Η Άγνωστη Τοπική Αυτοδιοίκηση (Του Παναγιώτη Παπαγαρυφάλλου)

Συνέχεια 7η   ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΕΒΔΟΜΟΝ  Οι Πρωτοπόροι της εθνικής ιδέας και οι περί κοινοτισμού απόψεις τους 1. Περικλής Γιαννόπουλο – Ίων  Δραγούμης Εκεί, στην αυγή του 20ου αιώνος, εν μέσω μίας καθημαγμένης καί χρεωκοπημένης Ελλάδος, καί ως απόρροια του αποκληθέντος ατυχούς ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, κάνουν την εμφάνιση τους δύο διάττοντες αστέρες της εθνικής ιδέας. Περικλής Γιαννόπουλος - Ιων Δραγούμης.  Ό πρώτος, με την περίφημη Έκκληση προς το Πανελλήνιον Κοινόν, προβαίνει σε μια οξύτατη καταγγελία του συνόλου του πολιτικού συστήματος το όποιο κατηγορεί για αβαλτηρία και εθνική ακηδία, καλώντας ταυτοχρόνως τους Έλληνες ν' απολακτήσουν την ξενομανία, η οποία κυριάρχησε στην  Ελλάδα από της συστάσεως του ελληνικού Κράτους μετά την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Ό λόγος του οξύτατος καί αμείλικτος πέφτει σαν κεραυνός στα κεφάλια των μακαρίων συμπατριωτών του. Έγραφε: «Οκνηρία Σκέψεως, αλλά ό ένας Πανελλήνιος  Πνευματικός ληθαρχισμός, ό κοπροσκυλώδης τεμπελχανισμός πού εννοεί να του φέρουν μόνο έτοιμα από την  Ευρώπην, πράγματα καί ιδέες, ακόμη και δια τον εαυτόν  του. Διότι καταντά αφάνταστον ότι... αγνοούνται αυτά τα θεμελιώδη πράγματα, όπως λόγου χάριν η προμυθολογική κοινότης, το εθνικόν αυτό Κύτταρον, άνευ του οποίου Οδυσσιασμός,  Αποικισμός,  Μακεδονισμοι,  Φραγκισμοί, Τουρκισμοι είναι ακατανόητοι, και εντελώς ανεξήγητος η ύπαρξις καί διάσωσις της φυλής έως τώρα, αφάνταστον ότι αυτό το σημερινόν Πανελλήνιον γεγονός ότι το ένστικτον καί φυσιολογικόν αυτό κύτταρον, ό θεμελιώδης οργανι­σμός της φυλής, καθ' όλους ανεξαιρέτως τους αιώνας, έως αυτήν την στιγμήν, ακόμη καί μέσα εις ολόκληρον αυτήν την ελευθέραν Συνταγματομουρλήν Ελλάδα... Αγνοείται». Αυτή η καταγγελτική αποστροφή του Ελληνολάτρη καί Έθνολάτρη Π. Γιαννόπουλου, πιάνει τον Ιστορικό μίτο της κοινότητος από την εποχή της 'Οδύσσειας του Όμηρου και τη διαπερνά από όλα τα ιστορικά στάδια δια μέσου των οποίων πέρασε στηρίζοντας τον Ελληνισμό καί το Έθνος των Ελλήνων. Εν όψει αυτού του γεγονότος καυτηριάζει την περιφρό­νηση καί την ακηδία του νεοελληνικού κράτους προς την προαιώνια κοινότητα την οποία αγνοεί και γι' αυτό το λόγο, προσθέτει προχωρώντας: «Αι αιώνιαι κοινότητες, με όλα τα προτερήματα για την διάσωσιν καί διατήρησιν της κατά μέρη φυλής καί όλα τα ελαττώματα δια την ολικήν της Κίνησιν, α­ναλαμβάνουν το σωτήριον έργο των».88 Ό Δραγούμης καί ό Κοινοτισμός Ό επίσης ελληνολάτρης καί Έθνολάτρης Ίων Δραγού­μης, ακολουθώντας τα Εθνικά Οράματα του συναγωνιστού του Γιαννόπουλου, ασχολήθηκε εκτεταμένα με τον ελληνικό κοινοτισμό αναδεικνύοντας την καθοριστική του σημασία για την κάθε λογής ανάπτυξη της Ελλάδος. Θεωρώ σκόπιμο να προσθέσω ότι ό Ί. Δραγούμης, που έζησε ένα χρονικό διάστημα στη Σαμοθράκη, έγραψε ένα ομότιτλο δοκίμιο, το όποιο εκδόθηκε γιά πρώτη φορά στα 1909 και το οποίο περιείχε το κεφάλαιο με τον τίτλο «Κοινότητες».89 Σ’ αυτό το κεφάλαιο υπογράμμιζε την μεγάλη σημασία  της τοπικής αυτοδιοίκησης για την εθνική μας ζωή καί την ιστορικήν συνέχεια του ελληνικού έθνους γράφοντας μεταξύ άλλων «...Και από κάθε θρησκείας ρίζες δυνατώτερες είναι οι ρίζες της φυλής. Ποιο είδος κοινωνικός οργανισμός έπλασε τη φυλή τέτοια πού είναι καί τη βάσταξε αιώνες τώρα; Ή τοπική αυτοδιοίκηση. Καί αυτή μπορεί να είναι μονάχα αποτέλεσμα άλλων λόγων, πού δεν τους ξεδιαλύνει ό άνθρωπος… Άλλαξε πολλούς κυρίους το νησί κι' όμως έμεινε πάντα ελληνικό και πάντα, είτε αυτόνομο είτε αυτοδιοίκητο, από τον καιρό, πού ήταν ανεξάρτητη πολιτεία πρίν από τους Πέρσες, ως σήμερα, πού την ορίζουν οι Τούρκοι... Η τωρινή Σαμοθράκη έχει κοινότητα, πού είναι συνέχεια της σαμοθρακικής πολιτείας, πού περιγράφει ό Αριστοτέλης. Αδιάφορο αν άλλαξαν ονόματα οι άρχοντες, τα πράματα μένουν τα ‘ιδια… Οι δημογέροντες μαζί με το δεσπότη δικάζουν οικογενειακές καί κληρονομικές διαφορές, συμβιβάζουν καί άλλες ιδιωτικές διαφορές καί αποφασίζουν για τα κοινοτικά συμφέροντα. Επιτρόπους, εφόρους καί δημογέροντες, τους εκλέγει ο  λαός κάθε δυο τρία χρόνια σε γενική συνάθροιση, γιατί αυτός  ξέρει καλλίτερα τους καλούς καί τους άξιους για να κοιτάζουν τα συμφέροντα του τόπου καί ό δεσπότης επικυρώνει μονάχα την εκλογή... Αυτοί αντιπροσωπεύουν την κοινότητα σε κάθε περίσταση, συμφωνούν το δάσκαλο και τη δασκάλα καί ό δεσπότης μονάχα επικυρώνει τον διορισμό, συνάζουν τα κοινοτικά χρήματα, πληρώνουν μισθούς σε καντηλανάφτες, ψάλτες καί δασκάλους, βάζουν δραγάτες καί δασοφύλακες, φροντίζουν τους δρόμους τους κοινοτι­κούς, τα υδραγωγεία, τα νεκροταφεία, τις βρύσες, κυττάζουν τα κοινοτικά χτήματα, οικόπεδα και σπίτια, πού τα εισοδή­ματά τους χρησίμευαν πάλι για τις κοινοτικές ανάγκες. Πληρώνουν οι νησιώτες δοσίματα στους κυριάρχους Τούρκους, μα πληρώνουν χώρια και στην κοινότητα έμμε­σους καί άμεσους φόρους... Κάποτε αφήνουν μικρά ποσοστά στην κοινότητα όσοι μπάζουν στον τόπο ή βγάζουν προϊόν­τα... Οι Έλληνες ζουν πάντα αυτόνομοι ή ιδιοκυβέρνητοι όσο καί να είναι πολιτικώς σκλάβοι των δυνατωτέρων τους λαών... Καί είναι οί ελληνικές οι πολιτείες -καί κοντά στις πολιτείες καί τα χωριά- τα κύτταρα της ελληνικής φυλής. Όπου καί αν βρεθούν δέκα Έλληνες, φτειάνουν ό καθένας πρώτα την καλύβα τους καί έπειτα την κοινότητα τους, κα­νονίζοντας τη ζωή τους με τρόπο ελληνικό... έτσι οι πολιτεί­ες τους μένουν πάντα κάπως αυτόνομιες και αυτοδιοίκητες. Αυτό πάντα γλύτωσε την ελληνική φυλή από την τελειωτική καταστροφή, καί πάλι θα τη γλυτώσει. ... Μονάχα, όταν ήρθαν οι νέοι Έλληνες καταχτητές, οί πολιτικοί και νομοθέτες του νεοελληνικού κράτους, τότε καταργήθηκαν οί κοινότητες, σβήστηκε ή τοπική αυτοδιοίκη­ση με μια μονοκοντυλιά, μ' ένα νόμο. Το ίδιο κάνουν τώρα καί οί Βούλγαροι για τίς Ελληνικές κοινότητες, πού είναι στη σημερινή Βουλγαρία. Για να πνίξουν την ελληνική ζωή τσα­λαπάτησαν τίς ελληνικές κοινότητες καί τίς διαλύσανε. Ξέ­ρουν τί κάνουν εκείνοι. Οί άλλοι ξένοι τίς σεβάστηκαν τίς ελληνικές κοινότητες, όλοι. Μονάχα οί Έλληνες άρχοντες του νέου κράτους και οί Βούλγαροι τίς αφάνησαν. Χαλνών­τας τίς κοινότητες, χάλασαν κάτι στερεό, κάτι. οργανωμένο, κάτι πού ζούσε και ήταν φυσικό. Οί Έλληνες δεν σεβάστηκαν έναν οργανισμό, πού τους γλύτωσε ως τώρα από χίλιους θανάτους και θα τους γλυτώνει πάντα, αν το θέλουν. Ως τα τώρα είχε ή ελληνική φυλή τουλάχιστον τη θέληση της αντοσυντηρησίας. Μήπως και αυτήν την έχασε; Αλλά και τί αξίζει να θέλει να ζει μια φυλή, αν δε θέλει και να νικήσει; Και πώς θα νικήσει, αν δεν ενωθεί όλη και δε φτειάσει ένα κράτος μεγάλο και δυνατό, οργανισμό πολιτικό με βάση την τοπική αυτοδιοίκηση, αφού τέτοιο είναι το φυσικό της;». Όμως, αυτή η  εθνική έκκληση το Ίωνα Δραγούμη ούτε καν πού άγγιξε τίς πατριωτικές χορδές των ταγών του ελληνικού έθνους, οι οποίοι από τότε -με εξαίρεση το δημο­κρατικό σύνταγμα του 1927- δεν έστερξαν να τοποθετήσουν την τοπική αυτοδιοίκηση στις πραγματικές κοινωνικές, πολι­τικές και κοινωνιολογικές διαστάσεις της μέσα στους κόλ­πους της εθνικής μας ζωής.                                                                                     (Συνεχίζεται)    Σημειώσεις: 88 Βλ. «Έκκλησις προς το Πανελλήνιον Κοινόν», επανέκδοσις άπό «Νέα Θέσις», Αθήνα 1987, σελ. 21 καί 69 και Ανάτυπο του 1907 από τις έκδ. «Πελασγός»-!. Γιαννάκενας, Αθήνα 2000. 89 Επανεκδόθηκε από τίς εκδ. «Νέα Θέσις», Αθήναι 1991, σελ. 43-51 ================    Ανεύθυνοι οι πολιτικοί Τα όσα απολύτως ορθά καταγράφει ο Ίωνας Δραγούμης για την Κοινότητα, το αυτοδιοίκητον αυτών και την μεγίστην συμβολήν τους στην παραγωγικήν ζωήν αλλά και την ασφάλεια των κατοίκων, δεν τα σεβάσθηκαν οι Έλληνες Νομοθέτες!!  Το αυτοδιοίκητον, τονίζει ο Δραγούμης, γλύτωσε την Ελληνικήν φυλήν από  από την τελειωτικήν καταστροφήν και πάλι θα την γλυτώσει. Οι θέσεις του επεκράτησαν για πολλά χρόνια, αλλά ήρθαν ανεύθυνοι πολιτικοί, οι οι οποίοι με δύο Νόμους αφάνισαν τις Κοινότητες, το βασικόν αυτό κύτταρον της δημοκρατικής ζωής της Ελλάδος επί χιλιάδες χρόνια και  το απόλυτον οχυρόν προπέτασμα της ομαλής και ασφαλούς διαβιώσεως των κατοίκων. Ο Νόμος 2539/1997 «Καποδίστριας» περιόρισε τις Κοινότητες στο 1/6 και ήλθε ο «Καλλικράτης» και εξαφάνισε από προσώπου της Ελληνικής Γης το όρον Κοινότης. Η άγνοια των συντακτών μπορεί να αποτυπωθεί στο απλούν πραγματικόν γεγονός. Έδωσαν το όνομα του Καποδίστρια στο σχέδιον που κατήρτησαν  για να «δυναμώσουν» τις Κοινότητες!!!  Μα ο Καποδίστριας ήταν πολέμιος των Δήμων, πολέμιος των Μονάδων Τοπικής Αυτοδιοικήσεως. Και μόνον λοιπόν η προσωνυμία του Νόμου με το όνομα του Καποδίστρια, ενείχε το στοιχείον της αποτυχίας, όπερ και εγένετο! Στον άλλον Νόμον (3852/2010), ο οποίος διέγραψεν τον όρον Κοινότης από τον Αυτοδιοικητικόν χάρτην, έδωσαν το όνομα του Καλλικράτη. Ο Καλλικράτης ήταν δημιουργός και με τον Ικτίνον ήταν οι Αρχιτέκτονες της Ακροπόλεως. Επομένως τον διέσυραν, αφού επήλθεν αφανισμός Κοινοτήτων. Είναι δήλον ότι οι εμπνευστές του ονόματος, είχαν άγνοιαν πραγματικών γεγονότων, οι δε ψηφίσαντες, ως πάντα, είπαν ΝΑΙ σε νομοθέτημα το οποίον δεν διάβασαν  ούτε σε απλήν ανάγνωσην!!! Αρκέσθηκαν στο ότι η Επιτροπή αναγνώσεως των Νόμων εξεφράσθη θετικώς!! Ο αφανισμός των Κοινοτήτων έγινε με την έλευση των νεοελλήνων. Εννοεί μετά την επέκταση της Ελλάδος από τους νικηφόρους Βαλκανικούς πολέμους. Τους αποκαλεί «Έλληνες καταχτητές, πολιτικοί και νομοθέτες»!! Εφάρμοσαν νομοθεσίαν η οποία κατήργησε τις  Κοινότητες!! Με μίαν μονοκοντυλιάν τις έσβησαν από τον χάρτην! Το ίδιο έκαναν και οι Βούλγαροι την ιδίαν εποχήν για να πνίξουν τις Ελληνικές Κοινότητες και πέτυχαν να τις διαλύσουν! Χαρακτηριστικές οι αναφορές του Δραγούμη. Το άκρως θλιβερόν είναι ότι μετά τον Νόμον ΔΝΖ/1912 οι Δήμοι και οι Κοινότητες ανεβίωσαν και προσέφεραν ζωήν και απόλυτην ασφάλειαν στα  χωριά.  Ήλθαν όμως οι πιο πάνω Νόμοι και κατέλυσαν τις Κοινότητες! Η ζωή και η προστασία των κατοίκων των παραμεθορίων ιδίως χωριών στηριζόταν στις Κοινότητες. Κατά τις προεργασίες του Σχεδίου Καποδίστριας, είχαμεν επισημάνει με σειράν άρθρων στην εφημερίδα «Δημοτικός και Κοινοτικός Τύπος», ότι οι Κοινότητες της μεθορίου από Ιωαννίνων μέχρι ΄Εβρου, δεν πρέπει να απορροφηθούν από τους νέους Δήμους, αλλά να μείνουν ως έχει, ή το πολύ οι όμορες να αποτελέσουν μίαν ισχυρήν Κοινότητα.  Δεν έλαβε κανείς υπ’ όψιν την πρότασην και μετ’ ου πολύ, έκλεισαν σχολεία, έκλεισαν οι Αστυνομικοί Σταθμοί που ήταν η ασφάλεια των κατοίκων μπροστά στις φωλιές των λύκων και οι κάτοικοι μετακόμισαν εις τα ενδότερα πολλά χιλιόμετρα μακράν των συνόρων. Η ερήμωση της παραμεθορίου ήταν οριστική, χωρίς στα ενδότερα να ήταν καλλίτερη η κατάσταση. Έτσι νομοθετούν οι Πολιτικοί μας. Με βάση την «κομματικήν πειθαρχίαν», τουτ’ έστιν άνευ ελευθέρας βουλήσεως. Και τα αποτελέσματα ολέθρια!!! Μιχαήλ Στρατουδάκης ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΗ Ιανουάριος 2016