Οι πόλεμοι για την ανεξαρτησία της Σκωτίας μέρος Α΄ (η άνοδος του William Wallace (Braveheart))

http://www.istorikathemata.com/2014/09/The-wars-of-Scottish-inependance-rise-of-William-Wallace-1297-1304.html

γράφει ο Φιλίστωρ

Εισαγωγή - Η διαδοχή του Αλεξάνδρου ΙΙΙ και η επέμβαση του Βασιλιά Εδουάρδου Ι στα εσωτερικά της Σκοτίας 

Ο θάνατος του Βασιλιά της Σκωτίας Αλεξάνδρου ΙΙΙ το 1286 μ. Χ. δημιούργησε πρόβλημα στην διαδοχή του καθότι ήταν άκληρος και υπήρχαν 13 ισχυροί ευγενείς που έριζαν για το στέμμα της Σκοτίας. Για να αποφευχθεί ο εμφύλιος συμφώνησαν όλοι να ζητήσουν την διαιτησία του Άγγλου Βασιλιά Εδουάρδου Ι. Ο Εδουάρδος αποδέχθηκε επιλέγοντας το 1292 ως βασιλιά τον John Balliol, αλλά εν τω μεταξύ είχε καταφέρει να θεωρηθεί το Βασίλειο της Σκοτίας ως Αγγλικό φέουδο. Η επιλογή του Balliol δημιούργησε εσωτερική αναταραχή και διχασμό στο ατελείωτο μεσαιωνικό ψηφιδωτό των κλάνς, ενώ ο δεύτερος ισχυρότερος διεκδικητής του στέμματος Robert Bruce

βασιλιάς Εδουάρδος Ι

βυσσοδομούσε εναντίον του νέου Βασιλιά. Ο Εδουάρδος στα επόμενα χρόνια συστηματικά υπονόμευε την εξουσία του Balliol χάρις την επιρροή που είχε αποκτήσει στα εσωτερικά της Σκοτίας, εκμεταλλευόταν κάθε ευκαιρία για να επεμβαίνει στα εσωτερικά της χώρας και περίμενε την κατάλληλη στιγμή για να εισβάλλει στην Σκωτία και να την προσαρτήσει στο Βασίλειο του.

Το 1296 ο Εδουάρδος, μετά από πυρετώδεις στρατιωτικές προετοιμασίες εισέβαλε τελικώς στην Σκοτία και κατέλαβε την πόλη Berwick, την οποία κατέστρεψε ολοσχερώς λόγω της αντίστασης που του προέβαλλε. Ο Άγγλος βασιλιάς επέτρεψε στους στρατιώτες του να σκοτώσουν όλους τους άρρενες κατοίκους της πόλης και να βιάσουν όλες τις γυναίκες επειδή ο ανιψιός του σκοτώθηκε από έναν τοξότη κατά τις συμπλοκές στους δρόμους της πόλης. Στην συνέχεια, νίκησε στο Dunbar τα στρατεύματα του Σκώτου βασιλιά Balliol και σε μια τελετή στο Scone έλαβε το στέμμα της Σκοτίας ενώπιον 2000 Σκώτων ευγενών και προσπάθησε να προσαρτήσει την Σκωτία εγκαθιστώντας φρουρές σε όλη την ύπαιθρο της. Οι φρουρές αυτές καταπίεζαν αφόρητα τον ντόπιο πληθυσμό και τον οδηγούσαν μοιραία είτε στην παρανομία είτε στην εξέγερση. Ο Εδουάρδος επέστρεψε στην Αγγλία αποσπώντας και την "πέτρα του πεπρωμένου", ένα ιερό αντικείμενο που χρησιμοποιούσαν στην τελετή για την ενθρόνιση των Σκωτσέζων βασιλιάδων.

