http://ekklisiaonline.gr/arxontariki/item/9720-pos-tha-akolouthisoume-kai-tha-mimithoyme-ton-kyrio-mas-iisoy-xristo
«Όποιος θέλει να με υπηρετεί, ας ακολουθεί τον δικό μου δρόμο»1, είπε ο Κύριος.
Κάθε χριστιανός, με τις υποσχέσεις που έδωσε στη βάπτισή του, ανέλαβε την υποχρέωση να είναι δούλος και υπηρέτης του Κυρίου Ιησού Χριστού. Κάθε χριστιανός πρέπει απαραίτητα ν᾿ ακολουθεί τον Κύριο Ιησού Χριστό.
Αφού αποκάλεσε τον εαυτό Του «ποιμένα των προβάτων»2, ο Κύριος είπε ότι «τα πρόβατα Τον ακολουθούν, γιατί αναγνωρίζουν τη φωνή Του»3. Η φωνή του Χριστού είναι η διδασκαλία Του. Η φωνή του Χριστού είναι το Ευαγγέλιο. Όποιος, στον δρόμο της επίγειας πορείας του, ακολουθεί τ᾿ αχνάρια του Χριστού, κατευθύνεται από τις εντολές Του.
Γιά ν᾿ ακολουθήσω τον Χριστό, πρέπει να γνωρίσω τη φωνή Του. Γνώρισε το Ευαγγέλιο, και θα μπορέσεις με τη ζωή σου ν᾿ ακολουθήσεις τον Χριστό.
Όποιος, αφού γεννηθεί βιολογικά, λάβει «το βάπτισμα της αναγεννήσεως και της ανανεώσεως4 και διαφυλάξει τη βαπτισματική του κατάσταση με την ευαγγελική βιοτή, αυτός θα σωθεί· αυτός «θα μπεί» στο θεάρεστο στάδιο της επίγειας ζωής με την πνευματική γέννηση «και θα βγεί» απ᾿ αυτό το στάδιο με τη μακάρια τελευτή του «και θα βρεί βοσκή»5 στην αιωνιότητα, βοσκή άφθονη, γλυκύτατη, πνευματική.
«Όποιος θέλει να με υπηρετεί, ας ακολουθεί τον δικό μου δρόμο· και όπου είμαι εγώ, εκεί θα είναι και ο δικός μου υπηρέτης. Καί ο Πατέρας μου θα τιμήσει όποιον με υπηρετεί»6. Πού βρισκόταν ο Κύριος, όταν είπε αυτά τα λόγια; Με τη θεία φύση Του ενωμένη με την ανθρώπινη φύση, βρισκόταν ανάμεσα στους ανθρώπους, πάνω στη γη, την κοιλάδα τούτη της εξορίας και της ταλαιπωρίας, παραμένοντας, ως Θεός, και εκεί όπου βρισκόταν προαιώνια.
«Ο Λόγος ήταν με τον Θεό»7. Αυτός ο Λόγος διακήρυξε: «Ο Πατέρας ζεί μέσα σ᾿ Εμένα, κι εγώ ζω μέσα στον Πατέρα»8. Το ίδιο κατορθώνει και όποιος ακολουθεί τον Χριστό: «Όποιος παραδέχεται πως ο άνθρωπος Ιησούς είναι ο απεσταλμένος Υιός του Θεού, ο Θεός κατοικεί μέσα σ᾿ αυτόν και αυτός ζεί ενωμένος με τον Θεό»9.
«Όποιον με υπηρετεί θα τον τιμήσει ο Πατέρας Μου»10. «Τον νικητή» του κόσμου και της αμαρτίας, που με ακολουθεί στην παρούσα ζωή, «θα τον βάλω» στην αιώνια ζωή «να καθήσει μαζί μου στον θρόνο μου, όπως κάθησα κι εγώ νικητής μαζί με τον Πατέρα Μου στον θρόνο Του»11.
Γιά ν᾿ ακολουθήσουμε τον Χριστό, πρέπει πρώτα ν᾿ αρνηθούμε τον κόσμο. Ο Χριστός, δεν έχει τόπο στην ψυχή, αν μέσα σ᾿ αυτήν δεν συντελεστεί η αποταγή του κόσμου. «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει τον σταυρό του και ας με ακολουθεί.
Γιατί όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, θα τη χάσει· όποιος, όμως, χάσει τη ζωή του για χάρη Μου και για χάρη του Ευαγγελίου, αυτός θα τη σώσει»12. «Αν κάποιος έρχεται κοντά Μου και δεν απαρνιέται τον πατέρα του και τη μητέρα του, τη γυναίκα του και τα παιδιά του, τους αδελφούς και τις αδελφές του, ακόμα και την ίδια του τη ζωή, δεν μπορεί να είναι μαθητής Μου»13.
Πολλοί πλησιάζουν τον Κύριο, λίγοι ωστόσο αποφασίζουν να Τον ακολουθήσουν. Πολλοί είναι εκείνοι που διαβάζουν το Ευαγγέλιο, που ευφραίνονται με τα υψηλά νοήματά του και ενθουσιάζονται με την αγία διδασκαλία του, λίγοι ωστόσο αποφασίζουν να ζήσουν σύμφωνα με τον ευαγγελικό νόμο.
Ο Κύριος σ’ όλους όσοι Τον πλησιάζουν και ποθούν να ενωθούν μαζί Του, δηλώνει: «Όποιος έρχεται κοντά μου και δεν απαρνιέται τον κόσμο και τον εαυτό του, δεν μπορεί να είναι μαθητής Μου». «Σκληρά είναι τούτα τα λόγια», έλεγαν ακόμα κι εκείνοι που εξωτερικά Τον ακολουθούσαν, οι μαθητές Του. «Ποιός μπορεί να τ᾿ ακούει;14.
Έτσι κρίνει για τα λόγια του Θεού η ανθρώπινη σοφία με την ελεεινή διάθεσή της. Ο λόγος του Θεού είναι ζωή, ζωή αιώνια, ζωή αληθινή. Μ᾿ αυτόν τον λόγο θανατώνεται η ανθρώπινη σοφία, που γεννήθηκε από τον αιώνιο θάνατο και που κρατά τους ανθρώπους στον αιώνιο θάνατο. Ο λόγος του Θεού «γι᾿ αυτούς που πάνε προς τον χαμό τους» εκούσια, από την ανθρώπινη σοφία, «είναι μωρία», ενώ «γι᾿ αυτούς που βρίσκονται στον δρόμο της σωτηρίας είναι η δύναμη του Θεού»15.
Εξαιτίας της προπατορικής πτώσεως οικειοποιηθήκαμε τόσο πολύ την αμαρτία, ώστε όλα τα χαρακτηριστικά και όλα τα κινήματα της ψυχής είναι διαποτισμένα πιά απ᾿ αυτήν. Έτσι, η απόρριψη της αμαρτίας, που έχει γίνει στοιχείο της ψυχής, σημαίνει απόρριψη της ίδιας της ψυχής. Αυτή η απόρριψη της ψυχής είναι απαραίτητη για τη σωτηρία της ψυχής. Η απόρριψη της φύσεως που μολύνθηκε από την αμαρτία, είναι απαραίτητη για την οικείωση της φύσεως που ανακαινίστηκε από τον Χριστό.
Όταν δηλητηριαστεί η τροφή, που περιέχεται σ᾿ ένα σκεύος, την πετάμε. Ύστερα πλένουμε το σκεύος με επιμέλεια και το χρησιμοποιούμε για καλή τροφή. Η τροφή που δηλητηριάστηκε, δίκαια θεωρείται κι αυτή δηλητήριο.
Γιά ν᾿ ακολουθήσουμε τον Χριστό, πρέπει πρώτα ν᾿ απαρνηθούμε τον λογισμό μας και το θέλημά μας. Ο λογισμός και το θέλημα της πεσμένης φύσεως έχουν ολοκληρωτικά δηλητηριαστεί και αλλοιωθεί από την αμαρτία, γι᾿ αυτό ποτέ δεν μπορούν να ταυτιστούν με τη σκέψη και το θέλημα του Θεού. Ικανός να οικειωθεί τη σκέψη του Θεού γίνεται όποιος απαρνιέται τη δική του σκέψη. Ικανός να εφαρμόσει το θέλημα του Θεού γίνεται όποιος απαρνιέται το δικό του θέλημα.
Γιά ν᾿ ακολουθήσουμε τον Χριστό, πρέπει να σηκώσουμε τον σταυρό μας. Σηκώνοντας τον σταυρό μας, δηλώνουμε την εκούσια και και ευλάβική υποταγή μας στην κρίση του Θεού, μ᾿ όλες τις θλίψεις που θα μας βρούν με παραχώρηση της πρόνοιάς Του. Η βαρυγγώμια και η αγανάκτηση για τις θλίψεις και τις συμφορές είναι απόρριψη του σταυρού. Μόνο εκείνος που σηκώνει τον σταυρό του μπορεί ν᾿ ακολουθεί τον Χριστό. Όποιος υποτάσσεται στη βούληση Εκείνου, ταπεινά παραδέχεται πως του αξίζει να καταδικαστεί και να τιμωρηθεί.
Ο Κύριος, που μας έδωσε την εντολή της αυταπαρνήσεως, της αποταγής του κόσμου και της άρσεως του σταυρού, θα μας δώσει και τη δύναμη για την εφαρμογή αυτής της εντολής Του. Όποιος αποφάσισε και αγωνίζεται να την εφαρμόσει, δεν αργεί να διαπιστώσει πόσο απαραίτητη είναι. Η διδασκαλία που, με την επιφανειακή και λαθεμένη θεώρηση της ανθρώπινης σοφίας, φαίνεται σκληρή, αποδεικνύεται η πιο συνετή και η πιο αγαθή. Τούς κολασμένους τους καλεί στη σωτηρία, τους νεκρωμένους τους καλεί στη ζωή, τους δεμένους στον άδη τους καλεί στον ουρανό.
Όσοι δεν αποφασίζουν ν᾿ απαρνηθούν εκούσια τον εαυτό τους και τον κόσμο, αναγκάζονται τελικά να το κάνουν ακούσια και βίαια: Όταν έρθει ο αδυσώπητος και αναπότρεπτος θάνατος, χωρίζονται απ᾿ όλα εκείνα με τα οποία έχουν δεθεί. Τότε φτάνουν στο σημείο ν᾿ αποχωρίζονται, δίχως να το θέλουν, ακόμα και το ίδιο τους το σώμα, αφήνοντάς το στη γη έρμαιο της φθοράς και τροφή των σκουληκιών.
Η φιλαυτία και η φιλοκοσμία είναι καρποί της αυταπάτης και της ψυχικής τυφλώσεως. Φιλαυτία είναι η στρεβλή αγάπη προς τον εαυτό μας. Παράλογη και καταστροφική είναι αυτή η αγάπη. Ο φίλαυτος κυνηγά με πάθος καθετί μάταιο, καθετί φευγαλέο, κάθε αμαρτωλή απόλαυση. Είναι εχθρός του ίδιου του εαυτού του. Είναι αυτόχειρας. Αγαπώντας τον εαυτό του και επιδιώκοντας την ικανοποίησή του, στην πραγματικότητα μισεί και καταστρέφει τον εαυτό του, τον οδηγεί στον αιώνιο θάνατο.
Ας συμμαζέψουμε τον νού μας όσοι τον έχουμε σκορπίσει, σκοτισμένοι και απατημένοι από τη ματαιότητα! Ας συνέλθουμε όσοι έχουμε μεθύσει από τη ματαιότητα και χάσει τη νηφάλια αυτογνωσία! Ας διχασθούμε απ᾿ όσα συντελούνται καθημερινά μπροστά στα μάτια μας! Όσα βλέπουμε να συμβαίνουν στους άλλους, οπωσδήποτε θα συμβούν και σ᾿ εμάς.
Όποιος σπαταλά τη ζωή του επιζητώντας τιμές, τις παίρνει άραγε μαζί του στην αιωνιότητα; Δεν αφήνει εδώ τους τίτλους, τα παράσημα, τις διακρίσεις, όλη την αίγλη με την οποία είχε περιβάλει τον εαυτό του; Δεν πηγαίνει στην αιωνιότητα μόνο με τα έργα που έπραξε στη διάρκεια της επίγειας ζωής του;
Όποιος σπαταλά τη ζωή του επιζητώντας πλούτη, συγκεντρώνοντας πολλά χρήματα, αποκτώντας απέραντα κτήματα, οργανώνοντας κερδοφόρες επιχειρήσεις, κατοικώντας σε μαρμαροχρυσοστόλιστα παλάτια και ταξιδεύοντας με υπέροχα αμάξια, παίρνει τίποτα μαζί του στην αιωνιότητα; Όχι! Όλα τα αφήνει στη γη. Περιορίζεται σ᾿ ένα μικρό κομμάτι γης όπου θάβεται το σώμα του, όπως τα σώματα όλων των νεκρών.
Όποιος σπαταλά τη ζωή του σε σαρκικές απολαύσεις, σε φιλικά ξεφαντώματα και σε πλούσια γεύματα, με το αναπόφευκτο τέλος τα αποχωρίζεται όλα αυτά. Πρώτα έρχονται τα γηρατειά με τη φυσική αδυναμία τους, κι ύστερα χωρίζεται η ψυχή από το σώμα. Τότε αντιλαμβάνεται ο καθένας, αργά όμως πιά, ότι το να υπηρετεί κανείς τα πάθη του είναι μια πλάνη, ότι η ζωή της σάρκας και της αμαρτίας δεν έχει νόημα.
Τι αλλόκοτος, τι παράδοξος που είναι ο αγώνας για επίγεια επιτυχία! Ζητάμε πάντα με μανία να πετύχουμε κάτι. Καί μόλις το βρούμε, παύουμε πιά να το θέλουμε με τόσο πόθο, όσο πριν το αποκτήσουμε. Έτσι με νέα φλόγα αρχίζουμε ν᾿ αναζητάμε κάτι άλλο. Με τίποτα δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Ζούμε μόνο με την προσδοκία της μελλοντικής επιτυχίας. Διψάμε μόνο γι᾿ αυτό που δεν έχουμε. Τα αντικείμενα της επιθυμίας μας ελκύουν την καρδιά μας με τη φαντασία και την ελπίδα της απολαύσεως. Διαρκώς απατημένοι, τρέχουμε πίσω από τα ποθητά αυτά αντικείμενα σ᾿ όλη τη διάρκεια της επίγειας ζωής μας, ώσπου να μας αρπάξει ο απροσδόκητος θάνατος. Πως να εξηγήσουμε αυτή τη συνεχή αναζήτηση όλων μας; Στις ψυχές μας φυτεύθηκε η αναζήτηση των αιώνιων αγαθών. Μετά την πτώση μας, όμως, η τυφλωμένη από την αμαρτία καρδιά μας ψάχνει αδιάκοπα στη γη αυτά που υπάρχουν στην αιωνιότητα, στον ουρανό.
Ο κλήρος που έλαχε στους προγόνους μου και στ᾿ αδέλφια μου, θα λάχει και σ᾿ εμένα: Πέθαναν εκείνοι, θα πεθάνω κι εγώ. Θ᾿ αφήσω το κελλί μου, θ᾿ αφήσω τα βιβλία μου, θ ᾿ αφήσω τα ρούχα μου, θ᾿ αφήσω το γραφείο μου, όπου περνούσα πολλές ώρες. Όλα όσα είχα ανάγκη ή νόμιζα ότι είχα ανάγκη στην επίγεια ζωή μου, θα τ᾿ αφήσω. Θα βγάλουν το σώμα μου απ᾿ αυτό το κελλί, απ᾿ αυτόν τον προθάλαμο της άλλης ζωής και χώρας. Θα βγάλουν το σώμα μου και θα το παραδώσουν στη γη, τη γη από την οποία πλάστηκε το σώμα του πρώτου ανθρώπου. Το ίδιο θα συμβεί και σ᾿ εσάς, αδελφοί, που διαβάζετε τούτες τις γραμμές. Θα πεθάνετε κι εσείς. Θ᾿ αφήσετε εδώ όλα τα γήινα. Θ᾿ αφήσετε τα σώματά σας και με τις ψυχές σας θα μπείτε στην αιωνιότητα.
Η ψυχή του ανθρώπου αποκτά ιδιότητες αντίστοιχες της δραστηριότητάς της. Όπως σ᾿ έναν καθρέφτη εικονίζονται τα αντικείμενα εκείνα απέναντι στα οποία αυτός τοποθετείται, έτσι και σε μια ψυχή δημιουργούνται εντυπώσεις αντίστοιχες των ενασχολήσεων και των έργων της. Οι εικόνες εξαφανίζονται από τον αναίσθητο καθρέφτη, όταν τα αντικείμενα απομακρυνθούν από μπροστά του. Οι εντυπώσεις, όμως, παραμένουν στη λογική ψυχή. Μπορούν, βέβαια, να εξαλειφθούν ή να αντικατασταθούν από άλλες, αλλά γι᾿ αυτό απαιτούνται κόπος και χρόνο πολύς. Οι εντυπώσεις, που αποτελούν «περιουσία» της ψυχής την ώρα της εξόδου της από το σώμα, είναι αιώνιο απόκτημά της και εχέγγυο της αιώνιας μακαριότητάς της ή αίτιο του αιώνιου ολέθρου της.
«Δεν μπορείτε να είστε δούλοι και στον Θεό και στον μαμωνά»16, είπε ο Σωτήρας στους πεσμένους ανθρώπους, αποκαλύπτοντάς τους την κατάσταση στην οποία βρέθηκαν εξαιτίας της προπατορικής πτώσεως. Έτσι πληροφορεί και ο γιατρός τον άρρωστο για την κατάστασή του, την οποία ο ίδιος δεν μπορεί να αντιληφθεί. Εξαιτίας της ψυχικής μας συγχύσεως, λοιπόν, δεν αντιλαμβανόμαστε την ασθένειά μας, την οποία μας φανερώνει ο Κύριος μαζί με τον τρόπο της θεραπείας: Γιά να σωθούμε, πρέπει έγκαιρα να αρνηθούμε τον εαυτό μας και τον κόσμο. «Κανείς δεν μπορεί να είναι δούλος σε δύο κυρίους· γιατί ή θα μισήσει τον ένα και θ᾿ αγαπήσει τον άλλο, ή θα στηριχθεί στον ένα και θα περιφρονήσει τον άλλο»17.
Η πείρα διαρκώς δικαιώνει τα παραπάνω λόγια του παναγίου Γιατρού. Την ικανοποίηση των μάταιων και αμαρτωλών επιθυμιών ακολουθεί πάντοτε η έλξη απ᾿ αυτές. Την έλξη ακολουθεί η αιχμαλωσία, που είναι θάνατος για κάθετί το πνευματικό. Όσοι αφέθηκαν ν᾿ ακολουθήσουν τις επιθυμίες τους και την ανθρώπινη σοφία, την οποία ο απόστολος ονομάζει «σαρκική»18, αιχμαλωτίστηκαν τελικά απ᾿ αυτές, ξέχασαν τον Θεό και την αιωνιότητα, δαπάνησαν μάταια την επίγεια ζωή τους, οδηγήθηκαν στην αιώνια καταστροφή.
Δεν είναι δυνατό να εκπληρώνει κανείς και το θέλημά του και το θέλημα του Θεού. Από την εκπλήρωση του πρώτου βεβηλώνεται και αχρηστεύεται το δεύτερο. Το ευωδιαστό και πολύτιμο μύρο χάνει την αξία του, όταν αναμειχθεί μ᾿ ένα δύσοσμο υγρό. «Θα απολαύσετε τα αγαθά της γης», μας γνωστοποιεί ο Θεός μέσω του μεγάλου προφήτη Ησαία, τότε μόνο, όταν «θελήσετε να υπακούσετε σ᾿ εμένα· αν, όμως, δεν θελήσετε και δεν με υπακούσετε, μάχαιρα θα σας καταφάει. Το στόμα του Κυρίου τα είπε αυτά»19.
Δεν μπορεί κανείς ν᾿ αποκτήσει τον «νού του Χριστού»20, όταν παραμένει στη «σαρκική» σοφία. «Γιατί το σαρκικό φρόνημα οδηγεί στον θάνατο», λέει ο απόστολος, και «εχθρεύεται τον Θεό, αφού δεν υποτάσσεται στον θεικό νόμο, αλλά κι ούτε μπορεί να υποταχθεί»21. Τι είναι το «σαρκικό φρόνημα»; Οι σκέψεις και οι επιθυμίες που γεννιούνται μέσα στον άνθρωπο μετά το προπατορικό αμάρτημα. Το σαρκικό φρόνημα μας κάνει να κινούμαστε και να ενεργούμε πάνω στη γη, μεγαλοποιώντας την αξία των φθαρτών και προσκαίρων, απομακρύνοντάς μας από τον Θεό και όσα συντελούν στην ευαρέστησή Του, στερώντας μας τη σωτηρία.
Ας αρνηθούμε τις ψυχές μας, σύμφωνα με τις εντολές του Κυρίου, για να τις κερδίσουμε! Ας αρνηθούμε, δηλαδή, την εφάμαρτη κατάσταση, στην οποία κατάντησαν οι ψυχές μας με την εκούσια άρνηση του Θεού, για να λάβουμε απ᾿ Αυτόν την αγία κατάσταση της ανακαινισμένης ανθρωπίνης φύσεως και να γίνουμε άνθρωποι του Θεού! Τη θέλησή μας, ή μάλλον τη θέληση των δαιμόνων, στην οποία υποτάχθηκε και με την οποία ταυτίστηκε η δική μας θέλήση, ας την αντικάταστήσουμε με το θέλημα του Θεού, που μας φανερώθηκε στο Ευαγγέλιο. Το σαρκικό φρόνημα, φρόνημα κοινό των πεσμένων πνευμάτων και ανθρώπων, ας το αντικαταστήσουμε με το φρόνημα του Θεού, που ακτινοβολεί από το Ευαγγέλιο.
Ας απαρνηθούμε την υλική περιουσία μας, γιατί έτσι θα γίνουμε ικανοί ν᾿ ακολουθήσουμε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό! Η απάρνηση της περιουσίας είναι απόρροια της ορθής στάσεως απέναντι στα υλικά αγαθά, στάσεως που διαμορφώνεται από το Ευαγγέλιο22. Καί όταν διαμορφωθεί μέσα στον άνθρωπο, τότε ο νούς του κατανοεί αβίαστα την αλήθεια: Η επίγεια περιουσία δεν απότελεί κτήμα μας, όπως λαθεμένα νομίζουν όσοι ποτέ δεν προβληματίστηκαν γι᾿ αυτό το θέμα.
