Η ΄Αγνωστη Τοπική Αυτοδιοίκηση (Του Παν. Λ. Παπαγαρυφάλλου)

 Εισαγωγικόν της εφημερίδος.
Με τον τίτλον αυτόν ο Καθηγητής και βραβευμένος από την Ακαδημίαν Αθηνών Παναγιώτης Λ. Παπαγαρυφάλλου, πολυγραφώτατος  και με πολλά άρθρα και συγγράμματα γύρω από την  Τοπική Αυτοδιοίκηση, τα Πολιτεύματα , τους Συνεταιρισμούς, κλπ. δίδει μία σύντομη εικόνα για την προέλευσην του θεσμού των Τοπικών Κοινωνιών από τον Όμηρον μέχρι σήμερα, αλλά το σπουδαιότερον επισημαίνει ότι οι διεκδικητές Αιρετοί ΟΤΑ πρέπει να έχουν άγνοια και του θεσμού και της ιστορίας του και των προσφορών του.
Την αυτήν άποψη και δη πεποίθηση έχομεν και ημείς (το έχομεν επισημάνει σε δεκάδες σχόλια και άρθρα) τόσον διά τους Αιρετούς ΟΤΑ  όσον και δια τους Βουλευτές. Τι σημαίνει ο θώκος που διεκδικούν, είναι  άγνωστον στην  συντριπτικήν  πλειοψηφία τους. Και αυτοί  οι άσχετοι διεκδικούν μετά μανίας  και καταιγιστικών υποσχέσεων,  την αναρρίχηση και την δήθεν προσφοράν στον τόπον και τον πολίτην. Δεν κινούνται δεοντολογικώς,  αλλά και εμείς που τους αναβιβάζομεν  στα ύψη διαπράττομεν μεγαλύτερον λάθος, διό «δικαίως πήματα πάσχομεν».
Σκοπός του μελετήματος που παρουσιάζομεν, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας του  είναι «η συνοπτική παρουσίαση μερικών πτυχών του θεσμού της τοπικής αυτοδιοικήσεως, ο οποίος από πλευράς γνώσεως μεταξύ του Δημότη Λαού, των λειτουργιών του και των φιλοδοξούντων να τον υπηρετήσουν βρίσκεται στα σπάργανα. Παρά τα διακηρυσσόμενα από πολλούς και διαφόρους ότι διακατέχονται από από  το πάθος της προσφοράς στο θεσμό και στις τοπικές κοινωνίες, τα γεγονότα δείχνουν ότι σπανιότατα συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αν αυτές οι χιλιάδες των υπηρετούντων τον θεσμό ή οι δεκάδες χιλιάδες - εν ενεργεία και υποψήφιοι - ανταποκρινόταν στα λεγόμενά τους, τόσο ο θεσμός όσο και οι τοπικές κοινωνίες έπρεπε να βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα. Αντίθετα, διαπιστώνεται μία γενική κατάπτωση  του θεσμού, τόσο στο λειτουργικό και ηθικό επίπεδο όσο και ως προς την ενεργό συμμετοχή των δημοτών».
Αυτές είναι αλήθειες, που δυστυχώς  ούτε οι υποψήφιοι  αλλά και οι  υπηρετούντες τον θεσμό τις γνωρίζουν ή τις εφαρμόζουν,  όσο κατά μείζονα λόγον και οι διεκδικητές των αξιωμάτων. Οι εξαιρέσεις σπανιότατες.  Διερωτήθηκε κανείς  μέσα στον ποταμόν των 72.000 υποψηφίων στις εκλογές αυτού του μηνός, πόσοι γνωρίζουν  τον θεσμόν και τι πρέπει να προσφέρουν για να τον υπηρετήσουν αποτελεσματικώς;
Επειδή τώρα ψηφίσατε όπως πάντα με συναισθηματισμούς και όχι γνώμονα τον γενικόν συμφέρον, παρακολουθήσετε σε συνέχειες την σπουδαιότητα της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως,  τις απειράριθμες προσφορές της, την συμβολήν της στην ύπαρξη του Ελληνικού Έθνους κ. ά.  από τις σελίδες του Π. Παπαγαρυφάλλου, (Εκδόσεις ΠΕΛΑΣΓΟΣ) όπως θα τις καταχωρούμεν ανά έκδοση, για πλήρη ενημέρωσή σας,
                                                                      Μιχαήλ Στρατουδάκης
 ================
Εμφάνιση και εξέλιξη του θεσμού της Τοπικής Αυτοδιοικήσεως
1.   Ό Θεσμός της τοπικής αυτοδιοικήσεως (Τ.Α.), με δια-­
φορετική μορφή, και παραλλασσόμενο περιεχόμενο, χάνεται
μέσα στην άχλύ της προϊστορίας του άνθρωπου καί αποτελεί
μία από τίς πρώτες μορφές κοινωνικής οργανώσεως, ή οποία
προηγήθηκε από την εμφάνιση καί συγκρότηση της αρχαίας
πόλης-κράτους καί του συγχρόνου κράτους¹.
Ήδη, από την αρχαιότητα, ό Αριστοτέλης θα επισημά­νει αυτή την ιστορική καί κοινωνική αλήθεια γράφοντας ότι ή ιστορική προέλευση της Πολιτείας προήλθε εκ πλειόνων κωμών (συνοικιών), γενομένη του «ζην ένεκεν», υπάρχουσα δε δια το «ευ ζην». Από την αριστοτελική αυτή διαπίστωση, ό Δ. Κυριαζής-Γουβέλης θα συμπεράνει ότι ή Πολιτεία «είναι εκ των "φύσει" όντων, δηλαδή των εξ ολοκληρώσεως προελ-θόντων, καί ουχί έργον τεχνητόν»².
2.  Ήδη, όπως προκύπτει από την Οδύσσεια του Όμη-­
ρου, πολλές Γενικές Συνελεύσεις, παναχαϊκές κ.τ.λ., ελάμβα-­
ναν χώρα, κατά τη διάρκεια του τρωικού πολέμου, όπου οί
πολεμιστές καί οί πολίτες έλεγαν τη γνώμη τους μπροστά
στο βασιλιά ή ενώπιον των τοπικών αρχόντων. Αυτή ή γνώ-­
μη μετρούσε για τη λήψη των οριστικών αποφάσεων, αλλά
δεν ήταν καθοριστική και βαρύνουσα, αν καί γύρω από το θέμα αυτό οι απόψεις των ερευνητών καί συγγραφέων είναι διισταμένες.
Ό ακαδημαϊκός Γ. Βλάχος, που έγραψε μια εξαντλη­τική εργασία με τίτλο: «Πολιτικές κοινωνίες στον Όμηρο», συνοψίζοντας τίς διάφορες απόψεις γύρω από το θέμα αυτό, γράφει: «Όποιες καί αν είναι οί αβεβαιότητες πού υπάρχουν σχετικά με τη σύνθεση καί με τον τρόπο πού λειτουργούσαν καί συγκαλούνταν οί συνελεύσεις στον Όμηρο, τέτοιες συνε­λεύσεις συναντούμε παντού, καί στην Τροία καί στην Ιθάκη, ως αδιαφιλονίκητες εστίες αμφισβήτησης καί ελέγχου. Στήν 'Ίλιάδα", ή παναχαϊκή Συνέλευση φαίνεται ότι μπορεί να απο­φασίζει κυριαρχικά για το θέμα της παραπέρα πορείας του πολέμου»³.
3. Σέ ό,τι άφορα, λοιπόν, τους Έλληνες ή έννοια του «Δήμου» καί της «Αγοράς», που σημαίνει Λαός συγκεντρω­μένος σε Συνέλευση, χρησιμοποιείται ήδη από τον Όμηρο, ό οποίος αναφέρεται και στους «Γέροντες» ή «Δημογέροντες», δηλαδή σ' εκείνους πού είχαν το αξίωμα του άρχοντος⁴. Ό Κ. Παπαρρηγόπουλος⁵, αναφέροντας την Ομηρική φράση «ήχή θεσπεσίη», γράφει ότι πολλές φορές οί Γενικές Συνελεύσεις «πολλάκις έτροπολόγουν δια βοής μεγάλης» τη γνώμη του βασιλιά καί της βουλής.
Το πολίτευμα αυτό, σημειώνει ό ίδιος⁶, ήταν ένα ιδιο­φυές πολίτευμα, μέσα στους κόλπους του οποίου γεννήθη­καν καί ωρίμασαν όλες οί αφορμές των θεσμών, οι όποίοι άνθησαν στα καλύτερα χρόνια της Ελλάδος. Πρόκειται εδώ για την «Αγορά» της ελληνικής κλασικής αρχαιότητας, δη­λαδή την Εκκλησία του Δήμου, ή οποία είχε μετεξελιχθεί σ' ένα πολιτικό Σώμα στο όποίο έπαιρναν μέρος όλοι οι αθη­ναίοι πολίτες καί έπαιρναν το λόγο.
Πρόκειται για την εποχή εκείνη κατά την οποία ό κήρυκας καλούσε τους πολίτες να πάρουν το λόγο με εκείνο το υπέροχο: «Τίς άγορεύειν βούλεται».
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
¹    Για το ζήτημα της πρωτογονίας της Τ.Α., βλ. Π. Παπαγαρυφάλλου, Αι
καταβολαί του θεσμού της Τ.Α. εν Ελλάδι καί αί προσπάθειαι διοι­κητικής οργανώσεως του, στην Επιθεώρηση Τοπικής Αυτοδιοικήσεως,
τευχ.Α'/1974.
²  Βλ. Δ. Κυριαζή-Γουβέλη, Εισαγωγή εις το Δημόσιον Δίκαιον (Συνταγ-
ματικόν Δίκαιον), (Αθήναι 1975) σ. 36.
³ Βλ. Γ. Κ. Βλάχου, Πολιτικές κοινωνίες τον Όμηρο (Αθήνα 1981) σ. 121.
⁴  Βλ. Κ. Παπαρρηγοπούλου, Ιστορία του Ελληνικού ΄Εθνους (έκδ. «Γα­-
λαξία», Αθήναι 1969) βιβλίο πρώτο, σ. 87, 92.
⁵   Βλ. όπ.π. σ. 96 (Παπαρρηγόπουλος).
⁶  Βλ. όπ.π. σ. 190-191 (Παπαρρηγόπουλος).
Συνεχίζεται
                                                                      
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΗ Μάϊος 2014