Η εξέγερση των Σκωτσέζων και η άνοδος του William Wallace

Το άγαλμα του Wallas στο Εδιμβούργο

Ο Εδουάρδος πίστεψε ότι η σφαγή του Berwick θα αποτελούσε ένα φόβητρο για τους Σκωτσέζους που ενίσχυε την υποταγή τους. Υπολόγισε λαθός καθώς τα αίσχη και η βία των Άγγλων στρατιωτών και η αυθαιρεσία των κατά τόπους Άγγλων διοικητών δημιούργησε ένα κύμα μίσους εναντίον της εξουσίας του και εστίες αντίστασης σε όλη την Σκωτία. Ένας από αυτούς που μάχονταν την Αγγλική κατοχή ήταν ο περίφημος William Wallace. Είναι γεγονός ότι όλες μας οι σχετικές γνώσεις με τον Σκωτσέζο πολέμαρχο προέρχονται από χρονικά και ποιήματα της μεσαιωνικής εποχής τα οποία δεν φημίζονται για την ιστορική τους ακρίβεια - το αντίθετο μάλιστα. Οι πληροφορίες μας εκτός των πολύ βασικών (π.χ. μάχες), είναι όλες αμφισβητήσιμες και δεν θα είμασταν μακριά από την αλήθεια αν λέγαμε ότι η αναφορά μας αγγίζει περισσότερο τον ρομαντικό θρύλο παρά την Ιστορία ως ορθολογική ανασκευή του παρελθόντος.

Προερχόμενος από ασήμαντη οικογένεια ευγενών Ιρλανδικής καταγωγής (το πιθανότερο), ο Wallace γεννήθηκε περίπου το 1272 μ. Χ. Ουσιαστικά προσέρχεται στο προσκήνιο της Ιστορίας ένοπλος και έτοιμος μαχητής, όπως αιφνιδιαστικά είχε γεννηθεί η θεά Αθηνά από το κεφάλι του Δία. Σύμφωνα με ένα χρονικό από το 1297 είχε βγει στην παρανομία καθώς στο Dundee είχε σκοτώσει τον γιο του Άγγλου σερίφη. Φαίνεται πως σε μια άλλη περίπτωση σκότωσε δύο Άγγλους στρατιώτες που απαιτούσαν να τους παραδώσει τα ψάρια που είχε πιάσει στο ποτάμι του Irvine. Σε κάθε περίπτωση ζούσε στην απόλυτη παρανομία περιστοιχισμένος από σκληροτράχηλους ακολούθους που επίσης είχαν έρθει σε προστριβές με τις Αγγλικές αρχές. Η ομάδα του τριγυρνούσε στην ύπαιθρο δολοφονώντας μεμονωμένους Άγγλους στρατιώτες, στήνοντας ενέδρες σε περαστικούς Άγγλους ιππείς, και κάνοντας επιθέσεις σε απομονωμένα φρούρια.

 

Ο Wallace είχε επιβλητικό παρουσιαστικό, τον διέκρινε η γενναιότητα, η αποφασιστικότητα, η φαντασία και το χάρισμα να εμπνέει τον κόσμο να τον ακολουθεί. Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Wallace είχε παντρευτεί την Marion Braidfoot από το Lanark την οποία επισκεπτόταν μυστικά. Όταν ο Άγγλος σερίφης sir William Heselrig έμαθε το γεγονός, αιχμαλώτισε την Marion και την δολοφόνησε. Ο Wallace και οι άνδρες του, σε μια πράξη εκδίκησης, κατάφεραν να μπουν στο Lanark χωρίς να γίνουν αντιληπτοί, και με μια αιφνιδιαστική επίθεση να εισχωρήσουν στο κάστρο μέχρι το δωμάτιο του Heselrig. Ακολούθως, ο Wallace έσφαξε τον Heselrig και όλη τη φρουρά του κάστρου το οποίο και έκαψε. Η σφαγή του Heselrig μαθεύτηκε μέχρι και στο Λονδίνο, δημιουργώντας ανησυχία στον Εδουάρδο για την κατάσταση στην Σκωτία.  

