Ο ταλιμπανικός νεοφιλελευθερισμός θα “τινάξει” το παγκόσμιο σύστημα στον αέρα

http://www.antinews.gr/2012/03/25/153323/
Του Νίκου Αργεάδη
Σύμφωνα με το δόγμα του νεωτερικού φιλελευθερισμού, η αποτελεσματικότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών και ο κρατικός παρεμβατισμός αποτελούν δίπολο με διαμετρικά αντίθετες επιπτώσεις στην “ανάπτυξη” του κράτους. Αυτή η θρησκειολογική προσέγγιση αποδίδει το ρόλο του “καλού” στις αγορές που όταν απελευθερωθούν τελείως από τα δεσμά του κρατους θα εξορθολογίσουν το κράτος και την κοινωνία και, ωσσανά! όλοι μαζί θα ανέλθουν στην Βαλχάλα της οικονομικής ευδαιμονίας και της κοινωνικής αρμονίας, στην κατά Φουκουγιάμα περίοδο της μή ιστορίας. Διαμετρικά αντίθετα βρίσκεται το κράτος το οποίο αποτελεί, όπως ισχυρίζονται, εμπόδιο στην ανάπτυξη και τροχοπέδη στην απελευθέρωση του αναπτυξιακού δυναμικού. ‘Αλλη μια παραδοχή της τρέχουσας ιδεολογίας των “ορθολογικών αγορών”, του εφαρμοσμένου Χομπεϊσμού (από τον Thomas Hobbes που στο κλασσικό του έργο Λεβιάθαν μιλά για πόλεμο όλων εναντίον όλων)  είναι πώς οι κοινωνίες αποτελούνται από άτομα σε ανταγωνισμό που όμως δρουν ορθολογικά και αυτό το χαρακτηριστικό, ισχυρίζονται οι ταλιμπάν του “απελευθερωμένου” συστήματος του νεοφιλελευθερισμού, θα φέρει ορθολογικές μεταβολές προς το καλύτερο όμως. Εδώ, για να χρησιμοποιήσουμε την έκφραση του Ζακ Μονό,  βλεπουμε την ανιμιστική προβολή της αέναης προόδου στο χρόνο που μοιράζονται οι ακραίοι νεοφιλελεύθεροι και οι Μαρξιστές, αλλά από διαμετρικά αντίθετες άκρες. Από το εκτύλιγμα του δυναμικού των αγορών οι νεοφιλελευθεροι και από την πλευρά των παραγωγικών δυνάμεων οι Μαρξιστές. Και οι δύο αποδίδουν σχεδόν μεταφυσικές ρυθμιστικές ιδιότητες στα αντίστοιχα τοτέμ τους. Θεμελιώδη στοιχεία του φιλελευθερικού ταλιμπανισμού αποτελούν επίσης α) η ασύδοτη σχέση δανειζόντων-δανειζομένων, εις βάρος φυσικά των δανειζομένων με τους δανειστές να ρυθμίζουν κατά το δοκούν τους κανόνες δανεισμού και αλυσσοδέματος των δανειζομένων, και β) η -σε μαζικό, μετα το 2008, πλέον επίπεδο- μεταφορά ρευστότητας από τους δανειζομένους λαούς στους υπεύθυνους της κρίσης, τις παγκοσμοιοποιημένες τράπεζες και στα συμπορομαρτούντα υποσυστήματά τους, και τους πολιτικούς.
Όμως, ο θρησκευτικός ζηλωτισμός των “πλήρως απελευθερωμένων” αγορών αποδείχτηκε φούσκα για αφελείς: Διότι οι ιεροφάντεις του ανεξέλεγκτου φιλελευθερισμού θα πρέπει να αποδείξουν γιατί η πλήρης απελευθέρωση των αγορών (δλδ των παγκόσμιων τραπεζών ουσιαστικά) δεν οδηγεί σε ανάπτυξη για ΟΛΟΥΣ αλλά μόνο για τους υπάιτιους της κρίσης και τα όργανά τους.  Στην περίπτωση της Ελλάδας ενώ η χώρα φτωχαίνει οι επαγγελαμτίες πολιτικοί όλο και πλουταίνουν. Π.χ. οι Βενιζέλος και Τσοχατζόπουλος αμφότεροι του ΠΑΣΟΚ με εκατομύρια καταθέσεων αλλά με πενιχρούς μισθούς βουλευτή. Ας δούμε γιατί ό,τι χρυσίζει δεν είναι κατ’ ανάγκην και πολύτιμο μέταλλο.