Διαφορετικά, παντοτινά θα την κατείχαμε, παντοτινά θα ήταν δικιά μας. Βλέπουμε, ωστόσο, ότι μεταβιβάζεται από χέρια σε χέρια. Επομένως μας δίνεται μόνο για προσωρινή χρήση. Στον Θεό ανήκει η περιουσία μας. Εμείς είμαστε μόνο διαχειριστές της. Καί οι καλοί διαχειριστές εκτελούν με ακρίβεια το θέλημα Εκείνου που τους εμπιστεύθηκε τη διαχείριση της περιουσίας Του. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να διαχειριστούμε τα υλικά αγαθά, που κατέχουμε, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Ας μην τα χρησιμοποιήσουμε για να ικανοποιήσουμε τις αδυναμίες και τα πάθη μας, γιατί έτσι θα γίνουν μέσα της αιώνιας καταστροφής μας.
Ας τα χρησιμοποιήσουμε για την ωφέλεια των συνανθρώπων μας που τα έχουν ανάγκη, των συνανθρώπων μας που υποφέρουν, γιατί έτσι θα γίνουν μέσα της σωτηρίας μας. Όσοι επιζητούν τη χριστιανική τελειότητα, απαρνιούνται όλα τα υπάρχοντά τους23. Καί όσοι επιζητούν τη σωτηρία, οφείλουν να κάνουν ελεημοσύνη24, ανάλογα με τις δυνατότητές τους, και να αποφεύγουν την κακή χρήση της περιουσίας τους.
Ας απαρνηθούμε τη φιλοδοξία και τη φιλοπρωτία! Ας μην τρέχουμε πίσω από τιμές και αξιώματα, χρησιμοποιώντας για την αποκτησή τους μέσα αθέμιτα και ποταπά, αθετώντας τον νόμο του Θεού, τις υποδείξεις της συνειδήσεως και το χρέος της αγάπης προς τον πλησίον. Τέτοια μέσα κατεξοχήν χρησιμοποιούν οι ζηλωτές των γήινων μεγαλείων.
Δηλητηριασμένοι και παρασυρμένοι από τη φιλοδοξία, οι αχόρταγοι κυνηγοί της ανθρώπινης δόξας είναι ανίκανοι να πιστέψουν στον Χριστό. «Πως μπορείτε εσείς να πιστέψετε», είπε ο Κύριος στους φιλοδόξους Ιουδαίους άρχοντες της εποχής Του, «αφού αποζητάτε να δοξάζεστε ο ένας από τον άλλο και δεν επιδιώκετε τη δόξα που πηγάζει από τον μοναδικό Θεό;»25.
Αν η πρόνοια του Θεού μας παραχώρησε αξιώματα και εξουσία, ας γίνουμε, μέσω αυτών, ευεργέτες των ανθρώπων. Ας φτύσουμε το φοβερό εκείνο δηλητήριο το τόσο επικίνδυνο για την ψυχή μας, τον άλογο εγωισμό, που κάνει τους ανθρώπους άρρωστους, ή μάλλον θηρία και δαίμονες, μάστιγες της ανθρωπότητας και εχθρούς του εαυτού τους.
Ας αγαπήσουμε πάνω απ᾿ όλα το θέλημα του Θεού. Ας το προτιμήσουμε από κάθετι άλλο. Ο,τι εναντιώνεται σ᾿ αυτό ας το μισήσουμε μ᾿ ένα μίσος ευλαβικό και ευάρεστο στον Θεό. Όταν η φθαρμένη από την αμαρτία φύση μας επαναστατεί εναντίον της ευαγγελικής διδασκαλίας, ας αντιστεκόμαστε στη φύση μας αποκρούοντας τις επιθυμίες και τις απαιτήσεις της. Όσο πιο αποφασιστική είναι η αντίστασή μας, τόσο πιο μεγάλη θα είναι η νίκη μας επί της αμαρτίας και της υποδουλωμένης στην αμαρτία φύσεώς μας, τόσο πιο γρήγορη και πιο σταθερή θα είναι η πνευματική προκοπή μας.
Αν οι συγγενείς μας θελήσουν να μας απομακρύνουν από τον Θεό και το θέλημά Του, ας σταθούμε μπροστά τους όπως τα πρόβατα στους λύκους. Τα πρόβατα, όταν τα πλησιάζουν λύκοι, ούτε σε λύκους μεταβάλλονται, ούτε από τα δόντια των λύκων προστατεύονται26. Αντισταθείτε, διατηρώντας την πιστότητά σας στον Θεό και μην υποχωρώντας στα αμαρτωλά θελήματα των ανθρώπων, έστω κι αν οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πιο κοντινοί συγγενείς σας. Να υπομένετε, ωστόσο, μεγαλόψυχα τις προσβολές τους και να προσεύχεστε για τη σωτηρία τους. Σε καμιά περίπτωση να μην τους κακολογήσετε, σε καμιά περίπτωση να μην τους βλάψετε, εκδηλώνοντας την κακία της πεσμένης ανθρωπίνης φύσεως.
«Μη νομίσετε», είπε ο Σωτήρας, «πως ήρθα για να επιβάλω αναγκαστική ομόνοια ανάμεσα στους ανθρώπους. Δεν ήρθα να φέρω τέτοια ομόνοια αλλά διαίρεση. Πράγματι, ο ερχομός μου έφερε τον χωρισμό του ανθρώπου από τον πατέρα του, της θυγατέρας από τη μάνα της, της νύφης από την πεθερά της»27. «Ήρθα»,προσθέτει ερμηνευτικά ο όσιος Ιωάννης ο Σιναίτης, «να διχάσω τους φίλους του Θεού από τους φίλους του κόσμου, τους υλικούς από τους πνευματικούς, τους φιλόδοξους από τους ταπεινούς»28. Ο Θεός ικανοποιείται με τον διχασμό, όταν αυτός οφείλεται στην αγάπη Του.
Ο ψαλμωδός ονόμασε τη γη «τόπο παροικίας»29, δηλαδή τόπο προσωρινής διαμονής, και τον εαυτό του «πάροικο» και «παρεπίδημο»30, δηλαδή προσωρινό κάτοικο και μετανάστη σε ξένη, θα λέγαμε, χώρα. Ολοφάνερη και χειροπιαστή αλήθεια! Αλήθεια που λησμονιέται από τους ανθρώπους παρά την εμφάνειά της!
Είμαι, λοιπόν, πάροικος στη γη. Ήρθα εδώ με τη γέννησή μου και θα φύγω με τον θάνατό μου. Είμαι παρεπίδημος στη γη: Εξορίστηκα σ᾿ αυτήν διωγμένος από τον παράδεισο, όπου μόλυνα και ασχήμισα τον εαυτό μου με την αμαρτία. Θ᾿ αφήσω, όμως, κάποτε τον τόπο τούτο της εξορίας μου, όπου μ᾿ έστειλε ο Θεός για να μετανοήσω, να καθαριστώ από την αμαρτία και να γίνω πάλι άξιος του παραδείσου. Διαφορετικά, αν μείνω πεισματικά και οριστικά άμετανόητος, θα ριχθώ για πάντα στις φυλακές του άδη.
Είμαι απόδημος στη γη: Η αποδημία μου αρχιζει από την κούνια και τελειώνει στον τάφο. Από την παιδική ηλικία μέχρι τα γηρατειά περιπλανιέμαι μέσα στις ποικίλες συνθήκες και περιστάσεις της γης. Πάροικοι και παρεπίδημοι ήταν εδώ και όλοι οι πρόγονοί μου. Πάτησαν στη γη με τη γέννησή τους και απομακρύνθηκαν από τη γη με τον θάνατό τους. Κανένας δεν εξαιρέθηκε απ᾿ αυτόν τον πανανθρώπινο νόμο. Κανένας δεν έμεινε για πάντα στη γη. Έφυγαν όλοι.Έτσι θα φύγω κι εγώ. Ήδη άρχισα να ετοιμάζομαι. Πέφτουν οι δυνάμεις μου. Υποτάσσομαι στα γηρατειά. Θα φύγω, θα φύγω σύμφωνα με τον αμετάβλητο νόμο και τη μεγαλειώδη προσταγή του Πλάστη μου, του Θεού μου.
Ας πιστέψουμε πως είμαστε απόδημοι στη γη. Μόνο αν έχουμε αυτή την πεποίθηση, μπορούμε να κάνουμε αλάθητους υπολογισμούς για την επίγεια ζωή μας. Μόνο αν έχουμε αυτή την πεποίθηση, μπορούμε να δώσουμε στη ζωή μας απόκτηση της μακάριας αιωνιότητας. Ας μη στηριζόμαστε στην κενότητα και τη ματαιότητα, για να μην καταστραφούμε. Μας τύφλωσε και μας τυφλώνει η πτώση μας! Γι᾿ αυτό χρειάζεται να ασκήσουμε μακροχρόνια βία στον εαυτό μας, ώστε να τον πείσουμε γι᾿ αλήθειες ολοφάνερες, που δεν έχουν ανάγκη αποδείξεως.
Ο οδοιπόρος που θα σταματήσει σ᾿ ένα πανδοχείο για να ξαποστάσει, δεν ζητάει ανέσεις. Καί γιατί να ζητήσει, αφού θα μείνει εκεί για πολύ λίγο; Αρκείται στην ικανοποίηση των στοιχειωδών αναγκών του. Δεν θέλει, άλλωστε, να ξοδέψει πολλά χρήματα, γιατί αυτά θα του χρειαστούν στη συνέχεια της πορείας του και στη μεγάλη πόλη, προς την οποία κατευθύνεται.
Υπομένει, λοιπόν, καρτερικά τις στερήσεις και την αβολιά του πανδοχείου, γνωρίζοντας ότι πρόσκαιρα ταλαιπωρείται, όπως όλοι οι οδοιπόροι, και ότι στον τόπο που πηγαίνει τον περιμένει άνεση και ησυχία αδιατάρακτη. Κανένα αντικείμενο του πανδοχείου, όσο ωραίο κι αν είναι, δεν ελκύει την καρδιά του. Με ασήμαντες ασχολίες δεν χάνει τον καιρό του. Τού χρειάζεται χρόνος για την κοπιαστική του οδοιπορία. Διαρκώς συλλογίζεται τη μεγαλοπρέπεια της βασιλικής πρωτεύουσας που είναι ο τελικός του προορισμός, τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει, τα μέσα που θα μπορούσαν να κάνουν την πορεία του λιγότερο επίπονη, τους ληστές που παραμονεύουν στον δρόμο, τους δυστυχείς οδοιπόρους που προηγήθηκαν αλλά δεν κατόρθωσαν να φτάσουν στο τέρμα, την αιώνια ευτυχία εκείνων που το κατόρθωσαν. Αφού, λοιπόν, παραμείνει όσο χρειαστεί στο πανδοχείο, ευχαριστεί τον ιδιοκτήτη του για τη φιλοξενία και φεύγει. Αφήνοντας πίσω του το πανδοχείο, το ξεχνά εντελώς, γιατί η καρδιά του δεν προσκολλήθηκε σ᾿ αυτό.
Τέτοια ας είναι και η δική μας σχέση με τη γη. Ας μη σπαταλήσουμε αλόγιστα τις δυνάμεις της ψυχής και του σώματος. Ας μην προσφέρουμε το σώμα και την ψυχή θυσία στη ματαιότητα και τη φθορά. Ας αποφύγουμε κάθε εξάρτηση από τα υλικά και πρόσκαιρα, για να μη στερηθούμε τα ουράνια και αιώνια. Ας μην κυνηγάμε αχόρταγα και ανικανοποίητα τις ηδονές, που μας οδηγούν σε μεγάλες και φοβερές πτώσεις. Ας φυλαχθούμε από τα περιττά και ας αρκεστούμε μόνο στα απαραίτητα. Ας συγκεντρώσουμε όλο μας το ενδιαφέρον στην πέρα από τον τάφο ατελεύτητη ζωή, την οποία προσδοκούμε.
Ας γνωρίσουμε τον Θεό, όπως ο Ίδιος μας πρόσταξε, δωρίζοντάς μας τη γνώση Του με τον λόγο και τη χάρη Του. Ας οικειωθούμε τον Θεό στη διάρκεια της παρούσας ζωής. Εκείνος μας έδωσε τη δυνατότητα να ενωθούμε στενά μαζί Του. Καί για να πραγματοποιήσουμε αυτό το ύψιστο έργο, έχουμε τον χρόνο της επίγειας ζωής. Αν η θαυμαστή ένωσή μας με τον Θεό δεν πραγματοποιηθεί μέσα σ᾿ αυτό το διάστημα, δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ. Ας γίνουμε φίλοι με τους πολίτες του ουρανού, τους αγίους αγγέλους και τους κεκοιμημένους αγίους ανθρώπους, «ώστε, όταν έρθει το τέλος μας, να μας δεχθούν στις αιώνιες κατοικίες»31.
Ας γνωρίσουμε καλά τα πνεύματα που έπεσαν, τους θηριώδεις αυτούς και δόλιους εχθρούς του ανθρώπινου γένους, για ν᾿ αποφύγουμε τις παγίδες τους και να μη ριχθούμε μαζί τους στις φλόγες του άδη. Φως στην πορεία της ζωής μας ας είναι ο νόμος του Θεού32.
Ας δοξάσουμε και ας ευχαριστήσουμε τον Θεό για τα αγαθά που μας παρέχει πλούσια, τα αγαθά με τα οποία είναι γεμάτη η γη, ο τόπος της πρόσκαιρης φιλοξενίας μας, για την κάλυψη των αναγκών μας. Με νού καθαρό ας αντιληφθούμε τη σημασία αυτών των αγαθών: Δεν είναι παρά αμυδρές προτυπώσεις, δεν είναι παρά σκιές των αιώνιων αγαθών.
Ο Θεός, χαρίζοντάς μας τα επίγεια αγαθά, μας λέει, θαρρείς, μυστικά: “Άνθρωποι! Η προσωρινή διαμονή σας στη γη έχει εξασφαλιστεί με αναρίθμητα και ποικίλα αγαθά, που καταπλήσσουν τα μάτια και σαγηνεύουν την καρδιά, ικανοποιώντας με πληρότητα τις ανάγκες σας. Απ᾿ αυτό μπορείτε να αντιληφθείτε πόσα αγαθά υπάρχουν στην αιώνια κατοικία σας, στον ουρανό.
Μπορείτε να αντιληφθείτε την άπειρη και ασύλληπτη αγάπη μου σ᾿ εσάς. Παρατηρώντας, λοιπόν, τα γήινα αγαθά και εκτιμώντας τα με ευσεβή λογισμό, μη φέρεστε αλόγιστα. Μην υποδουλώνεστε σ᾿ αυτά. Μην καταστρέφετε τον εαυτό σας μ᾿ αυτά. Χρησιμοποιώντας τα όταν και όσο σας χρειάζονται, στραφείτε μ᾿ όλες σας τις δυνάμεις στην απόκτηση των ουρανίων αγαθών”.
Ας φύγουμε μακριά απ᾿ όλες τις ψεύτικες διδασκαλίες και τις συνακόλουθες δραστηριότητες. Τα πρόβατα του Χριστού «τον ξένο δεν θα τον ακολουθήσουν, αλλά θα φύγουν μακριά του, γιατί δεν αναγνωρίζουν τη φωνή των ξένων»33. Ας γνωρίσουμε καλά τη φωνή του Χριστού, ώστε, όταν την ακούσουμε, να την αναγνωρίσουμε αμέσως και να πράξουμε το θέλημα Του.
Αν γνωρίζουμε τη φωνή του Κυρίου, αντιλαμβανόμαστε αλάθητα την ξένη φωνή με τους ποικίλους ήχους της κοσμικής σοφίας, φωνή που δεν μας τραβάει. Μόλις ακούμε ξένη φωνή, ας φεύγουμε τρέχοντας μακριά της. Έτσι σώζονται τα πρόβατα του Χριστού, με την απομάκρυνση και την αποφασιστική αδιαφορία στο κάλεσμα της ξένης φωνής. Αν δώσουμε έστω και ελάχιστη προσοχή στην ξένη φωνή, κινδυνεύουμε. Γιατί πίσω από την προσοχή αυτή ακολουθεί η πλάνη, και πίσω από την πλάνη η καταστροφή. Ποιά ήταν η αρχή και η αφορμή της πτώσεως των προπατόρων μας; Η προσοχή που έδωσε η Εύα στην ξένη φωνή.
Ο Ποιμένας μας όχι μόνο μας καλεί με τη γνώριμη φωνή Του, αλλά και μας καθοδηγεί με το παράδειγμα της ζωής Του. «Μπαίνει μπροστά και τα πρόβατα Τον ακολουθούν»34. Μας πρόσταξε ν᾿ απαρνηθούμε τον κόσμο και τον εαυτό μας, σηκώνοντας τον σταυρό μας. Αυτό έκανε κι Εκείνος μπροστά στα μάτια μας. «Υπέμεινε παθήματα για χάρη μας, αφήνοντάς μας το υπόδειγμα για να βαδίσουμε στ᾿ αχνάρια Του»35.
Ευδόκησε να προσλάβει την ανθρώπινη φύση. Αν και Βασιλιάς, έγινε σαν ένας απλός άνθρωπος του λαού. Γεννήθηκε σε μια σπηλιά, που ήταν στάβλος κατοικίδιων ζώων, γιατί ο Ιωσήφ και η Μαριάμ, η αγία Μητέρα Του, δεν βρήκαν τόπο στα οικήματα των ανθρώπων. Κούνια Του ήταν ένα παχνί. Μόλις μαθεύτηκε η γέννησή Του, σχεδιάστηκε η εξόντωση Του! Βρέφος ακόμα, παρακολουθείται! Βρέφος ακόμα, αναζητείται για να θανατωθεί! Βρέφος ακόμα, καταφεύγει μεσ᾿ από την έρημο στην Αίγυπτο, για να γλυτώσει από τον εξαγριωμένο φονιά!
Τα παιδικά Του χρόνια ο Θεάνθρωπος τα πέρασε με υποταγή στους γονείς, τον Ιωσήφ, που θεωρούνταν πατέρας Του, και τη Μαριάμ, τη φυσική μητέρα Του. Έτσι έδωσε το παράδειγμα της ταπεινώσεως στους ανθρώπους, που καταστρέφονται από τον εγωισμό και τη θυγατέρα του, την ανυπακοή.
Τα ώριμα χρόνια Του ο Κύριος τα αφιέρωσε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου, γυρίζοντας από πόλη σε πόλη κι από χωριό σε χωριό, χωρίς να έχει που να γείρει το κεφάλι36. Ενδύματά Του ήταν ο χιτώνας και το ιμάτιο.
Τον καιρό εκείνο οι άνθρωποι, στους οποίους έφερε το μήνυμα της σωτηρίας και σκόρπισε τις θείες Του ευεργεσίες, Τον μίσησαν. Θέλησαν να Τον θανατώσουν. Καί το επιχείρησαν όχι μια φορά μόνο. Τελικά Τον καταδίκασαν σε σταύρωση σαν κοινό εγκληματία. Ο Ίδιος τους άφησε να διαπράξουν το φρικτό αυτό κακούργημα, που τόσο το διψούσαν οι καρδιές τους, ώστε, με τον θάνατο του πανάγιου εαυτού Του, να απαλλάξει από την κατάρα της προπατορικής παραβάσεως και τον αιώνιο θάνατο το άνομο γένος των ανθρώπων. Μαρτυρική ήταν η επίγεια ζωή του Θεανθρώπου, που τέλειωσε και με μαρτυρικό θάνατο.
Στ᾿ αχνάρια του Κυρίου βάδισαν όλοι οι άγιοι κι έφτασαν στη μακαρία αιωνιότητα. Ακολούθησαν τον δρόμο τον στενό, τον δρόμο τον γεμάτο θλίψεις. Απαρνήθηκαν τη δόξα και τις απολαύσεις του κόσμου. Χαλιναγώγησαν τις σαρκικές επιθυμίες με την άσκηση. Σταύρωσαν το κοσμικό πνεύμα στον Σταυρό του Χριστού, τηρώντας τις εντολές του Ευαγγελίου. Υπέμειναν αναρίθμητες στερήσεις. Καταδιώχθηκαν από τα πονηρά πνεύματα αλλά κι από τους αδελφούς τους, τους ανθρώπους.
Ας ακολουθήσουμε τον Χριστό και το πλήθος των αγίων, που Τον ακολούθησαν! Ο Θεάνθρωπος, «αφού καθάρισε με τον σταυρικό Του θάνατο τις αμαρτίες μας, κάθησε ψηλά, στα δεξιά του παντοδύναμου Θεού»37. Εκεί καλεί όσους Τον ακολουθούν: «Ελάτε, οι ευλογημένοι απ᾿ τον Πατέρα μου, κληρονομείστε τη Βασιλεία που σας έχει ετοιμαστεί από την αρχή του κόσμου»38.
______________
1 Ιω. 12:26.
2 Ιω. 10:2.
3 Ιω. 10:3-4.
4 Τιτ. 3:5.
5 Ιω. 10:9.
6 Ιω. 12;26.
7 Ιω.1:1.
8 Ιω. 10;38.
9 Α΄ Ιω. 4;15.
10 Ιω. 12:26.
11 Αποκ. 3:21.
12 Μαρκ. 8:34-35.
13 Λουκ. 14:26.
14 Ιω. 6:60.
15 Α΄ Κορ. 1:18.
16 Ματθ. 6:24.
17 Ματθ. 6;24.
18 Β΄ Κορ. 1:12.
19 Ησ. 1:19-20.
20 Α΄ Κορ. 2;16.
21 Ρωμ. 8:6-7.
22 Βλ. Λουκ. 16:1-31.
23 Ματθ. 19:16-30.
24 Λουκ. 11:41.
25 Ιω. 5;44.
26 Βλ. Ματθ. 10:16.
27 Ματθ. 10;34-35.
28 Κλίμαξ, Γ΄, 22.
29 Ψαλμ. 118:54.
30 Ψαλμ. 38:13.
31 Λουκ. 16:9.
32 Βλ. Ψαλμ. 118:105.
33 Ιω. 10:5.
34 Ιω. 10;4.
35 Πρβλ. Α΄ Πετρ. 2;21.
36 Ματθ. 8:20.
37 Εβρ. 1:3.
38 Ματθ. 25;34.
(Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ, “ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ”,
Τόμος Α΄, Ι. Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής)
«Όποιος θέλει να με υπηρετεί, ας ακολουθεί τον δικό μου δρόμο»1, είπε ο Κύριος.
