Συμπληρώνονται σήμερα 44 χρόνια από την αποφράδα περίοδο των επιχειρήσεων του 1974 στο Αδελφό Κράτος της Κύπρου κατά την οποία το 38% της έκτασης του κατακτήθηκε και συνεχίζει να κατέχεται από τους Τούρκους.  Στην παρούσα περιγραφή των γεγονότων  θα αναφερθώ στη   2η   φάση των επιχειρήσεων του ΑΤΤΙΛΑ 2 από 15-16 Αυγούστου 1974 και ιδιαίτερα στα γεγονότα που έλαβε μέρος η ΕΛΔΥΚ.

Θεωρώ σκόπιμο να αναφέρω ότι πολλά γράφηκαν για την περίοδο των τελευταίων 10 ετών από το 1963 και μέχρι το πέρας των επιχειρήσεων το 1974 από συμμετέχοντες στα γεγονότα χαμηλόβαθμους και υψηλόβαθμους συναδέλφους και όχι μόνο, διαπίστωσα ότι υπάρχουν περίοδοι που ,αν και επέδρασαν σημαντικά στην όλη μαχητική ισχύ των υπαρχουσών -συμμετεχουσών δυνάμεων  καθώς και στα προκύψαντα αποτελέσματα , δεν έχουν αναλυθεί με την αρμόζουσα υπευθυνότητα. Συγκεκριμένα η περίοδος προ της 20ης Ιουλίου η οποία μείωσε την μαχητικότητα των υπαρχουσών δυνάμεων κατά 40% τουλάχιστον καθώς και η ενδιάμεση περίοδος από 23ης Ιουλίου-14ης Αυγούστου 1974 με τις όποιες επιπτώσεις στο ηθικό των μαχόμενων Μονάδων. Δεν είμαι αρμόδιος να περιγράψω έστω και το ελάχιστο για την περίοδο αυτή γιατί δεν είχα την τιμή να υπηρετήσω, στην Κύπρο και να ζήσω κάπως την όλη κατάσταση, αλλά θεωρώ ότι πολύ αρμοδιότεροι εμού  θα έπρεπε να το κάνουν. Ευελπιστώ ότι ο απόρρητος φάκελος της Κύπρου όταν ανοιχθεί θα δώσει τα στοιχεία αυτά τα οποία μόνον πληροφόρηση θα δώσουν και όχι υπευθύνους για έλεγχό έστω και αν αποδήμησαν εις Κύριο.
Θα επανέλθω στο κύριο θέμα μου που είναι οι ήρωες της  Διμοιρίας  (ΜΧ) της ΕΛΔΥΚ.Η  
 Ελληνική Δύναμη Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) ιδρύθηκε στις 16 Αυγούστου 1960, με την υπογραφή της Συνθήκης Ζυρίχης – Λονδίνου στη Λευκωσία με την δημιουργία της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η ΕΛΔΥΚ αποτελείτο από τη Διοίκηση, το Επιτελείο, το 1° και 2° Τάγμα Πεζικού, τον Λόχο Υποστήριξης και Λόχο Διοίκησης. Το σύνολο της ήταν 950 αξιωματικοί και οπλίτες. Απ’ τα άλλα όπλα υπήρχε μόνο η Διμοιρία Μηχανικού, που αριθμούσε 30 άνδρες και τα απαραίτητα μηχανήματα για εκπλήρωση της αποστολής της. Όλα τα τεχνικά και οικοδομικά έργα του στρατοπέδου, καθώς και την αμυντική οργάνωση του εδάφους εντός και εκτός αυτού ,εκτέλεσαν οι σκαπανείς του Μηχανικού.
   Η ΕΛΔΥΚ του 1974 αποτελούσε μια άρτια εκπαιδευμένη και πολύ αξιόμαχη μονάδα. Ήταν στελεχωμένη σε επίπεδο υπό-μονάδων, με αξιόλογα και ικανότατα στελέχη. Αυτό αποδείχθηκε μέσα από τα πολεμικά γεγονότα. Η όλη οργάνωσή της γινόταν σύμφωνα με τα πρότυπα του Ελληνικού Στρατού, στον οποίο και ουσιαστικά ανήκε. Είχε σαν κύρια αποστολή την προστασία της Κύπρου..

   Η διμοιρία του Μηχανικού καθ’ όλη τη διάρκεια του πολέμου, με διοικητή τον άξιο Λοχαγό (ΜΧ) Σωτήριο Σταυριανάκο παρατάχτηκε δίπλα από τον Λόχο Διοικήσεως στο ύψωμα ‘Β’ και αντιστάθηκε με όλες τις σωματικές και ψυχικές δυνάμεις εναντίον του βάρβαρου εισβολέα. Αποδείχθηκε ότι ήταν μια από τις πιο οργανωμένες ομάδες, που υπερασπίστηκαν την άμυνα της Κύπρου, προκαλώντας τρομερές απώλειες στις Τούρκικες δυνάμεις.
    Στις 16 Αυγούστου οι μαχητές του Μηχανικού πρόβαλαν τον άφθαστο ηρωισμό, πολεμώντας όρθιοι, με πρώτο τον Λοχαγό τους, αντιμετωπίζοντας τα Τουρκικά άρματα, που εισέβαλαν στη μονάδα τους, στην Ελληνική, δική τους γη. Κράτησαν τις θέσεις τους και δεν οπισθοχώρησαν. Μαχό­μενοι υπέρ πίστεως και πατρίδας έπεσαν σχεδόν μέχρι ενός, εφαρμόζοντας τις διαταγές του ενδόξου διοικητή τους, που ισχύουν και μετά τον θάνατό του. «Ούτε ένα βήμα πίσω, λiοντάρια μου».( Αρθρογραφία ιστορικού Σταύρου Καρκαλέτση)
Μία από τις πιο γλαφυρές καταθέσεις ήταν αυτή του Λοχία (ΜΧ )Διονύση Πλέσσα .
«Μας έκανε εντύπωση ότι οι Τούρκοι επιτίθεντο αφύλαχτοι, γι’ αυτό και είχαν φοβερές απώλειες. Έφθασαν πολύ κοντά μας και εμείς είχαμε διαταγή από τον Λοχαγό Σταυριανάκο να τους αφήσουμε να πλησιάσουν και μετά να τους κτυπήσουμε . Είχαμε και κάποια κάλυψη από το Πυροβολικό. Έπεσε λοιπόν ένα βλήμα του Πυροβολικού ακριβώς μέσα στην μπούκα του προπορευόμενου άρματος, που σταμάτησε. Όσοι ήταν μέσα σκοτώθηκαν.
Τα υπόλοιπα τρία ανέστρεψαν και οπισθοχώρησαν. Οι Τούρκοι δεν ήταν προετοιμασμένοι για οπισθοχώρηση και τα έχασαν. Τότε ακούσαμε τον λοχαγό Σταυριανάκο μέσα από το όρυγμά του, που φώναξε:
– Ρε! Είσαστε άντρες; Ναι απαντήσαμε όλοι μαζί και διέταξε έφοδο..
 Εμείς ήμασταν 30 άτομα. Βάλαμε ξιφολόγχη, βγήκαμε έξω και τους κυνηγήσαμε .
Κάποιοι από τους Τούρκους πέρασαν το δρόμο και διέφυγαν. Οι περισσότεροι όμως, περίπου 100, κρύφτηκαν πίσω από ένα υδραγωγείο. Έβγαζαν το κεφάλι τους σιγά- σιγά  και προσπαθούσαν να διασχίσουν το δρόμο. Όποιοι πέρασαν, γλίτωσαν. Κάποια στιγμή επεχείρησαν να βγουν όλοι μαζί. Στήσαμε τα πολυβόλα και τους θερίσαμε. Ανέβηκε το ηθικό μας. Μας συγκίνησε ότι αυτό έτυχε την ημέρα της Παναγίας».
Ο ηρωικός θάνατος του λοχαγού(ΜΧ) Σωτηρίου Σταυριανάκου.
Στις 16 Αυγούστου η εχθρική πίεση κατέστη πλέον αφόρητη. Τους ηρωϊκούς άνδρες της ΕΛΔΥΚ προσέβαλαν αεροσκάφη, όλμοι και πυροβόλα. Μέσα στο στρατόπεδο τα πάντα ερειπώθηκαν. Στις 11,00 οι Τούρκοι προσεγγίσανε επικίνδυνα τις θέσεις των αμυνομένων στο ύψωμα «Β». Τότε, ενώ τα άρματα απείχαν λίγα μέτρα έπεσε ηρωϊκά ο Μανιάτης Λοχαγός  (ΜΧ) Σωτήριος Σταυριανάκος εξερχόμενος του ορύγματός του για  να αντιμετωπίσει το άρμα. 
Ο τότε ταγματάρχης (ΠΖ)  Διοικητής του λόχου διοικήσεως της ΕΛΔΥΚ  Σπυρίδων Δελλής, αμυνόμενος στο ύψωμα «Β» με τον Λοχαγό(ΜΧ) Σωτήριο Σταυριανάκο ,δέστε πως περιγράφει στη σελίδα 144 του βιβλίου του «Η αυτοθυσία της Ελληνικής Δύναμης Κύπρου (ΕΛΔΥΚ) τις συνθήκες θανάτου του ήρωα Λοχαγού (ΜΧ) Σωτηρίου Σταυριανάκου «.Ο αναφερόμενος αξιωματικός εφονεύθη τις προμεσημβρινές ώρες της 16ης Αυγούστου του 1974,  κατά τη διάρκεια των επανειλημμένων τουρκικών σφοδρών επιθέσεων επί του υψώματος Β, αφού προσβλήθηκε από ριπή πολυβόλου τουρκικού άρματος στην προσπάθειά του να πυροβολήσει τον οδηγό τουρκικού άρματος διαμέσου της θυρίδας του οδηγού όρθιος με το πιστόλι του   των 0,45’’.  Δέχθηκε τη βολή στο μέτωπο και έπεσε νεκρός. Προήχθη αναδρομικά σε ταγματάρχη αυθημερόν με βάση την εγκύκλιο μΕ αρ΄6 του ΓΕΣ της 15ηςΙανουαρίου 1975 .                   Προς τιμήν του, αλλά και των ηρωϊκών νεκρών τραυματιών και αγνοουμένων της Διμοιρίας Μηχανικού το σημερινό στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ φέρει το όνομά του. Η διμοιρία του είχε τις περισσότερες απώλειες σε νεκρούς ,τραυματίες και αγνοουμένους από οποιοδήποτε άλλο ισοδύναμο ελληνικό τμήμα στις επιχειρήσεις του 1974. Την ίδια ημέρα και με τις παραπάνω συνθήκες εφονεύθη και ο μόνιμος Αρχιλοχίας Μηχανικού Κωνσταντίνος Κούρλιος του Νικολάου  βοηθός διμοιρίτη της παραπάνω Διμοιρίας . Προήχθη σε Ανθυπασπιστή αυθημερόν με την ίδια εγκύκλιο. Επίσης την ίδια ημέρα εξαφανίστηκε και ο επόμενος βοηθός Διμοιρίτη της ίδιας Διμοιρίας Αρχιλοχίας Μηχανικού Νικόλαος Γιαννακόπουλος του Δημητρίου. Προήχθη σε ανθυπασπιστή την ίδια ημέρα με την ίδια εγκύκλιο.»      
Τιμή και δόξα και στα αδέλφια μας του Μηχανικού, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία της Κύπρου:
Οι πεσόντες ήρωες του Μηχανικού της ΕΛΔΥΚ
  1. Λοχαγός Σταυριανάκος Σωτήριος
  2. Αρχιλοχίας Κούρλιος Κωνσταντίνος
  3. Έφεδρος Λοχίας Ζαχαράτος Εμμανουήλ
  4. Έφεδρος Δεκανέας Γκάβος Χρήστος,
  5. Στρατιώτης Ηλιόπουλος Ιωάννης
  6. Στρατιώτης Πιπεριάν Παρσέχ
Αγνοούμενοι ήρωες του  Μηχανικού της ΕΛΔΥΚ
  1. Ανθυπασπιστής Γιαννακόπουλος Νικόλαος
  2. Επιλοχίας Οικονόμου Ηλίας
9 Λοχίας Αθανασόπουλος Δημήτριος
  1. Δεκανέας Άνθης Ελευθέριος
  2. Δεκανέας Κατρακάκης Θεοχάρης
  3. Δεκανέας Παπατσάνης Αθανάσιος
  4. Δεκανέας Σταματόπουλος Κωνσταντίνος
  5. Δεκανέας Μπουρέκας Ασημάκης του Μενελάου
  6. Δεκανέας Τριάντης Βασίλειος του Αντωνίου
Επισημαίνω, επί τη ευκαιρία, ότι κατά την διαταχθείσα υποχώρηση της ΕΛΔΥΚ σε άλλη θέση  εφονεύθη τις μεσημβρινές ώρες της 16ης Αυγούστου 1974 και ο άλλος Συμμαθητής μου Λοχαγός (ΠΖ) Βασίλειος Σταμπουλής από Κασσάνδρα Χαλκιδικής . Προτομή του βρίσκεται προ του Δημαρχείου.                                                                                                                 
Αυτούς και άλλους πολλούς, που έπεσαν για του Χριστού την πίστη την αγία και της Πατρίδος την Ελευθερία ,σε όλους τους αγώνες του Έθνους,  θα είχε στο νου του ο Κωνσταντίνος Καβάφης, όταν έγραφε αυτούς τους στίχους:
«Τιμή σ’ εκείνους όπου στην ζωή των
ώρισαν να φυλάγουν Θερμοπύλες
Ποτέ από το χρέος μη κινούντες,
δίκαιοι κ’ ίσιοι, σ ‘ όλες των τες πράξεις,
αλλά με λύπη κιόλας κ’ ευσπλαχνία,
γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι κι όταν
είναι πτωχοί, πάλ’ εις μικρόν γενναίοι,
πάλι συντρέχοντες, όσο μπορούνε,
πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες,
πλην χωρίς μίσος για τους ψευδομένους,
Και περισσότερη τιμή τους πρέπει,
όταν προβλέπουν ( και πολλοί προβλέπουν )
πως ο Εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,
Κι’ οι Μήδοι επί τέλους θα διαβούνε

Αιωνία η μνήμη σας αθάνατοι νεκροί και αγνοούμενοι. Η Ελλάδα σας ευγνωμονεί.
Οι συμμαθητές σας προσεύχονται για σας και αισθάνονται υπερήφανοι.
Χαράλαμπος Τσιτσιμπίκος
Αντιστράτηγος ε.α – Επίτιμος Β’Υ/ΓΕΣ
  1. Επισυνάπτεται απόσπασμα από το βιβλίο του Κύπριου Πρεσβυτέρου Ανδρέα Βόρκα ( Ανθγού (ΜΧ) στις επιχειρήσεις « Εις Μνημόσυνον Αιώνιον Ηρώων70 Τ.ΜΧ.» αναφερόμενο λεπτομερώς για το καθένα χωριστά από τους νεκρούς και αγνοουμένους της Διμοιρίας Μηχανικού της ΕΛΔΥΚ
  2. Σχεδιάγραμμα  Επιχειρήσεων ΕΛΔΥΚ 14-16 Αυγούστου 1974