ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑΣΗΣ ¨ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ"

Σεπτέμβριος 2015

Μετά από ένα ποικιλότροπα δύσκολο καλοκαίρι ξεκινάει μια σχολική χρονιά γεμάτη προκλήσεις. Σε πείσμα των καιρών μια ομάδα ανθρώπων βάλαμε στοίχημα εδώ και αρκετό διάστημα να μετατρέπουμε το αρνητικό πρόσημο των συνθηκών της ζωής μας σε θετικό μέσα από τη συνεργασία. Μπαίνοντας στην ιστοσελίδα μας (www.synergazome.gr) μπορεί κάποιος να δει τι είναι αυτό που έχουμε καταφέρει ως τώρα σε ιδιαίτερα δύσκολες περιοχές (Άγιος Παντελεήμονας) και χωρίς καμμία απολύτως οικονομική ενίσχυση.

Κάτι στο οποίο πιστεύουμε βαθιά είναι πως το χτίσιμο ουσιαστικής σχέσης ανάμεσα στους ανθρώπους μπορεί να δώσει λύση σε πάρα πολλά προβλήματα. Με γνώμονα αυτή την πεποίθηση, ετοιμάσαμε ένα Σχέδιο Δράσης για παρέμβαση σε σχολικές κοινότητες. Το Σχέδιο Παρέμβασης αφορά γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικούς.

Ψυχολόγος και κοινωνικός λειτουργός από την αρχή μέχρι το τέλος της χρονιάς έχουν φυσική παρουσία στο σχολείο, προσφέροντας : α) στους γονείς ατομική συμβουλευτική , τεχνικές βελτίωσης επικοινωνίας στην οικογένεια, β) στους εκπαιδευτικούς ατομική συμβουλευτική , δημιουργία υποστηρικτικής ομάδας και γ) στα παιδιά βιωματικά εργαστήρια, ψυχομετρικά τεστ, σχολική διαμεσολάβηση, δημιουργική γραφή. Βασικός στόχος του εγχειρήματος είναι η δημιουργία και καλλιέργεια ενός κοινού κώδικα επικοινωνίας ανάμεσα στις τρεις ομάδες της σχολικής κοινότητας, στο πλαίσιο μιας ολιστικής προσέγγισης.

Η εδραίωση των καλών αποτελεσμάτων γίνεται μέσα από δράσεις που ενισχύουν τους δεσμούς σε ανθρώπινο επίπεδο ανάμεσα σε γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικούς: προβολές ταινιών για όους – συζήτηση, κοινό κυριακάτικο τραπέζι και διάφορες πολιτιστικές δράσεις.

Το πρόγραμμα αυτό έχει ήδη υλοποιηθεί σε σχολεία με διαφορετικές ανάγκες και η ανταπόκριση ήταν μεγάλη. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε και να επεκτείνουμε την προσπάθειά μας, η συμμετοχή όσων εμπνέονται από το εγχείρημα αυτό, είναι πολύτιμη. Πολύ σύντομα θα συναντηθούμε, ώστε να μοιραστούμε εμπειρίες και σκέψεις καθώς και τρόπους για να εμπλουτίσουμε το εγχείρημα.

Τομείς που χρειαζόμαστε βοήθεια:

• Ειδικούς ψυχικής υγείας
• Κοινωνικούς λειτουργούς
• Εκπαιδευτικούς
• Εκπαιδευτές παιδιών/ενηλίκων
• Εμψυχωτές
• Εθελοντές για τη γραμματειακή υποστήριξη, υποστήριξη ιστοσελίδας

Όσοι επιθυμείτε, στείλτε μας τα στοιχεία σας στα email voulani@yahoo.gr / melina_v84@hotmail.com , και θα επικοινωνήσουμε μαζί σας.

ΣΧΕΔΙΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ «ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ»

(αφορά σχολεία της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης)

Κάθε σχολική κοινότητα μοιάζει με ένα πλοίο που κάθε χρόνο ξεκινάει ένα δύσκολο και απαιτητικό ταξίδι. Δεν μπορεί να ελέγξει κανένας τις καιρικές συνθήκες, μπορεί όμως να ενισχύσει την παθητική και ενεργητική ασφάλεια του πλοίου. Η παθητική αφορά στον εαφοδιασμό με πολλές σωσίβιες λέμβους, ενώ η ενεργητική στον εξοπλισμό όλων των επιβατών με τα κατάλληλα εφόδια – εργαλεία, ώστε να αντεπεξέλθει στις δύσκολες συνθήκες.

Πάνω σε αυτό το σκεπτικό στηρίχθηκε ο σχεδιασμός και η στρατηγική υλοποίησης του προγράμματος «ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ», από το σωματείο «ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΙ» και την ΑμΚΕ «ΙΑΣΙΣ». Το συγκεκριμένο σχέδιο παρέμβασης αφορά μαθητές, γονείς, εκπαιδευτικούς τεσσάρων σχολείων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έχει διάρκεια 8 μηνών με ενδιάμεση αξιολόγηση της πορείας του έργου στους 4 μήνες. Η έναρξη τοποθετείται στα μέσα Οκτωβρίου και η αρχική αξιολόγηση θα γίνει τον Ιανουάριο 2016. Η δεύτερη φάση του κύκλου θα υλοποιηθεί απο το Φεβρουάριο 2016 μέχρι το Μάιο 2016, οπότε και θα ακολουθήσει η συνολική αποτίμηση του έργου.

1. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

• Ανίχνευση και κάλυψη πρωτογενών αναγκών των οφελουμένων (σίτιση, στέγαση, ιατροφαρμακευτική περίθλαψη).
• Η δημιουργία και η καλλιέργεια ενός κοινού κώδικα επικοινωνίας μέσα από κοινή εκπαίδευση-κατάρτιση-ανάπτυξη δεξιοτήτων όλων των μελών της σχολικής κοινότητας.
• Ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας γονέων, παιδιών, εκπαιδευτικών (με παροχή ατομικής-ομαδικής συμβουλευτικής).
• Ενίσχυση σχέσεων, καλλιέργεια της αίσθησης του «ανήκειν», μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες: προβολές ταινιών, κοινό Κυριακάτικο τραπέζι, πολιτιστικές δράσεις κτλ.
• Διασχολικές συνεργασίες στους παραπάνω τομείς.

2. ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ

Το σχέδιο δράσης «ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ» θα υλοποιηθεί σε τέσσερα (4) δημοτικά σχολεία της Α’ Αθήνας. Μια ομάδα από έναν (1) ψυχολόγο και έναν (1) κοινωνικό λειτουργό θα επισκέπτεται κάθε σχολείο για όλο το χρονικό διάστημα της δράσης (8 μήνες). Η συχνότητα των διερευνητικών συναντήσεων στα σχολεία ορίζεται έως δύο (2) κάθε μήνα. Στο πλαίσιο αυτών των συναντήσεων, οι ειδικοί ψυχικής υγείας θα ανιχνεύουν και θα αξιολογούν τις ανάγκες των εκπαιδευτικών και των γονέων. Όποτε προκύπτει ανάγκη, η οποία δεν μπορεί να εξυπηρετηθεί από την προαναφερθείσα ομάδα, θα γίνεται παραπομπή και διασύνδεση με άλλες υπηρεσίες και φορείς από τον αρμόδιο κοινωνικό λειτουργό της ομάδας. Η φυσική παρουσία των επιστημόνων στα σχολεία θα γίνεται κατά τις πρωινές ώρες και συγκεκριμένα τις ώρες λειτουργίας του σχολείου.

Στo παραπάνω σχέδιο, η ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ θα συμμετέχει με ειδικούς ψυχικής υγείας. Συγκεκριμένα η εκπαιδευτική ομάδα συμβούλων θα αποτελείται από ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και το δίκτυο εθελοντών της ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ, το οποίο αποτελείται από επιστήμονες ανθρωπιστικών σπουδών. Η συνεισφορά των παραπάνω ειδικών θα είναι εθελοντική. Το σωματείο «ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΑΙ» έχει την επιστημονική ευθύνη για την κατάρτιση και συντονισμό των ποικίλων δράσεων του εγχειρήματος. Αναλυτικά αναλαμβάνει α) το συντονισμό εκπαιδευτικών δράσεων και επιμορφωτικών προγραμμάτων , που υλοποιούνται εντός της σχολικής κοινότητας ή εντός του πλαισίου της τοπικής κοινωνίας, β) τη διαμόρφωση κατάλληλων εκπαιδευτικών εργαλείων για την πραγμάτωση των σκοπών αυτών, και γ) τη διοργάνωση δράσεων με τη συμμετοχή γονέων, εκπαιδευτικών και παιδιών, σε επίπεδο ενδοσχολικό και διασχολικό.

Αρωγοί στο ανωτέρω εγχείρημα είναι οι φορείς:

• Η «Αέρινη Πόλη» με βιωματικά εργαστήρια για παιδιά πάνω στη μη βίαιη επικοινωνία,
• Το «Kede.org», με εκπαίδευση πάνω στη μη βίαιη επικοινωνία για γονείς και εκπαιδευτικούς,
• Η «Πύλη Ελευθερίας», με βιωματικά εργαστήρια για την καλλιέργεια αξιών και δεξιοτήτων επικοινωνίας.

3. ΟΜΑΔΕΣ ΔΡΑΣΗΣ – ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ

• Γονείς/Εκπαιδευτικοί:

• Παροχή ατομικής συμβουλευτικής έως 10 συναντήσεων, οι οποίες θα πραγματοποιούνται σε διαθέσιμη αίθουσα του σχολείου ή στα κέντρα ημέρας του φορέα σε εβδομαδιαία βάση.
• Πραγματοποίηση ομαδικών συναντήσεων βασισμένες σε τεχνικές βιωματικής μάθησης με στόχο την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων και την ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας. Αυτές οι συναντήσεις θα λαμβάνουν χώρα είτε στο πλαίσιο του σχολείου , σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα, είτε στα κέντρα ημέρας του φορέα.
• Βιωματική εκπαίδευση πάνω στη Μη Βίαιη Επικοινωνία (Non Violent Communication – N.V.C.) με στόχο την καλλιέργεια ενός κοινού κώδικα ανάμεσα σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας.

• Παιδιά

• Βιωματική εκπαίδευση πάνω στη Μη Βίαιη Επικοινωνία (Non Violent Communication – N.V.C.) με στόχο την καλλιέργεια ενός κοινού κώδικα ανάμεσα σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας.
• Τεχνικές διαμεσολάβησης για πρόληψη και επίλυση συγκρούσεων.
• Βιωματικά εργαστήρια (καλλιέργεια αξιών, αποδοχή διαφορετικότητας, προώθηση συνεργασίας ομαδικότητας, καλλιέργεια αυτοεκτίμησης).
• Διενέργεια ψυχομετρικών τεστ, ανίχνευση αναγκών του παιδιού – δυσκολιών μάθησης, μετά από συγκατάθεση του γονέα.

4. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΡΑΣΗΣ

Για την παρακολούθηση του σχεδίου δράσης «ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ» η ομάδα επιστημόνων θα δημιουργήσει έντυπα, όπως:

• Συμβόλαια Συνεργασίας
• Παρουσιολόγια συμμετεχόντων
• Αναφορές ομαδικές συναντήσεων
• Φύλλα αξιολόγησης παρεχόμενων υπηρεσιών
• Έντυπο καταγραφής αιτημάτων

Με αυτόν τον τρόπο η αποτίμηση της αποτελεσματικότητας του εγχειρήματος γίνεται απόλυτα μετρήσιμη. Κατα τη διάρκεια των παρεμβάσεων οι ομάδες, που λειτουργούν στα διαφορετικά σχολεία του προγράμματος, θα συναντιούνται ανά τακτά χρονικά διαστήματα, έτσι ώστε να συζητούν, να διερευνούν και να αξιολογούν από κοινού την πορεία των δράσεων καθώς και τις εκάστοτε προκύπτουσες ανάγκες.

5. ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ

Το παραπάνω εγχείρημα αποτελεί απάντηση στο αίτημα των καιρών καθώς μέσα από αυτό, αρχικά επιτυγχάνεται η απαραίτητη αποφόρτιση όλων των ομάδων της σχολικής κοινότητας (με τεχνικές διαμεσολάβησης, ατομική/ομαδική συμβουλευτική). Στην πορεία ενισχύονται και αναδεικνύονται οι δεσμοί των μελών της σχολικής κοινότητας, νοηματοδοτείται και επαναπροσδιορίζεται η έννοια της εκπαίδευσης, μέσα από μια βιωματική-επικοινωνιακή μάθηση, δημιουργώντας υπεύθυνους και συμμετοχικούς πολίτες. Μέσα από τις διασχολικές συνεργασίες διαφοροποιούνται τα κίνητρα και διαμορφώνονται κοινοί στόχοι, όχι ατομικής επιτυχίας αλλά συλλογικής-συνεργατικής προσπάθειας για την υλοποίηση συγκεκριμένου έργου.

Το μεγαλύτερο προσδοκόμενο όφελος που αναμένουμε από τις δράσεις αυτές έχει να κάνει με την συναισθηματική αγωγή των παιδιών, οι οποίοι αργότερα ως ενήλικες θα έχουν εφόδια ζωής, που θα τους βοηθούν στην ομαλή διαχείριση των προβλημάτων και γενικά των καταστάσεων που θα προκύπτουν. Χτίζοντας στο σήμερα τις βάσεις και τα θεμέλια στην επικοινωνία μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων (γονέων-παιδιών, εκπαιδευτικών-παιδιών, παιδιών-παιδιών) ενδυναμώνουμε τα παιδιά και τα οδηγούμε στην ανάπτυξη μιας υγιούς συναισθηματικής ταυτότητας και στην δημιουργία ενός υγιούς και ψυχικά ισορροπημένου μελλοντικού ενήλικα. Δουλεύοντας με το υποστηρικτικό σύστημα του παιδιού (γονείς και εκπαιδευτικοί) μπορούμε να του μεταδώσουμε βασικές αρχές που θα το καταστήσουν μετέπειτα ένα αισιόδοξο, δυνατό και επαρκές άτομο, με ενεργή συμμετοχή στην κοινωνία.

ΣΕ ΤΙ ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ «ΣΥΜΠΛΕΥΣΗ»

Στη δύσκολη χρονιά που αρχίζει επιβεβαιώνοντας τις βασικές μας αρχές (χτίσιμο σχέσης, καλλιέργεια ανήκειν, συμμετοχική επίλυση) προσφέρουμε:

1. Σταθερότητα: τα ίδια πρόσωπα (ειδικοί ψυχικής υγείας, κοινωνικοί λειτουργοί) επισκέπτονται τα σχολεία.
2. Συνέχεια: καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς γίνεται διαχείριση και αξιολόγηση των περιστατικών.
3. Ολιστική προσέγγιση: η ψυχοκοινωνική στήριξη συνδυάζεται με την κάλυψη των πρωτογενών αναγκών (σίτιση, στέγαση, περίθαλψη).
4. Συστημική διαχείριση: εξυγίανση του “οργανισμού” της σχολικής κοινότητας, μέσα από την εξυγίανση των επιμέρους κυττάρων (γονείς, παιδιά, εκπαιδευτικοί).
5. Ολιστική προσέγγιση στην κάλυψη των αναγκών όλων των μελών και δημιουργία κοινού κώδικα επικοινωνίας, με τους παρακάτω τρόπους:

1. Γονείς: ατομική συμβουλευτική, ομάδες γονέων , ψυχομετρικά τεστ, εκπαίδευση στη μη βίαιη επικοινωνία.
2. Εκπαιδευτικοί: υποστηρικτική ομάδα ενίσχυσης ψυχικής ανθεκτικότητας, ατομική συμβουλευτική.
3. Παιδιά: ψυχομετρικά τεστ, εκπαίδευση στη μη βίαιη επικοινωνία, ποικίλα βιωματικά εργαστήρια , σχολική διαμεσολάβηση, δημιουργική γραφή, τεχνικές ενίσχυσης ψυχικής ανθεκτικότητας.

Με την αποφόρτιση και ενίσχυση και των τριών ομάδων της σχολικής κοινότητας, ελαχιστοποιούνται οι εντάσεις και οι συγκρούσεις μεταξύ των ομάδων αλλά και μέσα σε αυτές. Το συνολικό αυτό μοντέλο Βιωματικής Επικοινωνιακής Μάθησης (Β.Ε.Μ.) για ενήλικες και παιδιά, επιβεβαιώνει το γεγονός πως το σχολείο μπορεί να λειτουργήσει ως μια δομή ομαλής μετάβασης στις νέες συνθήκες ζωής.

Η εδραίωση των καλών αποτελεσμάτων, γίνεται μέσα απο ποικίλες δράσεις που ενισχύουν τους δεσμούς σε ανθρώπινο επίπεδο ανάμεσα σε γονείς, παιδιά και εκπαιδευτικούς.

6. Τα οφέλη της συμμετοχικής διαδικασίας στην αναζήτηση λύσεων είναι τα ακόλουθα:

• Ενισχύεται η αποτελεσματικότητα της προσπάθειας.
• Αναπτύσσονται θετικοί συναισθηματικοί δεσμοί.
• Προσφέρονται πρότυπα συμπεριφοράς με τρόπο αβίαστο και καθαρά βιωματικό.
• Ενισχύεται η ψυχική ανθεκτικότητα όλων των μελών.
• Καλλιεργείται η υπευθυνότητα.

7. Το πρόγραμμα έχει ήδη υλοποιηθεί σε σχολεία με διαφορετικές ανάγκες με μεγάλη ανταπόκριση (βλ. www.synergazome.gr ).
8. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται στο εγχείρημα είναι ευέλικτα και έτσι οι τεχνικές προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε σχολείου και όχι το αντίστροφο.