Κάθε χριστιανός, με τις υποσχέσεις που έδωσε στη βάπτισή του, ανέλαβε την υποχρέωση να είναι δούλος και υπηρέτης του Κυρίου Ιησού Χριστού. Κάθε χριστιανός πρέπει απαραίτητα ν᾿ ακολουθεί τον Κύριο Ιησού Χριστό.
Αφού αποκάλεσε τον εαυτό Του «ποιμένα των προβάτων»2, ο Κύριος είπε ότι «τα πρόβατα Τον ακολουθούν, γιατί αναγνωρίζουν τη φωνή Του»3. Η φωνή του Χριστού είναι η διδασκαλία Του. Η φωνή του Χριστού είναι το Ευαγγέλιο. Όποιος, στον δρόμο της επίγειας πορείας του, ακολουθεί τ᾿ αχνάρια του Χριστού, κατευθύνεται από τις εντολές Του.
Γιά ν᾿ ακολουθήσω τον Χριστό, πρέπει να γνωρίσω τη φωνή Του. Γνώρισε το Ευαγγέλιο, και θα μπορέσεις με τη ζωή σου ν᾿ ακολουθήσεις τον Χριστό.
Όποιος, αφού γεννηθεί βιολογικά, λάβει «το βάπτισμα της αναγεννήσεως και της ανανεώσεως4 και διαφυλάξει τη βαπτισματική του κατάσταση με την ευαγγελική βιοτή, αυτός θα σωθεί· αυτός «θα μπεί» στο θεάρεστο στάδιο της επίγειας ζωής με την πνευματική γέννηση «και θα βγεί» απ᾿ αυτό το στάδιο με τη μακάρια τελευτή του «και θα βρεί βοσκή»5 στην αιωνιότητα, βοσκή άφθονη, γλυκύτατη, πνευματική.
«Όποιος θέλει να με υπηρετεί, ας ακολουθεί τον δικό μου δρόμο· και όπου είμαι εγώ, εκεί θα είναι και ο δικός μου υπηρέτης. Καί ο Πατέρας μου θα τιμήσει όποιον με υπηρετεί»6. Πού βρισκόταν ο Κύριος, όταν είπε αυτά τα λόγια; Με τη θεία φύση Του ενωμένη με την ανθρώπινη φύση, βρισκόταν ανάμεσα στους ανθρώπους, πάνω στη γη, την κοιλάδα τούτη της εξορίας και της ταλαιπωρίας, παραμένοντας, ως Θεός, και εκεί όπου βρισκόταν προαιώνια.
«Ο Λόγος ήταν με τον Θεό»7. Αυτός ο Λόγος διακήρυξε: «Ο Πατέρας ζεί μέσα σ᾿ Εμένα, κι εγώ ζω μέσα στον Πατέρα»8. Το ίδιο κατορθώνει και όποιος ακολουθεί τον Χριστό: «Όποιος παραδέχεται πως ο άνθρωπος Ιησούς είναι ο απεσταλμένος Υιός του Θεού, ο Θεός κατοικεί μέσα σ᾿ αυτόν και αυτός ζεί ενωμένος με τον Θεό»9.
«Όποιον με υπηρετεί θα τον τιμήσει ο Πατέρας Μου»10. «Τον νικητή» του κόσμου και της αμαρτίας, που με ακολουθεί στην παρούσα ζωή, «θα τον βάλω» στην αιώνια ζωή «να καθήσει μαζί μου στον θρόνο μου, όπως κάθησα κι εγώ νικητής μαζί με τον Πατέρα Μου στον θρόνο Του»11.
Γιά ν᾿ ακολουθήσουμε τον Χριστό, πρέπει πρώτα ν᾿ αρνηθούμε τον κόσμο. Ο Χριστός, δεν έχει τόπο στην ψυχή, αν μέσα σ᾿ αυτήν δεν συντελεστεί η αποταγή του κόσμου. «Όποιος θέλει να με ακολουθήσει, ας απαρνηθεί τον εαυτό του, ας σηκώσει τον σταυρό του και ας με ακολουθεί.
Γιατί όποιος θέλει να σώσει τη ζωή του, θα τη χάσει· όποιος, όμως, χάσει τη ζωή του για χάρη Μου και για χάρη του Ευαγγελίου, αυτός θα τη σώσει»12. «Αν κάποιος έρχεται κοντά Μου και δεν απαρνιέται τον πατέρα του και τη μητέρα του, τη γυναίκα του και τα παιδιά του, τους αδελφούς και τις αδελφές του, ακόμα και την ίδια του τη ζωή, δεν μπορεί να είναι μαθητής Μου»13.
Πολλοί πλησιάζουν τον Κύριο, λίγοι ωστόσο αποφασίζουν να Τον ακολουθήσουν. Πολλοί είναι εκείνοι που διαβάζουν το Ευαγγέλιο, που ευφραίνονται με τα υψηλά νοήματά του και ενθουσιάζονται με την αγία διδασκαλία του, λίγοι ωστόσο αποφασίζουν να ζήσουν σύμφωνα με τον ευαγγελικό νόμο.
Ο Κύριος σ’ όλους όσοι Τον πλησιάζουν και ποθούν να ενωθούν μαζί Του, δηλώνει: «Όποιος έρχεται κοντά μου και δεν απαρνιέται τον κόσμο και τον εαυτό του, δεν μπορεί να είναι μαθητής Μου». «Σκληρά είναι τούτα τα λόγια», έλεγαν ακόμα κι εκείνοι που εξωτερικά Τον ακολουθούσαν, οι μαθητές Του. «Ποιός μπορεί να τ᾿ ακούει;14.
Έτσι κρίνει για τα λόγια του Θεού η ανθρώπινη σοφία με την ελεεινή διάθεσή της. Ο λόγος του Θεού είναι ζωή, ζωή αιώνια, ζωή αληθινή. Μ᾿ αυτόν τον λόγο θανατώνεται η ανθρώπινη σοφία, που γεννήθηκε από τον αιώνιο θάνατο και που κρατά τους ανθρώπους στον αιώνιο θάνατο. Ο λόγος του Θεού «γι᾿ αυτούς που πάνε προς τον χαμό τους» εκούσια, από την ανθρώπινη σοφία, «είναι μωρία», ενώ «γι᾿ αυτούς που βρίσκονται στον δρόμο της σωτηρίας είναι η δύναμη του Θεού»15.
Εξαιτίας της προπατορικής πτώσεως οικειοποιηθήκαμε τόσο πολύ την αμαρτία, ώστε όλα τα χαρακτηριστικά και όλα τα κινήματα της ψυχής είναι διαποτισμένα πιά απ᾿ αυτήν. Έτσι, η απόρριψη της αμαρτίας, που έχει γίνει στοιχείο της ψυχής, σημαίνει απόρριψη της ίδιας της ψυχής. Αυτή η απόρριψη της ψυχής είναι απαραίτητη για τη σωτηρία της ψυχής. Η απόρριψη της φύσεως που μολύνθηκε από την αμαρτία, είναι απαραίτητη για την οικείωση της φύσεως που ανακαινίστηκε από τον Χριστό.
Όταν δηλητηριαστεί η τροφή, που περιέχεται σ᾿ ένα σκεύος, την πετάμε. Ύστερα πλένουμε το σκεύος με επιμέλεια και το χρησιμοποιούμε για καλή τροφή. Η τροφή που δηλητηριάστηκε, δίκαια θεωρείται κι αυτή δηλητήριο.
Γιά ν᾿ ακολουθήσουμε τον Χριστό, πρέπει πρώτα ν᾿ απαρνηθούμε τον λογισμό μας και το θέλημά μας. Ο λογισμός και το θέλημα της πεσμένης φύσεως έχουν ολοκληρωτικά δηλητηριαστεί και αλλοιωθεί από την αμαρτία, γι᾿ αυτό ποτέ δεν μπορούν να ταυτιστούν με τη σκέψη και το θέλημα του Θεού. Ικανός να οικειωθεί τη σκέψη του Θεού γίνεται όποιος απαρνιέται τη δική του σκέψη. Ικανός να εφαρμόσει το θέλημα του Θεού γίνεται όποιος απαρνιέται το δικό του θέλημα.
Γιά ν᾿ ακολουθήσουμε τον Χριστό, πρέπει να σηκώσουμε τον σταυρό μας. Σηκώνοντας τον σταυρό μας, δηλώνουμε την εκούσια και και ευλάβική υποταγή μας στην κρίση του Θεού, μ᾿ όλες τις θλίψεις που θα μας βρούν με παραχώρηση της πρόνοιάς Του. Η βαρυγγώμια και η αγανάκτηση για τις θλίψεις και τις συμφορές είναι απόρριψη του σταυρού. Μόνο εκείνος που σηκώνει τον σταυρό του μπορεί ν᾿ ακολουθεί τον Χριστό. Όποιος υποτάσσεται στη βούληση Εκείνου, ταπεινά παραδέχεται πως του αξίζει να καταδικαστεί και να τιμωρηθεί.
Ο Κύριος, που μας έδωσε την εντολή της αυταπαρνήσεως, της αποταγής του κόσμου και της άρσεως του σταυρού, θα μας δώσει και τη δύναμη για την εφαρμογή αυτής της εντολής Του. Όποιος αποφάσισε και αγωνίζεται να την εφαρμόσει, δεν αργεί να διαπιστώσει πόσο απαραίτητη είναι. Η διδασκαλία που, με την επιφανειακή και λαθεμένη θεώρηση της ανθρώπινης σοφίας, φαίνεται σκληρή, αποδεικνύεται η πιο συνετή και η πιο αγαθή. Τούς κολασμένους τους καλεί στη σωτηρία, τους νεκρωμένους τους καλεί στη ζωή, τους δεμένους στον άδη τους καλεί στον ουρανό.
Όσοι δεν αποφασίζουν ν᾿ απαρνηθούν εκούσια τον εαυτό τους και τον κόσμο, αναγκάζονται τελικά να το κάνουν ακούσια και βίαια: Όταν έρθει ο αδυσώπητος και αναπότρεπτος θάνατος, χωρίζονται απ᾿ όλα εκείνα με τα οποία έχουν δεθεί. Τότε φτάνουν στο σημείο ν᾿ αποχωρίζονται, δίχως να το θέλουν, ακόμα και το ίδιο τους το σώμα, αφήνοντάς το στη γη έρμαιο της φθοράς και τροφή των σκουληκιών.
Η φιλαυτία και η φιλοκοσμία είναι καρποί της αυταπάτης και της ψυχικής τυφλώσεως. Φιλαυτία είναι η στρεβλή αγάπη προς τον εαυτό μας. Παράλογη και καταστροφική είναι αυτή η αγάπη. Ο φίλαυτος κυνηγά με πάθος καθετί μάταιο, καθετί φευγαλέο, κάθε αμαρτωλή απόλαυση. Είναι εχθρός του ίδιου του εαυτού του. Είναι αυτόχειρας. Αγαπώντας τον εαυτό του και επιδιώκοντας την ικανοποίησή του, στην πραγματικότητα μισεί και καταστρέφει τον εαυτό του, τον οδηγεί στον αιώνιο θάνατο.
Ας συμμαζέψουμε τον νού μας όσοι τον έχουμε σκορπίσει, σκοτισμένοι και απατημένοι από τη ματαιότητα! Ας συνέλθουμε όσοι έχουμε μεθύσει από τη ματαιότητα και χάσει τη νηφάλια αυτογνωσία! Ας διχασθούμε απ᾿ όσα συντελούνται καθημερινά μπροστά στα μάτια μας! Όσα βλέπουμε να συμβαίνουν στους άλλους, οπωσδήποτε θα συμβούν και σ᾿ εμάς.
Όποιος σπαταλά τη ζωή του επιζητώντας τιμές, τις παίρνει άραγε μαζί του στην αιωνιότητα; Δεν αφήνει εδώ τους τίτλους, τα παράσημα, τις διακρίσεις, όλη την αίγλη με την οποία είχε περιβάλει τον εαυτό του; Δεν πηγαίνει στην αιωνιότητα μόνο με τα έργα που έπραξε στη διάρκεια της επίγειας ζωής του;
Όποιος σπαταλά τη ζωή του επιζητώντας πλούτη, συγκεντρώνοντας πολλά χρήματα, αποκτώντας απέραντα κτήματα, οργανώνοντας κερδοφόρες επιχειρήσεις, κατοικώντας σε μαρμαροχρυσοστόλιστα παλάτια και ταξιδεύοντας με υπέροχα αμάξια, παίρνει τίποτα μαζί του στην αιωνιότητα; Όχι! Όλα τα αφήνει στη γη. Περιορίζεται σ᾿ ένα μικρό κομμάτι γης όπου θάβεται το σώμα του, όπως τα σώματα όλων των νεκρών.
Όποιος σπαταλά τη ζωή του σε σαρκικές απολαύσεις, σε φιλικά ξεφαντώματα και σε πλούσια γεύματα, με το αναπόφευκτο τέλος τα αποχωρίζεται όλα αυτά. Πρώτα έρχονται τα γηρατειά με τη φυσική αδυναμία τους, κι ύστερα χωρίζεται η ψυχή από το σώμα. Τότε αντιλαμβάνεται ο καθένας, αργά όμως πιά, ότι το να υπηρετεί κανείς τα πάθη του είναι μια πλάνη, ότι η ζωή της σάρκας και της αμαρτίας δεν έχει νόημα.
Τι αλλόκοτος, τι παράδοξος που είναι ο αγώνας για επίγεια επιτυχία! Ζητάμε πάντα με μανία να πετύχουμε κάτι. Καί μόλις το βρούμε, παύουμε πιά να το θέλουμε με τόσο πόθο, όσο πριν το αποκτήσουμε. Έτσι με νέα φλόγα αρχίζουμε ν᾿ αναζητάμε κάτι άλλο. Με τίποτα δεν είμαστε ικανοποιημένοι. Ζούμε μόνο με την προσδοκία της μελλοντικής επιτυχίας. Διψάμε μόνο γι᾿ αυτό που δεν έχουμε. Τα αντικείμενα της επιθυμίας μας ελκύουν την καρδιά μας με τη φαντασία και την ελπίδα της απολαύσεως. Διαρκώς απατημένοι, τρέχουμε πίσω από τα ποθητά αυτά αντικείμενα σ᾿ όλη τη διάρκεια της επίγειας ζωής μας, ώσπου να μας αρπάξει ο απροσδόκητος θάνατος. Πως να εξηγήσουμε αυτή τη συνεχή αναζήτηση όλων μας; Στις ψυχές μας φυτεύθηκε η αναζήτηση των αιώνιων αγαθών. Μετά την πτώση μας, όμως, η τυφλωμένη από την αμαρτία καρδιά μας ψάχνει αδιάκοπα στη γη αυτά που υπάρχουν στην αιωνιότητα, στον ουρανό.
Ο κλήρος που έλαχε στους προγόνους μου και στ᾿ αδέλφια μου, θα λάχει και σ᾿ εμένα: Πέθαναν εκείνοι, θα πεθάνω κι εγώ. Θ᾿ αφήσω το κελλί μου, θ᾿ αφήσω τα βιβλία μου, θ ᾿ αφήσω τα ρούχα μου, θ᾿ αφήσω το γραφείο μου, όπου περνούσα πολλές ώρες. Όλα όσα είχα ανάγκη ή νόμιζα ότι είχα ανάγκη στην επίγεια ζωή μου, θα τ᾿ αφήσω. Θα βγάλουν το σώμα μου απ᾿ αυτό το κελλί, απ᾿ αυτόν τον προθάλαμο της άλλης ζωής και χώρας. Θα βγάλουν το σώμα μου και θα το παραδώσουν στη γη, τη γη από την οποία πλάστηκε το σώμα του πρώτου ανθρώπου. Το ίδιο θα συμβεί και σ᾿ εσάς, αδελφοί, που διαβάζετε τούτες τις γραμμές. Θα πεθάνετε κι εσείς. Θ᾿ αφήσετε εδώ όλα τα γήινα. Θ᾿ αφήσετε τα σώματά σας και με τις ψυχές σας θα μπείτε στην αιωνιότητα.
Η ψυχή του ανθρώπου αποκτά ιδιότητες αντίστοιχες της δραστηριότητάς της. Όπως σ᾿ έναν καθρέφτη εικονίζονται τα αντικείμενα εκείνα απέναντι στα οποία αυτός τοποθετείται, έτσι και σε μια ψυχή δημιουργούνται εντυπώσεις αντίστοιχες των ενασχολήσεων και των έργων της. Οι εικόνες εξαφανίζονται από τον αναίσθητο καθρέφτη, όταν τα αντικείμενα απομακρυνθούν από μπροστά του. Οι εντυπώσεις, όμως, παραμένουν στη λογική ψυχή. Μπορούν, βέβαια, να εξαλειφθούν ή να αντικατασταθούν από άλλες, αλλά γι᾿ αυτό απαιτούνται κόπος και χρόνο πολύς. Οι εντυπώσεις, που αποτελούν «περιουσία» της ψυχής την ώρα της εξόδου της από το σώμα, είναι αιώνιο απόκτημά της και εχέγγυο της αιώνιας μακαριότητάς της ή αίτιο του αιώνιου ολέθρου της.
«Δεν μπορείτε να είστε δούλοι και στον Θεό και στον μαμωνά»16, είπε ο Σωτήρας στους πεσμένους ανθρώπους, αποκαλύπτοντάς τους την κατάσταση στην οποία βρέθηκαν εξαιτίας της προπατορικής πτώσεως. Έτσι πληροφορεί και ο γιατρός τον άρρωστο για την κατάστασή του, την οποία ο ίδιος δεν μπορεί να αντιληφθεί. Εξαιτίας της ψυχικής μας συγχύσεως, λοιπόν, δεν αντιλαμβανόμαστε την ασθένειά μας, την οποία μας φανερώνει ο Κύριος μαζί με τον τρόπο της θεραπείας: Γιά να σωθούμε, πρέπει έγκαιρα να αρνηθούμε τον εαυτό μας και τον κόσμο. «Κανείς δεν μπορεί να είναι δούλος σε δύο κυρίους· γιατί ή θα μισήσει τον ένα και θ᾿ αγαπήσει τον άλλο, ή θα στηριχθεί στον ένα και θα περιφρονήσει τον άλλο»17.
Η πείρα διαρκώς δικαιώνει τα παραπάνω λόγια του παναγίου Γιατρού. Την ικανοποίηση των μάταιων και αμαρτωλών επιθυμιών ακολουθεί πάντοτε η έλξη απ᾿ αυτές. Την έλξη ακολουθεί η αιχμαλωσία, που είναι θάνατος για κάθετί το πνευματικό. Όσοι αφέθηκαν ν᾿ ακολουθήσουν τις επιθυμίες τους και την ανθρώπινη σοφία, την οποία ο απόστολος ονομάζει «σαρκική»18, αιχμαλωτίστηκαν τελικά απ᾿ αυτές, ξέχασαν τον Θεό και την αιωνιότητα, δαπάνησαν μάταια την επίγεια ζωή τους, οδηγήθηκαν στην αιώνια καταστροφή.
Δεν είναι δυνατό να εκπληρώνει κανείς και το θέλημά του και το θέλημα του Θεού. Από την εκπλήρωση του πρώτου βεβηλώνεται και αχρηστεύεται το δεύτερο. Το ευωδιαστό και πολύτιμο μύρο χάνει την αξία του, όταν αναμειχθεί μ᾿ ένα δύσοσμο υγρό. «Θα απολαύσετε τα αγαθά της γης», μας γνωστοποιεί ο Θεός μέσω του μεγάλου προφήτη Ησαία, τότε μόνο, όταν «θελήσετε να υπακούσετε σ᾿ εμένα· αν, όμως, δεν θελήσετε και δεν με υπακούσετε, μάχαιρα θα σας καταφάει. Το στόμα του Κυρίου τα είπε αυτά»19.
Δεν μπορεί κανείς ν᾿ αποκτήσει τον «νού του Χριστού»20, όταν παραμένει στη «σαρκική» σοφία. «Γιατί το σαρκικό φρόνημα οδηγεί στον θάνατο», λέει ο απόστολος, και «εχθρεύεται τον Θεό, αφού δεν υποτάσσεται στον θεικό νόμο, αλλά κι ούτε μπορεί να υποταχθεί»21. Τι είναι το «σαρκικό φρόνημα»; Οι σκέψεις και οι επιθυμίες που γεννιούνται μέσα στον άνθρωπο μετά το προπατορικό αμάρτημα. Το σαρκικό φρόνημα μας κάνει να κινούμαστε και να ενεργούμε πάνω στη γη, μεγαλοποιώντας την αξία των φθαρτών και προσκαίρων, απομακρύνοντάς μας από τον Θεό και όσα συντελούν στην ευαρέστησή Του, στερώντας μας τη σωτηρία.
Ας αρνηθούμε τις ψυχές μας, σύμφωνα με τις εντολές του Κυρίου, για να τις κερδίσουμε! Ας αρνηθούμε, δηλαδή, την εφάμαρτη κατάσταση, στην οποία κατάντησαν οι ψυχές μας με την εκούσια άρνηση του Θεού, για να λάβουμε απ᾿ Αυτόν την αγία κατάσταση της ανακαινισμένης ανθρωπίνης φύσεως και να γίνουμε άνθρωποι του Θεού! Τη θέλησή μας, ή μάλλον τη θέληση των δαιμόνων, στην οποία υποτάχθηκε και με την οποία ταυτίστηκε η δική μας θέλήση, ας την αντικάταστήσουμε με το θέλημα του Θεού, που μας φανερώθηκε στο Ευαγγέλιο. Το σαρκικό φρόνημα, φρόνημα κοινό των πεσμένων πνευμάτων και ανθρώπων, ας το αντικαταστήσουμε με το φρόνημα του Θεού, που ακτινοβολεί από το Ευαγγέλιο.
Ας απαρνηθούμε την υλική περιουσία μας, γιατί έτσι θα γίνουμε ικανοί ν᾿ ακολουθήσουμε τον Κύριό μας Ιησού Χριστό! Η απάρνηση της περιουσίας είναι απόρροια της ορθής στάσεως απέναντι στα υλικά αγαθά, στάσεως που διαμορφώνεται από το Ευαγγέλιο22. Καί όταν διαμορφωθεί μέσα στον άνθρωπο, τότε ο νούς του κατανοεί αβίαστα την αλήθεια: Η επίγεια περιουσία δεν απότελεί κτήμα μας, όπως λαθεμένα νομίζουν όσοι ποτέ δεν προβληματίστηκαν γι᾿ αυτό το θέμα.
Διαφορετικά, παντοτινά θα την κατείχαμε, παντοτινά θα ήταν δικιά μας. Βλέπουμε, ωστόσο, ότι μεταβιβάζεται από χέρια σε χέρια. Επομένως μας δίνεται μόνο για προσωρινή χρήση. Στον Θεό ανήκει η περιουσία μας. Εμείς είμαστε μόνο διαχειριστές της. Καί οι καλοί διαχειριστές εκτελούν με ακρίβεια το θέλημα Εκείνου που τους εμπιστεύθηκε τη διαχείριση της περιουσίας Του. Ας προσπαθήσουμε, λοιπόν, να διαχειριστούμε τα υλικά αγαθά, που κατέχουμε, σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Ας μην τα χρησιμοποιήσουμε για να ικανοποιήσουμε τις αδυναμίες και τα πάθη μας, γιατί έτσι θα γίνουν μέσα της αιώνιας καταστροφής μας.
Ας τα χρησιμοποιήσουμε για την ωφέλεια των συνανθρώπων μας που τα έχουν ανάγκη, των συνανθρώπων μας που υποφέρουν, γιατί έτσι θα γίνουν μέσα της σωτηρίας μας. Όσοι επιζητούν τη χριστιανική τελειότητα, απαρνιούνται όλα τα υπάρχοντά τους23. Καί όσοι επιζητούν τη σωτηρία, οφείλουν να κάνουν ελεημοσύνη24, ανάλογα με τις δυνατότητές τους, και να αποφεύγουν την κακή χρήση της περιουσίας τους.
Ας απαρνηθούμε τη φιλοδοξία και τη φιλοπρωτία! Ας μην τρέχουμε πίσω από τιμές και αξιώματα, χρησιμοποιώντας για την αποκτησή τους μέσα αθέμιτα και ποταπά, αθετώντας τον νόμο του Θεού, τις υποδείξεις της συνειδήσεως και το χρέος της αγάπης προς τον πλησίον. Τέτοια μέσα κατεξοχήν χρησιμοποιούν οι ζηλωτές των γήινων μεγαλείων.
Δηλητηριασμένοι και παρασυρμένοι από τη φιλοδοξία, οι αχόρταγοι κυνηγοί της ανθρώπινης δόξας είναι ανίκανοι να πιστέψουν στον Χριστό. «Πως μπορείτε εσείς να πιστέψετε», είπε ο Κύριος στους φιλοδόξους Ιουδαίους άρχοντες της εποχής Του, «αφού αποζητάτε να δοξάζεστε ο ένας από τον άλλο και δεν επιδιώκετε τη δόξα που πηγάζει από τον μοναδικό Θεό;»25.
Αν η πρόνοια του Θεού μας παραχώρησε αξιώματα και εξουσία, ας γίνουμε, μέσω αυτών, ευεργέτες των ανθρώπων. Ας φτύσουμε το φοβερό εκείνο δηλητήριο το τόσο επικίνδυνο για την ψυχή μας, τον άλογο εγωισμό, που κάνει τους ανθρώπους άρρωστους, ή μάλλον θηρία και δαίμονες, μάστιγες της ανθρωπότητας και εχθρούς του εαυτού τους.
Ας αγαπήσουμε πάνω απ᾿ όλα το θέλημα του Θεού. Ας το προτιμήσουμε από κάθετι άλλο. Ο,τι εναντιώνεται σ᾿ αυτό ας το μισήσουμε μ᾿ ένα μίσος ευλαβικό και ευάρεστο στον Θεό. Όταν η φθαρμένη από την αμαρτία φύση μας επαναστατεί εναντίον της ευαγγελικής διδασκαλίας, ας αντιστεκόμαστε στη φύση μας αποκρούοντας τις επιθυμίες και τις απαιτήσεις της. Όσο πιο αποφασιστική είναι η αντίστασή μας, τόσο πιο μεγάλη θα είναι η νίκη μας επί της αμαρτίας και της υποδουλωμένης στην αμαρτία φύσεώς μας, τόσο πιο γρήγορη και πιο σταθερή θα είναι η πνευματική προκοπή μας.
Αν οι συγγενείς μας θελήσουν να μας απομακρύνουν από τον Θεό και το θέλημά Του, ας σταθούμε μπροστά τους όπως τα πρόβατα στους λύκους. Τα πρόβατα, όταν τα πλησιάζουν λύκοι, ούτε σε λύκους μεταβάλλονται, ούτε από τα δόντια των λύκων προστατεύονται26. Αντισταθείτε, διατηρώντας την πιστότητά σας στον Θεό και μην υποχωρώντας στα αμαρτωλά θελήματα των ανθρώπων, έστω κι αν οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πιο κοντινοί συγγενείς σας. Να υπομένετε, ωστόσο, μεγαλόψυχα τις προσβολές τους και να προσεύχεστε για τη σωτηρία τους. Σε καμιά περίπτωση να μην τους κακολογήσετε, σε καμιά περίπτωση να μην τους βλάψετε, εκδηλώνοντας την κακία της πεσμένης ανθρωπίνης φύσεως.
«Μη νομίσετε», είπε ο Σωτήρας, «πως ήρθα για να επιβάλω αναγκαστική ομόνοια ανάμεσα στους ανθρώπους. Δεν ήρθα να φέρω τέτοια ομόνοια αλλά διαίρεση. Πράγματι, ο ερχομός μου έφερε τον χωρισμό του ανθρώπου από τον πατέρα του, της θυγατέρας από τη μάνα της, της νύφης από την πεθερά της»27. «Ήρθα»,προσθέτει ερμηνευτικά ο όσιος Ιωάννης ο Σιναίτης, «να διχάσω τους φίλους του Θεού από τους φίλους του κόσμου, τους υλικούς από τους πνευματικούς, τους φιλόδοξους από τους ταπεινούς»28. Ο Θεός ικανοποιείται με τον διχασμό, όταν αυτός οφείλεται στην αγάπη Του.
Ο ψαλμωδός ονόμασε τη γη «τόπο παροικίας»29, δηλαδή τόπο προσωρινής διαμονής, και τον εαυτό του «πάροικο» και «παρεπίδημο»30, δηλαδή προσωρινό κάτοικο και μετανάστη σε ξένη, θα λέγαμε, χώρα. Ολοφάνερη και χειροπιαστή αλήθεια! Αλήθεια που λησμονιέται από τους ανθρώπους παρά την εμφάνειά της!
Είμαι, λοιπόν, πάροικος στη γη. Ήρθα εδώ με τη γέννησή μου και θα φύγω με τον θάνατό μου. Είμαι παρεπίδημος στη γη: Εξορίστηκα σ᾿ αυτήν διωγμένος από τον παράδεισο, όπου μόλυνα και ασχήμισα τον εαυτό μου με την αμαρτία. Θ᾿ αφήσω, όμως, κάποτε τον τόπο τούτο της εξορίας μου, όπου μ᾿ έστειλε ο Θεός για να μετανοήσω, να καθαριστώ από την αμαρτία και να γίνω πάλι άξιος του παραδείσου. Διαφορετικά, αν μείνω πεισματικά και οριστικά άμετανόητος, θα ριχθώ για πάντα στις φυλακές του άδη.
Είμαι απόδημος στη γη: Η αποδημία μου αρχιζει από την κούνια και τελειώνει στον τάφο. Από την παιδική ηλικία μέχρι τα γηρατειά περιπλανιέμαι μέσα στις ποικίλες συνθήκες και περιστάσεις της γης. Πάροικοι και παρεπίδημοι ήταν εδώ και όλοι οι πρόγονοί μου. Πάτησαν στη γη με τη γέννησή τους και απομακρύνθηκαν από τη γη με τον θάνατό τους. Κανένας δεν εξαιρέθηκε απ᾿ αυτόν τον πανανθρώπινο νόμο. Κανένας δεν έμεινε για πάντα στη γη. Έφυγαν όλοι.Έτσι θα φύγω κι εγώ. Ήδη άρχισα να ετοιμάζομαι. Πέφτουν οι δυνάμεις μου. Υποτάσσομαι στα γηρατειά. Θα φύγω, θα φύγω σύμφωνα με τον αμετάβλητο νόμο και τη μεγαλειώδη προσταγή του Πλάστη μου, του Θεού μου.
Ας πιστέψουμε πως είμαστε απόδημοι στη γη. Μόνο αν έχουμε αυτή την πεποίθηση, μπορούμε να κάνουμε αλάθητους υπολογισμούς για την επίγεια ζωή μας. Μόνο αν έχουμε αυτή την πεποίθηση, μπορούμε να δώσουμε στη ζωή μας απόκτηση της μακάριας αιωνιότητας. Ας μη στηριζόμαστε στην κενότητα και τη ματαιότητα, για να μην καταστραφούμε. Μας τύφλωσε και μας τυφλώνει η πτώση μας! Γι᾿ αυτό χρειάζεται να ασκήσουμε μακροχρόνια βία στον εαυτό μας, ώστε να τον πείσουμε γι᾿ αλήθειες ολοφάνερες, που δεν έχουν ανάγκη αποδείξεως.
Ο οδοιπόρος που θα σταματήσει σ᾿ ένα πανδοχείο για να ξαποστάσει, δεν ζητάει ανέσεις. Καί γιατί να ζητήσει, αφού θα μείνει εκεί για πολύ λίγο; Αρκείται στην ικανοποίηση των στοιχειωδών αναγκών του. Δεν θέλει, άλλωστε, να ξοδέψει πολλά χρήματα, γιατί αυτά θα του χρειαστούν στη συνέχεια της πορείας του και στη μεγάλη πόλη, προς την οποία κατευθύνεται.
Υπομένει, λοιπόν, καρτερικά τις στερήσεις και την αβολιά του πανδοχείου, γνωρίζοντας ότι πρόσκαιρα ταλαιπωρείται, όπως όλοι οι οδοιπόροι, και ότι στον τόπο που πηγαίνει τον περιμένει άνεση και ησυχία αδιατάρακτη. Κανένα αντικείμενο του πανδοχείου, όσο ωραίο κι αν είναι, δεν ελκύει την καρδιά του. Με ασήμαντες ασχολίες δεν χάνει τον καιρό του. Τού χρειάζεται χρόνος για την κοπιαστική του οδοιπορία. Διαρκώς συλλογίζεται τη μεγαλοπρέπεια της βασιλικής πρωτεύουσας που είναι ο τελικός του προορισμός, τα εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει, τα μέσα που θα μπορούσαν να κάνουν την πορεία του λιγότερο επίπονη, τους ληστές που παραμονεύουν στον δρόμο, τους δυστυχείς οδοιπόρους που προηγήθηκαν αλλά δεν κατόρθωσαν να φτάσουν στο τέρμα, την αιώνια ευτυχία εκείνων που το κατόρθωσαν. Αφού, λοιπόν, παραμείνει όσο χρειαστεί στο πανδοχείο, ευχαριστεί τον ιδιοκτήτη του για τη φιλοξενία και φεύγει. Αφήνοντας πίσω του το πανδοχείο, το ξεχνά εντελώς, γιατί η καρδιά του δεν προσκολλήθηκε σ᾿ αυτό.
Τέτοια ας είναι και η δική μας σχέση με τη γη. Ας μη σπαταλήσουμε αλόγιστα τις δυνάμεις της ψυχής και του σώματος. Ας μην προσφέρουμε το σώμα και την ψυχή θυσία στη ματαιότητα και τη φθορά. Ας αποφύγουμε κάθε εξάρτηση από τα υλικά και πρόσκαιρα, για να μη στερηθούμε τα ουράνια και αιώνια. Ας μην κυνηγάμε αχόρταγα και ανικανοποίητα τις ηδονές, που μας οδηγούν σε μεγάλες και φοβερές πτώσεις. Ας φυλαχθούμε από τα περιττά και ας αρκεστούμε μόνο στα απαραίτητα. Ας συγκεντρώσουμε όλο μας το ενδιαφέρον στην πέρα από τον τάφο ατελεύτητη ζωή, την οποία προσδοκούμε.
Ας γνωρίσουμε τον Θεό, όπως ο Ίδιος μας πρόσταξε, δωρίζοντάς μας τη γνώση Του με τον λόγο και τη χάρη Του. Ας οικειωθούμε τον Θεό στη διάρκεια της παρούσας ζωής. Εκείνος μας έδωσε τη δυνατότητα να ενωθούμε στενά μαζί Του. Καί για να πραγματοποιήσουμε αυτό το ύψιστο έργο, έχουμε τον χρόνο της επίγειας ζωής. Αν η θαυμαστή ένωσή μας με τον Θεό δεν πραγματοποιηθεί μέσα σ᾿ αυτό το διάστημα, δεν θα πραγματοποιηθεί ποτέ. Ας γίνουμε φίλοι με τους πολίτες του ουρανού, τους αγίους αγγέλους και τους κεκοιμημένους αγίους ανθρώπους, «ώστε, όταν έρθει το τέλος μας, να μας δεχθούν στις αιώνιες κατοικίες»31.
Ας γνωρίσουμε καλά τα πνεύματα που έπεσαν, τους θηριώδεις αυτούς και δόλιους εχθρούς του ανθρώπινου γένους, για ν᾿ αποφύγουμε τις παγίδες τους και να μη ριχθούμε μαζί τους στις φλόγες του άδη. Φως στην πορεία της ζωής μας ας είναι ο νόμος του Θεού32.
Ας δοξάσουμε και ας ευχαριστήσουμε τον Θεό για τα αγαθά που μας παρέχει πλούσια, τα αγαθά με τα οποία είναι γεμάτη η γη, ο τόπος της πρόσκαιρης φιλοξενίας μας, για την κάλυψη των αναγκών μας. Με νού καθαρό ας αντιληφθούμε τη σημασία αυτών των αγαθών: Δεν είναι παρά αμυδρές προτυπώσεις, δεν είναι παρά σκιές των αιώνιων αγαθών.
Ο Θεός, χαρίζοντάς μας τα επίγεια αγαθά, μας λέει, θαρρείς, μυστικά: “Άνθρωποι! Η προσωρινή διαμονή σας στη γη έχει εξασφαλιστεί με αναρίθμητα και ποικίλα αγαθά, που καταπλήσσουν τα μάτια και σαγηνεύουν την καρδιά, ικανοποιώντας με πληρότητα τις ανάγκες σας. Απ᾿ αυτό μπορείτε να αντιληφθείτε πόσα αγαθά υπάρχουν στην αιώνια κατοικία σας, στον ουρανό.
Μπορείτε να αντιληφθείτε την άπειρη και ασύλληπτη αγάπη μου σ᾿ εσάς. Παρατηρώντας, λοιπόν, τα γήινα αγαθά και εκτιμώντας τα με ευσεβή λογισμό, μη φέρεστε αλόγιστα. Μην υποδουλώνεστε σ᾿ αυτά. Μην καταστρέφετε τον εαυτό σας μ᾿ αυτά. Χρησιμοποιώντας τα όταν και όσο σας χρειάζονται, στραφείτε μ᾿ όλες σας τις δυνάμεις στην απόκτηση των ουρανίων αγαθών”.
Ας φύγουμε μακριά απ᾿ όλες τις ψεύτικες διδασκαλίες και τις συνακόλουθες δραστηριότητες. Τα πρόβατα του Χριστού «τον ξένο δεν θα τον ακολουθήσουν, αλλά θα φύγουν μακριά του, γιατί δεν αναγνωρίζουν τη φωνή των ξένων»33. Ας γνωρίσουμε καλά τη φωνή του Χριστού, ώστε, όταν την ακούσουμε, να την αναγνωρίσουμε αμέσως και να πράξουμε το θέλημα Του.
Αν γνωρίζουμε τη φωνή του Κυρίου, αντιλαμβανόμαστε αλάθητα την ξένη φωνή με τους ποικίλους ήχους της κοσμικής σοφίας, φωνή που δεν μας τραβάει. Μόλις ακούμε ξένη φωνή, ας φεύγουμε τρέχοντας μακριά της. Έτσι σώζονται τα πρόβατα του Χριστού, με την απομάκρυνση και την αποφασιστική αδιαφορία στο κάλεσμα της ξένης φωνής. Αν δώσουμε έστω και ελάχιστη προσοχή στην ξένη φωνή, κινδυνεύουμε. Γιατί πίσω από την προσοχή αυτή ακολουθεί η πλάνη, και πίσω από την πλάνη η καταστροφή. Ποιά ήταν η αρχή και η αφορμή της πτώσεως των προπατόρων μας; Η προσοχή που έδωσε η Εύα στην ξένη φωνή.
Ο Ποιμένας μας όχι μόνο μας καλεί με τη γνώριμη φωνή Του, αλλά και μας καθοδηγεί με το παράδειγμα της ζωής Του. «Μπαίνει μπροστά και τα πρόβατα Τον ακολουθούν»34. Μας πρόσταξε ν᾿ απαρνηθούμε τον κόσμο και τον εαυτό μας, σηκώνοντας τον σταυρό μας. Αυτό έκανε κι Εκείνος μπροστά στα μάτια μας. «Υπέμεινε παθήματα για χάρη μας, αφήνοντάς μας το υπόδειγμα για να βαδίσουμε στ᾿ αχνάρια Του»35.
Ευδόκησε να προσλάβει την ανθρώπινη φύση. Αν και Βασιλιάς, έγινε σαν ένας απλός άνθρωπος του λαού. Γεννήθηκε σε μια σπηλιά, που ήταν στάβλος κατοικίδιων ζώων, γιατί ο Ιωσήφ και η Μαριάμ, η αγία Μητέρα Του, δεν βρήκαν τόπο στα οικήματα των ανθρώπων. Κούνια Του ήταν ένα παχνί. Μόλις μαθεύτηκε η γέννησή Του, σχεδιάστηκε η εξόντωση Του! Βρέφος ακόμα, παρακολουθείται! Βρέφος ακόμα, αναζητείται για να θανατωθεί! Βρέφος ακόμα, καταφεύγει μεσ᾿ από την έρημο στην Αίγυπτο, για να γλυτώσει από τον εξαγριωμένο φονιά!
Τα παιδικά Του χρόνια ο Θεάνθρωπος τα πέρασε με υποταγή στους γονείς, τον Ιωσήφ, που θεωρούνταν πατέρας Του, και τη Μαριάμ, τη φυσική μητέρα Του. Έτσι έδωσε το παράδειγμα της ταπεινώσεως στους ανθρώπους, που καταστρέφονται από τον εγωισμό και τη θυγατέρα του, την ανυπακοή.
Τα ώριμα χρόνια Του ο Κύριος τα αφιέρωσε στο κήρυγμα του Ευαγγελίου, γυρίζοντας από πόλη σε πόλη κι από χωριό σε χωριό, χωρίς να έχει που να γείρει το κεφάλι36. Ενδύματά Του ήταν ο χιτώνας και το ιμάτιο.
Τον καιρό εκείνο οι άνθρωποι, στους οποίους έφερε το μήνυμα της σωτηρίας και σκόρπισε τις θείες Του ευεργεσίες, Τον μίσησαν. Θέλησαν να Τον θανατώσουν. Καί το επιχείρησαν όχι μια φορά μόνο. Τελικά Τον καταδίκασαν σε σταύρωση σαν κοινό εγκληματία. Ο Ίδιος τους άφησε να διαπράξουν το φρικτό αυτό κακούργημα, που τόσο το διψούσαν οι καρδιές τους, ώστε, με τον θάνατο του πανάγιου εαυτού Του, να απαλλάξει από την κατάρα της προπατορικής παραβάσεως και τον αιώνιο θάνατο το άνομο γένος των ανθρώπων. Μαρτυρική ήταν η επίγεια ζωή του Θεανθρώπου, που τέλειωσε και με μαρτυρικό θάνατο.
Στ᾿ αχνάρια του Κυρίου βάδισαν όλοι οι άγιοι κι έφτασαν στη μακαρία αιωνιότητα. Ακολούθησαν τον δρόμο τον στενό, τον δρόμο τον γεμάτο θλίψεις. Απαρνήθηκαν τη δόξα και τις απολαύσεις του κόσμου. Χαλιναγώγησαν τις σαρκικές επιθυμίες με την άσκηση. Σταύρωσαν το κοσμικό πνεύμα στον Σταυρό του Χριστού, τηρώντας τις εντολές του Ευαγγελίου. Υπέμειναν αναρίθμητες στερήσεις. Καταδιώχθηκαν από τα πονηρά πνεύματα αλλά κι από τους αδελφούς τους, τους ανθρώπους.
Ας ακολουθήσουμε τον Χριστό και το πλήθος των αγίων, που Τον ακολούθησαν! Ο Θεάνθρωπος, «αφού καθάρισε με τον σταυρικό Του θάνατο τις αμαρτίες μας, κάθησε ψηλά, στα δεξιά του παντοδύναμου Θεού»37. Εκεί καλεί όσους Τον ακολουθούν: «Ελάτε, οι ευλογημένοι απ᾿ τον Πατέρα μου, κληρονομείστε τη Βασιλεία που σας έχει ετοιμαστεί από την αρχή του κόσμου»38.
______________
1 Ιω. 12:26.
2 Ιω. 10:2.
3 Ιω. 10:3-4.
4 Τιτ. 3:5.
5 Ιω. 10:9.
6 Ιω. 12;26.
7 Ιω.1:1.
8 Ιω. 10;38.
9 Α΄ Ιω. 4;15.
10 Ιω. 12:26.
11 Αποκ. 3:21.
12 Μαρκ. 8:34-35.
13 Λουκ. 14:26.
14 Ιω. 6:60.
15 Α΄ Κορ. 1:18.
16 Ματθ. 6:24.
17 Ματθ. 6;24.
18 Β΄ Κορ. 1:12.
19 Ησ. 1:19-20.
20 Α΄ Κορ. 2;16.
21 Ρωμ. 8:6-7.
22 Βλ. Λουκ. 16:1-31.
23 Ματθ. 19:16-30.
24 Λουκ. 11:41.
25 Ιω. 5;44.
26 Βλ. Ματθ. 10:16.
27 Ματθ. 10;34-35.
28 Κλίμαξ, Γ΄, 22.
29 Ψαλμ. 118:54.
30 Ψαλμ. 38:13.
31 Λουκ. 16:9.
32 Βλ. Ψαλμ. 118:105.
33 Ιω. 10:5.
34 Ιω. 10;4.
35 Πρβλ. Α΄ Πετρ. 2;21.
36 Ματθ. 8:20.
37 Εβρ. 1:3.
38 Ματθ. 25;34.
(Αγίου Ιγνατίου Μπριαντσανίνωφ, “ΑΣΚΗΤΙΚΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ”,
Τόμος Α΄, Ι. Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής)
.jpg)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου