https://www.dimokratianews.gr/content/88791/theia-timoria-kai-anthropini-igesia
Η διαλεκτική σχέση του επικεφαλής με τον τόπο του, με τους ανθρώπους, το τοπίο, την πανίδα και τη χλωρίδα με την πάροδο του χρόνου καταλήγει σε σύμφυση
«Καὶ ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ ἐκπορεύεται ῥομφαία ὀξεῖα δίστομος, ἵνα ἐν αὐτῇ πατάσσῃ τὰ ἔθνη· καὶ αὐτὸς ποιμανεῖ αὐτοὺς ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ· καὶ αὐτὸς πατεῖ τὴν ληνὸν τοῦ οἴνου τοῦ θυμοῦ τῆς ὀργῆς τοῦ Θεοῦ τοῦ παντοκράτορος. Καὶ ἔχει ἐπὶ τὸ ἱμάτιον καὶ ἐπὶ τὸν μηρὸν αὐτοῦ ὄνομα γεγραμμένον, βασιλεὺς βασιλέ ων καὶ κύριος κυρίων».
«Και από το στόμα του εξέρχεται λόγος σαν δίκοπο κοφτερό μαχαίρι, για να χτυπήσει με την δύναμιν του προστάγματός του τα έθνη. Και αυτός θα ποιμάνη τους λαούς με σιδερένια ράβδον. Και αυτός πατά το πατητήρι που παράγει το κρασί από το θυμό της οργής του Θεού του Παντοκράτορα. Και επάνω στο ένδυμά του, στο μέρος όπου αυτό καλύπτει τον μηρό του, είναι γραμμένο το όνομα "Βασιλεύς βασιλέων και Κύριος κυρίων"».
Αποκάλυψις Ιωάννου, Κεφ. 19, στ. 15-16
«Και από το στόμα του εξέρχεται λόγος σαν δίκοπο κοφτερό μαχαίρι, για να χτυπήσει με την δύναμιν του προστάγματός του τα έθνη. Και αυτός θα ποιμάνη τους λαούς με σιδερένια ράβδον. Και αυτός πατά το πατητήρι που παράγει το κρασί από το θυμό της οργής του Θεού του Παντοκράτορα. Και επάνω στο ένδυμά του, στο μέρος όπου αυτό καλύπτει τον μηρό του, είναι γραμμένο το όνομα "Βασιλεύς βασιλέων και Κύριος κυρίων"».
Αποκάλυψις Ιωάννου, Κεφ. 19, στ. 15-16
Το «κινούν ακίνητον», ο αριστοτέλειος Θεός, διοικεί το σύμπαν με τον μοναδικό διαθέσιμο τρόπο: διά του κινήτρου. Πριν τη ζωή υπάρχει κίνηση και αυτή κατευθύνει προς το ένα ή το άλλο σημείο. Η ίδια η έννοια, η ουσία του κινήτρου με τα δικά μας τα πεπερασμένα αναλυτικά εργαλεία, μεταφράζεται ως αμοιβή και τιμωρία.
Αν «προσγειώσουμε» τις ιδέες σε ακόμα χαμηλότερο ύψος ώστε να δυνάμεθα να τις προσεγγίσουμε όσοι βρισκόμαστε στα πεδία της ύλης, θα διαπιστώσουμε ότι όλοι όσοι έχουν εξουσίες και ευθύνες, αναπόφευκτα, επιβραβεύουν το καλό, ενθαρρύνουν το θετικό και τιμωρούν το κακό για να αποθαρρύνουν τη διαιώνισή του.
Θα ήταν παράδοξο ο Θεός να μην είναι τιμωρός, να αντιμετωπίζει ισότιμα το καλό και το κακό, να θεωρεί εξίσου αποδεκτή την εναρμόνιση με τον νόμο Του και την παραβίαση όλων των εντολών Του. Είναι τιμωρός ο Θεός, γιατί ο ίδιος δεν θέλει και δεν μπορεί να παραβιάσει τους νόμους που θέσπισε. Αν δεν κόλαζε την ηθελημένη αλλά και την αθέλητη αβλεψία, δεν θα υπήρχε ούτε ένας λόγος να παραμείνει σε ισορροπία ο κόσμος. Η ποινή δεν είναι τίποτε άλλο παρά άσκηση πίεσης για την επιστροφή εντός των ορίων που θεσπίζει ο Λόγος.
Η ανθρώπινη τάξη των πραγμάτων στα πολλά που τη χαρακτηρίζουν περιλαμβάνει και τη διάχυση των αρετών αλλά και των κακών του ηγέτη στην πόλη. Το ήθος του αρχηγού διαποτίζει τον λαό, η ανηθικότητά του εισδύει στις συνειδήσεις των προσώπων, οι αρετές του ανυψώνουν τους πολλούς και οι πτώσεις του συμπαρασύρουν το σύνολο.
Στην αρχαία Ελλάδα, όπου η θρησκεία είχε σαφή ηλιακά χαρακτηριστικά, η κοινωνία ακολουθούσε τον ηγέτη αφού ελκόταν από αυτόν. Οποτε αποδεικνυόταν ευσεβής, ικανός, αγαθός και υψηλόφρων, η πόλις άκμαζε. Οταν βυθιζόταν στον βούρκο της ανομίας και προκαλείτο άγος, ο λαός αλλά και το φυσικό περιβάλλον και το ζωικό βασίλειο υπέφεραν.
Στον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλέους το κουβάρι του μυστηρίου της δολοφονίας του βασιλιά Λαΐου αρχίζει να ξετυλίγεται όταν πέφτει λοιμός στη Θήβα. Οι πολίτες, αλαφιασμένοι κι έντρομοι, ζητούν τη βοήθεια του νέου βασιλιά Οιδίποδα και εξιστορούν τα βάσανά τους (στ. 167-187): «Αχ, συμφορά μου, αμέτρητους πόνους
περνώ. Ολος ο λαός υποφέρει και δεν βρίσκεται τρόπος από την έγνοια κανείς να ξεφύγει. Της διαλεχτής της γης ο καρπός δεν μεστώνει και ούτε αντέχουν πια οι γυναίκες στους πόνους τους φριχτούς της γέννας. Και σαν γοργόφτερα πουλιά, τον ένα πλάι στον άλλον, μπορείς να ιδής να τρέχουνε, γοργότερα κι απ' τη φωτιά την άγρια, προς τον γιαλό του Αδη. Με τέτοιες συμφορές χάνεται η πόλις όλη. Ακλαφτα, δίχως σπλαχνιά, τα βρέφη χάμω κείτονται και τον θάνατο σπέρνουν. Γυναίκες και ασπρομάλλες μάνες θρηνούν στα σκαλιά του βωμού ζητώντας το λυτρωμό από τα μαύρα δεινά τους. Και δεήσεις ξεσπούν και μυριόφωνος θρήνος αντηχεί θλιβερός».
Ο χορός στην τραγωδία τα λέει όλα τούτα χωρίς να γνωρίζει ούτε εκείνος ούτε ο Οιδίπους Τύραννος ότι ο υποψήφιος σωτήρας της πόλης είναι το μίασμα, αφού έχει σκοτώσει τον πατέρα του Λάιο και έσμιξε -ερχόμενος σε γάμο- με τη μητέρα του Ιοκάστη!
Η διαλεκτική σχέση του επικεφαλής με τον τόπο του, με τους ανθρώπους, το τοπίο, την πανίδα και τη χλωρίδα με την πάροδο του χρόνου καταλήγει σε σύμφυση. Τα χαρακτηριστικά του ενός περνούν στο όλον και το όλον τελικά αφομοιώνει ή αλίσκει, εξαφανίζει τον έναν.
Αυτό ισχύει είτε αρέσει είτε όχι.
Αν «προσγειώσουμε» τις ιδέες σε ακόμα χαμηλότερο ύψος ώστε να δυνάμεθα να τις προσεγγίσουμε όσοι βρισκόμαστε στα πεδία της ύλης, θα διαπιστώσουμε ότι όλοι όσοι έχουν εξουσίες και ευθύνες, αναπόφευκτα, επιβραβεύουν το καλό, ενθαρρύνουν το θετικό και τιμωρούν το κακό για να αποθαρρύνουν τη διαιώνισή του.
Θα ήταν παράδοξο ο Θεός να μην είναι τιμωρός, να αντιμετωπίζει ισότιμα το καλό και το κακό, να θεωρεί εξίσου αποδεκτή την εναρμόνιση με τον νόμο Του και την παραβίαση όλων των εντολών Του. Είναι τιμωρός ο Θεός, γιατί ο ίδιος δεν θέλει και δεν μπορεί να παραβιάσει τους νόμους που θέσπισε. Αν δεν κόλαζε την ηθελημένη αλλά και την αθέλητη αβλεψία, δεν θα υπήρχε ούτε ένας λόγος να παραμείνει σε ισορροπία ο κόσμος. Η ποινή δεν είναι τίποτε άλλο παρά άσκηση πίεσης για την επιστροφή εντός των ορίων που θεσπίζει ο Λόγος.
Η ανθρώπινη τάξη των πραγμάτων στα πολλά που τη χαρακτηρίζουν περιλαμβάνει και τη διάχυση των αρετών αλλά και των κακών του ηγέτη στην πόλη. Το ήθος του αρχηγού διαποτίζει τον λαό, η ανηθικότητά του εισδύει στις συνειδήσεις των προσώπων, οι αρετές του ανυψώνουν τους πολλούς και οι πτώσεις του συμπαρασύρουν το σύνολο.
Στην αρχαία Ελλάδα, όπου η θρησκεία είχε σαφή ηλιακά χαρακτηριστικά, η κοινωνία ακολουθούσε τον ηγέτη αφού ελκόταν από αυτόν. Οποτε αποδεικνυόταν ευσεβής, ικανός, αγαθός και υψηλόφρων, η πόλις άκμαζε. Οταν βυθιζόταν στον βούρκο της ανομίας και προκαλείτο άγος, ο λαός αλλά και το φυσικό περιβάλλον και το ζωικό βασίλειο υπέφεραν.
Στον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλέους το κουβάρι του μυστηρίου της δολοφονίας του βασιλιά Λαΐου αρχίζει να ξετυλίγεται όταν πέφτει λοιμός στη Θήβα. Οι πολίτες, αλαφιασμένοι κι έντρομοι, ζητούν τη βοήθεια του νέου βασιλιά Οιδίποδα και εξιστορούν τα βάσανά τους (στ. 167-187): «Αχ, συμφορά μου, αμέτρητους πόνους
περνώ. Ολος ο λαός υποφέρει και δεν βρίσκεται τρόπος από την έγνοια κανείς να ξεφύγει. Της διαλεχτής της γης ο καρπός δεν μεστώνει και ούτε αντέχουν πια οι γυναίκες στους πόνους τους φριχτούς της γέννας. Και σαν γοργόφτερα πουλιά, τον ένα πλάι στον άλλον, μπορείς να ιδής να τρέχουνε, γοργότερα κι απ' τη φωτιά την άγρια, προς τον γιαλό του Αδη. Με τέτοιες συμφορές χάνεται η πόλις όλη. Ακλαφτα, δίχως σπλαχνιά, τα βρέφη χάμω κείτονται και τον θάνατο σπέρνουν. Γυναίκες και ασπρομάλλες μάνες θρηνούν στα σκαλιά του βωμού ζητώντας το λυτρωμό από τα μαύρα δεινά τους. Και δεήσεις ξεσπούν και μυριόφωνος θρήνος αντηχεί θλιβερός».
Ο χορός στην τραγωδία τα λέει όλα τούτα χωρίς να γνωρίζει ούτε εκείνος ούτε ο Οιδίπους Τύραννος ότι ο υποψήφιος σωτήρας της πόλης είναι το μίασμα, αφού έχει σκοτώσει τον πατέρα του Λάιο και έσμιξε -ερχόμενος σε γάμο- με τη μητέρα του Ιοκάστη!
Η διαλεκτική σχέση του επικεφαλής με τον τόπο του, με τους ανθρώπους, το τοπίο, την πανίδα και τη χλωρίδα με την πάροδο του χρόνου καταλήγει σε σύμφυση. Τα χαρακτηριστικά του ενός περνούν στο όλον και το όλον τελικά αφομοιώνει ή αλίσκει, εξαφανίζει τον έναν.
Αυτό ισχύει είτε αρέσει είτε όχι.
Παναγιώτης Λιάκος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου