Νέα ευρήματα στην Αμφίπολη: Εντυπωσιακό ψηφιδωτό δάπεδο με άρμα και δύο λευκά άλογα (συγκλονιστικές φωτογραφίες!)

http://www.antinews.gr/KOINONIA/nea-eurimata-stin-amfipoli-entuposiako-psifidoto-dapedo-me-arma-kai-duo-leuka-aloga/

Προχωρεί η ανασκαφική έρευνα στον λόφο Καστά Αμφίπολης, από την ΚΗ´ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.

Προχωρεί η ανασκαφική έρευνα στον λόφο Καστά Αμφίπολης, από την ΚΗ´ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Συνεχίζεται η σταδιακή αφαίρεση μέρους της επίχωσης, από τον δεύτερο χώρο, πίσω από τις Καρυάτιδες και μέχρι την επιφάνεια του δαπέδου, σε βάθος 6μ. από την θόλο. Κατά την αφαίρεση της επίχωσης αποκαλύφθηκε το μεγαλύτερο τμήμα ψηφιδωτού δαπέδου, το οποίο καλύπτει όλη την επιφάνεια του χώρου δηλαδή, 4,5μ. πλάτος επί 3 μ. μήκος.

Το ψηφιδωτό είναι κατασκευασμένο από μικρά βότσαλα, λευκού, μαύρου, γκριζωπού, μπλέ, κόκκινου και κίτρινου χρώματος. Την κεντρική παράσταση περιβάλλει διακοσμητικό πλαίσιο, πλάτους 0,60μ.,το οποίο συντίθεται από διπλό μαίανδρο, τετράγωνα και τρέχουσα σπείρα. Το φόντο της παράστασης είναι σε αποχρώσεις γκρί-μπλέ.

Η κεντρική παράσταση απεικονίζει άρμα σε κίνηση, που σύρεται από δύο λευκά άλογα, το οποίο οδηγεί γενειοφόρος άνδρας, με στεφάνι δάφνης στο κεφάλι.

Μπροστά από το άρμα απεικονίζεται ο θεός Ερμής ως ψυχοπομπός, ο οποίος φορά πέτασο, μανδύα, φτερωτά σανδάλια και κρατά κηρύκειο. Η σύνθεση έχει κατεύθυνση από ανατολικά προς τα δυτικά.

Η παράσταση διακρίνεται για την εξαίρετη τέχνη στην απόδοση των λεπτομερειών των χαρακτηριστικών, τόσο των μορφών, όσο και των αλόγων, όπως και για την αρμονία των χρωμάτων. Η σύνθεση είναι σύγχρονη του ταφικού συγκροτήματος και χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αιώνα π.Χ. Το ψηφιδωτό έχει υποστεί φθορά στο κέντρο, σε σχήμα κύκλου, διαμέτρου 0,80μ. Ωστόσο, πολλά μέρη από το φθαρμένο τμήμα έχουν βρεθεί στην αμμώδη επίχωση. Τις επόμενες μέρες θα γίνει προσπάθεια συγκόλλησης και αποκατάστασής του, προκειμένου να συντεθεί, στο μέτρο του δυνατού, η συνολική εικόνα της παράστασης.
Το ψηφιδωτό δάπεδο, ανατολικά και δυτικά, δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό του, καθώς η ανασκαφή είναι ακόμη σε εξέλιξη στα τμήματα αυτά. Στα νότια του ψηφιδωτού δαπέδου και ανάμεσα στα βάθρα των Καρυατίδων αποκαλύφθηκε πώρινο κατώφλι, καλυμένο με λευκό κονίαμα. Στα βόρεια του δαπέδου αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κατώφλι της θύρας, που οδηγεί στον τρίτο χώρο, διακοσμημένο με ιωνικό κυμάτιο, στο κάτω μέρος του.

Επίσης, εντοπίστηκαν, ακριβώς κάτω από το θύρωμα, προς το εσωτερικό του τρίτου χώρου, δύο ακόμη τμήματα από τα μαρμάρινα θυρόφυλλα.

Σαμαράς – Τσίπρας. Κάποιος από τους δύο θα πάει σπίτι του σύντομα. (του Πέτρου Χασάπη)

http://hassapis-peter.blogspot.gr/2014/10/blog-post_65.html

Όλοι πλέον έχουμε συνειδητοποιήσει ότι, εκτός συγκλονιστικού ιστορικού γεγονότος, σε λίγο καιρό και μέσα στο χρονικό διάστημα από τέλη Νοεμβρίου 2014 μέχρι 29 Μαρτίου 2015, θα γίνουν βουλευτικές εκλογές. Το ίδιο το βράδυ των εκλογών, ένας από τους δύο και συγκεκριμένα είτε ο κ. Σαμαράς είτε ο κ. Τσίπρας θα πάει στο σπίτι του.

Αν ηττηθεί ο κ. Σαμαράς, ο καθένας αντιλαμβάνεται ότι

το ίδιο βράδυ θα υποβάλει την παραίτησή του. Εκτός και αν παραταθεί η παραμονή του για λίγες μέρες, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι εντολές σχηματισμού κυβέρνησης, σε περίπτωση που δεν θα έχει αυτοδυναμία ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Σαμαράς έφτασε στο ανώτατο αξίωμα του πρωθυπουργού και από αυτή τη θέση, αφενός θα έχει ηττηθεί ο ίδιος, αφετέρου θα έχει μειώσει έτι περαιτέρω την παράταξή του. Επομένως, κανένας λόγος δεν υπάρχει να παραμείνει στη θέση του. Εξάλλου ο κ. Σαμαράς (όπως και όλοι οι σημερινοί πολιτικοί αρχηγοί) είναι πολιτικά αναλώσιμος. Δεν ισχύει σήμερα αυτό που ίσχυε παλιότερα, όπου οι πολιτικοί αρχηγοί ήταν ταυτόχρονα και ιδιοκτήτες των κομμάτων τους, ώστε να παραμένουν στη θέση του αρχηγού ακόμα και μετά από ήττα.

Αν αντίθετα ηττηθεί ο κ. Τσίπρας, εκεί τα πράγματα θα είναι ακόμα δυσκολότερα και θα αναγκαστεί να παραιτηθεί κι αυτός, ακόμα και το ίδιο το βράδυ των εκλογών, διαφορετικά θα τον παραιτήσουν τα στελέχη του τις επόμενες μέρες. Και ο κ. Τσίπρας είναι ένας αναλώσιμος πολιτικά αρχηγός και φυσικά δεν είναι κι αυτός ιδιοκτήτης του ΣΥΡΙΖΑ. Ταυτόχρονα, δεν μπορεί κάποιος λογικός πολίτης να περιμένει κάτι καλύτερο από τον κ. Τσίπρα, όταν δεν θα έχει μπορέσει να νικήσει αυτή τη σημερινή μνημονιακή συγκυβέρνηση. Αλήθεια τι άλλο θα μπορούσε να περιμένει κάποιος; Να βαρεθεί δηλαδή να κυβερνά η μνημονιακή συγκυβέρνηση και να δωρίσει στον κ. Τσίπρα την εξουσία;

Όπως λοιπόν αντιλαμβανόμαστε όλοι, σε λίγο καιρό, θα εξαφανιστεί από το πολιτικό προσκήνιο, ένας από τους δύο πιο πάνω πολιτικούς, που αυτή τη στιγμή φαντάζουν ως πολιτικοί θεοί. Δεν συζητάμε φυσικά για τον κ. Βενιζέλο. Αυτόν ήδη τον έχουν στείλει τα στελέχη του στο σπίτι του, αλλά αυτός δεν το έχει αντιληφθεί.

ΤΟ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ ΤΗΣ ΨΥΧΡΟΛΟΥΣΙΑΣ> Περίμεναν να πάρουν 165 ψήφους.Τους κόπηκαν τα πόδια με τις 155!

http://kourdistoportocali.com/post/38583/perimenan165

Μια πρόσθεση που δεν τους βγήκε!
Το "Κουρδιστό Πορτοκάλι" παρουσιάζει σε αποκλειστικότητα το χαρτί με τους υπολογισμούς της κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου για την πρόσφατη διαδικασία της ψήφου εμπιστοσύνης- αλλά και τις ελπίδες που είχαν να φτάσουν τις 165 ψήφους!
Το χαρτί που βλέπετε διακινούνταν στα υπουργικά έδρανα στην διάρκεια της συζήτησης-σε μία από τις λήψεις είναι μπροστά στον Μάκη Βορίδη.
Σ΄αυτό οι κυβερνητικοί έχουν σημειώσει τα ονόματα κυρίως ανεξάρτητων βουλευτών-ανάμεσά τους και οι πρώην χρυσαυγίτες-και εκείνους από τους οποίους περίμεναν να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης.
Το άθροισμα που ανέμενε η κυβέρνηση είναι το 165 όπως δείχνει ο αριθμός κάτω από τα ονόματα.
Mε τους 165 "δεδομένους" θα αναζητούσαν άλλους 15 για την εκλογή προέδρου Δημοκρατίας από τη παρούσα Βουλή.
Ο αριθμός 155 ήταν με ψυχρολουσία...
Τη μοναδική χαρά στην κυβέρνηση προσέφερε ο Νικήτας Κακλαμάνης, τον οποίο ο Καραμανλής δεν ήθελε ούτε να τον κοιτάξει καθώς ο δηλωσίας περνούσε δίπλα του!

ΕΠΙΚΑΙΡΑ 1944:ΣΠΑΝΙΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΗΣ ΦΙΝΟΣ ΦΙΛΜ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

http://olympia.gr/2012/11/14/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%B1-1944%CF%83%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BF-%CE%B2%CE%B9%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%83-%CF%86%CE%B9%CE%BD%CE%BF%CF%83-%CF%86%CE%B9%CE%BB/

Απόσπασμα από τοντοκιμαντέρ του Ροβήρου Μανθούλη “Βίοι παράλληλοι του Εμφυλίου”( Το απόσπασμα περιλαμβάνει τα Κινηματογραφημένα επίκαιρα του 1944 παραγωγή της Φίνος Φιλμ που έχουν θέμα την απελευθέρωση της Αθήνας από το Γερμανικό στρατό. Δεν προβλήθηκαν ποτέ στην Ελλάδα.Ανακαλύφθηκαν από το Ροβήρο Μανθούλη σε κινηματογραφικά αρχεία στις ΗΠΑ και παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην αρχική τους μορφή ενσωματωμένα στο ντοκιμαντέρ του “Βίοι παράλληλοι του Εμφυλίου”.)Το απόσπασμα αναρτήθηκε στο διαδίκτυο με την άδεια του Ροβήρου Μανθούλη.

 

 

www.visaltis.blogspot.gr/

Κοραή 4: Από την Κομαντατούρ στο ΕΑΜ και από το ΕΑΜ στους Άγγλους

http://news247.gr/eidiseis/weekend-edition/korah_4_apo_thn_komantatour_sto_eam_kai_apo_to_eam_stoys_aggloys.3077184.html

 

Κωστής Χριστοδούλου 

 

 

Στην δεκαετία του '40 τα ολοκαίνουργα γραφεία της Εθνικής Ασφαλιστικής επιτάχθηκαν πέντε φορές από Έλληνες και ξένους. Η οδός Κοραή για μία δεκαετία ήταν η Βουλή και το παλάτι μαζί.

Αν κάποιος περάσει σήμερα από τον πεζόδρομο της Κοραή, μία μικρή πόρτα, που χάνεται ανάμεσα στα φώτα του Άστυ και των καφέ, είναι το μοναδικό στοιχείο που μαρτυρά ότι το κτήριο με τον αριθμό 4 έχει μία μεγάλη και έντονη ιστορία να διηγηθεί. Η πόρτα αυτή θα σε οδηγήσει σήμερα στους χώρους ιστορικής μνήμης 1941 -1944, την περίοδο που οι κατακτητές χρησιμοποιούσαν τον χώρο αυτό για την κράτηση και τον βασανισμό πατριωτών. Ας πάρουμε όμως την ιστορία του μεγάρου της Κοραή 4 από την αρχή.

Όπως αναφέρεται στον ιστότοπο που έχει δημιουργήσει η Εθνική Ασφαλιστική για τον συγκεκριμένο χώρο. Τον Αύγουστο του 1894 η νεοσυσταθείσα Εταιρία Γενικών Ασφαλειών "Η ΕΘΝΙΚΗ" αγοράζει την οικία Rossels, στην οδό Κοραή 4 όπου και εγκαθίσταται. Σαράντα χρόνια αργότερα, ανακοινώνεται στα πρακτικά του Δ.Σ της Εταιρίας η απόφαση για ανοικοδόμηση του κτηρίου. Τρεις επίλεκτοι αρχιτέκτονες-μηχανικοί, οι Μ. Λυκούδης, Ι. Αξελός και Α. Κριεζής αναλαμβάνουν να εκπονήσουν σχέδια και μελέτες "…περί ανοικοδομήσεως των επί της οδού Κοραή Κτημάτων της Εταιρίας…". Οι προδιαγραφές που τέθηκαν ανταποκρίνονταν στο κύρος, την εμβέλεια και την 40χρονη μέχρι τότε πορεία της Εθνικής Ασφαλιστικής: υπερσύγχρονη κατασκευή, άριστης ποιότητας υλικά και ανέσεις που ξεπερνούσαν τα μέχρι τότε ελληνικά δεδομένα (κεντρική θέρμανση, υδραυλική εγκατάσταση, ανελκυστήρες κ.λ.π) και το απαραίτητο για την εποχή αντιαεροπορικό καταφύγιο.
Στις 11 Ιουνίου 1936 ξεκινούν οι εργασίες ανέγερσης από τους αρχιτέκτονες Α. Μεταξά και Ε. Κριεζή και ολοκληρώνονται στις 30 Δεκεμβρίου του 1938, σε μια πανηγυρική τελετή.

  Η κατοχή
Μετά την εγκατάστασή της στο κτήριο της οδού Κοραή 4, η Εθνική Ασφαλιστική προετοιμαζόταν για τον εορτασμό των 50 χρόνων από την ίδρυσή της, το 1941. Στην Ευρώπη όμως τα πολεμικά σύννεφα είχαν ήδη πυκνώσει…
Λίγο μετά την κήρυξη του πολέμου, τα Υπουργεία Εσωτερικών και Τύπου και Τουρισμού προέβησαν σε αναγκαστική μίσθωση μεγάλου μέρους του νέου κτιρίου. Στις 27 Απριλίου 1941 εισήλθαν στην Αθήνα τα γερμανικά στρατεύματα τα οποία λίγες μέρες αργότερα, στις 6 Μαίου, επίταξαν με τη σειρά τους το κτίριο της οδού Κοραή καθώς και ολόκληρη την επίπλωση. Για την εκτέλεση της διαταγής δόθηκε προθεσμία μιας μέρας. Η αγωνία της Διοίκησης είναι αποτυπωμένη στα πρακτικά του Δ.Σ :
"Παρά των Γερμανικών αρχών της κατοχής επετάχθησαν διάφορα διαμερίσματα του Μεγάρου της Εταιρίας εν οις ήτο εγκατεστημένον το καταργηθέν Υπουργείον Τύπου και Τουρισμού. Από της χθές ειδοποιήθημεν ότι η επίτεξις θέλει εκταθεί επί ολοκλήρου του προς την οδόν Κοραή τμήματος των Γραφείων της Εταιρείας μετά του μεγίστου μέρους της επιπλώσεως, ταχθείσης προθεσμίας μέχρι της σήμερον εσπέρας προς αποχώρησιν ημών εκ του κατασχεθέντος διαμερίσματος, όπερ αποτελεί τα ¾ περίπου του όλου χώρου των Γραφείων μας".
Στο Μέγαρο ήταν εγκατεστημένες πλέον διάφορες υπηρεσίες των γερμανικών στρατευμάτων κατοχής και η Kommandatur. Στην κορυφή κυμάτιζε ο αγκυλωτός σταυρός και τα υπόγεια αντιαεροπορικά καταφύγια μετατράπηκαν σε φυλακές.
Στα δύο υπόγεια (έξι μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης) οι μηχανικοί Ε. Κριεζής και Α. Μεταξάς είχαν κατασκευάσει τα πιο σύγχρονα αντιαεροπορικά καταφύγια, με μεταλλικές πόρτες (γερμανικής προέλευσης) που έκλειναν αεροστεγώς, αλλά και επικοινωνία μεταξύ των 2 ορόφων με εσωτερικό κλιμακοστάσιο, γεγονός που διευκόλυνε τον κατακτητή. Τα κρατητήρια ήταν κυρίως κέντρα μεταγωγών. Οι κρατούμενοι μεταφέρονταν συνήθως στις φυλακές Αβέρωφ, στα γερμανικά στρατοδικεία, σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, σε καταναγκαστικά έργα ή σε τόπους εκτελέσεων.

Στους χώρους αυτούς κρατήθηκαν πολλοί έλληνες πατριώτες αλλά και κάποιοι Γερμανοί και Ιταλοί αντιφασίστες, ενώ "πέρασαν" πολλοί έλληνες πολίτες κάθε ηλικίας, μέχρι και παιδιά 14 ετών, για ασήμαντα παραπτώματα. Σε όλη την έκταση των τοίχων του δευτέρου και σε περιορισμένο τμήμα του πρώτου υπογείου οι κρατούμενοι έγραφαν ή χάραζαν με όποιο αιχμηρό αντικείμενο είχαν στη διάθεσή τους μηνύματα, ονόματα, χρονολογίες και σχέδια (ανθρώπινες φιγούρες, καράβια, τραμ, αυτοκίνητα κ.λ.π), κληροδοτώντας στις επόμενες γενιές ανεξίτηλη την ιστορική μνήμη. Οι Γερμανοί έβαφαν επανειλημμένα τους τοίχους, οι οποίοι κάθε φορά ξαναγέμιζαν με μηνύματα.

  Η απελευθέρωση
Στις 12 Οκτωβρίου 1944 τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής αποχώρησαν από την Αθήνα, και ενώ η Εθνική Ασφαλιστική ετοιμαζόταν να εγκατασταθεί στο κτήριο, στις 31 Οκτωβρίου του ίδιου έτους το Μέγαρο επιτάχθηκε για τρίτη φορά από το ΕΑΜ. Η παρουσία τους στο κτήριο θα είναι η βραχύτερη. Οι Άγγλοι καθώς το μέλλον της χώρας είχε κριθεί μέρες πριν, χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Αθήνα θα ήταν οι νέοι ένοικοι. Μάλιστα όπως μαρτυρούν και οι φωτογραφίες με τα τανκς, η έξοδος των ΕΑΜιτών έγινε με βίαιο τρόπο από τους Βρετανούς. Στις αρχές Ιανουαρίου 1945 βρίσκονται «ήδη στρατωνισμέναι προσωρινώς Αγγλικαί στρατιωτικαί δυνάμεις» και μόλις αυτές αποχωρούν το κτήριο ξαναεπιτάσεται από την Ελληνική Κυβέρνηση για να στεγασθούν «αι Ηλεκτρικαί Εταιρίαι Μεταφορών και Διανομής».

  Η διάσωση του μνημείου
Το 1991, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 χρόνων από την ίδρυσή της και ύστερα από αίτησή της στο Υπουργείο Πολιτισμού, ο χώρος κηρύσσεται Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο. Τα κρατητήρια αναστηλώθηκαν και συντηρήθηκαν ώστε να αναδειχθούν τα ακιδογραφήματα και οι επιγραφές των κρατουμένων στις μεταλλικές πόρτες, στους τοίχους και τα παράθυρα. Κείμενα, ονόματα, χρονολογίες, σκίτσα κ.λ.π διασώθηκαν και τα δύο υπόγεια παραδόθηκαν στο κοινό ως επισκέψιμοι χώροι. Κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης βρέθηκαν αντικείμενα από χαρτί, μέταλλο και γυαλί, στις δεξαμενές, στα στεγανά της αποχέτευσης και στις εσοχές των μεταλλικών θυρών. Μικροαντικείμενα των κρατουμένων, που είχαν παραμείνει για μισό αιώνα περίπου παραπεταμένα ή κρυμμένα σε αθέατα σημεία των υπογείων ήρθαν στο φως, δέχθηκαν τις φροντίδες των ειδικών και εκτέθηκαν. Για την ολοκλήρωση του έργου της συντήρησης εργάστηκαν επιστήμονες του ΥΠΠΟ με επικεφαλής τον επ. καθηγητή κ. Ν. Μίνω.

  Η σβάστικα
Το έτος 2008 η ΔΣΑΝΜ ανέλαβε τη συντήρηση της υπερμεγέθους γερμανικής σημαίας που βρισκόταν σε έκθεση για πολλά χρόνια στο εσωτερικό του ιστορικού χώρου. Η μάλλινη σημαία βρισκόταν σε σχετικά καλή κατάσταση διατήρησης αλλά λόγω της έκθεσής της σε 'ανοικτό περιβάλλον' (ξύλινο τελάρο με λινάτσα), αλλά και της μη επαρκούς προστασίας που προσέφερε ένα κάλυμμα από ακρυλικό φύλλο που είχε τοποθετηθεί στο παρελθόν, η επιφάνεια της σημαίας ήταν επιβαρημένη με πληθώρα επιφανειακών ρύπων.
Εμφάνιζε επίσης και μικρής έκτασης βιολογική προσβολή από έντομα, που είχαν προκαλέσει μικρές οπές κατά τόπους. Οι εργασίες που εφαρμόστηκαν ήταν μηχανικός επιφανειακός καθαρισμός και τοπική στερέωση των απωλειών με μεταξωτό ύφασμα και μεταξωτές ίνες.
Για την ανάρτηση της στο εκθεσιακό χώρο αποφασίστηκε η δημιουργία νέα προθήκης μουσειακών προδιαγραφών, ενώ η σημαία υποστηρίχθηκε με ειδικής κατασκευής ενισχυμένο πίνακα από αντιόξινα υλικά ώστε να δίνει την εντύπωση του κυματισμού.

  Το κτήριο σήμερα
Η Εθνική Ασφαλιστική έχει προχωρήσει επανειλημμένα στην συντήρηση του συγκροτήματος το οποίο βρέθηκε για τελευταία φορά στο μάτι του κυκλώνα τον Φεβρουάριο του 2012. Στα επεισόδια που είχαν ως αποτέλεσμα στην Σταδίου να καταστραφεί το νεοκλασικό του Τσίλερ που φιλοξενούσε τον κινηματογράφο Αττικόν και το Costa Boda το συγκρότημα της Κοραή 4 την γλύτωσε «φθηνά» καθώς οι διαδηλωτές κατέστρεψαν μόνο Starbucks στην αρχή της στοάς (σ.σ. που στο παρελθόν φιλοξενούσε το ζαχαροπλαστείο του Φλώκα, όπου σύχναζε η καλλιτεχνική αφρόκρεμα της Αθήνας) ενώ ο ιδιοκτήτης του κινηματογράφου Άστυ κατάφερε με τον τρόπο του να αποτρέψει την καταστροφή του χώρου. Σήμρα παρ΄όλο ότι βρίσκεται σε ένα από τα πλέον πολυσύχναστα σημεία, (έξοδος μετρό Πανεπιστήμιο, σε πεζόδρομο) τα πρόσφατα γεγονότα σε συνδυασμό με την ύφεση έχουν πλήξει το εμπορικό σκέλος του κτηρίου που εκτείνεται κυρίως στο κομμάτι της στοάς.

-Περισσότερες πληροφορίες για τον ιστορικό χώρο στο korai4

Η Αθήνα της Κατοχής – 70 χρόνια από την Απελευθέρωση

http://www.tovima.gr/society/article/?aid=640390

 

Η πείνα, οι αγριότητες, οι διαδηλώσεις, οι δωσίλογοι και η μαύρη αγορά

Ημέρα γιορτής, 12 Οκτωβρίου 1944. Χιλιάδες κόσμου συγκεντρώθηκαν στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη για να τιμήσουν όσους είχαν πέσει νεκροί στη διάρκεια του πολέμου και της Κατοχής

 

Μια διαφορετική ημέρα ξημέρωσε για την Αθήνα τη 12η Οκτωβρίου 1944. Εκείνη την Πέμπτη οι Αθηναίοι άρχισαν να γεμίζουν τα πνευμόνια τους με τον ζωοδότη άνεμο της ελευθερίας. Καμπάνες μετέφεραν το χαρμόσυνο γεγονός στον αττικό ουρανό την ώρα που και οι τελευταίοι στρατιώτες της Βέρμαχτ και των SS αποχωρούσαν από την πρωτεύουσα της Αθήνας την οποία είχαν καταλάβει τον Απρίλιο του 1941. Σαράντα δύο μαρτυρικοί μήνες που άλλαξαν τη ζωή και τη στάση των Αθηναίων. Ήταν ώρα να πεταχτούν στους δρόμους να πανηγυρίσουν έχοντας βγάλει από τα σεντούκια όπου ήταν βαθιά κρυμμένες οι ελληνικές σημαίες, μαζί με βρετανικές, αμερικανικές και σοβιετικές. Οι εικόνες της εποχής είναι γνωστές σε όλους.

Οι αντάρτες του ΕΛΑΣ φρόντισαν το πρωί εκείνης της ημέρας να υψώσουν την ελληνική σημαία στην Ακρόπολη ενώ την επομένη στον Πειραιά τα ντουφέκια «τραγουδούσαν» ακόμη στη μάχη της Ηλεκτρικής, διώχνοντας τα τελικά τμήματα του γερμανικού στρατού που επιχειρούσαν να σβήσουν το ρεύμα από το πολεοδομικό συγκρότημα βυθίζοντάς το στο χάος. Τα χαράματα της 13ης Οκτωβρίου είχαν προλάβει να ανατινάξουν πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.

Στις 14 Οκτωβρίου αφίχθησαν και τα πρώτα βρετανικά στρατεύματα, ενώ στις 18 του μηνός ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης εθνικής ενότητας Γεώργιος Παπανδρέου έφτασε στην Αθήνα και ανέβηκε στον Ιερό Βράχο για την επίσημη έπαρση της ελληνικής σημαίας. Το κλίμα άλλαζε και δεν κράτησε ούτε δύο μήνες καθώς το αίμα κύλησε ξανά στους δρόμους της πόλης ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορική περίοδο, αυτό του Εμφυλίου.

1.624 μέρες κατοχής

Ήταν 27 Απριλίου 1941 όταν οι Γερμανοί μπήκαν στην Αθήνα. Η ναζιστική πολεμική μηχανή προήλαυνε συναντώντας μηδαμινή αντίσταση. Μπαίνοντας στην ελληνική πρωτεύουσα δεν απάντησαν την πολιτική ηγεσία, που αποχώρησε για τη Μέση Ανατολή, μα ούτε και κατοίκους. Τα γερμανικά Στούκας ξερνούσαν τρόμο για οποιαδήποτε αντίσταση. Είχε αρχίσει η εποχή του φόβου.

Ωστόσο ένα γεγονός, που αναδεικνύει ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης σε συνέντευξή του (συγγραφέας του βιβλίου «Η εμπειρία της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα», εκδ. Αλεξάνδρεια), δείχνει μια αυθόρμητη πράξη αντίστασης από τον Ραδιοφωνικό Σταθμό Αθηνών «λίγες ώρες πριν μπουν οι Γερμανοί στην Αθήνα. Χωρίς να υπάρχει γραμμή από κανέναν, καθώς δεν υπάρχει βασιλιάς, δεν υπάρχει κυβέρνηση, έχουν φύγει όλοι, ο εκφωνητής λέει ότι "ο αγώνας συνεχίζεται", "κρατήστε το πνεύμα του μετώπου"». Όπως σημειώνει, δεν έχει ευρωπαϊκό αντίστοιχο σε πρωτεύουσες όπου έπεφτε βαριά η μπότα του Γ' Ράιχ.

Οι κατακτητές πήγαν στην Ακρόπολη και ύψωσαν τη ναζιστική σβάστικα, ενώ διόρισαν κυβέρνηση υπό τον στρατηγό Γεώργιο Tσολάκογλου που υπέγραψε τη συνθηκολόγηση.

Η κατάσταση είχε αλλάξει άρδην. Οι Γερμανοί άρπαξαν πόρους και αγαθά και οδήγησαν την ντόπια οικονομία στην καταστροφή. Η πείνα, τον πρώτο χειμώνα της Κατοχής, καταδίκασε σε θάνατο χιλιάδες Αθηναίους. Όσοι μπορούσαν έφευγαν για να βρουν καταφύγιο και τροφή στην επαρχία. Όσοι απέμειναν άρχισαν να σκέφτονται ότι δεν τους απομένει πια κάτι να χάσουν.

Στην ημερήσια διάταξη ήταν η τρομοκρατία και η αυθαιρεσία των αρχών Κατοχής και των ελλήνων συνεργατών τους. Μπλόκα, φυλακίσεις, εκτοπίσεις, εκτελέσεις και βομβαρδισμοί έσπερναν τον τρόμο. Οι ναζί κατακτητές ήταν άτεγκτοι στα αντίποινα έχοντας ως πρώτο μέλημα να καταστείλουν τις αντιδράσεις.

Σταδιακά η πείνα, η μαύρη αγορά, η αλληλεγγύη στα χαμηλά στρώματα της κοινωνίας για να αντέξουν τις κακουχίες, αλλά και η παρεμπόδιση της δήμευσης της σοδειάς και της στρατολόγησης εργατών για καταναγκαστική εργασία στη γερμανική βιομηχανία άρχισαν να μπολιάζουν το πνεύμα αντίστασης. Μέχρι να φτάσουμε εκεί προηγήθηκαν οι πρώτες «αυθόρμητες» προσωπικές και συλλογικές αντιδράσεις.

«[...] Η κύρια αναφορά του δεν παύει να είναι ένα μεγαλειώδες αντιστασιακό κίνημα. Αναπτύχθηκε σε στιγμές κρίσης, ανακαλύπτοντας νέες στρατηγικές άμυνας και αντίστασης, για να εξασφαλίσει την επιβίωση και να αντιπαλέψει τον κατακτητή και τους συνεργάτες του. Όσο κι εάν μπορεί να κατανοήσει κανείς συμπεριφορές και στάσεις από την άλλη μεριά, η βασική διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε εκείνους που πολέμησαν και σε εκείνους που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή, ανάμεσα σε εκείνους που συμπαρατάχθηκαν με το φασισμό και σε εκείνους που τον αντιπάλεψαν, υπήρξε. Η κατανόηση των συνθηκών που οδήγησαν τους ανθρώπους να φερθούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο δεν σημαίνει ότι οι τρόποι αυτοί δεν είχαν διαφορές μεταξύ τους, ότι η υπεράσπιση της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας του ανθρώπου δεν παύει πάντα αξιακά να υπερέχει» γράφει χαρακτηριστικά ο ιστορικός και λέκτορας Θεωρίας της Ιστορίας και Ιστοριογραφίας, στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών Βαγγέλης Καραμανωλάκης.

«Είναι χαρακτηριστικό ότι το '42, όταν στην Αθήνα ξεσπά η απεργία στην οποία αναφέρθηκα πριν (σ.σ. αναφέρεται στην πρώτη απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη που ξεκίνησε με πρωτοβουλία των "τριατατικών", των υπαλλήλων στα ταχυδρομεία - τηλεγραφεία - τηλεφωνεία, και επεκτάθηκε σε όλο τον δημόσιο τομέα), στην επαρχία δεν υπήρχε ούτε ένας ένοπλος αντάρτης. Στην Αθήνα λοιπόν γίνονται οι πρώτες ζυμώσεις και οι πρώτες κύριες αντιστασιακές δράσεις» αναφέρει χαρακτηριστικά ο ιστορικός κ. Χαραλαμπίδης.

Εδώ είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η μαζική αντίδραση στον κατακτητή εμφανίστηκε στις πόλεις. Η κλασική φιγούρα του αντάρτη στα βουνά αναπτύχθηκε αργότερα ενώ η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου ήταν σχέδιο, στρατιωτικό, επιτελικό, που ολοκληρώθηκε με τη βοήθεια των άγγλων συμμάχων. Στις πόλεις όμως σκίρτησε για πρώτη φορά η φλόγα της αντίστασης, θέριεψε και έφτασε σε ηρωικές στιγμές - θα μπορούσε να εξαιρέσει κανείς την περίπτωση του Δοξάτου Δράμας όπου εκτελέστηκαν ομαδικά από τα βουλγαρικά στρατεύματα κατοχής 3.000 άτομα για την εξέγερση στις 28 και 29 Σεπτεμβρίου 1941.

Πρώτα σκιρτήματα για τη λευτεριά

Τη νύχτα της 30ής προς την 31η Μαΐου 1941 οι σκέψεις έγιναν πράξη και ο Μανώλης Γλέζος με τον Λάκη Σιάντα ανέβηκαν κρυφά στον βράχο της Ακρόπολης και κατόρθωσαν να κατεβάσουν τη ναζιστική σβάστικα. «Το βλέμμα μας έπεσε πάνω στη σημαία τους που υπερήφανα κυμάτιζε ψηλά-ψηλά και η βαριά σκιά της πλάκωνε καταθλιπτικά όλη την Αθήνα, όλη την αττική γη. Να τι πρέπει να τους κάνομε! Ήρθε η σκέψη σαν σπίθα. Να τους την πάρομε. Να την γκρεμίσομε και να την ξεσχίσομε και να πλύνομε έτσι τη βρωμιά από τον Ιερό Βράχο. Την είχαν στήσει αυτήν την ίδια την πολεμική τους σημαία οι Ναζί θριαμβευτικά ως τότε στη Βαρσοβία, στη Βιέννη, στην Αμβέρσα, στη Νορβηγία, στο Παρίσι και στο Βελιγράδι και απειλούσαν να τη στήσουν σε όλο τον κόσμο τότε. Μα εδώ είναι Ελλάδα. Είναι η μικρή χώρα που απ' αυτή ξεπετάχτηκε η φλόγα του Πολιτισμού. Είναι η χώρα που δίνει το παράδειγμα πάντα στις κρίσιμες στιγμές της Ιστορίας» αφηγείται ο Λάκης Σιάντας για το πώς έφτασαν στην ενέργεια αυτή..

Η αρχή είχε γίνει. Κάποιοι αναθάρρησαν. Οι πρώτοι πυρήνες αντίστασης στήθηκαν. Λίγο αργότερα, στις 12.00 το μεσημέρι της 20ής Σεπτεμβρίου 1942 μια ομάδα της Πανελλήνιας Ενώσεως Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ) κατάφερε να συγκλονίσει το κέντρο της Αθήνας. Στη γωνία Πατησίων και Γλάδστωνος έβαλε βόμβα στο κτίριο της Εθνικής Σοσιαλιστικής Πατριωτικής Οργάνωσης (ΕΣΠΟ), οργάνωση που κυνηγούσε να στρατολογήσει μέλη για να πολεμήσουν με τη γερμανική Βέρμαχτ. Από τα συντρίμμια ανασύρθηκαν νεκροί 29 μέλη της ΕΣΠΟ και 48 γερμανοί αξιωματικοί καθώς στο ίδιο κτίριο στεγάζονταν και υπηρεσίες των κατακτητών.

Λιμός

Στους δρόμους της πρωτεύουσας είχαν βρεθεί αρκετοί πρόσφυγες, από τα νησιά, από τη Μακεδονία και τη Θράκη για να γλιτώσουν τις θηριωδίες των βουλγάρων κατακτητών (ξύπνησαν μνήμες των Βαλκανικών Πολέμων) ενώ οι πρόσφυγες από το '22 προσπαθούσαν να σταθούν στα πόδια τους στις παράγκες στις φτωχικές συνοικίες. Ο παραγωγικός ιστός και οι υποδομές είχαν διαλυθεί, δουλειές δεν υπήρχαν... Η οικονομία καταστρεφόταν, οι ελλείψεις αγαθών πολλαπλασιάζονταν με γεωμετρική ταχύτητα. Από το φθινόπωρο του 1941 εμφανίστηκαν τα συσσίτια για να ανακουφίσουν τον πληττόμενο πληθυσμό.

Σταγόνα στον ωκεανό της πείνας. Αυξάνονταν οι λιμοκτονούντες, αυξάνονταν και οι θάνατοι. Οι εικόνες της εποχής με τα καροτσάκια να κουβαλούν αραδιασμένα πτώματα από τους δρόμους για το νεκροταφεία είναι γνωστές. Ο αριθμός των 300.000 θυμάτων αμφισβητείται πλέον από ιστορικούς ως μικρός. Η Αθήνα χαροπάλευε. Ο λιμός καταγράφηκε ως μία από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές τραγωδίες στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η άφιξη της επισιτιστικής βοήθειας του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού με σουηδικά πλοία έδωσε ανάσα στον χειμαζόμενο λαό. Είχε φτάσει η στιγμή για γενικευμένη αντίδραση στα σχέδια των κατακτητών.

Διαδηλώσεις

Η πρώτη επέτειος από το «όχι» του ελληνικού λαού έδωσε το έναυσμα για κάποιες αντιδράσεις. Επόμενη στιγμή μια εθνική εορτή. Την 25η Μαρτίου 1942 οι διαδηλωτές ήταν περισσότεροι. Ακολούθησε η μεγάλη μάχη.

Στις 12 Απριλίου 1942 οι δημόσιοι υπάλληλοι κήρυξαν απεργία ζητώντας μέτρα ανακούφισης από τον λιμό. Η κυβέρνηση Τσολάκογλου αποφάσισε να απολύσει τους απεργούς. Εν τέλει εκάμφθη από την ανυποχώρητη στάση των υπαλλήλων.

Στις 22 Δεκεμβρίου 1942 απέργησαν φοιτητές, μαθητές και εργαζόμενοι διαφόρων κλάδων, πραγματοποιώντας παράλληλα μαζική διαδήλωση (εκτιμώνται σε 30.000 - 40.000 οι διαδηλωτές) στους κεντρικούς δρόμους της Αθήνας.

Στις 24 Φεβρουαρίου 1943 πραγματοποιήθηκε η πρώτη μεγάλη κινητοποίηση των κατοίκων της πρωτεύουσας ενάντια στο μέτρο της πολιτικής επιστράτευσης. Οι αρχές Κατοχής επέβαλαν σε κατοίκους ηλικίας από 16 ως 45 ετών να αναλάβουν εργασία και εκτός του τόπου κατοικίας τους, συγκροτημένοι σε συμβιωτικές ομάδες εργασίας εντός στρατοπέδων. Ο κίνδυνος της μαζικής αποστολής Ελλήνων στα εργοστάσια της Γερμανίας ήταν πλέον ορατός.

Γενική απεργία κηρύχθηκε στις 24 Φεβρουαρίου και 5 Μαρτίου 1943. «Σε αυτό το δεκαήμερο της "εξέγερσης", περισσότεροι από 50 χιλιάδες διαδηλωτές πολιόρκησαν και κατάφεραν να εισβάλουν δύο φορές στο κτίριο του υπουργείου Εργασίας, παρά τις σφοδρές συγκρούσεις με δυνάμεις των κατακτητών, με στόχο να καταστρέψουν τις ονομαστικές καταστάσεις, σύμφωνα με τις οποίες οι αρχές κατοχής θα μπορούσαν να εντοπίσουν τους προς επιστράτευση κατοίκους της Αθήνας. Οι πρωτόγνωρες αυτές κινητοποιήσεις, είχαν ως αποτέλεσμα την καταστροφή μέρος του κτιρίου, το κάψιμο των ονομαστικών καταστάσεων, το θάνατο τουλάχιστον έξι και τον τραυματισμό περισσοτέρων από 100 διαδηλωτών» αναφέρει ο κ. Χαραλαμπίδης.

Οι διαδηλωτές νίκησαν - μια πολύ σημαντική νίκη. Ελλείψει καταγεγραμμένων στοιχείων, ελάχιστοι έφυγαν στη Γερμανία. Η κυβέρνηση αναγκάστηκε να αποσύρει το μέτρο. «Και είναι μια ακόμα μεγαλύτερη νίκη αν αναλογιστούμε ότι η Ελλάδα ήταν η μοναδική κατεχόμενη χώρα στην οποία δεν εφαρμόστηκε η πολιτική επιστράτευση, εκεί όπου από το '39 έως το '45 στα γερμανικά εργοστάσια εργάστηκαν περίπου 17 εκατομμύρια ευρωπαίοι πολίτες» αναφέρει ο κ. Χαραλαμπίδης. «Αν σκεφτούμε ότι οι καταστάσεις των επιστράτων αριθμούσαν περίπου 80.000 άτομα, δηλαδή αφορούσαν 80.000 οικογένειες, τότε καταλαβαίνουμε τι ήταν αυτό που γλίτωσε η ελληνική κοινωνία χάρη στις κινητοποιήσεις ενάντια στην πολιτική επιστράτευση».

Η πολυπληθέστερη διαδήλωση στην κατοχική Ελλάδα -και από τις μαζικότερες στην κατεχόμενη Ευρώπη- σημειώθηκε στις 22 Ιουλίου 1943, με τους πολίτες να διαμαρτύρονται για τις ωμότητες της βουλγαρικής κατοχής και την οικονομία και την παραγωγή να παραλύουν.

