοχή του "Η Αμερική πρώτα". Ο υποψήφιος μίλησε συχνά για τον "απαραίτητο" παγκόσμιο ρόλο της Αμερικής που χάθηκε και ακόμα και η Χίλαρι Κλίντον αισθάνθηκε υποχρεωμένη να εγκαταλείψει νωρίτερα την υποστήριξή της στην Εταιρική Σχέση Ειρηνικού.
Τουλάχιστον, θα πρέπει να υπάρχουν αμφιβολίες για την προθυμία του αμερικανικού λαού να συνεχίσει να υποστηρίζει τη δομή της διεθνούς συμμαχίας, αρνούμενη στις ρεβιζιονιστικές δυνάμεις τις επιθυμητές σφαίρες επιρροής τους και την περιφερειακή ηγεμονία και προασπίζοντας τους κανόνες της δημοκρατίας και της ελεύθερης αγοράς στο διεθνές σύστημα. Καθώς έρχεται σε μια εποχή αυξανόμενου ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων, ο ορισμός αυτός τους περιορισμού των αμερικανικών συμφερόντων θα επισπεύσει πιθανόν την επιστροφή στην αστάθεια και σε συγκρούσεις περασμένων εποχών. Η αδυναμία στον πυρήνα του δημοκρατικού κόσμου και η μείωση των ευθυνών των Ηνωμένων Πολιτειών σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν ήδη ενθαρρύνει έναν πιο επιθετικό ρεβιζιονισμό από τις δυσαρεστημένες δυνάμεις. Αυτό, με τη σειρά του, έχει εξασθενήσει περαιτέρω την εμπιστοσύνη και την προθυμία να αντισταθούν στον δημοκρατικό κόσμο. Η ιστορία δείχνει ότι αυτή είναι μια καθοδική πορεία από την οποία θα είναι δύσκολο να ανακάμψουμε, αν απουσιάζει μια μάλλον δραματική αλλαγή βέβαια από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αυτή η μετατόπιση μπορεί να έρθει πολύ αργά. Ήταν το 1920, και όχι το 1930, που οι δημοκρατικές δυνάμεις έλαβαν τις πιο σημαντικές και τελικά μοιραίες αποφάσεις. Η απογοήτευση των Αμερικανών μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τους οδήγησε να απορρίψουν το να διαδραματίσουν έναν στρατηγικό ρόλο στη διατήρηση της ειρήνης στην Ευρώπη και την Ασία, παρόλο που η Αμερική ήταν το μόνο αρκετά ισχυρό έθνος για να παίξει αυτό το ρόλο. Η αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών βοήθησε στην υπονόμευση της βούλησης της Βρετανίας και της Γαλλίας και ενθάρρυνε τη Γερμανία στην Ευρώπη και την Ιαπωνία στην Ασία να δράσουν όλο και πιο επιθετικά για την επίτευξη της περιφερειακής κυριαρχίας. Οι περισσότεροι Αμερικανοί ήταν πεπεισμένοι ότι τίποτα που συνέβη στην Ευρώπη ή την Ασία δεν θα μπορούσε να επηρεάσει την ασφάλειά τους. Χρειάστηκε ο Β 'Παγκόσμιος Πόλεμος για να τους πείσει ότι έκαναν λάθος.
Η "επιστροφή στην ομαλότητα" των εκλογών του 1920 φαινόταν ασφαλής και αθώα εκείνη την εποχή, αλλά οι ουσιαστικά εγωιστικές πολιτικές που ακολούθησε η ισχυρότερη δύναμη στον κόσμο στην επόμενη δεκαετία συνέβαλαν στο να στηθεί το σκηνικό για τις συμφορές της δεκαετίας του 1930. Όταν οι κρίσεις άρχισαν να ξεσπούν, ήταν ήδη πολύ αργά για να αποφύγουμε την καταβολή του υψηλού τιμήματος μιας παγκόσμιας σύγκρουσης.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, ήταν πάντα δελεαστικό να πιστεύουμε ότι ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός μπορεί να επιλυθεί μέσω προσπαθειών στη συνεργασία και τον συμβιβασμό. Η ιδέα, που προτάθηκε πρόσφατα από τον Niall Ferguson, ότι ο κόσμος μπορεί να κυβερνηθεί από κοινού από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Ρωσία και την Κίνα, δεν είναι κάτι καινούργιο. Τέτοιες κοινοπραξίες έχουν προταθεί και επιχειρηθεί σε κάθε εποχή, όταν η κυρίαρχη δύναμη ή δυνάμεις στο διεθνές σύστημα προσπάθησαν να αποκρούσουν τις προκλήσεις από τις δυσαρεστημένες ρεβιζιονιστικές δυνάμεις. Σπάνια λειτούργησαν. Οι ρεβιζιονιστικές μεγάλες δυνάμεις δεν είναι εύκολο να ικανοποιηθούν