“ Είναι γνωστό: οι Άγγλοι όταν θέλουν κάτι να εξορκίσουν λένε: ο θεός να φυλάει τη Βασίλισσα ”
Του Θοδωρή Αγγελόπουλου
Τριχοτόμηση του εκλογικού σώματος. Μπέππε Γκρίλλο ο μεγάλος νικητής. Μπερλουσκόνι παρά την απώλεια 15 μονάδων από τη προηγούμενη εκλογική μάχη το 2008, μπορεί να θεωρείται μισό-νικητής.
Ο Μπερσάνι του Δημοκρατικού κόμματος από αδιαμφισβήτητος κυρίαρχος καταλήγει να έχει τη πρωτιά τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία χάνοντας όμως τη πλειοψηφία λόγω εκλογικού συστήματος στη Γερουσία ενώ λόγω του ίδιου συστήματος με ποσοστό 29,5% κερδίζει στη Βουλή το 55% των εδρών. Ο μεγάλος όμως ηττημένος είναι ο καθηγητής Μόντι, ένα πρόσωπο που αν δεν είχε αναμειχθεί στην προεκλογική μάχη θ’ αποτελούσε σήμερα την ιδανική λύση για τη δημιουργία μιας κυβερνητικής λύσης αναφέρουν πολλοί αναλυτές.
Η κεντροαριστερά με ισχνή πλειοψηφία τόσο στη Βουλή όσο και στη Γερουσία χάνει τις καθοριστικές περιφέρειες της Λομβαρδίας, της Σικελίας και του Βένετο με αποτέλεσμα να απωλέσει - λόγω ενός δαιδαλώδους εκλογικού συστήματος - τη πλειοψηφία στη Γερουσία. Mε αυτά τα νούμερα φαντάζει άκρως προβληματική μια κυβερνητική πλειοψηφία. Με δεδομένο πλέον το εκλογικό αποτέλεσμα μπορούμε να πούμε ότι ο συνασπισμός της Αριστεράς κέρδισε ΄΄ επί χάρτου΄΄. Μια νίκη τόσο ΜπερλοσκοΓκριλλοφαγωμένη που στην ουσία ισοδυναμεί με μισό- ήττα σύμφωνα με τον ρόλο που έπρεπε (και επιθυμούσε) να διαδραματίσει στην Ιταλία και στην Ευρώπη ο συνασπισμός του Μπερσάνι. Ο πραγματικός νικητής αυτών των εκλογών είναι ο Μπέπε Γκρίλο και το κίνημα 5 αστέρων. Είναι νικητής όχι μόνο λόγω αριθμητικής υπεροχής, αλλά κυρίως για λογούς ουσίας: είναι ο Γκρίλο εκείνος ο οποίος κατόρθωσε να εκφράσει τις συμπάθειες όλων εκείνων οι οποίοι θέλουν μια ριζική αλλαγή του συστήματος και να δώσει σχήμα σε εκείνη την γενεαλογική αλλαγή στο πολιτικό προσωπικό, που αποτελούσε θέμα συζήτησης τα τελευταία χρόνια στην Ιταλία. Το κίνημα 5 αστέρων κατόρθωσε να ενώσει γύρω από αυτό τις ΄΄επαναστατικές΄΄ τάσεις κάτι που μέχρι τώρα χαρακτήριζε ουσιαστικά το ρόλο της αριστεράς. Στη δεύτερη νικηφόρα θέση τοποθετείται ο γνωστός μας Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Να υπογραμμίσουμε : Προσωπικά ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι, από τη στιγμή που κατόρθωσε να ξαναφέρει στο προσκήνιο μια κεντροδεξιά η οποία λίγες μόνο εβδομάδες πριν, φαινότανε να παραπαίει, επιβάλλοντας έτσι τη δική του προσωπική κεντρική παρουσία στο Ιταλικό πολιτικό σκηνικό. Οι υποσχέσεις του φαίνεται ότι έχουν ακόμη πολλούς πάρα πολλούς αποδέκτες στο εκλογικό σώμα.
Στις αναλύσεις μας με φίλους γνώστες της Ιταλικής πραγματικότητας, πρέπει να καταθέσω με απόλυτη ειλικρίνεια ότι βλέπαμε μια ισχυρή παρουσία του Γκρίλλο και παρατηρούσαμε τα σημαντικά λάθη πάνω στα οποία κινείτο το Δημοκρατικό κόμμα (όπως για παράδειγμα το μόνιμο φλερτ με τον Μόντι). Δεν είχαμε όμως προβλέψει την ιλιγγιώδη επιστροφή Μπερλουσκόνι. Δεν είχαμε αντιληφθεί ότι οι αναφορές του στην ΄΄Γερμανοκρατούμενη Ευρώπη΄΄ όπως έλεγε και ότι τα αναθέματα της Μέρκελ εναντίον του θα λειτουργούσαν τόσο θετικά για τον ίδιο. Ούτε είχαμε αντιληφθεί ότι το Δημοκρατικό κόμμα που ξεκίνησε την προεκλογική περίοδο με μια υπεροχή περίπου 10 μονάδων θα έφτανε μόλις στο φωτοφινις να κόψει πρώτο το νήμα. Αυτή η μισό-νίκη ή μισό-ήττα του Μπερσάνι ξανανοίγει και το εσωτερικό μέτωπο, κάτι που είχε παγώσει μετά τις νικηφόρες προκριματικές εκλογές. Μια άλλη αναφορά πρέπει να γίνει αυτές τις ώρες και στο εκλογικό αποτέλεσμα της λίστας Μόντι. ΄΄Αν είχε μείνει εκτός – όπως τον συμβούλευε ο Μπερσάνι στις αρχές τις προεκλογικής περιόδου- σήμερα θα μπορούσε ν’ αποτελέσει το πρόσωπο κλειδί γύρω από το οποίο θα ήταν δυνατόν να δομηθεί μια μεταβατική κυβέρνηση μεταρρυθμίσεων ΄΄.