Ο αέρας της αποστασίας φυσούσε με δύναμη στα highlands ενώ η φήμη του Wallace είχε εδραιωθεί σε όλη την Σκωτία. Επίσημα η εξέγερση των Σκώτων ξεκίνησε με την επανάσταση των ευγενών -ανάμεσα στους οποίους ήταν και ο Robert Bruce. Οι ευγενείς συγκέντρωσαν τον στρατό τους το καλοκαίρι του 1297 στο Irvine. Μια Αγγλική δύναμη με αρχηγούς τον Sir Henry Percy και τον Sir Robert Clifford, πέρασαν κεραυνοβόλα τα σύνορα και κύκλωσαν τα στρατεύματα των ευγενών. Μετά από διαπραγματεύσεις οι ευγενείς παραδόθηκαν, δήλωσαν εκ νέου πίστη στον Εδουάρδο και έδωσαν ομήρους ως δείγμα καλή θέλησης και υποταγής. Ανάμεσα σε αυτούς που δήλωσαν πίστη στον Εδουάρδο ήταν και ο Robert Bruce.  

Ταυτόχρονα με την εξέγερση των ευγενών εκδηλώθηκαν και δύο ακόμη επαναστάσεις στην Σκοτία. Η πρώτη είχε ως ηγέτη τον ευγενή Andrew Murray που προερχόταν από την ισχυρή φατρία των Commyn. Ο Μurray κατάφερε να ξεσηκώσει τους συμπατριώτες του σε όλη την βορειοανατολική Σκοτία και με μια σοφά σχεδιασμένη εκστρατεία να καταλάβει όλα τα κάστρα της περιοχής του (Inverness, Elgin, Banff) που κατείχαν οι Άγγλοι. Η δεύτερη είχε φυσικά ως ηγέτη τον Wallace, ο οποίος αφού ξεσήκωσε τους συμπατριώτες του στην νοτιοδυτική Σκοτία, βάδισε με τις δυνάμεις του προς το Scone την έδρα

της Αγγλικής διοίκησης όπου ο ανώτατος Άγγλος δικαστής William Ormesby κήρυσσε εκτός νόμου όποιον αψηφούσε την Αγγλική εξουσία. Μόνο στην φήμη ότι ο Wallace πλησίαζε, οι στρατιώτες του Scone άρχιζαν να αραιώνουν και ο Ormesby κατέφυγε στο Εδιμβούργο, ενημερώντας το Λονδίνο για την διασάλευση της τάξης. Όλη η ύπαιθρος της Σκοτίας είχε γεμίσει με συμμορίες που σκότωναν όποιον Άγγλο έβρισκαν μπροστά τους, ενώ ο Wallas είχε πλέον τόσους υποστηρικτές ώστε ξεκίνησε να πολιορκεί το κάστρο του Dundee.

Ο Εδουάρδος είχε περιέλθει σε αδιέξοδο καθώς σε εκείνη την χρονική περίοδο ετοιμαζόταν για να εκστρατεύσει εναντίον της Γαλλίας. Αντιλαμβανόταν όμως το επείγον της κατάστασης στην Σκοτία και διέταξε δύο ικανούς αξιωματούχους του, τον Earl of Surrey και τον Hugh Cressingham, να συγκεντρώσουν μια μεγάλη στρατιά και να εισβάλλουν στην Σκοτία με πρώτο στόχο να προστατέψουν το σημαντικό από στρατηγικής άποψης κάστρο του Stirling. Αμέσως μετά ο Εδουάρδος έπλευσε για την Γαλλία.

Η μάχη της γέφυρας του Stirling (11 Σεπτεμβρίου 1297)

Σχεδιάγραμμα της μάχης στην γέφυρα του Stirling

Όταν ο Wallace έμαθε για την νέα στρατιά που ετοιμαζόταν να εισβάλλει στην Σκοτία έλυσε την πολιορκία του Dundee, στρατολόγησε όσους περισσότερους μπορούσε και ενημέρωσε τον Murray να κατέβει προς τον Νότο. Στο Πέρθ οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν ένωσαν τους στρατούς τους (8.000 οπλοφόροι) και βάδισαν για να αντιμετωπίσουν τον Αγγλικό στρατό στην περιοχή της γέφυρας του Stirling. Oι Άγγλοι εκτός από αριθμητική υπεροχή (200 ιππότες και 10.000 πεζοί), διέθεταν ιππικό και τοξότες ενώ όλοι οι οπλίτες τους ήταν σιδερόφρακτοι, οργανωμένοι με υψηλό ηθικό. Οι Σκωτσέζοι ήταν εντελώς ανοργάνωτοι, υστερούσαν σε οπλισμό και θωράκιση, ενώ δεν είχαν ούτε καν τοξότες. Ανάμεσα στις δύο παρατάξεις έρεε ο ποταμός του Stirling κι υπήρχε μια γέφυρα. Οι Άγγλοι θεώρησαν τόσο ασήμαντη την παρουσία των πρωτόγονων Σκώτων οπλοφόρων, ώστε ο αρχηγός τους Surrey διέταξε να διαβούν στην απέναντι όχθη διαμέσου της γέφυρας, να επιτεθούν κι να διασκορπίσουν τους ληστές.

 

O Wallace αντελήφθη το τακτικό λάθος των Άγγλων αλλά πολύ έξυπνα δεν διέταξε άμεσα επίθεση αλλά επέτρεψε σε λίγους Άγγλους να διαβούν την γέφυρα και να βρεθούν στην όχθη. Τότε διέταξε γενική επίθεση  και ξεκίνησε μια αιματηρή συμπλοκή σώμα με σώμα μεταξύ των δύο παρατάξεων. Οι Άγγλοι είχαν εμπλακεί με τις χειρότερες δυνατές συνθήκες για αυτούς: δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το ιππικό τους η τους τοξότες τους, ενώ οι οπλίτες τους που είχαν περάσει στην άλλη όχθη δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αποτελεσματικά τον οπλισμό τους ενώ ήταν συνεχώς λιγότεροι από τους σκληροτράχηλους αλλά άτεχνους highlanders. Όσο περνούσε η ώρα οι Άγγλοι είχαν απώλειες και έχαναν την συνοχή τους. Πολύ σύντομα κάποιοι ξεκίνησαν να υποχωρούν, σύντομα η υποχώρηση εξελίχθηκε σε άτακτη φυγή που πυροδότησε μια ωριαία σφαγή όσων Άγγλων είχαν περάσει την γέφυρα. Η καταστροφή των Άγγλων ολοκληρώθηκε όταν υπό το βάρος των υποχωρούντων έπεσε η γέφυρα και πνίγηκαν όσοι βρίσκονταν πάνω της υπό το βάρος του εξοπλισμού τους. Οι σημαντικότεροι Άγγλοι αξιωματικοί όπως ο Cressingham εσφάγησαν ανηλεώς, ενώ οι συνολικές απώλειες των Άγγλων ξεπέρασαν τους 5.000 νεκρούς. Σύμφωνα με μια φήμη ο Wallace έγδαρε το κρανίο του Cressingham και με το δέρμα του επένδυσε την λαβή του ξίφους του.

Η νίκη την γέφυρα του Stirling υπήρξε μεγάλης σημασίας για το ηθικό του Σκωτσέζικου λαού που πίστεψε ότι ήταν εφικτό να αντισταθεί στην Αγγλική πολεμική μηχανή. Μεγάλη απώλεια για τους Σκωτσέζους υπήρξε ο θανάσιμος τραυματισμός του Murray στην μάχη, ο οποίος διέθετε μεγάλο γόητρο στους συμπατριώτες του, είχε γνώσεις στρατηγικής και εξορθολόγιζε τον στρατιωτικό ενθουσιασμό του Wallace. Μετά την ανέλπιστη νίκη στην γέφυρα του Stirling ο Wallas εισέβαλε σε γειτονικές περιοχές της Αγγλίας τις οποίες λεηλάτησε χωρίς έλεος. Ο Wallas σταμάτησε τις λεηλασίες μόνο λόγω τω κακών καιρικών συνθηκών και κατά την θριαμβευτική επιστροφή του στην Σκοτία, χρίστηκε ιππότης και υπερασπιστής-πολέμαρχος της στο όνομα του Βασιλιά Balliol.

Η καταστροφή στο Falkirk (22 Ιουλίου 1298)

Η ήττα στο Stirling ταπείνωσε την Αγγλία και τον Εδουάρδο, ο οποίος εσπευσμένα εγκατέλειψε την Γαλλία και κατευθύνθηκε στην Υόρκη όπου συγκέντρωσε στρατό από όλες τις Αγγλικές επαρχίες. Ο Εδουάρδος ήταν αποφασισμένος να εξοντώσει τον Wallace που τόλμησε να εναντιωθεί στην εξουσία του, έτσι οργάνωσε με λεπτομέρεια νέα εκστρατεία και εισέβαλε εκ νέου στην Σκοτία με έναν τεράστιο στρατό από 1200 σιδερόφρακτους ιππότες, 10.000 οπλίτες και πάνω από 2.000 τοξότες. Αρχικώς βάδισε μέχρι το Εδιμβούργο χωρίς να συναντήσει καμία αντίσταση, όμως αντιμετώπισε σοβαρό πρόβλημα ανεφοδιασμού του στρατού του, καθώς σε όλες τις περιοχές που είχε περάσει δεν υπήρχαν καθόλου τρόφιμα ενώ οι κάτοικοι τους είχαν καταφύγει στα ορεινά. Ο Αγγλικός στρατός παρέμεινε έξω από το Εδιμβούργο ταλανιζόμενος από πείνα και αρρώστιες. Ο Εδουάρδος σκεφτόταν πολύ σοβαρά να υποχωρήσει όταν, Σκώτοι ευγενείς της περιοχής (Dunbar και Angus) τον ενημέρωσαν ότι ο στρατός του Wallace βρισκόταν στην περιοχή του Falkikrk πίσω του και βάδιζε εναντίον του.

Ο Εδουάρδος ένιωσε ανακουφισμένος από τη εξέλιξη αυτή και καθοδήγησε την στρατιά του στο Falkirk. Στο ενδιάμεσο διάστημα μετά τον θρίαμβο στην γέφυρα του Stirling, ο Wallas δεν είχε μείνει αργός, αλλά περιόδευε σε όλη την Σκοτία επιστρατεύοντας και εκπαιδεύοντας έναν νέο στρατό κυρίως με εθελοντές που έφτασε τις 5.000 ενόπλους. Η βασική του ιδέα ήταν να αντιπαρατεθεί στο Αγγλικό ιππικό με δόρατα. Κατάφερε να κινητοποιήσει ιδίως τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα της Σκοτίας (προερχόταν από αυτά άλλωστε) και με πυρετώδεις προετοιμασίες να παρατάξει την στρατιά του απέναντι στον βασιλιά Εδουάρδο στο Falkirk στις 22 Ιουλίου 1298. Παρέταξε τον στρατό του ανά 1500 δορυφόρους σε φάλαγγες με σχήμα "π", ενώ διέθετε στο πεδίο της μάχης ελαφρύ ιππικό και τοξότες από το Ettrick. Η μάχη ξεκίνησε με επιθέσεις του σιδερόφρακτου Αγγλικού ιππικού που όμως αποκρούστηκαν όλες αποτελεσματικά. Στην κρίσιμη στιγμή της μάχης, το ιππικό των Σκώτων αποχώρησε δημιουργώντας πανικό στις τάξεις τους, αποχώρηση όμως που μάλλον δεν ήταν προϊόν προδοσίας, αλλά παρεξήγησης, καθώς ο αρχηγός τους John Commyn ηγήθηκε της αντίστασης των Σκώτων ως το τέλος. Στην συνέχεια το Αγγλικό ιππικό εξολόθρευσε εύκολα τους Σκώτους τοξότες και οι δορατοφόροι του Wallas έμειναν πλέον στο έλεος των Αγγλικών τόξων.

Υπό την βροχή από τα εύστοχα Αγγλικά βέλη, οι Σκώτοι δορατοφόροι έχασαν την συνοχή τους, απέτυχαν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το επελαύνον Αγγλικό ιππικό και ακολούθησε η ανελέητη σφαγή τους. Η καταστροφή ήταν πρωτοφανής καθώς οι Άγγλοι δεν πήραν αιχμαλώτους, ενώ στο πεδίο της μάχης σκοτώθηκε το άνθος των αξιωματικών και οπαδών του Wallas όπως ο sir John Graham, O Wallas κατάφερε να γλυτώσει για να συνεχίσει την αντίσταση του και φέρεται ότι συνέχισε να παρενοχλεί τις Αγγλικές φρουρές που είχαν εγκατασταθεί στην Σκοτία στο επόμενο διάστημα.

Η Σκοτία υποτάσσεται - σύλληψη και μαρτυρικός θάνατος του Wallace

Στην συνέχεια ο Wallace ταξίδεψε στην Γαλλία συνάντησε τον Βασιλιά Φίλιππο τον δίκαιο ζητώντας βοήθεια για την επιστροφή του Balliol στον θρόνο της Σκοτίας και την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας της. Φαίνεται ότι ο Wallace κατάφερε να φτάσει μέχρι τον Πάπα Βονιφάτιο VII, καθώς ο Balliol είχε παραδοθεί από τον Εδουάρδο στην Παπική εξουσία. Η πιθανότητα της παλινόρθωσης του Balliol εξόργιζε τον Bruce που κατά την απουσία του Wallace είχε ανακηρυχθεί υπερασπιστής της Σκοτίας και μαζί με τον John Commyn παρενοχλούσε αποτελεσματικά τις Αγγλικές φρουρές. O Bruce αποφάσισε να συνταχθεί με τους Άγγλους εξασφαλίζοντας την στήριξη του Εδουάρδου σε περίπτωση που επέστρεφε ο Balliol ως Βασιλιάς στην Σκοτία. Αυτή η κίνηση του όμως τον αποξένωσε από πολλούς υποστηρικτές του και τον περιθωριοποίησε έναντι του Comyn και των υπολοίπων Σκώτων ισχυρών.

Σύντομα η τύχες γύρισαν εκ νέου εναντίον του Wallace. Όταν αυτός επέστρεψε στην Σκοτία, κατάφερε να συγκεντρώσει λίγους υποστηρικτές του και να επιτεθεί εναντίον μεμονομένων Αγγλικών φρουρών στο Happrew και στο Earnside μέχρι τον Φεβρουάριο του 1303. ήδη όμως από τον Φεβρουάριο του 1302, ο Εδουάρδος είχε νικήσει τους Γάλλους στην περίφημη μάχη του Courtrai, έτσι έπαψε ο διμέτωπος αγώνας του και επικεντρώθηκε να λύσει το πρόβλημα της ακόμη ανυπότακτης Σκωτίας. Τον Μάϊο του 1303 ο Εδουάρδος εισέβαλε εκ νέου στην Σκωτία με αρκετά μεγάλο στρατό, σαρώνοντας ότι έβρισκε μπροστά του καταλαμβάνοντας όλα τα κάστρα των Σκώτων ευγενών το ένα πίσω από το άλλο, εκτός του Stirling που τελικώς παραδόθηκε και αυτό μετά από τρίμηνη πολιορκία. Η αντίσταση με τον Wallace και τον John Comyn στην ύπαιθρο συνεχιζόταν αλλά φαινόταν ότι δεν είχε ελπίδα επιτυχίας. Οι συνεχείς πόλεμοι και η ερήμωση της υπαίθρου έκαναν μια πιθανή ειρήνη με τον Εδουάρδο να μοιάζει ελκυστική για τους Σκώτους

H δίκη του Wallace στην Αγγλία

ευγενείς. Στις 3 Φεβρουαρίου 1304 ο Comyn, επικεφαλής της αντίστασης, παραδόθηκε στους Άγγλους και τελικώς υπογράφτηκε συνθήκη του Εδουάρδου με τους Σκώτους ευγενείς με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους για τους τελευταίους, καθώς διατηρούσαν τις περιοχές τους, τα κτήματα τους και τους τίτλους τους, ενώ κάποιοι διορίστηκαν ακόμη και διοικητές περιοχών. Η Σκοτία επισήμως προσαρτήθηκε στην Αγγλία τον Σεπτέμβριο του 1305, με την δημοσίευση ενός νέου οργανισμού διοίκησης για τη περιοχή που προέβλεπε Άγγλο αντιβασιλιά. Ο Εδουάρδος συγχώρησε όλους όσους αντιστάθηκαν στην επιβολή της εξουσίας του στην Σκοτία, εκτός του Wallace τον οποίο απαίτησε να του τον παραδώσουν εντός 20 ημερών, ενώ τον επικήρυξε με 100 λίρες. Ο Wallace έζησε εκτός νόμου, κυνηγημένος στα Highlands περιστοιχισμένος από ελάχιστους υποστηρικτές του, αλλά η σύλληψη του ήταν θέμα χρόνου.

Στις 3 Αυγούστου 1304 προδόθηκε από τον κουμπάρο του sir John Menteith έναντι ευτελούς ποσού και παραδόθηκε στους Άγγλους. Με πάνοπλη συνοδεία διαπομπεύτηκε σε πολλές Αγγλικές πόλεις κατά την διαδρομή του στο Λονδίνο. Ακολούθησε μια σύντομη "δίκη" χωρίς μάρτυρες και δικηγόρους υπεράσπισης που καταδίκασε με συνοπτικές διαδικασίες τον Wallace σε τρεις εις θάνατον. Όταν ο Wallace ρωτήθηκε αν ήταν αθώος η ένοχος, απάντησε ένοχος για τα αδικήματα, αλλά δεν αναγνώρισε την δικαιοδοσία του δικαστηρίου δηλώνοντας ότι είναι Σκωτσέζος και όχι Άγγλος. Αφού διαπομπεύτηκε εκ νέου στους δρόμους του Λονδίνου, ο Wallace εκτελέστηκε με ένα ατελεύτητο μεσαιωνικό τελετουργικό βασανισμού, ενώ ο Εδουάρδος έχοντας πρόθεση να παραδειγματίσει τους υπηκόους του και τον ανυπότακτο λαό της Σκωτίας, έδωσε εντολή να τεμαχιστεί το σώμα του Wallace και να διασκορπιστεί στις τέσσερις άκρες του βασιλείου του.

William Wallace

Επίλογος Α΄μέρους

Η βασική πρόθεση του Βασιλιά Εδουάρδου ήταν όχι μόνο να εκτελέσει παραδειγματικά τον Wallace, επειδή μη όντας ευγενής αντιστάθηκε στην εξουσία του, αλλά κυριολεκτικά να τον εξαφανίσει ακόμη και από την Ιστορική μνήμη των ανθρώπων, να σβήσει εντελώς την παρουσία του σαν να μην υπήρξε ποτέ. Όλα τα χρονικά ποιητών και χρονικογράφων που γράφτηκαν ως το 1500 μ. Χ. και περιγράφουν τα γεγονότα της εποχής δεν αναφέρουν λέξη για τον Wallace. Ο λαός της Σκωτίας όμως, διέσωσε την μνήμη του ατόφια, από γενιά σε γενιά, από στόμα σε στόμα, με τον σιωπηλό αυτό τρόπο με τον οποίο πολύ συχνά ο λαός μπορεί να ακυρώσει με απόλυτο τρόπο κάθε απόφαση της κεντρικής εξουσίας αν το θελήσει. Ο θρύλος του Wallace, του εθνικού ήρωα της Σκοτίας που πάλεψε στα ίσια με τον πανίσχυρο Άγγλο για την ανεξαρτησία της, τραγουδήθηκε, και όχι μόνο επέζησε αλλά και γιγαντώθηκε. Δεκάδες - αν όχι εκατοντάδες - τοπωνύμια της Σκοτίας φέρουν το όνομα του, ενώ λόφοι, ποτάμια ακόμη και πηγάδια συνδέονται με την παρουσία του. 

Ο μύθος του Wallace εδραιώθηκε τον 19ο αιώνα με αρκετά μνημεία που χτίστηκαν σε όλη τη Σκωτία, ενώ απέκτησε παγκόσμια στίλβη στην εποχή μας χάρις το αριστούργημα της 7ης Τέχνης "Braveheart" του Μελ Γκίμπσον. Έτσι λοιπόν, η πρόθεση του Εδουάρδου όχι μόνο ματαιώθηκε, αλλά αντιθέτως η μνήμη του Wallace απέκτησε παγκόσμια ακτινοβολία, ενώ του Άγγλου Βασιλιά περιορίζεται μόνο σε ένα στενό κύκλο σοβινιστών συμπατριωτών του. Το γεγονός αποτελεί άλλη μια υπόμνηση της Ιστορίας ότι το ευγενές και το δίκαιο στο τέλος θριαμβεύει.

Πηγές

Magnus Magnusson, Scotland: The Story of a Nation

J. D. Mackie, A History of Scotland (Penguin History) Paperback – August 7, 1984

http://www.bbc.co.uk/scotland/history/articles/the_wars_of_independence/  

http://www.scottishhistory.com/articles/independence/summary/wars_part1_page1.html

Επίμετρον 

Η κινηματογραφική ταινία του Braveheart και μια υποσημείωση για το επερχόμενο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας για την Σκωτία

Πιστεύω πως ελάχιστοι από όσους έφτασαν ως εδώ και διαβάζουν τις γραμμές αυτές δεν θα έχουν δει την κινηματογραφική ταινία Braveheart με τον Μελ Γκίμπσον. Όσοι δεν το έχουν δει τους ζηλεύω που έχουν την ευκαιρία να δουν για πρώτη φορά αυτό το κινηματογραφικό και ποιητικό έπος, ένα αληθινό σεναριογραφικό και σκηνοθετικό κατόρθωμα. Από το άρθρο που προηγήθηκε εύκολα μπορούμε να καταλάβουμε πόσα σοβαρά λάθη περιέχει η ταινία σε σχέση με τα στοιχεία για τον Wallace που έχουμε διαθέσιμα (π.χ. η μάχη στο Stirling έγινε σε γέφυρα και όχι σε ανοιχτό πεδίο, ο Wallace ήταν πολύ νεότερος και πολύ...ψηλότερος του Γκίμπσον, οι ρόλοι του Bruce και της Γαλλίδας συζύγου του Άγγλου διαδόχου δεν είχαν καμία σχέση με την πραγματικότητα κτλ). Άλλωστε και οι δημιουργοί της ταινίας τα παραδέχθηκαν όλα αυτά δημοσίως.

Τελικώς όμως όλα αυτά ίσως να μην έχουν τόση σημασία. Η ταινία αποτελεί έναν ύμνο στο δικαίωμα για αυτοδιάθεση και ανεξαρτησία, έναν ύμνο στην αδούλωτη ψυχή του ανθρώπου για αντίσταση στην αυθαιρεσία και την αδικία του ισχυρού. Μέσω της ιστορίας τουWallace, η ταινία στέλνει ένα επίκαιρο μήνυμα για τον άνθρωπο σε όλες τις εποχές  και διδάσκει το κουράγιο και την θυσία των απλών ανθρώπων για να επιτευχθούν υψηλότεροι σκοποί και ιδανικά.

Όπως τότε, έτσι και τώρα λοιπόν στο δημοψήφισμα της 18ης Σεπτεμβρίου, οι Σκωτσέζοι οφείλουν να αδιαφορήσουν πλήρως για τις ομοφυλοφιλικές απειλές των τραπεζιτών του city και να αποκτήσουν εκ νέου την θέση τους ανάμεσα στους λαούς της Ευρώπης ψηφίζοντας "ναι" στο επερχόμενο δημοψήφισμα, ασχέτως οικονομικού η οποιουδήποτε άλλου κόστους. Άλλωστε οτιδήποτε ανθρώπινο που έχει αξία δεν μπορεί να πραγματωθεί χωρίς θυσία. Εγώ ξέρω πως αν θέλεις πραγματικά να κρατήσεις κάποιον κοντά σου, προσπαθείς να τον πείσεις πόσο πραγματικά τον αγαπάς και δεν του στέλνεις τελεσίγραφα μίσους. Ελπίζω ότι το πρωινό της 19ης Σεπτεμβρίου άλλο ένα προπύργιο του Αγγλικού ιμπεριαλισμού θα έχει αλωθεί, ώστε και οι πολιτικοί ηγέτες αλλά και οι πολίτες της Αγγλίας να μάθουν να ζουν με τα εισοδήματα του κράτους τους και όχι με το αίμα των υπολοίπων λαών, όπως δηλαδή έζησαν τους τελευταίους τρεις αιώνες.          

Ι. Β. Δ.