Παντού στον κόσμο τα προϊόντα καπνού αποτελούν αντικείμενο Λαθρεμπορίου, το οποίο εμφανίζεται σε όλα τα στάδια της παραγωγής, της μεταφοράς και της κατανάλωσή τους.
Ο ΠΟΥ εκτιμά ότι το 12% των 6.000 δισεκατομμυρίων τσιγάρων που πωλούνται στον πλανήτη κάθε χρόνο, αποτελεί αντικείμενο παράνομου εμπορίου.
Το 90% του παράνομου εμπορίου συνιστάται σε τσιγάρα που κατασκευάζονται και διανέμονται από τις ίδιες τις καπνοβιομηχανίες, οι οποίες συνεπώς επωφελούνται.
Ο ΠΟΥ έχει ετοιμάσει ένα πρωτόκολλο για την «εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού», το πρώτο πρωτόκολλο της Σύμβασης – Πλαισίου για τον έλεγχο του Καπνού. Το κείμενο εγκρίθηκε επίσημα στις 12 Νοεμβρίου του 2012, μέσω της Διάσκεψης των Συμβαλλομένων Μερών στη Σεούλ.
Το 90% του παράνομου εμπορίου συνιστάται σε τσιγάρα που κατασκευάζονται και διανέμονται από τις ίδιες τις καπνοβιομηχανίες, οι οποίες συνεπώς επωφελούνται.
Ο ΠΟΥ έχει ετοιμάσει ένα πρωτόκολλο για την «εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού», το πρώτο πρωτόκολλο της Σύμβασης – Πλαισίου για τον έλεγχο του Καπνού. Το κείμενο εγκρίθηκε επίσημα στις 12 Νοεμβρίου του 2012, μέσω της Διάσκεψης των Συμβαλλομένων Μερών στη Σεούλ.
ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΜΠΛΟΚΗ ΤΗΣ ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΣΤΟ ΠΑΡΑΝΟΜΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΚΑΠΝΟΥ
Ένας από τους στόχους αυτής της κοινοβουλευτικής ομάδας εργασίας ενάντια στην παρέμβαση της καπνοβιομηχανίας, με επικεφαλής τον ευρωβουλευτή Gilles Pargneaux είναι, όπως προαναφέραμε, η αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου μέσω της επικύρωσης του Πρωτοκόλλου του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας για την «εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού», και η εφαρμογή της ανεξάρτητης ιχνηλασιμότητας των προϊόντων καπνού.
Η αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού είναι πρωτίστως ένα μέτρο που αφορά την δημόσια υγεία. Έχει ως στόχο να αποτρέψει τους τρέχοντες ή τους δυνητικούς καταναλωτές, ιδίως τους ανηλίκους, από το να έχουν πρόσβαση σε (υπερβολικά) φθηνά προϊόντα καπνού.
Η αντιμετώπιση του παράνομου εμπορίου καπνού έχει επίσης ως στόχο να προστατεύσει τα δημόσια οικονομικά των κρατών μελών. Στο επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το δημοσιονομικό έλλειμμα υπολογίζεται σε περίπου €12 δισεκατομμύρια ετησίως.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι η εφαρμογή ενός ανεξάρτητου συστήματος ιχνηλασιμότητας είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση και αντιμετώπιση όλων των ειδών παράνομου εμπορίου καπνού. Ως εκ τούτου, ο ΠΟΥ έχει εκπονήσει ένα πρωτόκολλο για την «εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού», το πρώτο πρωτόκολλο που εγκρίθηκε για τους σκοπούς της Σύμβασης-Πλαισίου για τον Έλεγχο του Καπνού (ΣΠΕΚ). Το Πρωτόκολλο εγκρίθηκε στις 12 Νοεμβρίου του 2012 από τη Διάσκεψη των Συμβαλλομένων Μερών στη Σεούλ. Μέχρι σήμερα, το έχουν υπογράψει 54 κράτη, μεταξύ τους και τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις 20 Δεκεμβρίου του 2014.
Το Άρθρο 8 του Πρωτοκόλλου αντικατοπτρίζει με περισσότερες λεπτομέρειες το σύστημα ιχνηλασιμότητας που προβλέπεται στο άρθρο 15 της ΣΠΕΚ. Το Άρθρο 8-12 είναι ξεκάθαρο: «Οι υποχρεώσεις που έχουν ανατεθεί σε ένα συμβαλλόμενο Μέρος δεν πρέπει να εκτελούνται ή να αναθέτονται στην καπνοβιομηχανία». Επιπλέον, το Άρθρο 8-13 αναφέρει ότι «κάθε συμβαλλόμενο Μέρος οφείλει να διασφαλίζει ότι οι αρμόδιες αρχές του, συμμετέχοντας στο καθεστώς παρακολούθησης και εντοπισμού, αλληλεπιδρούν με την καπνοβιομηχανία και ότι εκείνοι που εκπροσωπούν τα συμφέροντα της καπνοβιομηχανίας το κάνουν μόνο στο βαθμό που είναι απολύτως αναγκαίος για την εφαρμογή του παρόντος Άρθρου». Το πρωτόκολλο θέτει επίσης το ζήτημα της χρηματοδότησης του συστήματος ιχνηλασιμότητας, επιφορτίζοντας την ίδια την καπνοβιομηχανία με το κόστος του. Συνεπώς, είναι βέβαιο ότι το σύστημα αυτό δεν θα κοστίσει τίποτα, ούτε στον φορολογούμενο, ούτε στα κράτη μέλη. Αντιθέτως, το σύστημα θα επιτρέψει τη συλλογή των χαμένων φορολογικών εσόδων, ύψους περίπου €12 δισ. για τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι μοναδικοί φορείς που αντιτίθενται στην επικύρωση και την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου είναι οι Καπνοβιομηχανίες, οι οποίοι αλληλεπιδρούν σε όλα τα επίπεδα της διαδικασίας λήψης αποφάσεων, στις Βρυξέλλες και σε καθένα από τα κράτη μέλη
.
Με δακρύβρεχτες δηλώσεις, και με το χέρι στην καρδιά, η καπνοβιομηχανία συνηθίζει να καταγγείλει το λαθρεμπόριο καπνού, την παραχάραξη, το παράλληλο και το διασυνοριακό εμπόριο... Οι αντιπρόσωποί της χρησιμοποιούν εσκεμμένα ένα συνονθύλευμα όρων και εννοιών, προκειμένου να πετύχουν έναν και μόνο στόχο: να δημιουργήσουν σύγχυση, να ρίξουν το φταίξιμο στα κράτη που ακολουθούν τις συστάσεις του ΠΟΥ για την αύξηση των φόρων στα προϊόντα καπνού και που υιοθετούν νέα μέτρα για την καταπολέμηση του καπνίσματος και του λαθρεμπορίου. Η στρατηγική της καπνοβιομηχανίας είναι απλή: διαμόρφωση της κοινής γνώμης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης ώστε τα μέτρα δημόσιας υγείας να θεωρούνται χειρότερα από το ίδιο το «κακό» που προσπαθούν να καταπολεμήσουν –η επικράτηση της άποψης των καπνοβιομηχανιών– και η παρεμπόδιση της υιοθέτησης οποιασδήποτε φορολογικής, νομικής ή γενικά νέας ρύθμισης ενάντια στα κέρδη τους.
Είναι απαραίτητο να καταγγείλουμε την υποκρισία της καπνοβιομηχανίας. Διότι, παραλείπουν πάντα να αναφέρουν ότι τα παράνομα τσιγάρα και τα τσιγάρα από το διασυνοριακό λαθρεμπόριο, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 90% του παράλληλου εμπορίου, είναι ΓΝΗΣΙΑ τσιγάρα, ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ στα ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ και ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ από τους ίδιους.
Μόνο τα τσιγάρα απομίμησης δεν προέρχονται από την επίσημη καπνοβιομηχανία (προέρχονται κυρίως από την Κίνα), ωστόσο δεν αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 10% του παράλληλου εμπορίου.
Τα στοιχεία αυτά οφείλουν να αλλάξουν τη φύση του διαλόγου.
Με δακρύβρεχτες δηλώσεις, και με το χέρι στην καρδιά, η καπνοβιομηχανία συνηθίζει να καταγγείλει το λαθρεμπόριο καπνού, την παραχάραξη, το παράλληλο και το διασυνοριακό εμπόριο... Οι αντιπρόσωποί της χρησιμοποιούν εσκεμμένα ένα συνονθύλευμα όρων και εννοιών, προκειμένου να πετύχουν έναν και μόνο στόχο: να δημιουργήσουν σύγχυση, να ρίξουν το φταίξιμο στα κράτη που ακολουθούν τις συστάσεις του ΠΟΥ για την αύξηση των φόρων στα προϊόντα καπνού και που υιοθετούν νέα μέτρα για την καταπολέμηση του καπνίσματος και του λαθρεμπορίου. Η στρατηγική της καπνοβιομηχανίας είναι απλή: διαμόρφωση της κοινής γνώμης και των μέσων μαζικής ενημέρωσης ώστε τα μέτρα δημόσιας υγείας να θεωρούνται χειρότερα από το ίδιο το «κακό» που προσπαθούν να καταπολεμήσουν –η επικράτηση της άποψης των καπνοβιομηχανιών– και η παρεμπόδιση της υιοθέτησης οποιασδήποτε φορολογικής, νομικής ή γενικά νέας ρύθμισης ενάντια στα κέρδη τους.
Είναι απαραίτητο να καταγγείλουμε την υποκρισία της καπνοβιομηχανίας. Διότι, παραλείπουν πάντα να αναφέρουν ότι τα παράνομα τσιγάρα και τα τσιγάρα από το διασυνοριακό λαθρεμπόριο, που αντιπροσωπεύουν πάνω από το 90% του παράλληλου εμπορίου, είναι ΓΝΗΣΙΑ τσιγάρα, ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΑ στα ΔΙΚΑ ΤΟΥΣ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΑ και ΠΩΛΟΥΝΤΑΙ από τους ίδιους.
Μόνο τα τσιγάρα απομίμησης δεν προέρχονται από την επίσημη καπνοβιομηχανία (προέρχονται κυρίως από την Κίνα), ωστόσο δεν αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 10% του παράλληλου εμπορίου.
Τα στοιχεία αυτά οφείλουν να αλλάξουν τη φύση του διαλόγου.
ΝΑΙ, η καπνοβιομηχανία επωφελείται άμεσα από το παράλληλο εμπόριο, ακόμη και όταν δεν το οργανώνουν οι ίδιοι οι αντιπρόσωποί της:
- οι Καπνοβιομηχανίες επωφελούνται από το παράλληλο εμπόριο: όλοι γνωρίζουμε –και ο ΠΟΥ πλέον το απέδειξε– ότι το καλύτερο εργαλείο κατά της επικράτησης του καπνού είναι η τιμή. Προκειμένου να ανεβάσουν τις τιμές των προϊόντων καπνού, και να μειώσουν την επικράτησή του, τα κράτη αυξάνουν τους φόρους. Αυτό συμβαίνει στις σκανδιναβικές χώρες, στη Μεγάλη Βρετανία, στη Γαλλία... Βασικός στόχος της, να αποτρέψει τους εφήβους από το να ξεκινήσουν το κάπνισμα. Δεδομένου ότι ένας στους τρεις εφήβους εθίζεται στο κάπνισμα, οι καπνοβιομηχανίες επωφελούνται από το παράλληλο εμπόριο. Στις χώρες όπου η πολιτική επιβάλει υψηλή φορολογία και συνεπώς υψηλές τιμές λιανικής, χρειάζονται πολύ φθηνά τσιγάρα στην αγορά, έτσι ώστε οι έφηβοι και οι ευάλωτες πληθυσμιακές ομάδες να μπορούν να βρουν προσιτά προϊόντα για να προμηθευτούν.
- οι Καπνοβιομηχανίες οργανώνουν οι ίδιοι το λαθρεμπόριο: πρώτα απ' όλα, είναι αναγκαίο να υπενθυμίσουμε σε όλους ότι το κόστος παραγωγής ενός πακέτου τσιγάρων κυμαίνεται μεταξύ 10-12 λεπτών του ευρώ. Αυτό μας δίνει μία ιδέα σχετικά με τα πιθανά χρηματοοικονομικά περιθώρια και περιθώρια κέρδους που θα περιγράψουμε στη συνέχεια. Τα τσιγάρα που εντοπίζονται στο παράλληλο εμπόριο, τα οποία είναι αυτά που βρίσκονται έξω από τα επίσημα σημεία λιανικής πώλησης (μονοπώλια λιανικής πώλησης, όπως στη Γαλλία ή στην Ισπανία...) έχουν παραχθεί στα εργοστάσια της καπνοβιομηχανίας.
Καταλήγουν στο παράλληλο εμπόριο για τρεις λόγους:
- είτε «πωλούνται» νόμιμα από την καπνοβιομηχανία σε μεσάζοντες στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης (Ουκρανία, Κόσσοβο, κ.λπ.) όπου οι φόροι είναι εξαιρετικά χαμηλοί, και στη συνέχεια μεταφέρονται σε χώρες με υψηλούς φορολογικούς συντελεστές,
- είτε πωλούνται από τους παραγωγούς τσιγάρων στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης όπου οι φορολογικοί συντελεστές είναι χαμηλοί. Η καπνοβιομηχανία «υπερ-προμηθεύει» τους μεταπωλητές καπνού στην Ανδόρα, το Λουξεμβούργο, το Βέλγιο και την Ισπανία, κοντά στη Γαλλία, προκειμένου να τροφοδοτήσει τους καπνιστές και τους μη-καπνιστές (οι τελευταίοι αγοράζουν τα προϊόντα για να τα μεταπωλήσουν) των χωρών με υψηλότερη φορολογία.
Η British American Tobacco καταδικάστηκε με πρόστιμο 820.000 ευρώ από την Υπηρεσία Εσόδων και Τελωνείων του Ηνωμένου Βασιλείου, για την υπερ-τροφοδοσία τσιγάρων στο Βέλγιο. Τα τσιγάρα αυτά διακινήθηκαν στη συνέχεια λαθραία στη Μεγάλη Βρετανία, όπου η φορολογία στα προϊόντα καπνού είναι εξαιρετικά υψηλότερη. Έρευνα εκκρεμεί επίσης κατά της Japan Tobacco International για νέες ενέργειες λαθρεμπορίου. Για μία ακόμη φορά, προκύπτει το πρόβλημα του αυτο-οργανωμένου λαθρεμπορίου προϊόντων καπνού από την ίδια την καπνοβιομηχανία. Δεν πρόκειται για μία νέα συζήτηση:
μετά από μία μήνυση που ασκήθηκε από την ΕΕ και ορισμένα κράτη μέλη της, με βάση το διεθνές λαθρεμπόριο, αποφασίστηκε να υπογράψουν «συμφωνίες συνεργασίας» με τις 4 μεγάλες εταιρείες καπνού:
- η πρώτη με την Philip Morris International το 2004,
- η δεύτερη με την Japan Tobacco International το 2007,
- η τρίτη με την British American Tobacco το 2010,
- και η τέταρτη με την Imperial Tobacco Limited το 2010.
Εκείνη την εποχή, το Πρωτόκολλο για την εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού δεν υπήρχε. Μάλιστα, οι τέσσερις αυτές εταιρείες δέχθηκαν να πληρώσουν 2,15 δισεκατομμύρια ευρώ για να αποφύγουν τη μήνυση. Αλλά, ποιος φαντάζεται ότι θα πλήρωναν ένα τόσο τεράστιο ποσό αν ήταν αθώοι ή πέραν κάθε κατηγορίας;
Φαίνεται ότι σε ένα πραγματικό πρόβλημα –την παράνομη εμπορία των προϊόντων καπνού που υπονομεύει τις πολιτικές για τη δημόσια υγεία, ιδίως αυτές που στοχεύουν στους εφήβους, ή που συνεπάγεται απώλειες φορολογικών εσόδων για τα κράτη, η ελλείψεις του κύκλου εργασιών για τα σημεία λιανικής πώλησης– δόθηκε μία λανθασμένη απάντηση μέσω μίας «συμφωνίας» ή «συνεργασίας» με την καπνοβιομηχανία.
Πράγματι, οι εν λόγω συμφωνίες είχαν ως στόχο να μειώσουν τη σημαντική ποσότητα παράνομων τσιγάρων που καταναλώνεται στην επικράτεια της ΕΕ, ιδίως στα κράτη που είναι μέλη των συμφωνιών. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέσω του Bart STAES της επιτροπής ελέγχου του προϋπολογισμού, έχει εκφράσει σοβαρές αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα αυτών των συμφωνιών, επιμένοντας ότι δεν μειώνουν το παράνομο εμπόριο των προϊόντων καπνού.
Όπως φαίνεται, οι παραγωγοί καπνού, ενώ καταγγέλλουν το παράλληλο εμπόριο προϊόντων καπνού, όχι μόνο επωφελούνται από αυτό, αλλά και είναι οι ίδιοι που το οργανώνουν.
Οι ποσότητες είναι γιγαντιαίες: ο ΠΟΥ εκτιμά ότι το 12% των 6.000 δισ. τσιγάρων που παράγονται και πωλούνται κάθε χρόνο, χρησιμοποιούνται για την τροφοδότηση της παράλληλης αγοράς. Αυτό αντιπροσωπεύει 14 φορές την αγορά της Γαλλίας, που αντιστοιχεί σε περίπου 50 δισ. τσιγάρα ανά έτος. Με πακέτα για τα οποίο το κόστος παραγωγής είναι μεταξύ 10-12 λεπτών του ευρώ, και των οποίων η λιανική τιμή κυμαίνεται μεταξύ 3,5 και 4,5 ευρώ.
Για όλους αυτούς τους λόγους:
› είναι αναγκαίο να διακοπεί αμέσως ο διάλογος με την καπνοβιομηχανία όσον αφορά το παράλληλο εμπόριο των προϊόντων καπνού, λόγω της υποκρισίας και της ανεντιμότητάς τους
› δεν πρέπει να ανανεωθούν οι συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των καπνοβιομηχανιών. Αναφερόμαστε κυρίως στη συμφωνία με την Philip Morris International που λήγει το 2016, και για την οποία ο OLAF έχει ξεκινήσει εκ νέου διαπραγματεύσεις, των οποίων η «διακριτικότητα» σίγουρα προκαλεί θλίψη. Πρέπει επίσης να τερματιστούν οι τρείς εναπομένουσες συμφωνίες συνεργασίας με την Japan Tobacco International, την British American Tobacco και την Imperial Tobacco Limited. Πρέπει να αντικατασταθούν από την επικύρωση και εφαρμογή του Πρωτοκόλλου.
› Η ΕΕ και κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να επικυρώσουν το Πρωτόκολλο για την «εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού».
› δεν πρέπει να ανανεωθούν οι συμφωνίες συνεργασίας μεταξύ της ΕΕ και των καπνοβιομηχανιών. Αναφερόμαστε κυρίως στη συμφωνία με την Philip Morris International που λήγει το 2016, και για την οποία ο OLAF έχει ξεκινήσει εκ νέου διαπραγματεύσεις, των οποίων η «διακριτικότητα» σίγουρα προκαλεί θλίψη. Πρέπει επίσης να τερματιστούν οι τρείς εναπομένουσες συμφωνίες συνεργασίας με την Japan Tobacco International, την British American Tobacco και την Imperial Tobacco Limited. Πρέπει να αντικατασταθούν από την επικύρωση και εφαρμογή του Πρωτοκόλλου.
› Η ΕΕ και κάθε κράτος μέλος θα πρέπει να επικυρώσουν το Πρωτόκολλο για την «εξάλειψη του παράνομου εμπορίου προϊόντων καπνού».
Σημείωση Συντακτικής Ομάδας www.spekamila.gr
Η Ελλάδα υπέγραψε το Πρωτόκολλο του ΠΟΥ στις 9 Ιουλίου του 2013.
Η σημερινή Κυβέρνηση έχει ξεκινήσει την διαδικασία επικύρωσης, αλλά δεν έχει γνωστοποιηθεί ακόμα συγκεκριμένη ημερομηνία.
Δεν παρέχεται καμία ένδειξη σχετικά με την διαδικασία εφαρμογής του Πρωτοκόλλου.
Ο Πρωθυπουργός κ. Αλέξης Τσίπρας έλαβε από την Αρμόδια Επιτροπή του Ευρωκοινοβουλίου, σχετική επιστολή που τον ρωτάνε σχετικά με τις ημερομηνίες επικύρωσης και προγραμματισμού εφαρμογής του Πρωτόκολλου .
Στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου υπάρχει σχετική ημερήσια διάταξη με θέμα “Tο Λαθρεμπόριο Καπνικών Στην Ευρώπη”. Η συζήτηση θα γίνει στο τέλος Οκτωβρίου και από πληροφορίες που έχουμε θα βρίσκονται εκεί όλα τα Ανώτατα Στελέχη των Καπνοβιομηχανιών.
Πληροφορίες: Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
ΠΗΓΗ: www.spekamila.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου