Σε προσωρινό αποκλεισμό από οποιαδήποτε αιμοδοσία βρίσκονται οι κάτοικοι, εργαζόμενοι αλλά και επισκέπτες περιοχών 12 δήμων της χώρας.
Όπως αναφέρει το ρεπορτάζ της «Καθημερινης», ο λόγος για τον οποίο οι περιοχές αυτές τέθηκαν σε «συναγερμό» από τους υπευθύνους του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας και του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων είναι ο εντοπισμός κρουσμάτων ελονοσίας, μιας νόσου που από το 2009 και μετά απασχολεί όλο και πιο συχνά τις υγειονομικές αρχές, καθώς σε ετήσια βάση καταγράφονται περιστατικά εγχώριας μετάδοσής της.
Σύμφωνα με τα επιδημιολογικά στοιχεία που συλλέγει το ΚΕΕΛΠΝΟ, από τις αρχές του έτους έως τα μέσα Αυγούστου είχαν δηλωθεί στο Κέντρο 65 κρούσματα ελονοσίας, εκ των οποίων τα 61 έχουν χαρακτηρισθεί εισαγόμενα – που σημαίνει ότι οι ασθενείς είχαν προσβληθεί σε χώρα του εξωτερικού. Από τα 61 εισαγόμενα κρούσματα ελονοσίας, τα 50 αφορούσαν σε μετανάστες από ενδημικές χώρες (43 από χώρες της Ινδικής χερσονήσου και επτά από χώρες της Αφρικής), και τα 11 κρούσματα αφορούσαν σε ταξιδιώτες που επέστρεψαν από ενδημική χώρα της Αφρικής. Από τα 50 κρούσματα σε μετανάστες, τα 8 καταγράφηκαν σε κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών σε νησιά του Βορείου Αιγαίου.
Από το σύνολο των κρουσμάτων που είχαν δηλωθεί εφέτος έως τα μέσα Αυγούστου, σε τέσσερις ασθενείς υπάρχουν ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2015, οπότε δηλώθηκαν 85 κρούσματα, ενδείξεις ότι ο ασθενής προσβλήθηκε «εντός των τειχών» είχαν εντοπιστεί σε έξι περιστατικά, ενώ οι χρονιές όπου είχε σημάνει στην Ελλάδα «κόκκινος» συναγερμός λόγω εγχώριας μετάδοσης της νόσου ήταν το 2011 και το 2012 (42 και 20 περιστατικά, αντίστοιχα). Οπως αναφέρεται στην έκθεση επιδημιολογικής επιτήρησης του ΚΕΕΛΠΝΟ, στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, έπειτα από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης. Μέχρι και το 2008 καταγράφονταν στην Ελλάδα περίπου 20 - 50 κρούσματα ετησίως, που σχετίζονταν στη μεγάλη τους πλειονότητα με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα. Εως το 2008 δηλώθηκαν στο ΚΕΕΛΠΝΟ μόνο λίγα σποραδικά κρούσματα ελονοσίας, χωρίς ιστορικό ταξιδιού τα έτη 1991, 1999 και 2000. Από το 2009 και μετά, ωστόσο, κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης καταγράφονται σχεδόν κάθε έτος σε διάφορες περιοχές της χώρας, κυρίως ως σποραδικά, αλλά και σε συρροές.
Για την περίοδο αυτή ως «επηρεαζόμενες» από ελονοσία περιοχές έχουν χαρακτηρισθεί από τις υγειονομικές αρχές και άρα έχουν τεθεί σε περιορισμούς σχετικά με την αιμοδοσία περιοχές των δήμων Φαρκαδόνας και Τρικκαίων (Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων), Παλαμά (Π.Ε. Καρδίτσας), Ευρώτα (Π.Ε. Λακωνίας), Χαλκιδέων (Π.Ε. Ευβοίας), Θηβαίων (Π.Ε. Βοιωτίας), Τεμπών (Π.Ε. Λάρισας), Μαραθώνος (Π.Ε. Ανατολικής Αττικής), Δυτικής Αχαΐας (Π.Ε. Αχαΐας), Ανδραβίδας - Κυλλήνης (Π.Ε. Ηλείας) και Λαγκαδά και Πυλαίας (Π.Ε. Θεσσαλονίκης). Ως μέτρα πρόληψης για την ασφάλεια του αίματος είναι ο αποκλεισμός από την αιμοδοσία όσων κατοικούν και εργάζονται σε αυτές τις περιοχές, καθώς και όσων τις έχουν επισκεφθεί (τουλάχιστον μία διανυκτέρευση).