Σήμερα ο μεγάλος ηττημένος των εκλογών είναι ο καθηγητής Μόντι. Είναι αλήθεια ότι για τους Ευρωπαίους ο Μόντι αποτελεί το αγαπημένο τους πρόσωπο. Φαίνεται όμως ότι δεν ισχύει το ίδιο και για το Ιταλικό εκλογικό σώμα. Όμως το μετεκλογικό αποτέλεσμα δείχνει πόσο πολυδιασπασμένο είναι το Ιταλικό πολιτικό σύστημα. Σύμφωνα με εγκύρους αναλυτές , ο Μόντι, είναι πολύ πιθανόν να καλεστεί να παίξει ενεργό κεντρικό πολιτικό ρόλο και να μην περιμένει στο πιάτο μια θεσμική επιβράβευση με δεδομένο ότι την άνοιξη λήγει η θητεία του Προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας, Τζιότρτζιο Ναπολιτάνο. Ακυβέρνητη η Ιταλία. Πολιτικά και τεχνοκρατικά. Οι λίγοι δρόμοι διεξόδου μπορεί να έχουν κάποια πιθανότητα επιτυχίας μόνο αν βασισθούν σε ευρείες συνεννοήσεις και συμμαχίες όμως σχεδόν απίθανες και αριθμητικά αδύναμες. Ισχυρή είναι η προοπτική να επιστρέψουν οι Ιταλοί σύντομα στις κάλπες ( για τη Γερουσία η και για τη Βουλή) μετά φυσικά από μια προσπάθεια αλλαγής του εκλογικού νόμου, κάτι που πολύ δύσκολα μπορείς φανταστεί κάποιος .
Η εκκωφαντική διαμαρτυρία της ψήφου έπληξε και τη κεντροδεξιά και τη κεντροαριστερά , ανέδειξε τον Γκρίλλο σε μεγάλο θριαμβευτή ξανάδωσε όμως στον Μπερλουσκόνι (το κόμμα του οποίου έχασε από τις εκλογές του 2008, στη Βουλή, περίπου 15 μονάδες από το 37,5% στο 22% με απώλειας περίπου 7,5 εκατομμύρια ψηφοφόρους) τη δυνατότητα να έχει καθοριστικό ρόλο και να αποκλείει με τη σχετική πλειοψηφία που διαθέτει στη Γερουσία οποιαδήποτε κυβερνητική πλειοψηφικά χωρίς την έγκριση του.
Ο Γκρίλο θριάμβευσε , και μαζί του όλοι εκείνοι οι οποίοι ζητούσαν μια ριζική αλλαγή του πολιτικού συστήματος. Όμως οι βουλευτές του θα καλεστούν σε λίγες ημέρες να πάρουν θέση σε μια από τις πλέον πολύπλοκες μετεκλογικές περιόδους που έχει βρεθεί ποτέ η Ιταλία. Μια φάση κατά την οποία θα πρέπει όλοι, ταχύτατα, να απαντήσουν σε μια σειρά από ερωτήματα για πολύ ισχυρά νευρα.
1). Είναι δυνατόν, και αν ναι, με ποιά περίεργη πλειοψηφία μπορεί να δημιουργηθεί κυβέρνηση;
2). Στην αμφιβολία, συμφέρει περισσότερο μια πλατιά συγκυβέρνηση ή προσφυγή σε νέες εκλογές;
3). Είναι πλέον δεδομένο ότι για να μην επαναληφθεί το ίδιο χάος χρειάζεται ένας νέος εκλογικός νόμος. Ο σημερινός συσχετισμός δυνάμεων είναι σε θέση να ψηφίσει ένα νέο νόμο με προοπτική χωρίς οι πολιτικές δυνάμεις να κοιτάζουν τα κομματικά τους οφέλη, αλλά τα οφέλη της χώρας;
4) Για να ψηφιστεί ένας εκλογικός νόμος χρειάζεται μια συμφωνία Κεντροαριστεράς, Κεντροδεξιάς, Κίνημα 5 αστέρων , Μόντι. Είναι δυνατόν; 5) Σαν να μην έφτανε αυτό στα μέσα Απριλίου λήγει η θητεία του Προέδρου Ναπολιτάνου και θα κληθεί η σημερινή Βουλή-Γερουσία να εκλέξει νέο Πρόεδρο. Είναι δυνατόν; Πιθανόν ναι. Τέλος πάντων. Σήμερα η Ιταλία διαθέτει το πλέον ακυβέρνητο Κοινοβούλιο.
Ωστόσο η ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων βυθίζει τα χρηματιστήρια και απογειώνει τα σπρεντ. Είναι γνωστό: οι Άγγλοι όταν θέλουν κάτι να εξορκίσουν λένε: ο θεός να φυλάει τη Βασίλισσα. Παραφράζοντας μπορούμε να πούμε: ο Θεός να φυλάει την Ιταλία και μαζί μ’ αυτή και την Ευρώπη.