με την πλήρη συνθηκολόγηση. Η σφαίρα επιρροής τους δεν είναι ποτέ αρκετά μεγάλη για να ικανοποιήσει την υπερηφάνεια τους ή την επέκταση της ανάγκης τους για ασφάλεια. Στην πραγματικότητα, η πολύ επέκταση τους δημιουργεί ανασφάλεια, με το να τρομάζουν τους γείτονες και να τους οδηγούν να συνασπιστούν εναντίον της ανερχόμενης δύναμης. Η υπερπλήρης δύναμη για την οποία μίλησε ο Ότο φον Μπίσμαρκ είναι σπάνια. Οι Γερμανοί ηγέτες που τον διαδέχθηκαν δεν ήταν ικανοποιημένοι ακόμα και με το να είναι η ισχυρότερη δύναμη στην Ευρώπη. Στην προσπάθειά τους να γίνουν ακόμα ισχυρότεροι, παρήγαγαν συνασπισμούς εναντίον τους, καθιστώντας το φόβο της "περικύκλωσης" μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Δωσ' τους έναν πόντο, και θα πάρουν ένα χιλιόμετρο
Αυτό είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό των ανερχόμενων δυνάμεων: οι ενέργειές τους παράγουν την ίδια ανασφάλεια που ισχυρίζονται ότι θέλουν να διορθώσουν. Έχουν παράπονα εναντίον της υπάρχουσας τάξης (τόσο η Γερμανία όσο και η Ιαπωνία θεωρούν ότι είναι τα έθνη που "δεν έχουν"), αλλά τα παράπονά τους δεν μπορούν να ικανοποιηθούν, εφόσον η υπάρχουσα τάξη πραγμάτων παραμένει στη θέση της. Η οριακή παραχώρηση δεν είναι αρκετή, αλλά οι δυνάμεις που υπερασπίζονται την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων δεν θα κάνουν κάτι περισσότερο από οριακές παραχωρήσεις, εκτός αν αναγκαστούν από την ανώτερη δύναμη. Η Ιαπωνία, το θιγόμενο έθνος που "δεν έχει" της δεκαετίας του 1930, δεν ικανοποιήθηκε από τη λήψη της Μαντζουρίας το 1931. Η Γερμανία, το θιγόμενο θύμα των Βερσαλλιών, δεν ικανοποιήθηκε από την επαναφορά των Γερμανών της Σουδητίας πίσω στο μαντρί. Ζήτησαν πολύ περισσότερα και δεν μπόρεσαν να πείσουν τις δημοκρατικές δυνάμεις να τους δώσουν αυτό που ήθελαν, χωρίς να καταφύγουν σε πόλεμο.
Η παραχώρηση σφαιρών επιρροής στις ρεβιζιονιστικές δυνάμεις δεν είναι μια συνταγή για την ειρήνη και την ηρεμία, αλλά μάλλον μια πρόσκληση για αναπόφευκτη σύγκρουση. Η ιστορική σφαίρα επιρροής της Ρωσίας δεν τελειώνει στην Ουκρανία. Ξεκινά στην Ουκρανία. Εκτείνεται σε κράτη της Βαλτικής, στα Βαλκάνια και στην καρδιά της Κεντρικής Ευρώπης. Και μέσα στην παραδοσιακή σφαίρα επιρροής της Ρωσίας, άλλα έθνη δεν έχουν αυτονομία ή ακόμα και κυριαρχία. Δεν υπήρξε καμία ανεξάρτητη Πολωνία στο πλαίσιο της Ρωσικής Αυτοκρατορίας, ούτε κάτω από τη Σοβιετική Ένωση. Το να αποκτήσει η Κίνα μια επιθυμητή σφαίρα επιρροής στην Ανατολική Ασία θα σημαίνει ότι, όταν επιλέξει, μπορεί να αποκλείσει την περιοχή στις Ηνωμένες Πολιτείες - και όχι μόνο στρατιωτικά αλλά και πολιτικά και οικονομικά, επίσης.
Η Κίνα, φυσικά, αναπόφευκτα ασκεί μεγάλη επιρροή στη δική της περιοχή, όπως και η Ρωσία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν και δεν πρέπει να εμποδίζουν την Κίνα από το να είναι μια οικονομική δύναμη. Ούτε θα πρέπει να επιθυμούν την κατάρρευση της Ρωσίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει ακόμη και να καλωσορίζουν τον ανταγωνισμό ενός συγκεκριμένου είδους. Οι μεγάλες δυνάμεις ανταγωνίζονται σε πολλαπλά επίπεδα - οικονομικά, ιδεολογικά και πολιτικά, καθώς και στρατιωτικά. Ο ανταγωνισμός στις περισσότερες σφαίρες είναι απαραίτητος, ακόμη και υγιής. Εντός της φιλελεύθερης τάξης, η Κίνα μπορεί να ανταγωνιστεί οικονομικά και με επιτυχία με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ρωσία μπορεί να ευδοκιμήσει στη διεθνή οικονομική τάξη που υπερασπίζεται το δημοκρατικό σύστημα, ακόμη και αν δεν είναι η ίδια δημοκρατική.
Αλλά ο στρατιωτικός και στρατηγικός ανταγωνισμός είναι διαφορετικοί. Η κατάσταση της ασφάλειας υποστηρίζει οτιδήποτε άλλο. Είναι γεγονός σήμερα, όπως ήταν και μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ότι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την ικανότητα και τα μοναδικά γεωγραφικά πλεονεκτήματα για την παροχή της παγκόσμιας ασφάλειας και της σχετικής σταθερότητας. Δεν υπάρχει σταθερή ισορροπία δυνάμεων στην Ευρώπη ή την Ασία χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Και ενώ μπορούμε να μιλάμε για "ήπια δύναμη" και "έξυπνη δύναμη", θα είναι πάντα περιορισμένης αξίας όταν έρχεται αντιμέτωπη με την ωμή στρατιωτική δύναμη. Παρά την χαλαρή συζήτηση για την αμερικανική παρακμή, στον στρατιωτικό τομέα τα πλεονεκτήματα των ΗΠΑ παραμένουν πιο ξεκάθαρα. Ακόμη και σε άλλες αυλές μεγάλων δυνάμεων, οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν την ικανότητα, μαζί με ισχυρούς συμμάχους τους, να αποτρέψουν προκλήσεις στην τάξη της ασφάλειας. Αλλά χωρίς την προθυμία των ΗΠΑ να διατηρηθεί η ισορροπία στις απομακρυσμένες περιοχές του κόσμου, το σύστημα θα καταρρεύσει κάτω από τον ανεξέλεγκτο στρατιωτικό ανταγωνισμό των περιφερειακών δυνάμεων. Μέρος αυτής της προθυμίας συνεπάγεται αμυντικές δαπάνες ανάλογα με τη συνέχιση του παγκόσμιου ρόλου της Αμερικής.
Το να αποδεχθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες την επιστροφή σε σφαίρες επιρροής δεν θα ηρεμήσει τα διεθνή ύδατα. Απλώς θα επιστρέψει ο κόσμος στην κατάσταση που ήταν στο τέλος του 19ου αιώνα, με ανταγωνιστικές μεγάλες δυνάμεις να συγκρούονται πάνω από αναπόφευκτα τεμνόμενες και επικαλυπτόμενες σφαίρες. Αυτές οι εκκρεμείς, διαταραγμένες συνθήκες δημιούργησαν γόνιμο έδαφος για τους δύο καταστροφικούς παγκόσμιους πολέμους του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Η κατάρρευση της κυριαρχούμενης από τη Βρετανία παγκόσμιας τάξης στους ωκεανούς, η διαταραχή της δύσκολης ισορροπίας δυνάμεων στην ευρωπαϊκή ήπειρο καθώς μια ισχυρή ενοποιημένη Γερμανία πήρε σάρκα και οστά, και η άνοδος της ιαπωνικής δύναμης στην Ανατολική Ασία συνέβαλαν σε ένα εξαιρετικά ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, στο οποίο οι δυσαρεστημένες μεγάλες δυνάμεις είχαν την ευκαιρία να συνεχίσουν τις φιλοδοξίες τους, εξαιτίας της απουσίας οποιασδήποτε εξουσίας ή ένωσης ομάδας εξουσίας για να τις ελέγχει. Το αποτέλεσμα ήταν μια άνευ προηγουμένου παγκόσμια καταστροφή και θάνατοι σε επική κλίμακα. Το μεγάλο επίτευγμα της υπό αμερικανικής ηγεσίας παγκόσμιας τάξης στα 70 χρόνια μετά το τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου είναι ότι αυτό το είδος του ανταγωνισμού έχει κρατηθεί υπό έλεγχο και οι συγκρούσεις μεγάλων δυνάμεων έχουν αποφευχθεί. Θα είναι κάτι περισσότερο από ντροπή αν οι Αμερικανοί καταστρέψουν ό,τι δημιούργησαν -και όχι επειδή δεν ήταν πλέον δυνατόν να διατηρηθεί, αλλά απλώς και μόνο επειδή επέλεξαν να σταματήσουν να προσπαθούν.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου


Απ' τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά, και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!

Recent Posts

Ετικέτες

Αρχειοθήκη ιστολογίου