Πατούλης: Να παραιτηθεί ο γ.γ. του υπ. Υγείας
«Να παραιτηθεί ο Γ. Γραμματέας του υπουργείου Υγείας Ι. Μπασκόζος που με τις παραλείψεις του εξέθεσε τη χώρα στον κίνδυνο της ελονοσίας» ζήτησε ο πρόεδρος του ΙΣΑ Γ. Πατούλης με αφορμή την αποκάλυψη ότι περιοχές σε 12 Δήμους της χώρας έχουν τεθεί σε «καραντίνα» στην αιμοδοσία.
«Επιβεβαιώνει δυστυχώς τους φόβους μας ότι οι παραλείψεις του υπουργείου Υγείας έθεσαν σε σοβαρό κίνδυνο τη δημόσια υγεία .Ο Ιατρικός Σύλλογος Αθηνών έχει επανειλημμένως επισημάνει ότι κατά τη φετινή χρονιά υπήρξε ολιγωρία στον στρατηγικό σχεδιασμό για την υλοποίηση των προγραμμάτων καταπολέμησης των κουνουπιών παρά το γεγονός ότι το Κέντρο Έλεγχου και Πρόληψης Νοσημάτων είχε προειδοποιήσει για το αυξημένο κίνδυνο λόγω των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών και είχε ζητήσει να ληφθούν έκτακτα μέτρα» αναφέρει ο Γ. Πατούλης.
Ο Γ. Πατούλης προσθέτει:
«Ωστόσο το υπουργείο Υγείας- όπως παραδέχθηκε σε σχετικές δηλώσεις του ο γενικός γραμματέας Δημόσιας υγείας Ι. Μπασκόζος- περιορίστηκε στον να εκδίδει εγκυκλίους- χωρίς να μεριμνήσει για τον στρατηγικό σχεδιασμό και την παρακολούθηση του σοβαρού αυτού θέματος που συνιστά μεγάλη απειλή για τη δημόσια υγεία. Το αποτέλεσμα είναι ότι η χώρα μας αντιμετωπίζει σήμερα έναν υγειονομικό κίνδυνο με σοβαρές προεκτάσεις.
Όταν μάλιστα ο ΙΣΑ προειδοποίησε για τον κίνδυνο και ζήτησε να ληφθούν μέτρα για να προστατευθεί η Δημόσια υγεία προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του γενικού γραμματέα καθώς και των γνωστών «συνδικαλιστών αυλοκολάκων του».
Δυστυχώς για άλλη μια φορά ο γενικός γραμματέας Δημόσια υγείας Ι. Μπασκόζος, αποδεικνύεται κατώτερος των περιστάσεων. Ανάλογες παραλείψεις στη θωράκιση της χώρας απέναντι στη γρίπη είχαν αποτέλεσμα να έχουμε φέτος ρεκόρ θανάτων από τον ιό.
Η τοπική αυτοδιοίκηση και η επιστημονική κοινότητα δεν θα ανεχτεί άλλο την ανεπάρκεια της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας. Οι παραλείψεις κοστίζουν ανθρώπινες ζωές ενώ στην περίπτωση της ελονοσίας απειλούν να εκθέσουν διεθνώς της χώρα μας. Ο γ. γραμματέας του υπουργείου Υγείας Ι. Μπασκόζος είναι επικίνδυνος για τη Δημόσια υγεία και τον καλούμε να παραιτηθεί.
Τι λέει το ΚΕΕΛΠΝΟ για την ελονοσία - Τα μέτρα πρόληψης
Υπαρκτό είναι το ενδεχόμενο επανεγκατάστασης της ελονοσίας σε ορισμένες περιοχές της χώρας, όπου συνδυάζεται η παρουσία των κατάλληλων διαβιβαστών (ανωφελών κουνουπιών) με την παρουσία ασθενών που προέρχονται από ενδημικές για την ελονοσία χώρες, επισημαίνουν οι επιστήμονες του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ).
