Η Αγία Θεοδώρα – Η πολιούχος της Αρτας γιορτάζει σήμερα, 11 Μαρτίου

http://ipirotikovima.gr/2012/03/09/i-agia-theodora-tis-artas/

 Γράφει ο Κώστας Τραχανάς:  Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Καταρράκτη (Σχωρέτσαινα) (1215-1220) , ιδρύθηκε την εποχή του Δεσποτάτου της Ηπείρου (επί Μιχαήλ του Α 1205-1230 περίπου) και αποπερατώθηκε με την ιερή χορηγία της Αγίας Θεοδώρας συζύγου του Μιχαήλ Β Αγγέλου.
Μετά από δύο ή τρία χρόνια περίπου έγγαμου βίου η Αγία εκδιώκεται από το παλάτι καθόσον ο  Δεσπότης Μιχαήλ ο Β ερωτοτροπούσε με μια Αρτινή αρχόντισσα Γαγγρινή, η οποία ανέβηκε στο θρόνο του Δεσποτάτου.
Η Αγία Θεοδώρα εξουθενωμένη καταφεύγει στα βουνά των Τζουμέρκων. Με το γιό της Νικηφόρο και μια πιστή της Μοναχή εγκαθίσταται για μικρό χρονικό διάστημα στο χωριό Βλαχέρνα , όπου τη φρόντιζαν οι κάτοικοι και ονομαστές οικογένειες της Άρτας. Διαμένει σε ένα μικρό οίκημα , εκεί που τώρα , είναι ο ναός της Παναγίας των Βλαχερνών.
Όμως η νέα ένοικος του Παλατιού την καταδιώκει να απομακρυνθεί από τα περίχωρα της Πόλης. Τότε η Αγία θεοδώρα διαμένει για μικρό χρονικό διάστημα περίπου , ένα χρόνο, στο χωριό Μαρκνιάδα.
Εκεί κατά την παράδοση ζει σε μια πιστή οικογένεια ποιμένων. Οι ποιμένες εκείνοι είχαν τα θερινά βοσκοτόπια πάνω στα Τζουμέρκα και συγκεκριμένα στο Παλαιοκάτουνο  Βουργαρελίου. Δεν αποκλείεται με την πρότασή της Αγίας στο Σεβαστοκράτορα να ιδρύθηκε η λεγόμενη «Κόκκινη Εκκλησία».
Για άγνωστο λόγο μεταβαίνει στα Σχωρέτσαινα, όπου φιλοξενείται στο νέο Μοναστήρι, που χτίστηκε λίγα χρόνια πριν επί Μιχαήλ του Α .Στη Μονή διαμένει ένα χρόνο γύρω στο 1332-1333 περίπου, με την αμέριστη συμπαράσταση του αγίου Ηγουμένου και των Μοναχών.
Αυτά δεν τα γράφουν οι χρονογράφοι για τη μεγάλη αυτή συγκινητική περιπέτεια τηςΑγίας. Ο βιογράφος της Θεοδώρας δεν τα γνωρίζει , εξάλλου τη βιογραφία της τη γράφει αργότερα κατά τον 17^ο αιώνα.
Η πληροφορία προέρχεται από άγιο γέροντα της Μονής Καρακάλου του Αγίου Όρους καταγόμενο από το Αθαμάνιο Τζουμέρκων. Διασταυρώνεται όμως και με το απόσπασμα που παραθέτουμε: (Ν.Ζιάγκα, Φεουδαρχική Ήπειρος) «Η Θεοδώρα αναγκάστηκε να φύγει από το παλάτι με το μικρό της γιο Νικηφόρο και με μια αφοσιωμένη φίλη της μοναχή τράβηξε τα κακοτράχαλα μέρη των Τζουμέρκων κι υπόφερε από το κρύο και τις σκληρές συνθήκες διαβίωσης, χωρίς να βγάλει κακό λόγο ή καμία κατάρα από το στόμα της. Πολλά όμως άλλαξαν στο διάστημα αυτό στο παλάτι του Δεσποτάτου.
Οι Αρτινοί Κεφαλάδες υποχρέωσαν τον Μιχαήλ Β να απομακρύνει «τη μορόζα» και να επαναφέρει την πραγματική Βασίλισσα Θεοδώρα. Οι πληροφορίες την αναγκάζουν να πλησιάζει προς την Πόλη της Άρτας. Διαμέσου των χωριών , Γραικικό-Ραψίστα, φτάνει στην Πρένιστα (Κορφοβούνι) με μικρή συνοδεία πιστών Τζουμερκιωτώ.
Οι Τζουμερκιώτες αυτοί γνώριζαν τον ιερέα της Μπρένιστας. Ο ιερέας εκείνος «γνους ήτις ταύτην οίκαδε φέρων κατέκρυψεν πάσης επιμελείας αξιώσαιο». Ο βιογράφος Μοναχός Ιώβ την αποκαλεί «λαχανευόμενη». Δεν αληθεύει ο χαρακτηρισμός , γιατί πάντα μαζί της είχε μικρή συνοδεία.
Η περιπλανώμενη αυτή Μοναχή με ευρύτατη ελληνομάθεια και χριστιανική παιδεία με «ταπεινοφροσύνη» ασπαζόμενη, αοργησίαν, αγάπην, πραότητα , συμπάθειαν και ελεημοσύνην», αποκαταστάθηκε στο θρόνο αποδεχόμενη τη μετάνοια του συζύγου της.

Εκοιμήθη εν Κυρίω κατά το έτος 1281 περίπου. Το ιερό σκήνωμάτης βρίσκεται στο νάρθηκα του σημερινού ναού της Αγίας Θεοδώρας Άρτας.




***(Από το βιβλίο «Ιστοριογραφία της Πίνδου» των Αθανασίου και Χρίστου Μακρυγιάννη Έκδοση Δήμου Αγνάντων 2010 σελ.252)


Ακούστε το απολυτίκιο και δείτε απόσπασμα από την λιτανεία.



Η λιτανεία