http://www.vimaorthodoxias.gr/theologikos-logos-diafora/kleise-mesa-stin-kardia-sou-ton-theo-kai-tha-vreis-tin-anapafsi-tin-elpida-ti-chara-kai-tin-alithini-zoi/
Toυ Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
Toυ Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
Η ΩΡΑΙΟΤΕΡΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ είναι να είσαι συνειδητός χριστιανός. Μια παράδοση που διασώζεται για τη ζωή του αγίου Χριστοφόρου (3ος αιώνας), τον θέλει να ήταν αναζητητής της αλήθειας στα νιάτα του, και έτσι να ψάχνει τον πιο ισχυρό αρχηγό για να υπηρετήσει.
Αφού εντάχθηκε στην υπηρεσία ενός άρχοντα και στη συνέχεια ομάδας μάγων, κατέληξε σε μοναστήρι, όπου υπήρχε και μεγάλος σταυρός τοποθετημένος ψηλά. Οι μάγοι αποφάσισαν να αλλάξουν δρόμο και, όταν το παρατήρησε ο Χριστοφόρος, έφυγε απ’ αυτούς και χτύπησε την πόρτα του μοναστηριού, για να μάθει ποιος είναι ο εδώ ένοικος που τρόμαξε τους λάτρεις του διαβόλου. Ο μοναχός που άνοιξε την πύλη τού ζήτησε να μεταφέρει τους επισκέπτες του μοναστηριού στην πλάτη του, προς και από το μοναστήρι, περνώντας τους από το ορμητικό ποτάμι, αφού δεν υπήρχε γέφυρα στην περιοχή.
Αυτό τελικά έκανε αγόγγυστα ο Χριστοφόρος για πολλά χρόνια. Μέχρι που του αποκαλύφθηκε ο ίδιος ο Χριστός, με τη μορφή μικρού αγοριού που μετέφερε στους ώμους του, του οποίου το βάρος ήταν υπερβολικό και ο Χριστοφόρος μόλις και μετά βίας τον εναπέθεσε στο έδαφος. Στην ερώτησή του «ποιος είσαι μικρέ μου και γιατί είσαι τόσο βαρύς;», Εκείνος απάντησε ότι είναι «ο Δημιουργός όλου του κόσμου».
Έκτοτε ο Χριστοφόρος (σημαίνει ‘Χριστόν φέρει’) δια του Αγίου Πνεύματος εδραιώθηκε στην πίστη και η ζωή του ταυτίστηκε με την αγάπη του Χριστού και των συνανθρώπων του. Θεωρείται μάλιστα και προστάτης των οδηγών. Η δε μνήμη του τιμάται στις 9 Μαΐου.
Ο μεγαλύτερος αρχηγός είναι λοιπόν ο Χριστός, ποιοτικά και πνευματικά. Αξίζει να τον ακολουθήσουμε, είναι όλο το νόημα της εδώ και της Εκεί ζωής, και παρακάτω θα δούμε ποια δώρα χαρίζει ο Θεός στους ακολουθούντες Αυτόν:
Πρώτα πρώτα ΣΤΑΘΕΡΟΤΗΤΑ: όσο κι αν προσπάθησε ο βασιλιάς των Μολοσσών της Ηπείρου Πύρρος (318-272 π.Χ.) να διαφθείρει πολιτικά τον Ρωμαίο συγκλητικό Φαβρίκιο, ο τελευταίος αποδείχθηκε αδιάφθορος. Μια τέτοια σταθερότητα και υπευθυνότητα προσφέρει στη ζωή και η χριστιανική πίστη. Ο χριστιανός φιλόσοφος και επίσκοπος Ιππώνος Αυγουστίνος (5ος αι.), σε μια προσευχή στο Κεκραγάριό του, λέει στο Θεό τα παρακάτω: «Κύριε, αξίωσέ με να σε ποθώ. Και αφού σε ποθώ να σε ζητώ. Και αφού σε ζητώ να σε βρω. Και αφού σε βρω να σε αγαπήσω. Και αφού σε αγαπήσω να απαλλαγώ από τα λάθη μου. Και αφού απαλλαγώ από τα σφάλματά μου ποτέ να μην ξαναγυρίσω σ’ αυτά» (μετάνοια).
