Μια νέα τεχνική έχει καταρτίσει τα διαγράμματα καλωδίωσης του εγκεφάλου των δύο φύλων. Η αντίθεση μεταξύ τους είναι διαφωτιστική.
Άνδρες και γυναίκες δεν σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο. Ελάχιστοι θα διαφωνούσαν με αυτό. Και η επιστήμη έχει προσδιορίσει ορισμένες από αυτές τις διαφορές. Οι άνδρες, είναι αρκετά επιβεβαιωμένο, έχουν καλύτερη αντίληψη στη συντονισμένη δράση των κινήσεων από ό, τι οι γυναίκες και έχουν πιο μονομανή μοτίβα σκέψης. Οι γυναίκες έχουν καλύτερη μνήμη, είναι πιο κοινωνικές και είναι καλύτερες στο να ασχολούνται με πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Υπάρχουν και πολλά κοινά, προφανώς. Αλλά κατά μέσο όρο αυτές οι παρατηρήσεις είναι αλήθεια.
Το να υποδείξεις γιατί είναι αλήθεια από την εξελικτική άποψη είναι ένα παιχνίδι που ο καθένας μπορεί να παίξει. Μια προφανής ιδέα είναι ότι επειδή, στις ημέρες του κυνηγιού και της συλλογής, οι άνδρες αφιέρωναν περισσότερο χρόνο στην περιπλάνηση μακριά από τον τόπο διαμονής τους και οι εγκέφαλοί τους έπρεπε να προσαρμοστούν για να είναι σε θέση να βρουν το δρόμο τους τριγύρω. Περνούσαν επίσης περισσότερο χρόνο παρακολουθώντας, παλεύοντας και σκοτώνοντας πράγματα, είτε ζώα είτε τους ενοχλητικού τους γείτονες. Οι γυναίκες, αντίθετα, συναναστρέφονταν μεταξύ τους και ανέθρεφαν τα παιδιά, γι ‘αυτό χρειάστηκε να προσαρμοστούν ώστε να μπορέσουν να χειριστούν η μία την άλλη, αλλά και τα συναισθήματα των παιδιών τους για να πετύχουν στον κόσμο τους.
Το να ανακαλύψεις γιατί οι διαφορές των φύλων είναι αλήθεια με νευρολογικούς όρους – με άλλα λόγια, πώς ο εγκέφαλός μας τις δημιουργεί- είναι ένα άλλο ζήτημα. Για να παίξετε αυτό το παιχνίδι θα πρέπει να έχετε πολύ ακριβά αξεσουάρ, καθώς δεν αρκεί απλά μια άνετη καρέκλα από την οποία θα συζητάμε με μεγαλοστομίες. Και αυτό ακριβώς έκανε η Ragini Verma του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια και οι συνεργάτες της. Ως εκ τούτου, όπως αναφέρουν στην επιστημονική επιθεώρηση Proceedings of the National Academy of Sciences, κατάφεραν να χαρτογραφήσουν τις διαφορές καλωδίωσης αρσενικών και θηλυκών εγκεφάλων και να τις ταιριάξουν, τουλάχιστον προς δική τους ικανοποίηση, με τα αγαπημένα στερεότυπα τόσο της λαογραφίας όσο και της ψυχολογίας.
Περιπέτεια ή φτερά και πούπουλα;
Η νευρολογία έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δύο δεκαετίες από ένα φάσμα τεχνικών που μπορούν να ανιχνεύσουν τους ζωντανούς εγκεφάλους. Η τεχνική της δρ Verma είναι η απεικόνιση τανυστή διάχυσης. Αυτό ακολουθεί τα μόρια του νερού γύρω από τον εγκέφαλο. Επειδή οι ίνες που συνδέουν τα νευρικά κύτταρα έχουν λιπαρές θήκες, το νερό σε αυτές μπορεί να διαχυθεί μόνο κατά μήκος μιας ίνας και όχι μέσα από το περίβλημα. Έτσι, η απεικόνιση τανυστή διάχυσης είναι σε θέση να ανιχνεύσει τις δέσμες των ινών αυτών και να δούμε πού πηγαίνουν.
Η δρ Verma και η ομάδα της εφάρμοσε την τεχνική σε 428 άνδρες και αγόρια και 521 γυναίκες και κορίτσια. Τα αποτελέσματά τους συνοψίζονται στα ανωτέρω δύο διαγράμματα, τα οποία δείχνουν τις τάσεις σύνδεσης κατά μέσο όρο από το άθροισμα των εγκεφάλων των συμμετεχόντων. Τα δύο κύρια μέρη του ανθρώπινου εγκεφάλου είναι ο εγκέφαλος, πάνω και προς τα εμπρός, ο οποίος κάνει τη σκέψη, και η παρεγκεφαλίδα , κάτω και προς τα πίσω, που κάνει την πράξη. Καθένα χωρίζεται στα δεξιά και αριστερά ημισφαίρια. Όπως δείχνουν τα διαγράμματα, στους άνδρες (η εικόνα αριστερά) οι κυρίαρχες συνδέσεις στον εγκέφαλο είναι εκείνες, σημειωμένες με μπλε χρώμα, μέσα στα ημισφαίρια. Στις γυναίκες, είναι εκείνες, τονισμένες με πορτοκαλί χρώμα, μεταξύ των ημισφαιρίων. Στην παρεγκεφαλίδα (δεν είναι ορατή επειδή είναι κάτω από τον εγκέφαλο) , είναι το αντίθετο.
Το τι σημαίνει αυτό είναι ανοιχτό σε ερμηνείες, αλλά η προσέγγιση της δρ Verma είναι ότι οι διαφορές καλωδίωσης αποτελούν τη βάση σε ορισμένες διαφορές στις γνωστικές δεξιότητες αρσενικών και θηλυκών. Η αριστερή και η δεξιά πλευρά του εγκεφάλου, ιδίως, πιστεύεται ότι είναι ειδικά κατασκευασμένες για την λογική και τη διαισθητική σκέψη, αντίστοιχα. Κατά την άποψή της, ο διαχωρισμός τους στις γυναίκες, που δείχνουν τα διαγράμματα καλωδίωσης, εξηγεί καλύτερα τις αναμνήσεις τους, την κοινωνική δεξιότητα και την ικανότητα πολυπραγμοσύνης τους, τα οποία επωφελούνται από τα ημισφαίρια που συνεργάζονται. Στους άνδρες, αντίθετα, οι εσωτερικές συνδέσεις στο ημισφαίριο τους επιτρέπουν να επικεντρώνονται σε πράγματα που δεν χρειάζονται πολύπλοκες εισροές από τα δύο ημισφαίρια. Εξ ου και η μονομανία.
Όταν πρόκειται για την παρεγκεφαλίδα, οι επιπλέον διασυνδέσεις μεταξύ των ημισφαιρίων στους άνδρες χρησιμεύουν για να συντονίσουν τη δράση του συνόλου του. Αυτό είναι σημαντικό γιατί κάθε ημισφαίριο ελέγχει, από μόνη του, μόνο το μισό του σώματος. Ως εκ τούτου, οι άνδρες έχουν καλύτερες κινητικές ικανότητες ή, σε απλή γλώσσα, είναι καλύτερα συντονισμένοι απ’ό, τι οι γυναίκες.
Άλλο σημαντικό εύρημα της δρ Verma είναι ότι οι περισσότερες από αυτές τις διαφορές δεν είναι εκ γενετής. Αντίθετα, αναπτύσσονται με την ηλικία. Οι εθελοντές της κυμαίνονται από 8 έως 22 ετών. Οι εγκέφαλοι στα αγόρια και κορίτσια ηλικίας 8 έως 13 παρουσίασαν ελάχιστες διαφορές, αν και όλες αργότερα έγιναν πιο έντονες. Οι έφηβοι, τα άτομα ηλικίας 13 έως 17, έδειξαν περισσότερες διαφορές. Οι νέοι ενήλικες, άνω των 17, ακόμη περισσότερες. Έτσι, οι διαφορές των φύλων στον εγκέφαλο –τουλάχιστον αυτές που έγιναν ορατές με αυτή την τεχνική- εκδηλώνονται κυρίως όταν το φύλο αρχίζει να έχει σημασία.
Η εργασία της δρ Verma είναι σημαντική όχι μόνο για ό,τι έδειξε, αλλά και ως μια επίδειξη της δύναμης της απεικόνισης του τανυστή διάχυσης. Η μελέτη του εγκεφάλου, και ιδίως του ζωντανού εγκεφάλου, είναι ένα μοναδικό δύσκολο επιστημονικό πρόβλημα. Η αμερικανική κυβέρνηση υποσχέθηκε πρόσφατα να δαπανήσει σοβαρά χρηματικά ποσά για αυτό, μέσα από αυτό που αποκαλεί πρωτοβουλία BRAIN – το ακρωνύμιο του Brain Research through Advancing Innovative Neurotechnologies. Όπως υποδηλώνει η ονομασία, οι εξελίξεις στην έρευνα του εγκεφάλου εξαρτώνται από την ανάπτυξη καλύτερων τρόπων εξέτασης του εγκεφάλου των εθελοντών ενώ είναι ζωντανοί και ενεργοί. Αυτό θα είναι δύσκολο. Αλλά έργα, όπως αυτό της δρ Verma, αποδεικνύουν τα οφέλη μιας τέτοιας έρευνας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου