Περί προόδου! (Του πολίτη Π.Λ.Παπαγαρυφάλλου)

Επειδή χρόνια και χρόνια οι… προοδευτικοί πολιτικάντηδες μηρυκάζουν διαρκώς την «πρόοδο» - «προοδευτικά κόμματα», «προοδευτικές δυνάμεις» και τέτοιες πομφόλυγες – επιχείρησα να τους κάνω γνωστό ότι αυτή η λέξη έχει έννοια ηθική και συνεπώς είναι αμφισβητήσιμη. Αυτό βέβαια δεν το ήξερα αλλά το έμαθα διαβάζοντας τους φιλοσόφους. Στο παρελθόν είχα χρησιμοποιήσει τον κοινωνικό φιλόσοφο Έριχ Φρομ και τον Άγγλο φιλόσοφο Μπ. Ράσσελ, που έγραφε: «Η «πρόοδος», είναι έννοια ηθική και η «αλλαγή» είναι έννοια επιστημονική. Η αλλαγή είναι κάτι το αναμφισβήτητο. Η πρόοδος κάτι το αμφισβητήσιμο» (βλ. το έργο του: «Αντιδημοφιλή Δοκίμια», εκδ. «Ζαχαρόπουλος», Αθήνα 1976, σελ. 15). Τώρα θα προσθέσω και τα εξής, τα οποία αρύομαι από τον Γάλλο νομπελίστα Αλμπέρ Καμύ, ο οποίος γράφει σχετικά: «Η έννοια της προόδου είναι σύγχρονη με την εποχή του διαφωτισμού και της αστικής επανάστασης. Μπορούμε οπωσδήποτε να βρούμε τους εμπνευστές της στο 18οαιώνα. Η διαπάλη των παλιών και των σύγχρονων εισάγει κιόλας στην ευρωπαϊκή ιδεολογία την ολότελα παράλογη έννοια μιας καλλιτεχνικής προόδου. Με σοβαρότερο τρόπο μπορούμε να συμπεράνουμε από τον καρτεσιανισμό την ιδέα μιας επιστήμης που ολοένα εξελίσσεται… Η ιδέα της προόδου παίρνει τη θέση της θείας βούλησης. Ο Τυργκό είναι ο πρώτος που δίνει το 1750  ένα σαφή ορισμό της νέας πίστης γράφοντας: «Η συνολική μάζα του ανθρωπίνου γένους με εναλλαγές ηρεμίας και αναταραχής, καλών και κακών πορεύεται πάντα, αν και με αργά βήματα, προς τη μεγαλύτερη τελειοποίηση». Σχολιάζοντας ο Καμύ αυτή την άποψη συνεχίζει: «Αισιοδοξία που θα δώσει την ουσία των ρητορικών στοχασμών του Κουντορσέ, επίσημου θεωρητικού της προόδου, που τη συνέδεσε με την πρόοδο του κράτους και της οποίας έγινε θύμα, αφού το κράτος του διαφωτισμού τον ανάγκασε να δηλητηριαστεί. Ο Σορέλ είχε απόλυτο δίκιο όταν είπε ότι η φιλοσοφία της προόδου, ήταν ακριβώς εκείνη που ταίριαζε σε μια κοινωνία άπληστη να απολαύσει την υλική ευημερία σαν αποτέλεσμα της τεχνολογικής εξέλιξης…Η πρόοδος μπορεί – συνεχίζει ο Καμύ – κατά παράδοξο τρόπο, να χρησιμέψει για να δικαιολογήσει το συντηρισμό. Αφού βασίζεται στην εμπιστοσύνη προς το μέλλον, αιτιολογεί την θέληση του αφέντη».. το επαναστατικό πνεύμα προβάλλει πάλι αυτό το διφορούμενο και εύκολο θέμα της προόδου. Ασφαλώς δεν πρόκειται για το ίδιο είδος της προόδου… Ο Μαρξ και ο Χέγκελ… διατήρησαν την ιδέα της πορείας προς τα εμπρός και τη συνδύασαν με την κοινωνική πρόοδο, θεωρώντας την απαραίτητη» (ΣΗΜ. Το παράθεμα αυτό καταγράφεται από το έργο του Α. Καμύ: «Ο επαναστατημένος άνθρωπος», εκδ. Γ’ «Μπουκουμάνη», Αθήνα 1971, σελ. 244-245), και για τους αμύητους περί την κοινωνιολογία θα χρειασθεί το λεξικό για τα ονόματα που αναφέρονται). Είναι προφανές ότι από τα όσα σημειώθηκαν πιο πάνω συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα ότι η έννοια της προόδου, ως ηθική έννοια, είναι διφορούμενη και αμφισβητήσιμη και κάποιο κοινωνικό γεγονός που για κάποιους θεωρείται πρόοδος για κάποιους άλλους θεωρείται βεβήλωση (όπως π.χ. ο πολιτικός γάμος). Τα ζητήματα αυτά προσπάθησα να τα οριοθετήσω στο έργο μου: «Ο Λαϊκισμός στην Ελλάδα», εκδ. «Ergo», Αθήνα 2002, σελ. 57-59, όπου και οι αναφορές στο έργο του Ε. Φρομ: «Ο φόβος μπροστά στην ελευθερία» εκδ. «Μπουκουμάνη», Αθήνα 1973, σελ. 78. Το κακό όμως για την κοινωνική εξέλιξη της Ελλάδας είναι ότι οι.. προοδευτικοί αρνούνται να μάθουν τι σημαίνει πρόοδος! Όμως μια και ο γράφων έμαθε τώρα, ότι Μ. Κοντορσέ (1743-1794), ο Γάλλος μαθηματικός, φιλόσοφος, πολιτικός και εκ των πρωτεργατών της Γαλλικής Επανάστασης αναγκάστηκε να πάρει δηλητήριο, υπήρξε ο εμπνευστής της καλλιέργειας των πολιτικών επιστημών. Ίδρυσε Ινστιτούτα όπου «εδίδοντο μαθήματα ηθικής και πολιτική φιλοσοφίας» και με το από 20 Απριλίου 1792 «Υπόμνημα» εισηγήθηκε την «ίδρυση κεντρικών παιδαγωγικών σχολών της διδασκαλίας του συνταγματικού δικαίου». Το υπόμνημα αυτό υπήρξε «η βάση για τη γενική οργάνωση της δημοσίας εκπαιδεύσεως», γράφει ο αείμνηστος πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών Γεώργιος Βλάχος, αναφέροντας και τον χαρακτηρισμό που αποδιδόταν στον Contorcet ως «πνευματικού οδηγού της Γαλλικής Επαναστάσεως». (Για το έργο και τη συμβολή του Γάλλου διανοητού Κοντορσέ σ’ αυτούς τους τομείς βλ. Γ. Βλάχος: «Πολιτική», τομ. Α΄, εκδ. «Παπαζήση», Αθήνα 1977, σελ. 17-18, 132, 137). Αποτέλεσμα: Η.. πρόοδος δηλητηρίασε τον αρχιτέκτονά της, τον διανοητή Contorcet.   Αθήνα 14/12/2016

Αντιδημοφιλείς Σκέψεις, του πολίτη Π.Λ.Παπαγαρυφάλλου  -«Μια Ελλάδα, ένας λαός, ένα έθνος και μια λαμπρή ιστορία βρέθηκαν μπροστά στις απολυταρχικές βουλές του αρχηγού Α. Παπανδρέου, που αποφάσιζε εν λευκώ για όλους και για όλα». -«Ο λαϊκισμός έχει τη δυνατότητα να εμφανίζει τον ηγέτη και την κομματική ελίτ ότι δήθεν επικοινωνεί με τον λαό, ότι συζητά με το λαό και ότι σκέφτεται μαζί μ’ αυτόν. Πρόκειται για φαινομενική κατάσταση». -«Στο βάθος της συνείδησής τους οι ελιτιστές λαϊκιστές γνωρίζουν ότι το ξύπνημα του ναρκωμένου γίγαντα, του λαού, θα τους ανατρέψει.. δημιουργούν σχέσεις εξουσιαστικές και όχι ισότιμες ανάμεσα σ’ αυτούς και το λαό». -«Οι ηγέτες του πολιτικού λαϊκισμού, αντί να βάλουν ως στόχο ν’ αγωνιστούν μαζί με το λαό.. έχουν ως μοναδικό σκοπό να τον κερδίσουν για δικό τους λογαριασμό.. που σημαίνει αντιστροφή του ρόλου τους δηλαδή αντί να υπηρετήσουν το κοινωνικό συμφέρον υπηρετούν το δικό τους.. προσαρμόζοντας τους νόμους και τα μέτρα στα χρονικά όρια της δικής τους ζωής για ν’ αναγκάσουν την ιστορία να γεννήσει συνειδήσεις και καταστάσεις, που από τα πράγματα ή είναι ανώριμες ή είναι αδύνατες» (Από το έργο μου: «Ο Λαϊκισμός στην Ελλάδα», εκδ. «Ergo», Αθήνα 2002).