Ο θεμέλιος μύθος που προωθούν οι ιεροφάντεις της πλήρους απελευθέρωσης των αγορών είναι ότι οι αγορές είναι αποτελεσματικές διότι “διαχειρίζονται” τα κεφάλαια ορθολογικά. Έτσι, εικάζεται ότι αν οι αγορές παγκοσμιοποιηθούν τα ωφέλη θα είναι παγκόσμια. Βέβαια πολλοί θα ισχυριστούν ότι η κρίση δεν οφείλεται στο ότι οι μηχανισμοί ανταλλαγών των χρηματοπιστωτικών αγορών δεν είναι τόσο αποτελεσματικοί αλλά οφείλεται στην ανευθυνότητα ορισμένων μόνο παραγόντων. Όμως, ξεχνούν πως ο “νόμος” προσφοράς-ζήτησης που κανονίζει τις ισοτιμίες των ανταλλασόμενων τίτλων δεν ισχύει όπως στις υπόλοιπες αγορές. Διότι κεφάλαια επενδύονται όχι στις πιο αποτελεσματικές επιχειρήσεις αλλά στις πιο κερδοφόρες. Και η αποτελεσματικότητα και η κερδοφορία δεν ταυτίζονται. Μόνο στην Ελλάδα ταυτίζονται. Όσο αυξάνεται η ζήτηση του χρηματοπιστωτικού προϊόντος, η τιμή του αυξάνεται αντί να ελλατώνεται (η κλασσική ισορροπία προσφοράς-ζήτησης που “στερεώνει” την αγοραία τιμή των προϊόντων)  δεν ελλατώνεται όπως στις αγορές των καταναλωτικών προϊόντων. Γι’ αυτό και όσο η αφερεγγυότητα της Ελλάδας αύξανόταν τόσο πιο πολύ ακρίβηνε το προϊόν των ασφαλίστρων. Ας μας εξηγήσουν οι ιεροφάντεις τι το ορθολογικό αντιπροσωπεύει αυτό; Μα το ατομικό κέρδος ΛΙΓΩΝ τρωκτικών του συστήματος μόνο, εις βάρος των πολλών, των επενδυτών που πιστεύουν πως τα χρήματά τους -πραγματικό ζεστό χρήμα- θα επενδυθεί σε παραγωγικές επιχειρήσεις της πραγματικής οικονομίας ενώ στην πραγματικότητα μετατρεπόταν σχεδόν μεταφυσικά σε χρηματιστικά προϊόντα και υποπροϊόντα προς όφελος λίγων. Μία συζητήσιμη λύση θα ήταν να επιτρέπεται η κερδοφορία των τραπεζών μόνο για επενδύσεις παραγωγικές της πραγματικής οικονομίας, όχι της αγοράς τίτλων που δεν αντιπροσωπεύουν οικονομική δραστηριότητα. Ίσως οι οικονομολόγοι να μπορούσαν να μας διαφωτίσουν επ’ αυτού με περαιτέρω ανάλυση.
Δεύτερος μύθος είναι ότι η οικονομική ανάπτυξη ευνοείται από την παγκοσμιοποημένη αγορά των χρηματοπιστωτικών προϊόντων τα οποία, σημειωτέον, εκδίδουν, και για τα κράτη, λίγοι “οίκοι” κυρίως Αμερικανικοί με δημόσια κεφάλαια εκατοντάδων δισεκατομυρίων. Αυτό θα ίσχυε αν οι μέτοχοι χρηματοδοτούσαν τις επιχειρήσεις για την πραγματική οικονομία και όχι αυτό που συμβαίνει σήμερα με την εικονική οικονομία ανταλλαγής ομολόγων και τίτλων, τουτέστιν την χρηματοδότηση των μετόχων από τις επιχειρήσεις. Όταν ο επικρατών σκοπός είναι ο -παση θυσία- πλουτισμός των μετόχων, τότε οι παράλογες απαιτήσεις κέρδους (οι μισθοί των λίγων στους χρηματοπιστωτικούς οίκους αυτό αντιπροσωπεύει) αντιστρέφει τη σχέση μετόχων/επιχείρησης με αποτέλεσμα τη διαστρέβλωση των τιμών στις ανταλλαγές και την παγίωση φουσκών που, όμως, καλείται να πληρώσει η πραγματική οικονομία. Όταν η πραγματική οικονομία δεν μπορεί να στηρίξει πλέον τις φούσκες τιμών στην εικονική οικονομία των χρηματοπιστωτικών ανταλλαγών τότε καλούνται να τις πληρώσουν με μειώσεις μισθών ΟΛΟΙ αρκεί να διατηρηθεί η φούσκα και οι διαδικασίες και, κυρίως οι νομιμοποιητικοί μηχανισμοί που την στηρίζουν. Το ανώτερο επίπεδο παρασιτισμού των λίγων εις βάρος των πολλών, της κοινωνικοποίησης των ρίσκων και της ιδιωτικοποίησης των κερδών. Μάλιστα, όσο πιο μεγάλη κερδοφορία απαιτείται στις ανταλλαγές ομολόγων τόσο πιο δύσκολο είναι να πραγματοποιηθούν επενδυτικές πράξεις αφού το κόστος μεγιστοποιείται για την εθνική κοινωνία για να ικανοποιηθούν τα επίπεδα κερδών για την διεθνοποιημένη τραπεζική ελίτ και τους “οίκους” που αξιολογεί τα κράτη. Αρνητικά αυτοτροφοδοτούμενος φαύλος κύκλος δηλαδή με θύμα την κοινωνία των πολιτών.