Περισσότεροι από 100.000 διαδηλωτές βρέθηκαν αντιμέτωποι στους κεντρικούς δρόμους της πόλης με πάνοπλους γερμανούς στρατιώτες και άνδρες της Χωροφυλακής και της Αστυνομίας Πόλεων. Όταν η κεφαλή της διαδήλωσης έφτασε έξω από την Τράπεζα της Ελλάδος επί της οδού Πανεπιστημίου, γερμανικά άρματα άνοιξαν πυρ κατά των διαδηλωτών. Η κινητοποίηση βάφτηκε στο αίμα: 59 οι νεκροί και τραυματίες. Οι περισσότεροι σκοτώθηκαν από γερμανικά πυρά στην οδό Ομήρου και στους δρόμους γύρω από το Οφθαλμιατρείο, ενώ ενεργή ήταν και η συμμετοχή ανδρών της Χωροφυλακής που καταδίωκαν τους διαδηλωτές στα γύρω στενά.

Αντίποινα

Το φθινόπωρο του 1943 η εκδικητικότητα των Γερμανών διογκώνεται. Σε αντίποινα για αντιστασιακές πράξεις οι ναζιστές στέλνουν αδιάκριτα κόσμο στο εκτελεστικό απόσπασμα. Τα μηνύματα από τα μέτωπα της ανατολικής Ευρώπης και της βόρειας Αφρικής δεν ήταν χαρμόσυνα και η γερμανική αντίδραση ήταν άγρια...

Η κατάσταση αγριεύει. Την άνοιξη του 1944 οι κατακτητές με τους συνεργάτες τους στα Τάγματα Ασφαλείας άλλαξαν τακτική. Μπλόκα άρχισαν να στήνονται: Κοκκινιά, Καισαριανή, Υμηττός, Δουργούτη. Πατριώτες εκτελούνται: Καισαριανή, Χαϊδάρι... Την Πρωτομαγιά του 1944 ήταν η τραγικότερη στιγμή: 200 κρατούμενοι στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Xαϊδαρίου, σχεδόν αποκλειστικά κομμουνιστές, εκτελέστηκαν στο Σκοπευτήριο της Kαισαριανής.

Η οργή φούντωνε. Η Οργάνωση Προστασίας Λαϊκών Αγωνιστών (ΟΠΛΑ) και ο ΕΛΑΣ αναλαμβάνουν δράση εκτελώντας συνεργάτες του κατακτητή, ενώ τα Τάγματα Ασφαλείας και τα Σώματα Ασφαλείας μαζί με διάφορες άλλες αντικομμουνιστικές οργανώσεις -καθώς οι αγριότητες του κατακτητή και των συνεργατών του όπως και η άμεση αντίδραση και η οργάνωση δράσεων ανακούφισης αλλά και απεργιών ενίσχυσαν την επιρροή του ΚΚΕ και του ΕΑΜ στον αθηναϊκό πληθυσμό- απαντούσαν με βία. Τουλάχιστον 1.500 άτομα υπολογίζεται ότι έχασαν τη ζωή τους σε αυτό τον κύκλο του αίματος.

Δωσίλογοι

Το ποιόν των δωσίλογων και τα κίνητρα που τους «έσπρωξαν» να συμπαραταχθούν με τους ναζιστές, αν και ήταν «αναλώσιμοι» για τους κατακτητές, καταγράφει ο ιστορικός Στράτος Δορδανάς σε συνέντευξή του: «Συνεργάτες των κατακτητών θα μπορούσε κανείς να συναντήσει στις μεγάλες πόλεις για ιδεολογικούς λόγους, αν και αυτές οι περιπτώσεις είναι οι λιγότερες, επειδή κάποιος είδε σ' αυτή τη συνεργασία μια καλή ευκαιρία πλουτισμού, γοητεύτηκε από την περιπέτεια και από τη συμμετοχή στη λεία ή απλώς αποτελούσε ένα λούμπεν προλεταριάτο που εξωθήθηκε σ' αυτή τη λύση απλώς και μόνο για να επιβιώσει. Ο κομμουνισμός, αλλά και η επίφαση του κομμουνιστικού κινδύνου, αποτελεί παράγοντα που θα πρέπει κανείς να λαμβάνει υπόψη του για να ερμηνεύσει το φαινόμενο, ενώ στις τοπικές κοινωνίες και ιδιαίτερα στην ύπαιθρο προσωπικές, εθνοτικές διαφορές ή η απειλή που συνιστούσε κυρίως για τα συντηρητικά στοιχεία ο ΕΛΑΣ, ήταν δυνατόν να εξωθήσουν στον δωσιλογισμό ακόμα και ολόκληρα χωριά, ιδιαίτερα συντηρητικά, όπως ο Κούκος Κατερίνης με επικεφαλής τουρκόφωνους οπλαρχηγούς».

Το τι απέγιναν είναι ένα άλλο μεγάλο κεφάλαιο. Όπως εξηγεί ο κ. Δορδανάς στην ίδια συνέντευξη, «αν και τα ειδικά δικαστήρια συγκέντρωσαν χιλιάδες φακέλους και εκατομμύρια σελίδων προανακριτικού υλικού, ένας μικρός μόνο αριθμός αυτών των υποθέσεων έφτασε στις αίθουσες των δικαστηρίων και ακόμα λιγότεροι τιμωρήθηκαν».

Το κλειδί για την εξέλιξη αυτή είναι ο Εμφύλιος που ακολούθησε και πολλοί «εξαγνίστηκαν» στον αντικομμουνιστικό αγώνα. Το παρόν με τις αυξημένες ανάγκες για εδραίωση του «νέου» καθεστώτος των «εθνικοφρόνων» εναντίον των «μιασμάτων» έριξε βαριά τη σκιά του στο ατιμωτικό παρελθόν... Σε μικρότερη έκταση βέβαια συναντάμε αυτό το φαινόμενο και σε άλλες χώρες, με τρανταχτές περιπτώσεις την απορρόφηση από τις συμμαχικές δυνάμεις υψηλά και χαμηλά ιστάμενων, αλλά πάντως εξαιρετικά χρήσιμων, εγκληματιών από τους ηττημένους ναζιστές.

Μαύρη αγορά

Όταν θέριζε η πείνα, οι κάτοικοι των αστικών κέντρων που δεν είχαν πρόσβαση στην αγροτική παραγωγή (συγγενείς ή γνωστοί στην επαρχία, όπου καλλιεργούσαν τα χωραφάκια τους) βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Η αγορά δεν μπορούσε να καλύψει τις υπέρογκες ανάγκες των πολιτών, οι ελλείψεις που έφταναν στην εσκεμμένη και μη «εξαφάνιση» προϊόντων αύξησαν τρομακτικά τις τιμές και οι αξίες άλλαξαν. Μπροστά στην υπέρτατη αξία της επιβίωσης αστικές και μεσοαστικές οικογένειες πουλούσαν κινητές αρχικά αξίες (κοσμήματα κτλ.) και ύστερα ακίνητα σε εξευτελιστικές τιμές.

Οι επιτήδειοι της μαύρης αγοράς και οι τοκογλύφοι -ήδη οικονομημένοι και μέσα στα «κόλπα» προ του πολέμου- εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία και θησαύρισαν. Η συσσώρευση κεφαλαίου (γη και χρυσός) ήταν πρωτοφανής τη στιγμή που οικογένειες ολόκληρε ξεκληρίζονταν.

Το φαινόμενο αποτυπώθηκε και στο ρεμπέτικο τραγούδι: «Μικροί μεγάλοι γίνανε μαυραγορίτες όλοι κι αφήσαν όλο τον ντουνιά με δίχως πορτοφόλι. Πουλήσαμε τα σπίτια μας και τα υπάρχοντά μας για δυο ελιές κι ένα ψωμί να φάνε τα παιδιά μας» (Μιχάλης Γενίτσαρης).

Με την απελευθέρωση εμφανίστηκε δυναμικά στο προσκήνιο τα αιτήματα για επιστροφή των χαμένων περιουσιών και για τιμωρία των μαυραγοριτών. Το 1946 η Πανελλήνιος Ομοσπονδία Πωλησάντων Ακίνητα επί Κατοχής εμφάνισε ένα «Υπόμνημα περί ακυρώσεως των αγοραπωλησιών ακινήτων» όπου κατέγραψε χιλιάδες περιπτώσεις. Με κυβερνητική απόφαση απαγορεύτηκε κάθε πράξη επί των επίδικων περιουσιών για να καταλήξει μετεμφυλιακά (1949) σε μια λύση: οι μεγάλες ιδιοκτησίες δεν άλλαξαν χέρια, ενώ για τις μικρομεσαίες μπορούσε να απευθυνθεί ο πωλητής στα δικαστήρια. Η δικαστική διαδικασία ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 1951 με πολλές περιπέτειες και εξωδικαστικούς συμβιβασμούς (περισσότερα για το θέμα, με πολλά στοιχεία και παραδείγματα στη μεταπτυχιακή εργασία του δασκάλου Παναγιώτη Σάμιου «Η Μαύρη Αγορά και οι ακίνητες περιουσίες που άλλαξαν χέρια την περίοδο της Κατοχής»).

Εβραίοι

Η μαύρη σκιά των συνεργατών απαλύνεται ωστόσο από τη λαμπρή δράση δικτύων αλληλεγγύης στην κατοχική Αθήνα (και Ελλάδα).

Το κυνήγι των «υπανθρώπων» από τους ναζιστές σύμφωνα με τους «Νόμους της Νυρεμβέργης» άλλαξε την πληθυσμιακή σύνθεση μεγάλων αστικών κέντρων: Θεσσαλονίκη, Γιάννενα, Βόλος και Εύβοια φέρ' ειπείν «άδειασαν» από εβραϊκούς πληθυσμούς ενώ στην Αθήνα οι 3.000 προπολεμικά εβραίοι έφτασαν σε 4.930 μετά τον πόλεμο τη στιγμή που μεσολάβησε ο απηνής διωγμός τους και η εξόντωση πολλών στα στρατόπεδα της «τελικής λύσης».

«Αυτό οφείλεται στο γεγονός της έλευσης στην πόλη διωκόμενων Εβραίων από άλλες περιοχές της Ελλάδας, αλλά και της Ευρώπης» επισημαίνει ο ιστορικός Κλέων Ιωαννίδης και εξηγεί: «Είτε απλοί άνθρωποι που αποφάσιζαν να δώσουν κρησφύγετο στους διωκόμενους συνανθρώπους τους, χωρίς να υπολογίζουν τον κίνδυνο της πιθανής εκτέλεσης αν εντοπιζόταν ("Όχι, πρέπει να μείνετε. Γιατί, παιδί μου, γιατί οι δικές μας ζωές να είναι πιο πολύτιμες από τις δικές σας;" είπε στον Αλφρέδο Κοέν ο χριστιανός γείτονάς του που τον έκρυβε), είτε δομές αλληλέγγυων που επίσης ρίσκαραν πολλά για να σώσουν ζωές, όπως η Αστυνομία του Άγγελου Έβερτ, η Εκκλησία του Αρχιεπίσκοπου Δαμασκηνού και οι αντιστασιακές οργανώσεις, κυρίως το ΕΑΜ».

Παρ' όλα αυτά, περίπου 1.000 - 1.500 εβραίοι της Αθήνας συγκεντρώθηκαν στις 23 Μαρτίου 1944 στη Συναγωγή. Τους μετέφεραν στο Χαϊδάρι και από εκεί στα κρεματόρια του Άουσβιτς.

Λύτρωση

Η 12η Οκτωβρίου 1944 ήταν ημέρα γιορτής. Ο λαός πλημμύρισε τους δρόμους πανηγυρίζοντας που επέζησε από αυτή τη ναζιστική θηριωδία. Ξημέρωνε μια άλλη Ελλάδα, ελεύθερη. Οι πολιτικοί σχεδιασμοί σε επίπεδο Συμμάχων και πολιτικών κομμάτων ωστόσο έριξαν την πρωτεύουσα πρώτα (Δεκεμβριανά) και την Ελλάδα στο τούνελ της εμφύλιας διαμάχης. Ένα κεφάλαιο ιστορίας ξεχωριστό μα τόσο αλληλένδετο με την κατοχική περίοδο...

ΠΗΡΑΝ ΜΟΝΟ ΤΟΥΣ ΔΙΚΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΛΛΑ… (Του Γ. ΔΕΛΑΣΤΙΚ)

http://iskra.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=18065:2014-10-12-09-59-37&catid=72:dr-ekdilosis&Itemid=279

Ούτε έναν –κυριολεκτικά ούτε έναν!– βουλευτή πέρα από τους 155 που έχουν η ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ δεν κατόρθωσαν να πάρουν ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος στην ψηφοφορία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στη Βουλή προς την κυβέρνησή τους! Ούτε καν όσους «σαλιαρίζουν» με τη ΝΔ και είναι προθυμότατοι να ψηφίσουν υπέρ του σαμαρικού υποψήφιου Προέδρου της Δημοκρατίας! Είναι τόσο αρνητικό το κλίμα για την κυβέρνηση που ούτε οι πιο ακραίοι καιροσκόποι βουλευτές δεν θέλησαν να εκτεθούν δημοσίως και επωνύμως αυτή τη φορά, αφήνοντας να υποστούν την ψυχρολουσία μια και καλή στην εκλογή του Προέδρου της Δημοκρατίας. Παταγώδης η αποτυχία της κυβέρνησης από αυτή τη σκοπιά.

Δύο όλοι κι όλοι βουλευτές, οι οποίοι ανήκαν στη ΔΗΜΑΡ και οι δύο και οι οποίοι προσπαθούν με όλα τα μέσα που έχουν στη διάθεσή τους να τους… πάρει το Ποτάμι, τόλμησαν να δηλώσουν «παρών» και «παρούσα»: ο Γρηγόρης Ψαριανός και η Κατερίνα Μάρκου. Δύο άλλοι, ένας πρώην χρυσαυγίτης κι ένας πρώην της ΑΝΕΛ, την κοπάνησαν και δεν παρουσιάστηκαν στη Βουλή. Αυτοί θα παρουσιαστούν μαζί με ένα τσούρμο άλλους μόνο για να εκλέξουν Πρόεδρο Δημοκρατίας και κατόπιν θα πάνε σπίτια τους για να περάσουν καλά γεράματα! Οκτώ χρυσαυγίτες βουλευτές παρέμειναν φυλακισμένοι και δεν τους επέτρεψε η εισαγγελέας να πάνε να ψηφίσουν. Ψήφισαν 288, υπέρ της κυβέρνησης τάχθηκαν 155, 131 βουλευτές τάχθηκαν κατά, 2 ψήφισαν «παρών». Η συσπείρωση της κυβέρνησης ήταν απόλυτη. Η περιχαράκωσή της το ίδιο, αλλά τα πράγματα σίγουρα δεν θα είναι έτσι στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. Το διασκεδαστικό είναι ότι στον ΣΥΡΙΖΑ ήταν πολλά πρωτοκλασάτα στελέχη του στενοχωρημένα, διότι είχαν την αφελή εντύπωση πως δυο-τρεις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ θα είχαν διαφοροποιηθεί ανοιχτά και θα είχαν καταψηφίσει την κυβέρνηση! Προφανώς κάποιοι ΠΑΣΟΚοι βουλευτές τους είχαν αφήσει να καταλάβουν ότι αυτή είναι η πρόθεσή τους και οι Συριζαίοι τους είχαν πιστέψει! Κύριος οίδεν αν δεν είχαν καν τέτοιας φύσης έμμεσες υποσχέσεις και απλώς έκαναν… βαθυστόχαστες πολιτικές αναλύσεις περί επικείμενων «διαρροών» πασόκων βουλευτών από την κυβερνητική πλειοψηφία!

Όσο για την κοινοβουλευτική διαδικασία αυτή καθαυτή, ήταν ένα απερίγραπτο πολιτικό τσίρκο όπου ο κάθε αρχηγός κόμματος έλεγε τον πόνο του σε συνάρτηση με τα προβλήματα του καθενός ξεχωριστά. Ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς αντιμετωπίζει τις επόμενες βουλευτικές εκλογές σαν καρμανιόλα κι έχει απόλυτο δίκιο. Όποιο και να είναι το αποτέλεσμά τους, το δικό του κεφάλι θα κοπεί και η πολιτική του καριέρα θα ξεψυχήσει ουσιαστικά τη νύχτα των εκλογών. «Όσοι θέλουν πρόωρες εκλογές υπονομεύουν τη σταθερότητα και την ασφάλεια της χώρας» δήλωσε σύννους τε και περίφροντις, κάνοντας όποιον τον άκουγε να πεθαίνει στα γέλια. Ο Βαγγέλης Βενιζέλος θυμήθηκε ότι είναι συνταγματολόγος. Τώρα που φοβάται ότι σύντομα θα βρεθεί όχι μόνο χωρίς κυβερνητικό αξίωμα αλλά χωρίς καν πολιτική θέση ή βουλευτική έδρα, προέβη σε καθηγητική γνωμάτευση: Διαπίστωσε ότι ο Τσίπρας «εκβίασε τη Βουλή και τους θεσμούς» και ότι «ταπείνωσε τον ανώτατο θεσμό του Προέδρου της Δημοκρατίας»! Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας υπερτόνισε το οραματικό στοιχείο της μελλοντικής κυβέρνησής του. «Οποιαδήποτε απόφαση ή συμφωνία δεν έχει τη δική μας συναίνεση δεν θα γίνει αποδεκτή. Δεν θα δεσμεύει τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν θα δεσμεύει την κυβέρνηση κοινωνικής σωτηρίας, για την οποία σύντομα ο λαός μας θα δώσει ισχυρή εντολή με την ψήφο του» διακήρυξε. Ο Πάνος Καμμένος των ΑΝΕΛ, που βλέπει τους βουλευτές του να φυλλορροούν προς τη ΝΔ, κατηγόρησε όσους θα ψηφίσουν υπέρ του «σαμαροβενιζελικού» Προέδρου της Δημοκρατίας για «προδοσία και κοινή αποστασία», ελπίζοντας να συγκρατήσει κάποιους.

Ο Φώτης Κουβέλης, πρόεδρος εκ νέου της… εξαϋλωμένης ΔΗΜΑΡ, που ως κόμμα αποκλείεται να ξαναμπεί στη Βουλή, ζήτησε φυσικά… απλή αναλογική, μήπως και η ΔΗΜΑΡ κατορθώσει να ξανατρυπώσει στο κοινοβούλιο – εννοείται, φυσικά, χωρίς το όριο του 3%! Όσο για το ΚΚΕ, για το οποίο χειρότερος εφιάλτης από το σχηματισμό κυβέρνησης δεν υπάρχει, διαπίστωσε εμβριθώς ότι ο ανταγωνισμός μεταξύ του ΣΥΡΙΖΑ και της ΝΔ έχει προσλάβει «διαστάσεις εξαχρείωσης»! Ο καθένας λέει το μακρύ του και το κοντό του. Έχουν εξαιρετικά διασκεδαστικά αποτελέσματα οι δηλώσεις των πολιτικών, οι οποίες αποκαλύπτουν την τρικυμία εν κρανίω που τους διακατέχει, καθώς οι περισσότεροι θα είναι σύντομα εξωκοινοβουλευτικές προσωπικότητες. «Δεν υπάρχει συνοχή στην κυβέρνηση. Χρειάζεται ανασχηματισμός» δήλωσε π.χ. προχθές στο Μέγκα ο προερχόμενος από το ΠΑΣΟΚ αναπληρωτής υπουργός Υγείας Λεωνίδας Γρηγοράκος. «Είναι τεράστιο λάθος να μπούμε στο νέο φρούτο που είναι η ανασχηματολογία. Διαλύει τη συνοχή της κυβέρνησης και τη σταθερότητα» δήλωσε αντιθέτως, σε πλήρη διάσταση με τον υπουργό ,ο εκπρόσωπος Τύπου του… ΠΑΣΟΚ Δ. Καρύδης! Ο απλώς πλέον βουλευτής της ΝΔ και βαθύτατα δυσαρεστημένος ως πολλάκις διατελέσας υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος, μιας και δεν έχει καρέκλα να υπερασπιστεί, αποφάσισε να πει μια αλήθεια. «Αν δεν πάρουμε τα κατάλληλα μέτρα για να αλλάξει το κλίμα, τότε και εκλογές θα έχουμε και θα χαθούν οι εκλογές αυτές για την κυβέρνηση!» ομολόγησε μιλώντας στο Μέγκα. «Υπονομευτής της ασφάλειας της χώρας» κατά τα λεγόμενα του Σαμαρά και ο βουλευτής της ΝΔ!

Η κοινοβουλευτική διαδικασία για την παροχή ψήφου εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου εξελίχθηκε όπως περίμενε όλη η Ελλάδα, χωρίς καμιά έκπληξη. Η κυβέρνηση είναι αυτή που βγήκε χαμένη από την ψηφοφορία. Όταν παίρνεις 155 ψήφους και σε λίγους μήνες πρέπει να πάρεις 180, άρα σου λείπουν 25, τα πράγματα είναι πολύ δύσκολα.

*Δημοσιεύθηκε στο "Πριν" της Κυριακής 12 Οκτωβρίου 2014

Η Ακρόπολη των Αθηνών μιας άλλης εποχής (Συγκλονιστικοί Πίνακες Ζωγραφικής)

http://archaia-ellada.blogspot.gr/2014/10/blog-post_9.html

Ernst Carl Eugen Koerner: Άποψη της Ακρόπολης

Η Αθήνα είναι η πόλη με τη μεγαλύτερη ιστορία της Ευρώπης, και μιας από τις μεγαλύτερες του κόσμου, αφού κατοικείται συνεχώς για πάνω από 3.000 χρόνια. Η πόλη κατάφερε να γίνει η ηγετική πόλη της Αρχαίας Ελλάδας στην πρώτη χιλιετία π.Χ., ενώ τα πολιτιστικά της επιτεύγματα κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα π.Χ. έθεσαν τα θεμέλια του δυτικού πολιτισμού.

Στο βραχώδη λόφο της Ακρόπολης, που δεσπόζει στο κέντρο της σύγχρονης Αθήνας, βρισκόταν το σπουδαιότερο και μεγαλοπρεπέστερο ιερό της αρχαίας πόλης, αφιερωμένο, κατά κύριο λόγο, στην προστάτιδα θεά της, την Αθηνά.

Με τον ιερό αυτό χώρο σχετίζονται οι σημαντικότεροι μύθοι της αρχαίας Αθήνας, οι μεγάλες θρησκευτικές εορτές, οι παλαιότερες λατρείες της πόλης αλλά και ορισμένα από τα καθοριστικά για την ιστορία της γεγονότα.

Τα μνημεία της Ακρόπολης, αρμονικά συνδυασμένα με το φυσικό περιβάλλον, αποτελούν μοναδικά αριστουργήματα της αρχαίας αρχιτεκτονικής, που εκφράζουν πρωτοποριακούς συσχετισμούς ρυθμών και τάσεων της κλασικής τέχνης και επηρέασαν την πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία για πολλούς αιώνες αργότερα.


Η Ακρόπολη του 5ου αι. π.Χ. αποδίδει με τον τελειότερο τρόπο το μεγαλείο, τη δύναμη και τον πλούτο της Αθήνας στην εποχή της μαγαλύτερης ακμής της, το ''χρυσό αιώνα'' του Περικλή. 

Δείτε μερικά από τα έργα με θέμα την Ακρόπολη που διάσημοι εικαστικοί καλλιτέχνες δημιούργησαν στο πέρασμα του χρόνου.

Edward Dodwell, Παρθενώνας, Views in Greece, 1821.

Edward Dodwell, Ακρόπολις, Views in Greece, 1821

Ακρόπολη, 1813, χαρακτικό από το βιβλίο του John Cam Hobhouse, ιδιωτική συλλογή

Giovanni B. Lusieri, 1802, Ο Παρθενώνας από τα ΒΔ, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα

Lancelot Theodore Turpin de Crisse, 1804, ιδιωτική συλλογή

Lancelot Théodore Turpin de Crissé, 1805, Άποψη Ερέχθειου, ιδιωτική συλλογή

Frederic Edwin Church, 1871, ιδιωτική συλλογή

Charles Lock Eastlake, 1818, ιδιωτική συλλογή

Carl Friedrich Werner, 1877, Ερέχθειο, Μουσείο Μπενάκη

Carl F. Werner, 1877, Ναός Απτέρου Νίκης, Μουσείο Μπενάκη.

James Stuart, 1755-60, Ερέχθειο, Royal Institute of British Architects

Martinus Rørbye, 1835, εργασίες στα Προπύλαια

Martinus Rørbye, 1844, Συζήτηση στον Παρθενώνα, Εθνική Πινακοθήκη Δανίας.

Carl Anton Joseph Rottmann, 1836, Η Ακρόπολις από τις Στήλες του Ολυμπίου Διός.

Ραφαήλ Τσέκολης, 1853, Ακρόπολις, Εθνική Πινακοθήκη Ελλάδος

Richard Banks Harraden, 1828, Η Ακρόπολη από τον λόφο των Μουσών, Συλλογή Βουλής των Ελλήνων

Michael Haubtmann, 1873, Η Ακρόπολις από τις στήλες του Ολυμπίου Διός, ιδιωτική συλλογή.

Leo Von Klenze, 1846, Αναπαράσταση Ακρόπολης Αθηνών την εποχή του Περικλέους. Neue Pinakothek, Μόναχο.

autochthonesellhnes