Ωστόσο εμφανίζονται καθησυχαστικοί για τα εγχώρια σποραδικά κρούσματα που καταγράφονται καθώς, όπως εξηγούν: «Η εμφάνιση τέτοιων σποραδικών κρουσμάτων έχει παρατηρηθεί και στο παρελθόν και ως ένα βαθμό είναι αναμενόμενη, όπου συνδυάζεται η παρουσία των ικανών διαβιβαστών-κουνουπιών με αυξημένους πληθυσμούς ατόμων από ενδημικές χώρες».
Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, μετά από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης (1946–1960). Έκτοτε, καταγράφονται στην Ελλάδα ετησίως περίπου 20-50 περιστατικά που σχετίζονται -στη μεγάλη τους πλειονότητα- με ταξίδι ή παραμονή σε ενδημική για την ελονοσία χώρα (εισαγόμενα περιστατικά).
Ωστόσο, από το 2009 έως το 2013 καταγράφονταν ετησίως κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης σε διάφορες περιοχές της χώρας: επτά κρούσματα το 2009, τέσσερα το 2010, 42 κρούσματα το 2011, 20 το 2012 και τρία το 2013. Το 2014 δεν καταγράφηκε εγχώρια μετάδοση της νόσου σε καμία περιοχή της χώρας. Το 2015 καταγράφηκαν ξανά 6 εγχώρια κρούσματα ελονοσίας σε νέες και παλαιές περιοχές μετάδοσης.
Το 2016, έως 11 Αυγούστου, καταγράφηκαν συνολικά 65 κρούσματα, εκ των οποίων τα 61 έχουν χαρακτηρισθεί εισαγόμενα και τα 4 έχουν ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης. Τα εγχώρια κρούσματα καταγράφηκαν σε νέες περιοχές μετάδοσης, (Αχαϊα, Ηλεία, Θεσσαλονίκη), οι οποίες σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, έχουν όλα τα χαρακτηριστικά των ευάλωτων περιοχών, δηλαδή, είναι αυξημένου κινδύνου για την μετάδοση της ελονοσίας.
Οδηγίες προς ταξιδιώτες στην Ελλάδα
Το ΚΕΕΛΠΝΟ, βάσει της επιδημιολογικής εικόνας του νοσήματος και των εφαρμοζόμενων μέτρων πρόληψης, θεωρεί ότι ο κίνδυνος μετάδοσης της ελονοσίας σε ταξιδιώτες στην Ελλάδα είναι εξαιρετικά χαμηλός. Για το λόγο αυτό δεν συνιστά λήψη προληπτικής φαρμακευτικής αγωγής έναντι της ελονοσίας, σε άτομα που σκοπεύουν να επισκεφθούν οποιαδήποτε περιοχή της χώρας στην οποία έχει εμφανισθεί κρούσμα με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης της νόσου, Τονίζει όμως την ανάγκη λήψης όλων των προτεινόμενων μέτρων για την ατομική προστασία από τα κουνούπια, κατά την περίοδο κυκλοφορίας τους.
Μέτρα πρόληψης για την ασφάλεια του αίματος έναντι του πλασμώδιου της Ελονοσίας
Το Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α.) λαμβάνοντας υπόψη την οδηγία 2004/33/ΕΚ, το Π.Δ. 138/2005 σχετικά με ορισμένες τεχνικές απαιτήσεις για το αίμα και τα συστατικά του αίματος, το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν είναι ενδημική για την ελονοσία χώρα, τις σχετικές συστάσεις των εμπειρογνωμόνων ECDC/WHO Ευρώπης πάνω στα θέματα ασφάλειας του αίματος από την ελονοσία καθώς και την απόφαση της «Ομάδας Εργασίας για τον καθορισμό των επηρεαζόμενων περιοχών από τα νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές» βάση της οποίας καθορίζονται οι επηρεαζόμενες από την ελονοσία περιοχές εφαρμόζει τα παρακάτω μέτρα ασφάλειας του αίματος και αιμοεπαγρύπνησης έναντι του πλασμώδιου της ελονοσίας.
Α. Μέτρα που αφορούν στις επηρεαζόμενες περιοχές:
Αποκλεισμός από την αιμοδοσία ατόμων που κατοικούν & εργάζονται στις ανωτέρω περιοχές.
Εγρήγορση των κλιμακίων αιμοληψίας των Υπηρεσιών Αιμοδοσίας για τη λήψη ατομικού και οικογενειακού ιστορικού και αυστηρότητα για την τήρηση των Κανονισμών Επιλογής του Αιμοδότη.
Αναβολή για διάστημα 6 μηνών πληθυσμιακών αιμοληψιών στις επηρεαζόμενες περιοχές
Β. Μέτρα, που αφορούν όλες τις Υπηρεσίες Αιμοδοσίας:
Εγρήγορση όλων των Υπηρεσιών Αιμοδοσίας για την εφαρμογή των κανονισμών επιλογής του αιμοδότη και παρακολούθηση της ιστοσελίδας του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.: www.keelpno.gr , για τα επιδημιολογικά και κλινικο-εργαστηριακά δεδομένα κατά τη φετινή περίοδο μετάδοσης της ελονοσίας.
Αποκλεισμός από την αιμοδοσία επισκεπτών από τις επηρεαζόμενες περιοχές για διάστημα 6 μηνών μετά την επιστροφή τους.
Η επίσκεψη θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον μία διανυκτέρευση, συμπεριλαμβανόμενης της παραμονής στην επηρεαζόμενη περιοχή από τις πρώτες βραδινές έως τις πρώτες πρωινές ώρες.
Ο επισκέπτης μπορεί να γίνει αποδεκτός για αιμοδοσία νωρίτερα, εάν τα αποτελέσματα ανοσολογικής (IFΑT, ELISA) και γονιδιακής μοριακής δοκιμασίας (PCR) είναι αρνητικά για ελονοσία.
Άτομα με ιστορικό ελονοσίας μπορούν να αιμοδοτήσουν 3 έτη μετά τη λήξη της θεραπείας και την απουσία συμπτωμάτων. Μετά από αυτή την περίοδο, γίνονται αποδεκτοί για αιμοδοσία μόνον εφόσον τα αποτελέσματα ανοσολογικής (IFΑT, ELISA) και γονιδιακής μοριακής δοκιμασίας (PCR) είναι αρνητικά για ελονοσία.
Γ. Μέτρα Αιμοεπαγρύπνησης
Οδηγίες προς τους αιμοδότες, εάν εμφανίσουν πυρετό αδιάγνωστης αιτιολογίας μετά την αιμοδοσία, να ενημερώσουν την Υπηρεσία, στην οποία αιμοδότησαν ανεξαρτήτως περιοχής.
Σε περίπτωση μετάδοσης ελονοσίας μετά μετάγγιση αίματος/συμπυκνωμένων ερυθρών εφαρμόζεται αναδρομικός έλεγχος και μελέτη ανιχνευσιμότητας για την αναζήτηση και επανεξέταση των αιμοδοτών που εμπλέκονται στη μετάγγιση των ληπτών.
Ελονοσία
Η ελονοσία είναι η πιο σοβαρή παρασιτική λοίμωξη και σημαντικό αίτιο θανάτου παγκόσμια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, 300 - 500 εκατομμύρια άτομα προσβάλλονται κάθε χρόνο, εκ των οποίων τα περισσότερα είναι παιδιά κάτω των 5 ετών, ενώ καταγράφονται πάνω από 1 εκατομμύριο θάνατοι λόγω της ελονοσίας. Η νόσος ενδημεί σε περισσότερες από 100 χώρες. Οι κλιματολογικές συνθήκες επηρεάζουν τη γεωγραφική και εποχική κατανομή της νόσου. Σε πολλές τροπικές περιοχές η νόσος μεταδίδεται όλο το έτος, ενώ στις εύκρατες περιοχές η μετάδοση σχεδόν διακόπτεται κατά τους ψυχρούς μήνες.
Ο κυριότερος τρόπος μετάδοσης της νόσου είναι το τσίμπημα από κουνούπια που μεταφέρουν το πλασμώδιο στον άνθρωπο. Τα κουνούπια είναι πιο ενεργά κυρίως μεταξύ της δύσης και της ανατολής του ηλίου. Πιο σπάνια, η ελονοσία μπορεί να μεταδοθεί με μετάγγιση μολυσμένου αίματος ή με μολυσμένες σύριγγες και βελόνες. Επίσης, σπανιότερα, η ελονοσία μπορεί να μεταδοθεί από κουνούπια, που μεταφέρονται από ενδημικές περιοχές με αεροπλάνα, και να εμφανιστούν έτσι κρούσματα ελονοσίας χωρίς επίσκεψη σε ενδημική περιοχή. Η μετάδοση από τη μητέρα στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της κύησης είναι σπάνια.
Πηγή:imerisia.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου