Ο Αγρινιώτης στη διεθνή νοηματική γλώσσα

http://www.agrinionews.gr/%CE%BF-%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B9%CE%BD%CE%B9%CF%8E%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE-%CE%BD%CE%BF%CE%B7%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B3%CE%BB%CF%8E/

“Ο τρελός με το τσιγάρο”

Αγρίνιο, η πόλη του καπνού. Έχει τόσο ταυτιστεί ο καπνός με την ιστορία της πόλης, που δεν θα ήταν υπερβολή εάν έλεγε κανείς ότι σε όλον τον κόσμο αναγνωρίζουν ακόμη και σήμερα τους Αγρινιώτες απ’ τη συνήθεια που σαν κληρονομιά έχει περάσει μέχρι τις μέρες μας. Γενιές και γενιές Αγρινιωτών μεγάλωσαν στα καπνοχώραφα, δουλεύοντας σκληρά απ’ την ανατολή του ηλίου μέχρι τη νύχτα. Παιδιά σπούδασαν, κορίτσια προικίστηκαν και παντρεύτηκαν χάρη στον καπνό. Η ίδια η πόλη οφείλει τη φυσιογνωμία της στο φυτό που τόσο βαθιά έχει απλώσει τις ρίζες του στις ζωές, τις συνειδήσεις, τις ψυχές όλων μας: Αφοί Παπαστράτου, Ηλιού, Παναγόπουλος, Παπαπέτρου και τόσοι άλλοι καπνέμποροι άφησαν ανεξίτηλη τη σφραγίδα τους στη σύγχρονη πόλη. Και τί αλήθεια θα ήταν το Αγρίνιο χωρίς τον Παπαστράτο, χωρίς τους καπνεργάτες, χωρίς τους καπνοπαραγωγούς;

Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι σημερινές μνήμες ήταν η ζώσα πραγματικότητα. Σήμερα δεν είναι τυχαίο που πολλοί αγρότες επιστρέφουν ξανά στα χωράφια τους να καλλιεργήσουν τον καπνό. Έτσι όπως έχουν μάθει απ’ τους πατεράδες και τους παππούδες τους, έτσι όπως θυμούνται από παιδιά. Η καπνοκαλλιέργεια ήταν για δεκαετίες η κινητήριος δύναμη της τοπικής οικονομίας στο σύνολό της. Όταν ο αγρότης πουλούσε τον καπνό, σε ολόκληρο τον νομό επικρατούσε ένα υπέροχο κύμα ευφορίας. Γιόρταζαν όλοι. Με την κατάργηση όμως της καπνοκαλλιέργειας άρχισε η αντίστροφη μέτρηση. Πολλές χιλιάδες οικογενειών εγκατέλειψαν εντελώς την παραγωγή, αφού δεν υπεδείχθησαν εναλλακτικές καλλιέργειες. Παρά ταύτα κανείς δεν μπορεί και δεν πρόκειται ποτέ να ξεχάσει την ταυτότητα του Αγρινίου. Μία ταυτότητα, το δακτυλικό αποτύπωμα στην οποία είναι, καλώς ή κακώς, το τσιγάρο. Οι λόγοι που ανέκαθεν οι Αγρινιώτες είχαν τη βλαβερή συνήθεια του καπνίσματος, σαφώς και έχουν να κάνουν με την παραγωγή του προϊόντος. Τα επιχειρήματα είναι λίγο- πολύ γνωστά. Ο Αγρινιώτης παραγωγός καπνού και καπνιστής έγινε ταυτόσημη έννοια. Τόσο που στη νοηματική γλώσσα έχουν περάσει τα δύο βασικά χαρακτηριστικά του. Το ένα ασφαλώς είναι το τσιγάρο. Το δεύτερο είναι η καλώς εννοούμενη (…ή όχι και τόσο καλώς) τρέλα του. Στη γλώσσα των κωφαλάλων ο Αγρινιώτης συμβολίζεται με τη γνωστή κίνηση του χεριού δίπλα απ’ το κεφάλι (όπως λέμε “του ‘στριψε η βίδα” ) (φωτό 1) συν την ειδοχή του δείκτη του ενός χεριού ανάμεσα στον δείκτη και τον μέσο του άλλου, κίνηση που συμβολίζει το κράτημα του τσιγάρου!(φωτό 2)

Το γεγονός ότι στη διεθνή (!) νοηματική γλώσσα ο Αγρινιώτης είναι «ο τρελός με το τσιγάρο» ή «ο τρελαμένος για το τσιγάρο», προφανώς και δεν είναι τυχαίο. Στα προαναφερθέντα καταγράφεται μία μόνο διάσταση που εξηγεί το γιατί. Για όλα τα υπόλοιπα είναι απολύτως βέβαιο ότι ο κάθε ένας απ’ τους κατοίκους της πόλης και της ευρύτερης περιοχής του κάμπου του Αγρινίου, του Ξηρομέρου και των άλλων καπνοπαραγωγικών περιοχών της Αιτωλοακαρνανίας, έχει να προσθέσει πολλά. Δεν υπάρχει άλλωστε κανείς που να μπορεί να ισχυριστεί το αντίθετο. Και συνδέεται κατ’ απόλυτο τρόπο η πραγματικότητα που μόλις περιγράψαμε με τα ιδιαιτέρως αυξημένα καρδιαγγειακά νοσήματα, που θερίζουν στην Αιτωλοακαρνανία.

 Φυσικά, υπάρχουν πολλά άλλα στοιχεία και δεδομένα που χαρακτηρίζουν τον σύγχρονο Αγρινιώτη. Η τρέλα του όμως και το τσιγάρο είναι ίσως τα κυρίαρχα. Τρέλα, που όταν είναι δημιουργική, μπορεί να οδηγήσει τον ωραίο κάτοικο ετούτης της πόλης στο να μεγαλουργήσει. Τσιγάρο, που όταν δεν γίνεται καταχρηστικό, δεν αποτελεί πρόβλημα. Το κακό είναι ότι οι πάντα τρελοί Αγρινιώτες, … είμαστε της υπερβολής.

Μαρίνα Ζαρκαβέλη-ΓΕΓΟΝΟΣ