Το ευρωπαϊκό εμβολιαστικό φιάσκο και το "ραγισμένο τσουκάλι"

https://www.antinews.gr/action.read/kosmos/to-europaiko-emboliastiko-fiasko-kai-to-ragismeno-tsoukali-/5.148812

Φωτο: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Πρόκειται για ένα ανέκδοτο που έγινε παγκοσμίως γνωστό από το έργο του Ζίγκμουντ Φρόιντ και του Ζακ Ντεριντά: Δανείζεται κάποιος ένα τσουκάλι από έναν φίλο του και μετά από μέρες το επιστρέφει ραγισμένο. Στα παράπονα του ιδιοκτήτη του τσουκαλιού απαντά με το ακαταμάχητο επιχείρημα: "Το τσουκάλι σου το επέστρεψα σε αρίστη κατάσταση, εσύ μου το έδωσες ραγισμένο - και άλλωστε δεν δανείστηκα ποτέ κανένα τσουκάλι".

Η Ε.Ε. κινείται στην εμβολιαστική κρίση που προκάλεσαν οι πράξεις και παραλείψεις της με την ίδια "λογική του τσουκαλιού”: Απαιτεί από τη βρετανοσουηδική εταιρεία AstraZeneca την παράδοση του συνολικού αριθμού δόσεων που είχαν συμφωνηθεί, ενώ ταυτοχρόνως απειλεί με απαγόρευση εξαγωγών εμβολίων, αλλά και αμφισβητεί την αποτελεσματικότητα του ίδιου του εμβολίου, ως ανεπαρκώς δοκιμασμένου σε ασθενείς άνω των 65 ετών.

Πρόκειται για blame game στο οποίο το μείζον δεν είναι να καλυφθεί το ταχύτερο η έλλειψη εμβολίων. αλλά να διασωθεί το κύρος των Βρυξελλών (και των εθνικών κυβερνήσεων) με την εξεύρεση ενός βολικού αποδιοπομπαίου τράγου.

Συμβαίνει, ωστόσο, η AstraZeneca να μην είναι η μόνη φαρμακοεταιρεία η οποία αδυνατεί να ανταποκριθεί στις παραγγελίες, λόγω μειωμένης παραγωγικής δυνατότητας επί ευρωπαϊκού εδάφους. Συμβαίνει επίσης η βρετανοσουηδική εταιρεία να είναι αυτή που διαθέτει το εμβόλιό της χωρίς κέρδος και σε κόστος μικρότερο από αυτό που προκαλούν λ.χ. οι απαιτήσεις υψηλής κατάψυξης του εμβολίου της Pfizer-BioNTech. Και όμως, με βάση τη "λογική του τσουκαλιού”, αυτήν ακριβώς την εταιρεία στοχοποιεί η Ε.Ε., η οποία επί μακρόν καθυστερούσε να διαμορφώσει τις παραγγελίες της, επικαλούμενη την ανάγκη να διαπραγματευτεί συμφερότερες τιμές υπέρ των πλέον αδύνατων κρατών-μελών.

Η θεαματική διαφορά ανάμεσα στους ρυθμούς εμβολιασμού της Βρετανίας και της ηπειρωτικής Ευρώπης δεν προκύπτει από κάποια δόλια μεταστροφή ευρωπαϊκών παραγγελιών στη βρετανική αγορά, αλλά από το γεγονός ότι η χώρα του Μπόρις Τζόνσον εκκίνησε την όλη διαδικασία τρεις μήνες νωρίτερα από τους γείτονές της και επιδαψίλευσε στις φαρμακευτικές της εταιρείες σειρά χρηματοδοτικών και νομικών κινήτρων.

Η ευρωπαϊκή πλευρά, αντιθέτως, διαμόρφωσε το εμβολιαστικό της πρόγραμμα απευθυνόμενη σε έξι διαφορετικούς δυνητικούς προμηθευτές προτού αυτοί ολοκληρώσουν τις έρευνές τους και έμεινε μετέωρη όταν η γαλλική Sanofi, για την οποία τόσες προσπάθειες κατέβαλε ο Εμανουέλ Μακρόν, απέτυχε να παραγάγει εμβόλιο.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επέμενε ότι η AstraZeneca είχε υπογράψει νομικά δεσμευτική συμφωνία για την παροχή συγκεκριμένου αριθμού εμβολίων. Όταν εντέλει η μυστική συμφωνία δημοσιοποιήθηκε, με περικοπές λόγω επιχειρηματικού απορρήτου, αλλά και με ένα "λάθος” που επέτρεπε την ανάγνωση του πλήρους κειμένου (όπως επιβάλλει η "λογική του τσουκαλιού”) οι δεσμεύσεις της AstraZeneca αποδείχθηκε ότι ήταν λιγότερο ισχυρές από αυτές που είχε αναλάβει έναντι της βρετανικής κυβέρνησης.

Το blame game πήρε δε ανησυχητική τροπή όταν η ευρωπαϊκή πλευρά απείλησε με απαγόρευση των εξαγωγών εμβολίων στη Βρετανία (η οποία καλύπτει το ένα πέμπτο του εμβολιαστικού προγράμματός της με το εμβόλιο των Pfizer-BioNTech), ρισκάροντας προς στιγμήν να ορθώσει τελωνειακό σύνορο στη Βόρεια Ιρλανδία – αυτό ακριβώς το οποίο στην επίπονη διαπραγμάτευση του Brexit είχε καταφέρει να άρει, προκειμένου να μη διακυβευτεί η "Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής” του 1998 για την ειρήνευση της περιοχής. Παράλληλα, η βελγική αστυνομία επέδραμε στο μόνο εργοστάσιο της AstraZeneca επί ευρωπαϊκού εδάφους, ενώ Ευρωπαίοι ιθύνοντες απειλούν με ενεργοποίηση του άρθρου 122 της Συνθήκης της Λισαβώνας το οποίο επιτρέπει κινήσεις "πολεμικής βιομηχανίας” (κατάλυση πατεντών κτλ.) σε περιπτώσεις απρόβλεπτης κρίσης.

Με άλλα λόγια, το μέλλον των ευρω-βρετανικών σχέσεων, που μόλις νομίσαμε ότι είχε ρυθμιστεί, κινδυνεύει να δηλητηριασθεί μακροπρόθεσμα. Όμως αυτό δεν θα αλλάξει επί της ουσίας το γεγονός ότι η Βρετανία θα καταφέρει να ολοκληρώσει νωρίτερα από τον Ε.Ε. το εμβολιαστικό πρόγραμμα, επί του οποίου έχουν εναποτεθεί όλες οι ελπίδες για το "ξεκλείδωμα” των δυτικών κοινωνιών (που δυσφορούν ολοένα και περισσότερο) και την επανεκκίνηση των οικονομιών τους.

Μέχρις ότου, μάλιστα, η Ε.Ε. επιλύσει την αντίφαση του αν αποτελεί τον κατεξοχήν θιασώτη της ελεύθερης αγοράς ή της "πολεμικής οικονομίας”, οι εμπορικές και πολιτικές σχέσεις της και με άλλους πόλους της Δύσης, όπως οι ΗΠΑ, κινδυνεύουν να εκτροχιασθούν.

Και στο βάθος, αναδύεται, χωρίς όμως η Δύση να πολυμιλά για αυτό, μια άλλη διεθνής πραγματικότητα: ότι δηλ. οι ευρασιατικές δυνάμεις όπως η Κίνα και η Ρωσία κατακτούν ολοένα και μεγαλύτερο μερίδιο της διεθνούς εμβολιαστικής αγοράς, προσφέροντας στον πλανητικό Νότο συμφέρουσες συμφωνίες συμπαραγωγής. Πρόκειται για μία πραγματικότητα στην οποία η Ευρώπη δεν πρωταγωνιστεί ούτε ως πωλητής ούτε ως αγοραστής.

Πηγή: capital.gr