Έπειτα δίνει ΕΥΛΑΒΕΙΑ ΚΑΙ ΣΕΒΑΣΜΟ προς το Θεό, που είναι το αντίθετο της ύβρης και η επιστροφή στον Παράδεισο. Ο συνταγματάρχης Ντρουώ βραβεύτηκε κάποτε από τον Μέγα Ναπολέοντα (Γάλλο στρατηγό και αυτοκράτορα, 18ος – 19ος αι.) γιατί τον είδε ένα βράδυ, και κατά τη διάρκεια της μάχιμης υποχώρησης από τη Ρωσία, να προσεύχεται στη σκηνή του. «Από το Θεό μεγαλειότατε πηγάζει η δύναμη και αντοχή μου», γνωστοποίησε στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, όταν εκείνος μετά από λίγες μέρες τον προήγαγε σε στρατηγό.
Η πίστη προσφέρει ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ στη ζωή: για πρώτη φορά το ένοιωσε τόσο καθαρά και πάλι ο Μ. Ναπολέοντας όταν, κατά την εξορία του στην αγία Ελένη (Νότιος Ατλαντικός), διάβασε την Αγία Γραφή. Η δύναμη της πίστης ήταν που άλλαξε τη ζωή στον Ρώσο συγγραφέα Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι, κατά την εξορία που του επεβλήθη στη Σιβηρία (19ος αι.). Καθ’ οδόν μια γερόντισσα τον προμήθευσε με μια Καινή Διαθήκη και τα ουράνια μηνύματά της του έδωσαν φτερά, εντρύφησε βαθειά στην κατά Θεόν αλήθεια και εξελίχθηκε σε μεγάλη μορφή των γραμμάτων.
ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ στο Θεό: οι ιππότες πριν φύγουν για μάχες και ανδραγαθήματα ακόνιζαν τα σπαθιά τους στους τοίχους των ναών. Έτσι έδειχναν συμβολικά ότι «έχω πίστη στον εαυτό μου, μα πιο πολύ στο Θεό». Και θα πρέπει να αισθανόμαστε την ίδια σιγουριά προς τον Θεό που είχε και ένα μικρό παιδί, το οποίο εν μέσω μεγάλης θαλασσοταραχής απάντησε πως δεν φοβάται τα κύματα γιατί ο πατέρας του είναι που κρατά το τιμόνι του πλοίου.
Οι ΕΝΤΟΛΕΣ του Θεού είναι πράγματι μεγάλη ευεργεσία προς την ανθρωπότητα. Όπως το σύμπαν συγκρατούν οι φυσικοί νόμοι, έτσι και πολύ καλύτερα οι εντολές- υποδείξεις του Θεού είναι απολύτως απαραίτητες, διότι δίνουν την τάξη στη ζωή μας, την ποιοτική κατεύθυνση στη φύση μας για να μην εξομοιωθούμε με τα ζώα, τις αξίες, τα ιδανικά, την κοινωνικά σωστή ζωή. Δεν θα υπήρχαν αστυνομία και ψυχιατρεία αν οι άνθρωποι εφαρμόζαμε καθημερινά τις 10 Εντολές και την αγάπη που διδάσκει ο Ιησούς. Ο Θεός δεν είναι σκλαβιά, καθώς νομίζουν μερικοί, αλλά ελευθερία. Το σκουλήκι δεν μπορεί να διανοηθεί την μεγαλοπρέπεια του αετού, που κυριαρχεί στα ύψη. Έτσι οφείλουμε, σαν νοητοί άρχοντες, να κυριαρχούμε στα πάθη και τα ένστικτά μας, με τη δύναμη της Θείας Χάριτος. Την μεγάλη ζημιά εκείνων που βρίσκονται μακριά από τις ζωογόνες ακτίνες του Θεού περιγράφει αλληγορικά ο Δανός λογοτέχνης Ζώργενσεν , στο βιβλίο του «Η επανάσταση των δέντρων».
Εκεί μια λεύκα καταφέρνει και παρασέρνει τα υπόλοιπα, κυρίως νεαρά δέντρα, σε εξέγερση κατά του ηλίου. Αρνούνται τις μοναδικές για τα φυτά ιδιότητές του και δέχονται να ανθίζουν και να καρποφορούν μόνο τη νύχτα. Μετά από μερικές μέρες όμως άρχισαν να ζαρώνουν και να μαραίνονται. Τότε κατάλαβαν σε πιο όλεθρο και καταστροφή τούς οδηγούσε η λεύκα. Τελικά η υπερήφανη λεύκα έμεινε μόνη και ξερή, ενώ τα υπόλοιπα δέντρα ξαναγύρισαν και υπάκουσαν στον ζωογόνο Ήλιο, στην ουσία δηλαδή ξαναβρήκαν τον προορισμό τους και το δρόμο τους.
‘Κλείσε μέσα στην καρδιά σου το Θεό και ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΕΙΣ ΠΤΕΡΥΓΕΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΑΣ ΣΤΑ ΟΥΡΑΝΙΑ’, είναι η συμβουλή των αγίων σε όλη την ιστορία. Ούτε η μόρφωση, ούτε η επιστήμη, ούτε όλοι οι θησαυροί του κόσμου, από μόνα τους μπορούν να βοηθήσουν υπαρξιακά και θεολογικά τον άνθρωπο, παρά μόνο διέξοδο και παρηγοριά βρίσκει στον Τριαδικό Θεό. Η λάθος μελέτη (αιρετικά, αθεϊστικά, ορθολογιστικά ή ανήθικα βιβλία) και απατηλή ζωή μπορούν να καταστρέψουν τον άνθρωπο, ενώ η επιστήμη χωρίς την ενέργεια του Πνεύματος αφήνει μόνο του τον άνθρωπο και δεν γεμίζει την εγγενή και υψηλή αναζήτησή του. Ο Γάλλος μαθηματικός, φυσικός, συγγραφέας και φιλόσοφος Μπλεζ Πασκάλ (17ος αι.) γράφει κάπου ότι η ψυχή του ανθρώπου, ας είναι και αναλφάβητος, ξεκουράζεται, βρίσκει θάρρος και νόημα μόνο στην χριστιανική πίστη, διότι και ο θάνατος δίνει τη συνέχεια στην αιώνια ζωή, ενώ ένας άπιστος, ας είναι και πολυδιαβασμένος, ενδέχεται να ζει με πεσιμισμό και απαισιοδοξία, αφού δεν περιμένει τίποτα παρά μόνο το χώμα να τον σκεπάσει.
Το μεταφυσικό είναι λοιπόν το κορυφαίο ερώτημα, της πέραν του τάφου ζωής, και όχι η ψυχρή γνώση. Έτσι, ο πιο δυνατός λαμπτήρας έχει ανάγκη το ρεύμα για να φωτιστεί και να φωτίσει, και η άκτιστη ενέργεια του Θεού είναι που τροφοδοτεί τους πάντες με την δύναμη, τη χαρά και την ελπίδα του Παρακλήτου.
ΨΥΧΗ ΧΩΡΙΣ ΘΕΟ σημαίνει: γη χωρίς ήλιο, ασέληνη νύχτα, ανέστιο άνθρωπο, ορφανό παιδί, καταθλιπτική ζωή. Όπως τα αστέρια κινούνται συνεχώς, η φλόγα υψώνεται προς τα πάνω, η πέτρα πέφτει προς τα κάτω, το λάδι δεν αναμειγνύεται με το νερό, έτσι και η ψυχή εκ φύσεως κατευθύνεται προς το Θεό. Αν κρατηθεί εσκεμμένα, εξάλλου, μακριά Του δημιουργούνται ψυχικά τραύματα, νευρώσεις, υποκατάστατα επίσης της θρησκευτικής πίστης, όπως είναι η καταφυγή στα μέντιουμ, τον αποκρυφισμό, τις αιρέσεις και άλλα επικίνδυνα. Ως ελάχιστα παραδείγματα αναφέρουμε: (α) τον Γερμανό φιλόσοφο Σοπενχάουερ (19ος αι.), που όταν αρρώστησε άρχισε να επικαλείται το Θεό. «Ώστε υπάρχει Θεός;», τον ρώτησε ο γιατρός του. Και εκείνος απάντησε ότι μέσα στον πόνο η φιλοσοφία είναι ένα τίποτα. (β) τον άπιστο ποιητή Χάιν. «Μέχρι τώρα κυλιόμουνα σαν σκουλήκι», είπε κάποτε. «Δόξα και τιμή στον Κύριο. Ζήτω το έλεός Του», κατέληξε. (γ) τον Γάλλο μυθιστοριογράφο και κριτικό Ζακ Τιμπώ (Ανατόλ Φρανς, 20ος αι.). «Δεν υπάρχει δυστυχέστερος από εμένα», έλεγε. «Δεν υπήρξα ευτυχής ούτε μια στιγμή». Αυτό είναι το κατάντημα της ψυχής χωρίς Θεό. (δ) τον Γάλλο λογοτέχνη Λαβεδάν. Ήταν φανατικός άθεος. Το 1914 μετανόησε και διακήρυξε: «Να χαίρεσαι ψυχή μου, διότι μπορώ πλέον να φωνάξω: πιστεύω, πιστεύω, πιστεύω». Και ο μεγάλος ποιητής και δραματουργός Γκαίτε (19ος αι.) διαπίστωνε: «Από τα 75 μου χρόνια, ίσως τέσσερις μόνο βδομάδες να ήμουν ευτυχισμένος». Τα πάντα κλονίζονται επομένως όταν λείπει η πίστη. Γι’ αυτό και ο ιστορικο-φιλόσοφος Πλούταρχος (40-120 μ.Χ.) έλεγε: «κοινωνία χωρίς Θεό μοιάζει με φρούριο στον αέρα χωρίς θεμέλιο». Ο συγγραφέας μάλιστα Γκόττελφ παρομοιάζει την ψυχή χωρίς Θεό με χαράδρα δίχως φως. Αλλά και ο αυστριακός συνθέτης Σούμπερτ (19ος αι.) αναφωνεί: «ψυχή χωρίς Θεό είναι καράβι χωρίς τιμόνι».
Πώς ΔΙΑΣΩΖΕΤΑΙ όμως από τις περιπέτειες των νεανικών χρόνων η καθαρή πίστη; Με την υπευθυνότητα και σταθερότητα του χαρακτήρα. Η παρακάτω ιστορία το εξηγεί: Δύο φίλοι βάδιζαν σε εξοχικό και λασπωμένο δρόμο. Όταν τον πέρασαν, ο ένας είχε λασπωμένα τα παπούτσια του και ο άλλος καθαρά. «Πώς τα κατάφερες;», ρώτησε ο άλλος το φίλο του. «Ήταν απλό», απάντησε αυτός:
«φρόντισα να πατάω στα καθαρά σημεία του δρόμου». Όταν πλησιάζει και πατάει κάποιος στη λάσπη φυσικό είναι να λερωθεί. Πρέπει να διαλέγουμε δηλαδή τα καθαρά σημεία και δρόμους της ζωής, τις καλές παρέες, τα ποιοτικά βιβλία, τα αξιόλογα κινηματογραφικά έργα, να κάνουμε τις καλύτερες σκέψεις κ.α. Το μαχαίρι σκουριάζει, η βάρκα όταν εγκαταλείπεται βγάζει φύκια, μια φωτογραφία ξεθωριάζει με το χρόνο. Το ίδιο και η πίστη φθείρεται και χάνεται όταν έρθει η αμφιβολία και η αδιαφορία. Χρειάζεται προσευχή, ανώτερη καθημερινή ζωή, χριστιανική άσκηση, ιδανικά. Αυτοκίνητο χαλασμένο και χωρίς ρόδες είναι η ψυχή άνευ αληθινής πίστεως.
Από την άλλη, «ΘΕΩΡΙΑ ΧΩΡΙΣ ΠΡΑΞΗ, ΧΩΡΙΣ ΑΞΟΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΜΑΞΙ», επισημαίνουν Πατέρες της Εκκλησίας. Χρειάζεται αγώνας συνεχής και έντονος, διότι ο Χριστιανισμός δεν είναι θεωρητική υπόθεση του νου. Είναι αρετή στην πράξη και αγάπη. Πολλοί δεν πιστεύουν από επιλογή, γιατί οι εντολές (δρόμοι θεραπείας, όχι θηλιά στο λαιμό) της Εκκλησίας είναι αντίθετες από το δικό τους αρνητικό και ανήθικο τρόπο ζωής. Του λόγου το αληθές φανερώνεται με την εξής ιστορία: Σε περιφορά των λειψάνων του αγίου Μαρτίνου (7ος αι.) εθεάθησαν κάποτε δύο παράλυτοι ζητιάνοι να ζητούν από τους περαστικούς να τους πάρουν μακριά, με το σκεπτικό ότι μπορεί να θεραπευτούν από τη θεία Χάρη και να αναγκαστούν να ψάξουν για δουλειά, που φυσικά δεν επιθυμούσαν. Ο σπουδαίος Γάλλος δραματουργός και θεατρικός συγγραφέας Ρακίνας (17ος αι.) έγραφε στο γιό του: «Είσαι αξιέπαινος που προσπαθείς να γίνεις ευγενής. Πραγματικός ευγενής είναι όμως εκείνος που δεν ξεχνά το Θεό».
«Η πίστη είναι το θεμέλιο της κοινωνίας», παραδεχόταν ο Hume (Σκωτσέζος φιλόσοφος και ιστορικός, 18ος αι.). «Ζήτησε, λέει, ένα λαό χωρίς θρησκεία και αν τον βρεις να είσαι βέβαιος πως δεν θα διαφέρει από τα άγρια θηρία». «Η Ρώμη θα καταστραφεί γιατί ξέχασε τους θεούς της», συμπεραίνει ο Οράτιος. Ο Ελβετός φιλόσοφος Ρουσσώ (18ος αι.) μίλησε για ένα παιδί που, ενώ ζούσε μακριά από τον πολιτισμό, εν τούτοις προσευχόταν στον ήλιο σαν σε θεό του. ΕΜΦΥΤΗ λοιπόν Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΗ, με σκοπό να φτάσουμε στον Δημιουργό μας. Άλλωστε η πίστη είναι απαίτηση της φύσεως και η απιστία είναι η παραβίασή της. Αν χαθεί η πίστη καταφεύγουν πολλοί στις γελοιογραφίες της, όπως είναι οι χαρτορίχτρες, ο πνευματισμός και η μαγεία. Αρκετοί κάνουν τους άπιστους αλλά δεν τολμούν να περάσουν νύχτα κοντά από νεκροταφείο.
Όποιος αδειάσει από γνήσια πίστη κινδυνεύει να γεμίσει από δεισιδαιμονίες, αφού η φύση απεχθάνεται το κενό. Ελλοχεύουν κοντά οι διάφορες θρησκοληψίες: η γρουσουζιά του αριθμού 13, οι Τρίτες ως άτυχες μέρες, ο σπασμένος καθρέπτης, η μαύρη γάτα το πρωί κ.λπ., οι προλήψεις άθεων αλλά και μορφωμένων, που καταφεύγουν στους μάντεις, ή χρησιμοποιούν ενεργειακά φυλακτά για γούρι, και τόσα άλλα εναλλακτικά μιας ασθενούς και αποτυχημένης θρησκευτικότητας. Αν αφαιρέσεις από την ανθρωπότητα και τον πολιτισμό ό,τι τους έδωσε η χριστιανική πίστη και διδασκαλία, θα μείνει η βαρβαρότητα και ο εκφυλισμός.
Ζούμε λοιπόν και κινούμαστε μέσα στην παρουσία Του, οπλιζόμαστε με τη δύναμή Του, θερμαίνει τις καρδιές μας, μας ακούει και μας γεμίζει με τη Χάρη Του, μας μαγνητίζει στην κατά Θεόν ζωή. «Αδιαλείπτως προσεύχεσθε», προτρέπουν οι άγιοι όλων των αιώνων για να γίνουν όλα αυτά, για να είμαστε παντού και πάντα εν Κυρίω, με ό,τι κι αν ασχολούμαστε να επικοινωνούμε μαζί Του. Κόπος, προσπάθεια, ζήλος, αγώνας, έχει σαν αποτέλεσμα καρποφορία αρετών, χαρά ουράνια, ευφροσύνη, νίκη και ένωση με το Χριστό. Άνθρωπος χριστιανός σημαίνει όχι σκλάβος της ύλης, όχι εγωιστής, όχι απαισιόδοξος, όχι άνανδρος. Στα αρχαία εκκλησιαστικά χρόνια, ο Μάριος, ένας σπουδαίος εκατόνταρχος του Ρωμαϊκού στρατού, κλήθηκε από τους δικαστές να απαντήσει μέσα σε μια μέρα τι προτιμάει: το αξίωμά του και την πλούσια ζωή του, ή τον Χριστιανισμό και το μαρτύριο; Ο Μάριος απευθύνθηκε στον οικείο επίσκοπο και εκείνος τον έθεσε μπροστά σε ένα ξίφος και στο Ευαγγέλιο. «Διάλεξε τι προτιμάς από τα δύο», είπε σοβαρά ο αρχιερέας. Ο Μάριος προτίμησε τη ζωή και το παράδειγμα του Θεανθρώπου. Έτσι, πολύ σύντομα, μαρτύρησε και πρόσφερε το αίμα του, κατατασσόμενος στη χορεία των αγίων και φίλων του Χριστού.
Πάρα πολλές φορές θα κληθούμε να διαλέξουμε το σωστό δρόμο μέσα στο ταξίδι της ζωής. Είμαστε προετοιμασμένοι να ακολουθήσουμε την στενή αλλά αληθινή Οδό που οδηγεί στη βασιλεία των Ουρανών;
Εμείς τι θα προτιμήσουμε;
Τα σωστά και τίμια της κοινωνίας ή τα ανήθικα και απατηλά;
Την άπιστη επιστήμη και την φαντασμένη φιλοσοφία (εννοείται κάποιους εκπροσώπους των) ή την συνετή και ταπεινή γνώση;
Την άσεμνη ζωή ή την προσγειωμένη;
Το καθαρό και ντόμπρο βλέμμα ή τη σαπίλα και πνευματική σήψη;
Το σκοτάδι της αποτυχίας ή το άκτιστο φως του Θεού;
Ο Θεός είναι πάντα έξω από την πόρτα της ψυχής και μας χτυπάει. Ας του ανοίξουμε για να μπει, ας διαλέξουμε το δρόμο των εντολών Του, που οδηγούν στην ανέσπερη λάμψη του προσώπου Του και στην αιώνια μακαριότητα.
ΒΟΗΘΗΜΑΤΑ:
Εκλεκτές αλήθειες παρμένες από το βιβλίο κυρίως του T. TOTH, «ΔΙΑΛΕΞΕ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΣΟΥ», εκδόσεις ΦΩΣ, Αθ. 1984, καθώς και από τα βιβλία:
Ν. Νευράκη, «Χριστιανισμός και Θρησκεύματα», Αθ. 1999
Ι. Γιαννακόπουλου, «Η ζωή του Χριστού», τ.5ος
T. Toth, «Χριστιανική πίστις και επιστήμη», μετ. Παναγιωτίδη, Αθ. 1948
Μ. Φαράντου, «Το περί Θεού ερώτημα», Αθ. 1977
Κ. Γεωργούλη, «Φιλοσοφικά μελετήματα περί θρησκείας», Αθ. 1976
Εκλεκτές αλήθειες παρμένες από το βιβλίο κυρίως του T. TOTH, «ΔΙΑΛΕΞΕ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΣΟΥ», εκδόσεις ΦΩΣ, Αθ. 1984, καθώς και από τα βιβλία:
Ν. Νευράκη, «Χριστιανισμός και Θρησκεύματα», Αθ. 1999
Ι. Γιαννακόπουλου, «Η ζωή του Χριστού», τ.5ος
T. Toth, «Χριστιανική πίστις και επιστήμη», μετ. Παναγιωτίδη, Αθ. 1948
Μ. Φαράντου, «Το περί Θεού ερώτημα», Αθ. 1977
Κ. Γεωργούλη, «Φιλοσοφικά μελετήματα περί θρησκείας», Αθ. 1976
ΕΚΛΕΚΤΕΣ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΠΑΡΜΕΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΚΥΡΙΩΣ ΤΟΥ T. TOTH «ΔΙΑΛΕΞΕ ΤΟ ΔΡΟΜΟ ΣΟΥ» – επιλογή, επιμέλεια, σχολιασμός: Μιχαήλ Χούλη, Θεολόγου
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου