Τα σημερινά προβλήματα δεν λύνονται με συνταγές του χτές…
Του Κώστα Ροδινού
Αλήθεια, υπάρχει ένας σοβαρός οικονομολόγος που να πιστεύει ότι έχουμε, έστω μια πιθανότητα, με το πρόγραμμα της τρόϊκα να ξεφύγουμε από το θανατηφόρο εναγκαλισμό της ύφεσης και να επανέλθει η οικονομία στο δρόμο της ανάκαμψης; Ούτε ο Τόμσεν με την αποτυχημένη παρέα του δείχνουν να το πιστεύουν πια.
«Έχετε δίκιο. Το πρόγραμμα δεν βγαίνει. Να πάμε στο Eurogroup και να το ομολογήσουμε» φέρεται να είπε χθες ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ στον Οικονομικών και τον Πρωθυπουργό.
Για αυτό, κατά τη γνώμη μου, δεν οδηγούν τα πράγματα σε λύση, αλλά σε αδιέξοδο. Φορτώνοντάς μας και την ευθύνη της αποτυχίας, παράλληλα!
Οι αριθμοί δείχνουν παταγώδη αποτυχία
Δείτε, για παράδειγμα, τις ζοφερές εκτιμήσεις που περιέχει το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθές στη Βουλή.
-το 2013 θα έχουμε ακόμα μια χρόνια ύφεσης, η οποία εκτιμάται στο 3,8%.
-η ανεργία θα εκτοξευτεί στο 24,7% από 23,5%. Να σημειωθεί οτι η ανεργία των νέων βρίσκεται ήδη στο 55.4%
-το έλλειμμα της Γενικής Διακυβέρνησης αναμένεται να διαμορφωθεί στο 4.2%.
-Τέλος, το δημόσιο χρέος θα ανέλθει στο 179% του ΑΕΠ, από 169.5% το 2012. Υπενθυμίζω ότι, μετά τις αναθεωρήσεις, το χρέος το 2009 ήταν 129.4%.
Για να μην ξεχνιόμαστε, σύμφωνα:
- με τον αρχικό σχεδιασμό της τρόϊκα, τώρα έπρεπε να βγαίνουμε στις αγορές!
-με τις…διαβεβαιώσεις του κ. Παπακωνσταντίνου η ύφεση είχε ήδη αρχίσει να …ρηχαίνει από τον Φεβρουάριο του 2011.
-με τις δηλώσεις του κ. Βενιζέλου από την Άνοιξη του 2012, έπρεπε ήδη να είχαμε πρωτογενή πλεόνασμα.
Άρα, «όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας», για να θυμηθώ το τίτλο από το ομώνυμο βιβλίο του Γ. Σκαμπαρδώνη.
Η τρέλα της λιτότητας: ο Krugman, o Stiglitz και ο Bofinger
Τις τελευταίες ημέρες υπήρξε μια ομοβροντία παρεμβάσεων, που αναδείκνυαν με τον πιο πειστικό τρόπο, τον παραλογισμό της λιτότητας.
Στις 28 Σεπτεμβρίου ο Paul Krugman, ο έγραφε στους New York Times:
“…Ο κόσμος λέει, πολύ απλά, ότι έφτασε στα όριά του: με την ανεργία σε επίπεδα Μεγάλης Ύφεσης και με τους πρώην εργαζόμενους της μεσαίας τάξης να γυρεύουν τροφή στα σκουπίδια, η πολιτική της λιτότητας ήδη έχασε το μέτρο. Κι αυτό δείχνει ότι τα συμπεφωνημένα μπορεί πλέον να μην ισχύουν.….Η επιπλέον λιτότητα δεν εξυπηρετεί κανέναν χρήσιμο στόχο. Οι παράλογοι παίκτες εδώ είναι οι, υποτίθεται, σοβαροί πολιτικοί και αξιωματούχοι που απαιτούν από τον κόσμο να υποφέρει κι άλλο….Όμως οι άγριες περικοπές σε βασικές δημόσιες υπηρεσίες, προνοιακά επιδόματα κτλ. στην πραγματικότητα μειώνουν τις πιθανότητες της χώρας για ανάκαμψη.…Στην Ευρώπη, όπως και στην Αμερική, ουκ ολίγοι πολύ σοβαροί άνθρωποι εξαπατήθηκαν από την κουλτούρα της λιτότητας, τουτέστιν από την πεποίθηση ότι ο άμεσος κίνδυνος είναι τα ελλείμματα του προϋπολογισμού κι όχι η μαζική ανεργία και ότι η μείωση του ελλείμματος θα λύσει κατά κάποιον τρόπο το έλλειμμα που γεννήθηκε από υπερβολές στον ιδιωτικό τομέα.»
Ο έτερος γνωστός μας Νομπελίστας Joseph Stiglitz, σε συνέντευξή του στο Γερμανικό περιοδικό«Der Spiegel», τόνισε: “.. η αιτία για την κρίση της Ευρώπης δεν βρίσκεται στα υπερβολικά υψηλά, μακροπρόθεσμα χρέη και ελλείμματα. Η ύφεση προκάλεσε τα ελλείμματα, και όχι το αντίστροφο. Πριν από την κρίση η Ισπανία και η Ιρλανδία είχαν δημοσιονομικά πλεονάσματα και δεν μπορούν να κατηγορηθούν για σπατάλες. Περισσότερη δημοσιονομική πειθαρχία απλώς θα επιδείνωνε την παρακμή.Ποτέ καμία εθνική οικονομία δεν ξεπέρασε την ύφεση με τη βοήθεια πολιτικής της λιτότητας.”
Ο εκ του Συμβουλίου των «σοφών» της Καγκελαρίου Μέρκελ, Peter Bofinger , μιλώντας στην εφημερίδα Weser-Kurier, τόνισε: «Η πολιτική που ασκείται στην Ισπανία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, είναι η πολιτική του καγκελαρίου Μπρούνινγκ…Τέτοιου είδους περικοπές δεν έχουν κανένα νόημα σε χώρες που βρίσκονται σε ύφεση… Η κατάσταση στην Ελλάδα οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην “οικονομική θεραπεία σοκ“ που ακολουθείται».
Τούτων δοθέντων, τι διαπραγματευόμαστε με την τρόϊκα; Την οριστική διάλυση της ελληνικής κοινωνίας και την εξαθλίωση των Ελλήνων;
Όχι άλλοι εκβιασμοί …
Μέσα σ΄αυτό, λοιπόν, το κλίμα επέστρεψε χθές η Τρόϊκα και άρχισε τα γνωστά τερτίπια. Μειώσεις εδώ, περικοπές εκεί, αυτό δεν αποδίδει, εκείνο δεν είναι βέβαιο και το άλλο είναι ασαφές! Τρία χρόνια τώρα, αυτοί οι αποτυχημένοι τεχνοκράτες της συμφοράς έστηναν μικρά και μεγάλα παιχνίδια εκβιασμών. Και οι ελληνικές κυβερνήσεις, υπό το κράτος των αποτυχιών τους (γιατί ούτε μια φορά δεν κατάφεραν να αιφνιδιάσουν με κάτι θετικό), υπό το βάρος της ασυνέπειάς τους (έλεγαν εύκολα το ναί και ανέκρουαν πρύμνα στα δύσκολα) και υπό τον φόβο της εξόδου από το ευρώ και της δήθεν απομόνωσης από την ΕΕ, έχαναν από τα αποδυτήρια.
Η τρόϊκα απαιτεί το αδιανόητο. Και για να την ικανοποιήσουν, οι ανεγκέφαλοι του ΥΠΟΙΚ, άρχισαν να προτείνουν ό,τι ανοησία μπορούσε να κατεβάσει το κεφάλι τους: Φόρος στα…πτυχία, φόρος ..ιδιοκατοίκησης, κεφαλικός φόρος στους ελεύθερους επαγγελματίες, φόρος 35% στους ελεύθερους επαγγελματίες, κατάργηση προνοιακών επιδομάτων κ.λ.π. Μαζική παραγωγή ανοησιών για… ΧΥΤΑ.
Ο Peter Bofinger, το είπε ξεκάθαρα: η συνταγή της τρόϊκα, είναι λάθος. Οσο αυξάνετε η …δόση, μεγαλώνει ο κίνδυνος.
Πρέπει να δοθεί ένα τέλος σ’ αυτή την ανοησία της καταστροφής.
Τα πέντε αιτήματα
Για να έχουμε ελπίδα, πρέπει να θέσουμε ξεκάθαρα τα παρακάτω ζητήματα:
Πρώτον, περαιτέρω μείωση των επιτοκίων δανεισμού, προκειμένου να εξοικονομήσουμε χρήματα από τους τόκους. Το όφελος να διοχετευτεί στην χρηματοδότηση αναπτυξιακών έργων. Όσες χώρες χάνουν από τη μείωση, να λάβουν «ρήτρες ανάπτυξης» για να καλυφθεί η διαφορά.
Δεύτερον, OSI, δηλαδή, «κούρεμα» των ομολόγων που διακρατεί η ΕΚΤ, τουλάχιστον στην τιμή κτήσης τους. Είναι αδιανόητο να κερδοσκοπεί σε βάρος μας η ΕΚΤ. Επί πλέον, η λήξη των ομολόγων αυτών να παραταθεί τουλάχιστον για μια δεκαετία πέραν του 2020. Εδώ μέσω του PSI, «κουρεύτηκαν» ομόλογα ανύποπτων πολιτών, δεν μπορεί η ΕΚΤ να αναλάβει τέτοιο ρίσκο;
Τρίτον, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών να γίνει μέσω του ESM και κατά συνέπεια τα δάνεια αυτά να μείνουν εκτός δημοσίου χρέους. Αυτό, δηλαδή, που έχει αποφασιστεί για την Ισπανία.
Τέταρτον, αν η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών γίνει από τον ESΜ, τότε μεγαλύτερα κεφάλαια από την περιώνυμη πλέον «μεγάλη δόση», να χρησιμοποιηθούν για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου προς τους ιδιώτες, αλλά και για την ενίσχυση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων.
Πέμπτον, επέκταση του χρόνου της δημοσιονομικής προσαρμογής μέχρι το 2016.
Και εμείς τι θα κάνουμε;
Και γιατί να τα κάνουμε όλα αυτά οι Ευρωπαίοι; Επειδή είμαστε…ωραίοι; Προφανώς, όχι για αυτό.
Ένας λόγος είναι αυτός που αναφέρει ο Bofinger. “Η κατάσταση στην Ελλάδα οφείλεται, μεταξύ άλλων, στην “οικονομική θεραπεία σοκ“ που ακολουθείται». Oι…γιατροί φέρουν μερίδιο ευθύνης. Καιρός να το πληρώσουν. Πολλοί κέρδισαν πολλά από την κρίση.
Δεύτερον, γιατί με τις Αμερικανικές, τις Ιταλικές και τις Γερμανικές εκλογές εν όψει, κανένας δεν μπορεί να ρισκάρει ένα Grexit! Επιπλέον, με αβέβαιο το μέλλον της Συρίας, το Κουρδικό να τείνει να λάβει διαστάσεις εμφυλίου και την «Αραβική Άνοιξη» να μετατρέπεται σε …Χειμώνα, κάποιοι αρχίζουν να ξαναθυμούνται τη γεωπολιτική σημασία της χώρας μας. Η Ελλάδα δεν είναι παρίας.
Τρίτον, είναι πλέον κοινή πεποίθηση ότι το κόστος εξόδου της χώρας μας από το ευρώ, όχι μόνο είναι μεγαλύτερο από εκείνο της σωτηρίας μας, αλλά μπορεί να προκαλέσει ένα ντόμινο αντιδράσεων, που θα θυμίζει Αρμαγεδδώνα.
Τέταρτο, έτσι ξεφεύγουμε από την εθνική κατάθλιψη και θα επανέλθει η ψυχολογία της ελπίδας.
Όμως, όλα αυτά για να φέρουν αποτέλεσμα πρέπει, πρωτίστως, εμείς να επιχειρήσουμε να κάνουμε ένα άλμα μπροστά. Να ξεφύγουμε από τα τετριμμένα και να τολμήσουμε τις μεγάλες αλλαγές, που έχει ανάγκη η πατρίδα μας…
Τα σημερινά προβλήματα, δεν λύνονται με συνταγές του χτές…
