Σάββατο 8 Νοεμβρίου 2014
Ο θεσμός του άμισθου εθελοντή βουλευτή (τα σπάει η πρόταση στο διαδίκτυο)
http://olympia.gr/2014/11/08/%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%AC%CE%BC%CE%B9%CF%83%CE%B8%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CE%B8%CE%B5%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%AE-%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%84/
pyrgos-news.gr
Χαμός στα social media με τη νέα πρόταση για άμισθους εθελοντές βουλευτές μετά και την καταπληκτική ιδέα του Υπουργείου Παιδείας για άμισθους εθελοντές εκπαιδευτικούς!!!
Με αυτό τον πρωτότυπο τρόπο απαντούν στην πρόταση του Υπουργείου και εναλλακτικά όπως σημειώνουν θα μπορούσαν όλοι οι βουλευτές να δίνουν εθελοντικά 3000 ευρώ από το μισθό τους για τους μισθούς των δασκάλων. Με αυτήν την πρόταση θα βρεθούν άμεσα και σίγουρα πάνω από 1000 πιστώσεις για προσλήψεις αναπληρωτών στα σχολεία. Να δούμε έχουμε εθελοντές βουλευτές;
Για 7 μήνες μόνο θα δώσουν αυτά τα χρήματα. Μέχρι την λήξη του σχολικού έτους!
Μα πως από τα σούπερ σχολεία του Γεωργίου Παπανδρέου φτάσαμε στους εθελοντές δασκάλους αναρωτιούνται.
Το διαδίκτυο κατακλύστηκε χθες από εκπληκτικά αυτοσχέδια μηνύματα διακωμώδησης της πρότασης των εθελοντών εκπαιδευτικών.
pyrgos-news.gr
Τι κάνετε ωρέ με το Τάμα του Έθνους - Εφημερίδα Ελεύθερη Ὠρα 5.11.2014
http://www.fotgrammi.gr/index.php/component/content/article/28-2009-07-31-01-41-51/886-71114------------5112014
|
Σωματεῖον
«ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ»
Ἕδρα: MOYΣΩΝ 14, 15452 ΨΥΧΙΚΟΝ
Τηλ. 0030 2103254321-2, fax 210-3236978
e-mail:
fot_gram@otenet.gr ἱστοσελίς: www.fotgrammi.gr
Ἀριθ. Ἀποφ. Πρωτοδικείου Ἀθηνῶν 3079/2008
ΑΦΜ 998406487 ΔΟΥ Ψυχικοῦ
|
Ο ΒΕΤΕΡΑΝΟΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΑΝΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΟ ΤΑΜΑ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
(ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ «ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΩΡΑ» 5.11.2014 )
7.11.2014
ΟΜΩΣ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΤΙΚΟΙ, ποὺ ἔχουν σὰν δόγμα τους «οὐ μὲ πείσῃς κάν μὲ πείσης».
Εἶναι
ψευδοδιανοούμενοι καὶ ἀνιστόρητοι «ἱστορικοὶ», ποὺ πολεμοῦν τὴν
ἀλήθεια, παραβλέποντες ἀνακαμάχητα ἱστορικὰ στοιχεῖα. Ἰσχυρίζονται ὅτι
τὸ Τάμα τοῦ Κολοκοτρώνη – Καποδίστρια καὶ ὅλων τῶν ἄλλων ἡρώων τῆς
Ἐθνικῆς μας Παλιγγενεσίας εἶναι δῆθεν «τάμα» τῆς χούντας καὶ ὅτι ἐμεῖς
εἴμαστε κατάλοιπα τῆς χούντας.
Ἐπιβάλλεται
ὅλοι οἱ ὑγιῶς ὀρθόδοξα καὶ ἐθνικὰ σκεπτόμενοι Ἕλληνες νὰ ἀντιδράσουμε
καὶ νὰ τοὺς ἀποκαλύψουμε διεθνῶς. Νὰ διαφωτίσουμε τοὺς ἁπανταχοῦ
ἀγαθοπροαιρέτους νὰ μὴ παρασύρωνται ἀπὸ τοὺς διαστροφεῖς τῆς ἀληθείας
καὶ τῆς ἱστορίας.
Τὴν ἐρχομένη ἑβδομάδα θὰ ἐπανέλθωμε ἀναλυτικώτερα.
Εὐχαριστοῦμεν
ὅλους, ὅσους δὲν χαραμίζουν τὸν χρόνο τους νὰ διαβάζουν ἁπλῶς
ἱστοσελίδες, ἀλλὰ ἀποκτοῦν ἀγωνιστικὸ φρόνημα καὶ μάχονται ἐνεργὰ ὑπὲρ
τῆς ἀληθείας.
Ο κόσμος των Αγγέλων
http://hellas-orthodoxy.blogspot.gr/2014/11/blog-post_8.html
Η Αγία Γραφή
και η Ιερά Παράδοση φιλοξενούν
πολυάριθμες μαρτυρίες σχετικά με την
ύπαρξη και τη δράση των αγγέλων. Μετά
από τη πτώση των πρωτοπλάστων άγγελοι
φυλάσσουν το Παράδεισο, άγγελοι
διδάσκουν στον Αδάμ τον τρόπο
καλλιέργειας της γης, ενώ άγγελοι
εμφανίζονται στον Αβραάμ, το Λωτ, κατά
την έξοδο των Ισραηλιτών από την
Αίγυπτο και σε πολλούς από τους
προφήτες. Στο κείμενο της Καινής
Διαθήκης οι άγγελοι μνημονεύονται σε
πολλά χωρία, εκ των οποίων τα
ενδεικτικότερα είναι κατά τον
Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και καθ΄ όλη
τη πορεία του Ιησού από τη Γέννηση
μέχρι και την Ανάληψή του.
Δημιουργία
και σκοπός ύπαρξης των αγγέλων
Οι άγγελοι
δημιουργήθηκαν πριν από τον υλικό
κόσμο, αφού στο βιβλίο της Π.Δ. «Ιώβ»
παρουσιάζεται ο Θεός να μιλά και να
ομολογεί ότι μόλις δημιούργησε τα
άστρα, όλοι οι άγγελοι τον ύμνησαν με
δοξολογίες.
Ενώ και ο Μ.
Βασίλειος αναφέρει ότι πριν τη
δημιουργία του υλικού κόσμου υπήρχε
υπέρχρονη και πρεσβύτερη κατάσταση,
που είναι ο κόσμος των αγγέλων.
Ο τρόπος με
τον οποίο δημιουργήθηκαν από το Θεό δεν
μας είναι γνωστός. Ωστόσο μπορούμε να
λάβουμε μία εικόνα γι΄ αυτόν μέσα από
την διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου του
Θεολόγου, ο οποίος λέγει ότι οι
αγγελικές δυνάμεις δημιουργήθηκαν
μόλις ο Θεός συνέλαβε την ιδέα της
δημιουργίας τους. Δηλ. η απόφαση του
Θεού να δημιουργήσει τον αγγελικό
κόσμο, σήμανε ταυτόχρονα και τη
δημιουργία του.
Ο σκοπός της
δημιουργίας των αγγέλων δεν έχει να
κάνει με κάποια ανάγκη του Θεού. Δεν
είναι δυνατό ο υλικός ή ακόμη και αυτός
ο πνευματικός κόσμος να μπορεί να
προσφέρει κάτι επιπλέον στη δόξα του
Θεού. Ο σκοπός της δημιουργίας των
αγγέλων φανερώνεται από τον άγιο
Ιωάννη τον Χρυσόστομο, ο οποίος λέγει
ότι ο Θεός τους έδωσε ύπαρξη και ζωή γι΄
αυτούς τους ίδιους, με κίνητρο την «εκστατική»
του αγάπη και αγαθότητα και με σκοπό να
συμμεριστούν ως λογικά όντα τη
μακαριότητά του. Μετέχουν στη Θεία
μακαριότητα και τρέφονται με τη διαρκή
θέα του προσώπου του Θεού. Ωστόσο αυτή η
συμμετοχή στη θεία μακαριότητα ωθεί
τις αγγελικές δυνάμεις σε μία συνεχή
ανοδική πορεία, σε μία πορεία προς τη
πνευματική τελειότητα.
Φύση και
Χαρακτηριστικά των αγγέλων
Ο άγιος
Ιωάννης ο Δαμασκηνός προσπαθώντας να
δώσει έναν ορισμό περί των αγγέλων
λέγει ότι είναι φύσεις νοερές,
αεικίνητες, αυτεξούσιες, ασώματες.
Υπηρετούν το θεό και είναι κατά χάριν
αθάνατες. Η φύση των αγγέλων είναι
πνευματική. Επειδή όμως απολύτως άϋλος
και ασώματος νοείται μόνο ο θεός, γι΄
αυτό το αγγελικό σώμα νοείται ως
αιθέριο, πυροειδές, ταχύτατο και πολύ
λεπτότερο από τη γνωστή μας ύλη.
Οι άγγελοι ως
προς τη προαίρεση είναι ελεύθεροι και
τρεπτοί, έχοντας δυνατότητα να
προκόπτουν στο αγαθό, αλλά και να
τρέπονται στο κακό. Οι νοερές δυνάμεις
διαθέτουν σύμφωνα με τον άγιο Γρηγόριο
Παλαμά νου και λόγο, δίχως όμως «πνεύμα
ζωοποιό» επειδή δεν έχουν σώμα. Γι΄
αυτό δεν συνάγουν τη θεία γνώση μέσα
από τις αισθήσεις ή από αναλύσεις
λογισμών, αλλά μένοντας καθαροί από
κάθε υλικό στοιχείο συλλαμβάνουν τα
νοητά νοερώς και αϋλως. Παρ΄ όλη τη
καθαρότητα και απλότητα της αγγελικής
φύσης, οι άγγελοι είναι δεκτικοί της
κακίας. Έτσι μπορούν να επιλέξουν τη
συνεχή προαγωγή στην άνωθεν Γνώση και
τη κοινωνία της Αγάπης ή την άρνηση
αυτής της Αγαθότητας. Αποτέλεσμα της
ελευθερίας τους είναι και η πτώση του
τάγματος του Εωσφόρου. Αυτό το αγγελικό
τάγμα δεν αρκέστηκε στη θαυμαστή
λαμπρότητά του, αρνήθηκε την
ιεραρχημένη πρόοδο της θείας γνώσης
και θέλησε τη πλήρη και άμεση εξομοίωσή
του με το Θεό. Γι΄ αυτό το λόγο
ηθελημένα δόθηκε στη κακία, στερήθηκε
την αληθινή ζωή, την οποία μόνο του (το
τάγμα των δαιμόνων) αρνήθηκε. Κατ΄ αυτό
τον τρόπο έγιναν πνεύματα νεκρά αφού
απέβαλαν την αληθινή ζωή και δεν
αισθάνονται κόρο από την ορμή τους προς
τη κακία προσθέτοντας με άθλιο τρόπο
διαρκώς κακία επάνω στην ήδη υπάρχουσα.
Οι άγγελοι
όμως που δεν ακολούθησαν τον Εωσφόρο
στην αποστασία του, απέκτησαν το
χάρισμα της τέλειας ατρεψίας και
ακινησίας προς το κακό. Αυτό συνέβη με
την ενανθρώπηση, τη σταυρική θυσία και
την ανάσταση του Χριστού, αφού έμαθαν
ότι ο δρόμος που οδηγεί στην ομοίωση με
το Θεό δεν είναι η έπαρση, αλλά η
ταπείνωση.
Η ακινησία των
αγγέλων προς το κακό δεν σημαίνει ότι
εξαφανίζεται το αυτεξούσιό τους, αλλά
ότι εξαγιάζεται με τη χάρη του Αγίου
Πνεύματος.
Οι άγγελοι
έχουν μεγαλύτερες και ανώτερες
γνωστικές ικανότητες από τους
ανθρώπους. Βέβαια δεν είναι ούτε
παντογνώστες, ούτε παντοδύναμοι όπως ο
Θεός.
Δεν
προγνωρίζουν τα μέλλοντα, παρά μόνο αν
τους τα αποκαλύψει ο Θεός, ούτε
γνωρίζουν τι ακριβώς κρύβεται στη
καρδιά κάθε ανθρώπου. Δεν γνωρίζουν
πότε θα γίνει η συντέλεια του κόσμου
και η Δευτέρα παρουσία του Χριστού. Η
μετακίνησή τους γίνεται ταχύτατα, αλλά
δεν είναι πανταχού παρόντες. Κάθε φορά
βρίσκονται σε συγκεκριμένο τόπο, δίχως
να γνωρίζουν το τι συμβαίνει αλλού.
Δεν έχουν φύλο,
γιατί η φύση τους είναι πνευματική, ενώ
δεν χρειάζονται τροφή για να ζήσουν, ή
ανάπαυση για να ξεκουραστούν, αλλά ούτε
πεθαίνουν και ούτε πολλαπλασιάζονται.
Η αθανασία τους δεν πηγάζει από τη φύση
τους, αλλά επειδή μετέχουν «κατά χάριν»
στην αγιότητα του Θεού.
Διάταξη των
αγγέλων
Ο αριθμός των
αγγελικών όντων είναι ανυπολόγιστος
και απροσμέτρητος. Ο ίδιος ο Ιησούς
ομιλεί στη Γεσθημανή για περισσότερες
από δώδεκα λεγεώνες αγγέλων, ενώ ο
Ευαγγελιστής Ιωάννης μαρτυρεί ότι είδε
και άκουσε γύρω από το Θεϊκό θρόνο
χορωδία από μυριάδες μυριάδων και
χιλιάδες χιλιάδων αγγέλων.
Όλοι αυτοί οι
αναρίθμητοι άγγελοι είναι οργανωμένοι
σε τάγματα ή αλλιώς σε τάξεις.
Συγκεντρώνοντας τις αναφορές σε αυτό
το θέμα του Προφήτη Ησαϊα, του προφήτη
Ιεζεκιήλ, του αποστόλου Παύλου, του
αγίου Διονυσίου του αρεοπαγίτη και του
Οσίου Νικήτα Στηθάτου, μπορούμε να
καταλήξουμε στα εξής:
Τα τάγματα των
αγγέλων είναι εννέα, τα οποία
ταξινομούνται σε τρεις τρίχορες
ιεραρχίες ή ταξιαρχίες, κατά τον
ακόλουθο τρόπο: Σεραφείμ, Χερουβείμ,
Θρόνοι - Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες
- Αρχές, Αρχάγγελοι, ’γγελοι.
Ιδίωμα της
πρώτης ιεραρχίας είναι η πύρινη σοφία
και η γνώση των ουρανίων, ενώ έργο τους
ο θεοπρεπής ύμνος του «γελ». Η δεύτερη
ιεραρχία έχει ως ιδίωμα τη διευθέτηση
των μεγάλων πραγμάτων και την
διενέργεια των θαυμάτων, ενώ έργο τους
είναι ο τρισάγιος ύμνος «’γιος, ’γιος,
’γιος». Τέλος ιδίωμα της τρίτης
ιεραρχίας είναι να εκτελούν θείες
υπηρεσίες και έργο τους αποτελεί ο
ύμνος «Αλληλούϊα».
Πέρα από τα
ονόματα των εννέα τάξεων, η Αγία Γραφή
μας φανερώνει και τα προσωπικά ονόματα
ορισμένων αγγέλων. Γνωρίζουμε το
Γαβριήλ, που σημαίνει «ήρωας του Θεού»,
από την εμφάνισή του στο προφήτη Δανιήλ,
στο προφήτη Ζαχαρία και στη Θεοτόκο.
Γνωρίζουμε το Μιχαήλ, που σημαίνει «τις
ως ο Θεός ημών», ενώ εμφανίζεται πολλές
φορές στη Παλαιά Διαθήκη. Ο Ραφαήλ
είναι ο τρίτος άγγελος που γνωρίζουμε,
το όνομά του σημαίνει «ο Κύριος
θεραπεύει» και εμφανίζεται στον Τωβίτ
μεταφέροντας τις ανθρώπινες προσευχές
στο θρόνο του Θεού. Τέλος γνωστός από
την εβραϊκή παράδοση είναι και ο Ουριήλ.
Έργο των
αγγέλων
Οι άγγελοι
πραγματοποιούν τριπλό έργο. Πρώτα απ΄
όλα δοξολογούν ακατάπαυστα το Θεό. Αυτή
η δοξολογία δεν τους έχει επιβληθεί ως
εντολή, αλλά είναι τελείως αυθόρμητη,
που ξεπηγάζει από τους ίδιους, όταν
αντικρύζουν το κάλλος του Θεϊκού
προσώπου και τα μεγαλεία της
δημιουργίας του. Τη νύχτα των
Χριστουγέννων π.χ. εμφανίσθηκε πλήθος
στρατιάς ουρανίου που αινούσε το Θεό
για το γεγονός της θείας ενσαρκώσεως.
Το δεύτερο
έργο τους είναι η διακονία στη Θεία
Οικονομία. Νιώθουν τόση αγάπη και
ευγνωμοσύνη προς το Πλάστη τους και
σφοδρή επιθυμία για τη δική τους πρόοδο,
ώστε να διακονούν τα μυστήρια της Θείας
Οικονομίας. Τα αγγελικά τάγματα
μεταδίδουν ιεραρχικά το φωτισμό και τη
γνώση το ένα στο άλλο. Τις αποκαλύψεις
του Θεού τις διδάσκουν οι ανώτερες
τάξεις στις κατώτερες και όταν
επιτρέψει ο Θεός να αποκαλυφθεί κάποιο
μυστήριο σε νου αγίου ανθρώπου, αυτό θα
γίνει ιεραρχικά.
Το τρίτο έργο
των αγγελικών δυνάμεων αφορά τη
σωτηρία των ανθρώπων. Με αυτό
επιφορτίσθηκαν μετά την δημιουργία του
ανθρώπου και το επιτελούν με ιδιαίτερη
προθυμία και χαρά, αφού κάθε φορά που
μετανοεί ένας άνθρωπος για τις
αμαρτίες του, πανηγυρίζουν και
χαίρονται στον ουρανό.
Στο
αρχαιότατο έργο «ποιμήν» του Ερμά,
γίνεται λόγος για τον προσωπικό φύλακα
άγγελο κάθε ανθρώπου. Αυτός μάλιστα
είναι τρυφερός, σεμνός, πράος, διδάσκει
στην ανθρώπινη καρδιά τη δικαιοσύνη
και το δρόμο προς το αγαθό. Και άλλοι
πατέρες της εκκλησίας μας διδάσκουν
ότι απαραίτητη προϋπόθεση παραμονής
του φύλακα αγγέλου δίπλα στον άνθρωπο,
είναι ο άγιος βίος, διαφορετικά
απομακρύνεται εξ΄ αιτίας των πονηρών
και αμαρτωλών έργων. Ο άγγελος αυτός
παρηγορεί στις θλίψεις, βοηθά στους
πόνους, συμπάσχει με τον άνθρωπο, τον
οδηγεί στη μετάνοια και τον
προστατεύει από ορατούς και αόρατους
εχθρούς.
Εκτός όμως από
το φύλακα άγγελο του κάθε ανθρώπου,
υπάρχουν και οι φύλακες άγγελοι των
εθνών, των πόλεων και των κατά τόπους
εκκλησιών. Στη Παλαιά Διαθήκη στο
βιβλίο του Δευτερονομίου ο Θεός
διαμοιράζει τα έθνη και τοποθετεί τα
όρια των εθνών σύμφωνα με τον αριθμό
των αγγέλων του. Έπειτα ο άγιος Ιωάννης
ο Χρυσόστομος παρατηρεί ότι ο Θεός έχει
εγκαταστήσει σε κάθε πόλη στρατόπεδα
αγγέλων που αναχαιτίζουν τις επιθέσεις
των δαιμόνων. Ενώ τέλος ο άγιος
Ιππόλυτος είναι ιδιαίτερα σαφής, όταν
παρομοιάζει την εκκλησία με πλοίο που
έχει ναύτες τους αγγέλους.
Τιμή των
αγγέλων
Η ορθόδοξη
εκκλησία τιμούσε πάντοτε τους αγγέλους.
Η δε τιμητική τους προσκύνηση
διακηρύχθηκε επίσημα από τη Ζ΄
οικουμενική σύνοδο σε αντιδιαστολή
προς τη λατρεία που αφορά μόνο το
πρόσωπο του Θεού.
Στον
εβδομαδιαίο λειτουργικό κύκλο των
ακολουθιών, η Δευτέρα αφιερώνεται στις
αγγελικές δυνάμεις. Δύο παρακλητικοί
κανόνες αφορούν το φύλακα άγγελο και
τις επουράνιες Δυνάμεις.
Ο ετήσιος
λειτουργικός κύκλος σηματοδοτείται
από έξι εορτές αφιερωμένες στον
αγγελικό κόσμο, με κυρίαρχη εκείνη της 8ης
Νοεμβρίου, κατά την οποία εορτάζεται η
σύναξη των αγγέλων υπό τον αρχάγγελο
Μιχαήλ ως αντίσταση κατά της
αποστασίας του Εωσφόρου.
Αλλά η
κατεξοχήν τιμή των αγγέλων γίνεται στη
Θεία Λειτουργία. Εκεί, ο λαός του Θεού
στη γη και οι στρατιές του ουρανού με
ένα στόμα, σε μία κοινή λειτουργική
σύναξη προσφέρουν στο Θεό δοξολογία.
Μαζί με τους ιερείς συνέρχονται στο
θυσιαστήριο και συλλειτουργούν τη
θεϊκή αγαθότητα. Μαζί κυκλώνουν την
αγία Τράπεζα και τα τίμια δώρα, διά
χειρός αγγέλου αναφέρονται εις οσμήν
ευωδίας πνευματικής στο υπερουράνιο
και νοερό θυσιαστήριο.
Ωστόσο,
εκείνοι που τιμούν ιδιαίτερα τους
αγγέλους είναι οι μοναχοί. Μέσα από την
διαρκή προσευχή τους, την υπεράνθρωπη
άσκησή τους, αγωνίζονται να ομοιάσουν
στους αγγέλους και να αναπληρώσουν το
εκπεσόν τάγμα των δαιμόνων. Γι΄ αυτό
και η ακολουθία της μοναχικής κουράς
φέρει το όνομα: «Ακολουθία του μεγάλου
και αγγελικού Σχήματος».
8 Νοεμβρίου: Εορτή της Συνάξεως των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ
Γιορτάζουμε σήμερα 8 Νοεμβρίου,
ημέρα της Συνάξεως των Αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών
Ασωμάτων και Ουράνιων Αγγελικών Ταγμάτων.
Η λέξη Σύναξη ερμηνεύεται, σε σχέση με τη συγκεκριμένη εορτή, ως προσοχή, ομόνοια και ένωση, καθώς επίσης και σε ανάμνηση της αποστασίας του σατανά.
Ο Θεός και Δημιουργός του σύμπαντος κόσμου, εκτός από τον ορατό και
υλικό κόσμο, δημιούργησε και τον αϋλο και αόρατο Αγγελικό κόσμο, ως
Ποιητής «ορατών τε πάντων και αοράτων».Η λέξη Σύναξη ερμηνεύεται, σε σχέση με τη συγκεκριμένη εορτή, ως προσοχή, ομόνοια και ένωση, καθώς επίσης και σε ανάμνηση της αποστασίας του σατανά.
Οι Άγγελοι είναι ασώματοι και αϋλοι. Υμνούν τον Θεό ακατάπαυστα. Περικυκλώνουν τον Θρόνο του Θεού στον Ουρανό, αλλά στέκονται με δέος, φόβο και σεβασμό, όπου δεν μπορούν να ατενίσουν τον Θεό κατά πρόσωπο. Γι'αυτό και καλύπτουν με τις πτέρυγές τους το πρόσωπό τους.
Συγκεκριμένα, ο Θεός δημιούργησε δέκα Τάγματα Αγγέλων, τα εννέα από τα οποία έχουν τις εξής ονομασίες : Σεραφίμ, Χερουβίμ, Αρχάγγελοι και Άγγελοι. Ο επικεφαλής του δεκάτου τάγματος, ήταν ο Εωσφόρος.
Τι συνέβη και ο Θεός τον έριξε από την ουράνια δόξα; Γιατί τον έδιωξε από κοντά του;
Λοιπόν, ο Διάβολος λόγο της υπερβολικής του υπερηφάνειας, καυχήθηκε ότι θα βάλει τον θρόνο του πάνω στις νεφέλες του ουρανού και ότι θα γίνει όμοιος με τον Θεό και όπως γράφει ο προφήτης Hσαΐας (Hσ. ιδ΄, 14), αμέσως μόλις τα σκέφτηκε αυτά ο Διάβολος έπεσε απ'την ουράνια δόξα και το αρχαγγελικό του αξίωμα. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς γράφει ότι «Eθεώρουν τον Σατανάν ως αστραπήν εκ του ουρανού πεσόντα» (Λουκ. ι΄, 18). Και το τάγμα του Εωσφόρου έπεσε μαζί του, κι από φωτεινοί Άγγελοι έγιναν σκοτεινοί και δαίμονες !!!
Ο Αρχιστράτηγος Μιχαήλ είδε αυτήν την πτώση των Αγγέλων και κατενόησε την αιτία της. Τότε με υποταγή και ταπείνωση επέδειξε την πίστη του προς τον Θεό και φύλαξε και την δική του δόξα και λαμπρότητα που του είχε χαρίσει ο Θεός, αλλά και την δόξα όλων των Αγγέλων. Για την υποταγή του αυτή ο Θεός όρισε ο Μιχαήλ να είναι ο πρώτος των Αγγελικών τάξεων.
Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ μάζεψε και ένωσε σε ένα, όλους τους Αγγέλους και τους φώναξε το "Πρόσχωμεν", δηλαδή να προσέξουν και να κατανοήσουν τι έπαθαν αυτοί οι εκπεσόντες Άγγελοι, οι δαίμονες, για την υπερηφάνειά τους. Να στοχαστούν οι Άγγελοι και να κατανοήσουν τι είναι ο Θεός και τι είναι ο Άγγελος. Ο Θεός είναι ο Δεσπότης και ο Δημιουργός του παντός και οι Άγγελοι είναι δούλοι και κτίσματα του Θεού. Κι έτσι οι Άγγελοι ανύμνησαν και δόξασαν τον Θεό και είπαν τον Αγγελικό ύμνο "Άγιος, Άγιος, Άγιος Kύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης αυτού".
Στους εορτάζοντες και στις εορτάζουσες, χρόνια πολλά και ευάρεστα στο Θεό !!!
Απολυτίκιο:
Ήχος δ'.
Των ουρανίωv στρατιών Αρχιστράτηγοι, δυσωπούμεv υμάς ημείς οι ανάξιοι, ιvα ταίς υμώv δεήσεσι, τειχίσητε ημάς, σκέπη των πτερύγωv, της αύλου υμών δόξης, φρουρούvτες ημάς προσπίπτοντας, εκτεvως και βοώντας, Εκ των κινδύνων λυτρώσασθε ημάς, ως Ταξιάρχαι των άνω Δυνάμεων.
Με πληρ. από τον Ορθόδοξο Συναξαριστή
Επιμέλεια: Κυριάκος Διαμαντόπουλος
Σταθμοί της Αρχαίας Ελληνικής Ιατρικής
http://olympia.gr/2014/11/08/%CF%83%CF%84%CE%B1%CE%B8%CE%BC%CE%BF%CE%AF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B1%CE%AF%CE%B1%CF%82-%CE%B5%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B9%CE%B1%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%BA/
Δεν είναι δυνατόν να τοποθετήσουμε σε συγκεκριμένο χρόνο την αρχή της Ελληνικής ιατρικής. Αναφορές σε ιατρικές πράξεις υπάρχουν και στις παλαιότερες πηγές που διαθέτουμε (όπως είναι τα Ομηρικά έπη). Σε τέτοια κείμενα, όπως και σε καταγραφές διαφόρων μύθων, περιγράφονται πράξεις που υποτίθεται ότι συνέβαιναν σε πολύ παλαιότερες εποχές. Στα Ομηρικά έπη η χρήση φαρμάκων δεν είναι μόνο γι αυτά που θα ονομάζαμε σήμερα καθαρά ιατρικούς σκοπούς (όπως είναι π.χ. για την ίαση τραυμάτων στην Ιλιάδα). Η Ελένη (στο δ της Οδύσσειας) δίνει το νηπενθές για να απαλύνει τη θλίψη της παρέας που θυμάται το χαμένο Οδυσσέα. Ο Ερμής (στο κ της Οδύσσειας) δίνει στον Οδυσσέα το μώλυ για να αντιμετωπίσει αυτός τα μάγια της Κίρκης. Αξιοσημείωτη είναι η πραγματικά εντυπωσιακή δράση των φαρμάκων, όπως περιγράφεται στα κείμενα αυτά, π.χ. στην ίαση των τραυμάτων, όπως περιγράφεται στο Ε της Ιλιάδας, όταν ο Άρης τραυματίσθηκε από το Διομήδη:
Είπε, και τον Παιήονα φώναξε νάρθει και να τον γιάνει.
Τότε ο Παιήονας απιθώνοντας πά στην πληγή βοτάνια
Μαλαχτικά μεμιάς τον έγιανε·θνητός μαθές δεν ήταν.
Πώς με την πρώτη το συκόγαλο το άσπρο το γάλα πήζει,
Κι ας είναι αριό, κι ως τ’ ανακάτωσες θωρείς το ευτύς πηγμένο·
Όμοια γοργά κι αυτός τον γιάτρεψε τον αντρειωμένον Άρη.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η δράση των φαρμάκων συνδέεται άμεσα με τις υπερφυσικές ιδιότητες είτε αυτών που δίνουν τα φάρμακα (χρειάζεται κάποιος θεός για να ξεριζώσει το μώλυ), είτε αυτών που τα παίρνουν (το φάρμακο γιατρεύει το τραύμα με τόσο θαυμαστό τρόπο γιατί ο τραυματισμένος δεν είναι θνητός).
Αν περάσουμε τώρα στους ιστορικούς χρόνους, μπορούμε, πολύ αδρά, να πούμε ότι υπήρχαν τριών ειδών θεραπευτές ή τριών ειδών ιατρικές δραστηριότητες:
α) ‘Λαϊκοί θεραπευτές’. Τέτοιοι θεραπευτές, που δρουν μέσα στα πλαίσια της λαϊκής παράδοσης, υπάρχουν βέβαια σε όλους τους πολιτισμούς. Στην αρχαία Ελλάδα η δραστηριότητά τους φαίνεται ότι ήταν αρκετά εκτεταμένη. Στην κατηγορία αυτή μπορούμε να συμπεριλάβουμε και τους ανθρώπους που σχετίζονταν με την προμήθεια αυτών που θα ονομάζαμε σήμερα φαρμακευτικά μέσα (και που ήσαν κυρίως βότανα). Αυτοί αναφέρονται με τα ονόματα ριζοτόμοι (= αυτοί που κόβουν ρίζες) και φαρμακοπώλαι. Εκτός από το να διακινούν φυτικά φάρμακα, προμηθεύοντας με αυτά ασθενείς και γιατρούς, έδιναν και οι ίδιοι οδηγίες και εκτελούσαν θεραπείες και μερικοί από αυτούς είχαν σημαντικό κύρος, ακόμα και ανάμεσα στους ‘επιστήμονες’ γιατρούς. Ένας τέτοιος ήταν ο Κρατεύας, o οποίος φαίνεται ότι έζησε κατά τον 1ον αιώνα π.Χ. και ότι έγραψε ένα βιβλίο για βότανα (Ριζοτομικόν), το οποίο δεν έχει διασωθεί, αλλά φαίνεται να επηρέασε σημαντικά άλλους συγγραφείς, όπως το Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο.
β) Ασκληπιεία. Τα Ασκληπιεία ήσαν ιεροί χώροι, αφιερωμένοι στον Ασκληπιό ή σε άλλους θεούς ή ήρωες. Οι άρρωστοι που προσέρχονταν για θεραπεία ακολουθούσαν διαδικασίες που περιλάμβαναν δεήσεις, θυσίες, ακροάσεις μουσικών εκτελέσεων ή θεατρικών παραστάσεων, λουτρά, δίαιτα κλπ. Το τελικό στάδιο ήταν η εγκοίμηση, δηλαδή ο άρρωστος κοιμόταν μέσα σε ειδικό χώρο του Ασκληπιείου και, στον ύπνο του, εμφανιζόταν ο θεός ή κάποια άλλη μορφή που εκτελούσε τη θεραπεία ή έδινε στον άρρωστο θεραπευτικές οδηγίες. Αυτή είναι τουλάχιστον η εικόνα που προκύπτει από τις πληροφορίες που μας δίνουν αρχαίοι συγγραφείς καθώς και από το περιεχόμενο επιγραφών που έχουν σωθεί στους αρχαιολογικούς χώρους των Ασκληπιείων. Πάντως το κύρος των Ασκληπιείων στην αρχαία Ελλάδα ήταν πολύ μεγάλο και αναφέρονται πάντα με σεβασμό και θαυμασμό.
γ) ‘Επιστήμονες’ γιατροί. Ονόματα συγκεκριμένων διάσημων γιατρών υπάρχουν ήδη στα Ομηρικά έπη. Σύμφωνα με τους μύθους, ένας τέτοιος γιατρός ήταν και ο Ασκληπιός. Αυτοί όμως που θα μπορούσαμε, με κάποια συνέπεια στην ορολογία, να τους ονομάσουμε ‘επιστήμονες’ γιατρούς αρχίζουν να εμφανίζονται από την εποχή της εμφάνισης της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας, δηλ. από τον 6ο (ή και από τον 7ο) αιώνα π.Χ. Αυτή την εποχή εμφανίζονται οι δύο παλαιότερες σχολές ιατρών στην αρχαία Ελλάδα, η σχολή της Κνίδου (παράλια της Μ. Ασίας, απέναντι από την Κω) και η σχολή της Κω. Σ’ αυτή τη δεύτερη ανήκε και ο Ιπποκράτης.
Ο Ιπποκράτης γεννήθηκε στην Κω, πιθανώς το 450 π.Χ.. Ο πατέρας του ήταν γιατρός και από αυτόν διδάχθηκε την ιατρική τέχνη. Μαζί με τον πατέρα του ανήκε στους Ασκληπιάδες, δηλ. τους γιατρούς που θεωρούσαν πρόγονό τους τον Ασκληπιό. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη και θαυμαζόταν από τους συγχρόνους του. Είναι πιθανόν ότι πέθανε σε μεγάλη ηλικία. Δεν υπάρχουν περισσότερες βεβαιωμένες λεπτομέρειες για τη ζωή του.Η Ιπποκρατική συλλογή (corpus hippocraticum) είναι ένα σύνολο κειμένων που αποδίδονται στον Ιπποκράτη τον Κώο. Τα κείμενα αυτά φαίνεται ότι συγκροτήθηκαν σε ενιαίο σώμα (ή συλλογή) στην Αλεξάνδρεια (γύρω στο 280 π.Χ.) – και την εποχή αυτή δόθηκαν στα βιβλία της συλλογής οι τίτλοι, με τους οποίους είναι αυτά γνωστά μέχρι σήμερα. Είναι σήμερα γενικά παραδεκτό ότι τα κείμενα αυτά δεν γράφτηκαν όλα από τον Ιπποκράτη. Διάφοροι μελετητές έχουν προσπαθήσει να καθορίσουν, ποιά είναι τα ‘γνήσια Ιπποκρατικά’ και ποιά όχι, οι προσπάθειές τους όμως αυτές δεν κατέληξαν σε γενικά παραδεκτά αποτελέσματα. Θεωρείται όμως πιθανό, ότι τα περισσότερα από αυτά έχουν γραφεί μεταξύ 420 και 350 π.Χ.. Στην πραγματικότητα, ούτε για ένα από τα έργα αυτά δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα, ότι έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Ιπποκράτη. Αντίθετα, είναι μάλλον βέβαιο, ότι δεν έχουν όλα τον ίδιο συγγραφέα. Αρκετές φορές, ένα από αυτά τα κείμενα φαίνεται να αντιμάχεται τις απόψεις που υποστηρίζει ένα άλλο από τα ίδια κείμενα. Για κάποια μάλιστα από αυτά λέγεται ότι απηχούν απόψεις της σχολής της Κνίδου, που θεωρείται, σε κάποιο βαθμό, αντίπαλος της σχολής της Κω. Παρόλα αυτά μπορούμε να πούμε ότι όλα αυτά τα κείμενα βρίσκονται μέσα σ’ ένα κοινό ‘κλίμα’ ως προς την κοσμοθεωρία τους, ως προς τις βασικές αντιλήψεις για τον κόσμο, τον άνθρωπο, την αρρώστια και τη θεραπεία.
Η Ιπποκρατική συλλογή περιλαμβάνει 60 περίπου έργα που αντιστοιχούν σε πολλά από αυτά που ονομάζουμε σήμερα κλάδους της ιατρικής ή επιστήμες που σχετίζονται με την ιατρική. Βρίσκουμε σ’ αυτήν έργα που αναφέρονται στη δομή και λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, στην πρόκληση των ασθενειών και την περιγραφή της πορείας τους, σε θεραπευτικές μεθόδους, στη χειρουργική, στη γυναικολογία και τη μαιευτική κλπ.Η θεραπευτική της Ιπποκρατικής συλλογής είναι εξειδικευμένη και παίρνει υπ’ όψιν της όλους τους παράγοντες, στους οποίους βασίζεται και η πρόγνωση (κατάσταση του αρρώστου, ιδιαίτερα κατάσταση των χυμών, πορεία της αρρώστιας, χρόνο της αρχικής εμφάνισης, αλλά και των μεταβολών της, κλιματολογική κατάσταση της περιοχής, επιδράσεις αέρων, υδάτων κλπ.). Η Ιπποκρατική θεραπευτική είναι, κατά κύριον λόγο, διαιτητική, με την ευρύτερη έννοια της λέξης. Η διατροφή του αρρώστου παίζει σημαντικό ρόλο: οι τροφές που πρέπει να παίρνει – κι αυτές που δεν πρέπει να παίρνει – ο άρρωστος, η ποσότητά τους, ο τρόπος παρασκευής τους κλπ. Αλλά στη διαιτητική θεραπεία δεν περιλαμβάνονται μόνον αυτά που αφορούν στις τροφές. Καθορίζονται ακόμα το ποσό και το είδος της κίνησης ή της άσκησης, λουτρά και πλύσεις, ενδεχόμενη αλλαγή κλίματος και τρόπου ζωής κλπ. Ανάλογες οδηγίες δίνονται και στους υγιείς για να διατηρήσουν την υγεία τους. Τα φάρμακα, που είναι βέβαια κυρίως βότανα, παίζουν δευτερεύοντα ρόλο. Αξιοσημείωτα συχνή, μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, είναι η χρήση καθαρτικών (και εμετικών) φαρμάκων – κάτι που μπορεί να συσχετισθεί με τη θεωρία των χυμών, μια και τα φάρμακα αυτά μπορούν να διώξουν από τον οργανισμό χυμούς που η υπερβολική παρουσία τους προκαλεί αρρώστιες. Στα ίδια πλαίσια μπορεί να τοποθετηθεί και η εφαρμογή, ως θεραπευτικής μεθόδου, της αφαίμαξης.
Με βάση την αντίληψη για τη ‘θεραπευτική δύναμη της φύσης’, η Ιπποκρατική θεραπευτική χαρακτηρίζεται συχνά από στάση αναμονής, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για χορήγηση φαρμάκων ή για αφαιμάξεις. Αναμένει δηλ. ο γιατρός την κατάλληλη χρονική στιγμή στην πορεία της αρρώστιας ή σε σχέση με σημεία από το περιβάλλον (όπως το είδος των ανέμων ή άλλα καιρικά φαινόμενα). Η στάση αυτή κατηγορήθηκε από μεταγενέστερους γιατρούς ως ‘μελέτη θανάτου’, είναι όμως μια στάση που, μαζί με την έμφαση στη διαιτητική θεραπεία, αναβίωνε κάθε τόσο στην ιστορία της ιατρικής – ιδιαίτερα όταν κάποιοι γιατροί έβρισκαν λόγους να αμφιβάλουν σοβαρά για την αξία των μεθόδων θεραπείας που επικρατούσαν στην εποχή τους.Μετά τον Ιπποκράτη και μετά την εποχή της συγγραφής των Ιπποκρατικών κειμένων, η Ελληνική ιατρική χαρακτηρίζεται από τη διαδοχική εμφάνιση διαφόρων ‘σχολών’. Εμφανίζονται δηλαδή ομάδες γιατρών που υποστηρίζουν διαφορετικές, κάθε φορά, απόψεις για τη φύση του ανθρώπου, για την αρρώστια, για τους τρόπους θεραπείας. Οι κυριότερες από αυτές τις σχολές είναι οι εξής
Δογματικοί
Έτσι ονομάστηκαν γιατροί που υποστήριζαν ή θεωρούνταν ότι ακολουθούν πιστά τις διδασκαλίες του Ιπποκράτη. Χαρακτηριστικό τους είναι η στενή τους σχέση με τη φιλοσοφία και οι προσπάθειές τους για θεωρητική-φιλοσοφική θεμελίωση της Ιπποκρατικής ιατρικής. Πέρα από αυτά δεν υπάρχει πολλή συνοχή ανάμεσα σ’ αυτούς τους γιατρούς και είναι αμφίβολο, αν θα πρέπει να θεωρούνται ως ενιαία σχολήΣημαντικότεροι από τους γιατρούς που μπορούν να περιληφθούν σ’ αυτό το χώρο θεωρούνται ο Διοκλής και ο Πραξαγόρας. Ο Διοκλής ήταν μαθητής του Αριστοτέλη. Έδινε ιδιαίτερη σημασία στην υγιεινή και τα βιβλία του περιλαμβάνουν λεπτομερείς οδηγίες για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής με σκοπό τη διατήρηση της υγείας και την προφύλαξη από αρρώστιες. Παρόμοιες ήσαν και οι αντιλήψεις του Πραξαγόρα (έζησε γύρω στα 340 π.Χ.), ο οποίος είναι, επιπλέον, ο πρώτος που μελέτησε συστηματικά το σφυγμό και τη σημασία του στην ιατρική πρακτική.
Ηρόφιλος – Ερασίστρατος
Ο Ηρόφιλος (γύρω στα 300 π.Χ.) και ο Ερασίστρατος (περίπου 330-250 π.Χ.), που έδρασαν την ίδια περίπου εποχή στην Αλεξάνδρεια, αναφέρονται σήμερα στα βιβλία ιστορίας της ιατρικής κυρίως για τις ανατομικές τους μελέτες. Με αυτούς αρχίζει πραγματικά να αναπτύσσεται η Ελληνική ανατομία. Περιέγραψαν, για πρώτη φορά, με αρκετή ακρίβεια διάφορα εσωτερικά όργανα του ανθρώπινου σώματος (οφθαλμό, εγκέφαλο, καρδιά, αρτηρίες, έντερο, γεννητικά όργανα κλπ.) και έδωσαν ονόματα σε μέρη τους. Μεταγενέστεροί τους συγγραφείς, όπως ο Ρωμαίος Κέλσος (γύρω στο 40 μ.Χ.) και ο χριστιανός Τερτυλλιανός (γύρω στο 200 μ.Χ.), αναφέρουν ότι ο Ηρόφιλος και ο Ερασίστρατος πραγματοποιούσαν ανατομές σε ζωντανούς ανθρώπους, αλλά ο ισχυρισμός αυτός δεν μπορεί να διασταυρωθεί με τη βοήθεια άλλων πηγών. Ανεξάρτητα όμως από τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν, είναι η πρώτη φορά που η ανατομία αποκτάει έναν κεντρικό ρόλο στους τομείς της γνώσης για τον άνθρωπο και της ιατρικής.
Έχουμε όμως να κάνουμε και με μια γενικότερη απομάκρυνση από την Ιπποκρατική παράδοση. Ο Ηρόφιλος εξακολουθεί να δέχεται, σε σημαντικό βαθμό, τις Ιποκρατικές θεωρίες για τους τέσσερες χυμούς. Χρησιμοποιεί όμως τις αφαιμάξεις και τα φάρμακα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, σε σύγκριση με την Ιπποκρατική ιατρική. Ο Ερασίστρατος διαρρηγνύει εντελώς τους δεσμούς του με την Ιπποκρατική παράδοση. Εδώ έχουμε για πρώτη φορά την εμφάνιση μιας μηχανιστικής εικόνας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Για τον Ερασίστρατο τον κύριο ρόλο για τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και για την εμφάνιση ασθενειών παίζουν τα στερεά μέρη του (η αντίληψη αυτή ονομάσθηκε και στερεοπαθολογία). Η πέψη είναι μια μηχανική διαδικασία λειοτρίβησης των τροφών. Η καρδιά λειτουργεί σαν υδραυλική αντλία με βαλβίδες. Παρόμοιες αντιλήψεις αναπτύσσονται και για τις άλλες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.
Εμπειριστές
Οι γιατροί αυτής της σχολής δεν τρέφουν εκτίμηση για τη φιλοσοφία και τις θεωρίες – αποτελούν, θα λέγαμε, τον αντίποδα των δογματικών. Ως βάση της ιατρικής θεωρούν την εμπειρία που αποκτάει ο γιατρός παρακολουθώντας την πορεία της αρρώστιας και τα αποτελέσματα της θεραπείας. Έτσι περιγράφουν και καταγράφουν περιπτώσεις αρρώστων και τα αποτελέσματα των φαρμάκων που δοκιμάζουν σε αυτούς. Αντίθετα, δεν τους ενδιαφέρει η ανατομία, καθώς επικεντρώνεται στο νεκρό σώμα και όχι στο ζωντανό άρρωστο. Η σχολή αυτή αποκτάει επιρροή από το 200 π.Χ. περίπου και σημαντικότερος εκπρόσωπός της θεωρείται ο Ηρακλείδης (αρχές του 1ου αιώνα π.Χ.)
Μεθοδικοί
Η σχολή αυτή αναπτύχθηκε από Έλληνες γιατρούς στη Ρώμη. Ήδη από τον 3ο π.Χ. αιώνα αρχίζουν να πηγαίνουν και να εγκαθίστανται Έλληνες γιατροί στη Ρώμη, εκεί όπου υπήρχε πλούτος και άρχοντες που αναζητούσαν καλούς γιατρούς. Ο πρώτος που αποκτάει μεγάλη φήμη εκεί είναι ο Ασκληπιάδης από την Προύσσα της Μ. Ασίας (γεννήθηκε το 124 π.Χ.). Παρόλο που υπάρχουν πολλά αδιευκρίνιστα σημεία σχετικά με τη βιογραφία και το έργο του, ο Ασκληπιάδης φαίνεται να είχε επηρεασθεί από τον Ερασίστρατο. Είχε μηχανιστικές αντιλήψεις για τον ανθρώπινο οργανισμό, στις οποίες ιδιαίτερο ρόλο παίζουν τα άτομα, με την έννοια που έδινε σ’ αυτά ο Δημόκριτος. Στον οργανισμό υπάρχουν πόροι ή ‘σωλήνες’, μέσα στους οποίους κυκλοφορούν τα άτομα. Όταν οι πόροι είναι στενοί σχετικά με το μέγεθος των ατόμων, τα άτομα δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν κανονικά. Στην αντίθετη περίπτωση, τα άτομα μπορεί να κυκλοφορούν υπερβολικά γρήγορα και να παρατηρείται αυξημένη ‘ρευστότητα’ στον οργανισμό. Και οι δύο αυτές αντίθετες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση ασθενειών.
Ο Ασκληπιάδης επηρέασε τους μεθοδικούς. Αλλά ιδρυτές αυτής της σχολής θεωρούνται ο Θεμίσων (γύρω στο 50 π.Χ.) και ο Θεσσαλός Για τους μεθοδικούς, όλες οι αρρώστιες είναι, με έναν απλουστευτικό τρόπο, αποτέλεσμα της συστολής ή της διαστολής των πόρων. Στην πρώτη περίπτωση (υπερβολική συστολή των πόρων) έδιναν το όνομα ‘status strictus’. Στην άλλη (υπερβολική χαλάρωση των πόρων) το όνομα ‘status laxus’. Δέχονταν ακόμα μια ενδιάμεση κατάσταση, στην οποία άλλοι πόροι ήσαν συσταλμένοι και άλλοι χαλαροί, κι αυτή την ονόμαζαν ‘status mixtus’.Οι μεθοδικοί δεν ενδιαφέρονταν για την ανατομία και τη φυσιολογία. Την κατάσταση των πόρων την διαπίστωναν από τα συμπτώματα που εμφάνιζε ο άρρωστος. Οι θεραπευτική τους, όπως και του Ασκληπιάδη, έδινε το κύριο βάρος σε φυσικά μέσα και υγιεινοδιαιτητική αγωγή (ρύθμιση της τροφής, λουτρά, μαλάξεις, γυμναστική κλπ.) Ήταν δηλ. μια θεραπευτική που δεν βρισκόταν μακριά από τις Ιπποκρατικές αρχές, παρόλο που εδώ η θεωρητική βάση είναι εντελώς διαφορετική.Στους μεθοδικούς ανήκει και ο Σωρανός (γύρω στα 100 μ.Χ.), αν και διαφοροποιείται κάπως, δίνοντας μεγαλύτερο βάρος στην ανατομία. Ο Σωρανός αναγνωρίζεται γενικότερα για το έργο του στη μαιευτική και τη γυναικολογία.
Πνευματικοί
Το πνεύμα είναι μια έννοια που τη συναντάμε συχνά στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία ήδη από την εποχή των Προσωκρατικών. Το πνεύμα συγγενεύει με τον αέρα ή είναι κάτι που βρίσκεται μέσα στον αέρα και έχει, θα μπορούσαμε να ειπούμε, ζωοποιητιικές ιδιότητες ή ιδιότητες ζωογόνησης των σωματικών και ψυχικών λειτουργιών. Με άλλα λόγια θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το πνεύμα είναι ένα είδος λεπτότερης και ανώτερης ύλης. Το πνεύμα αποκτάει, στην εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα σημαντική θέση στη φιλοσοφία στα πλαίσια της σχολής των Στωικών.Οι ‘πνευματικοί’ γιατροί, που είχαν επηρεασθεί σημαντικά από τους Στωικούς, θεωρούσαν ότι το πνεύμα παίζει κυριαρχικό ρόλο στις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, από το επίπεδο της αδρής σωματικής συγκρότησης μέχρι και τις ψυχικές λειτουργίες και ότι διάφορες διαταραχές του είναι αυτές που προκαλούν τις διάφορες αρρώστιες. Με τον τρόπο αυτό μπορούσε να δομηθεί μια συγκροτημένη θεωρία της ιατρικής, στην οποία μπορούσαν να ενσωματωθούν γνώσεις και αντιλήψεις που προέρχονταν και από άλλες σχολές. Έτσι οι πνευματικοί γιατροί μπορούσαν να χρησιμοποιούν μεθόδους υγιεινοδιαιτητικής αγωγής, αφού το πνεύμα είναι κάτι που υπάρχει παντού, επομένως υπάρχει και στις τροφές. Το πνεύμα όμως υπάρχει και στο περιβάλλον, όπου συμμετέχει σε όλα τα φαινόμενα. Έτσι η έκθεση του ανθρώπου στον ήλιο, τον αέρα κλπ. σημαίνει έκθεσή του σε διάφορες μορφές πνεύματος. Τα φάρμακα πάλι, κατά τους πνευματικούς, ασκούσαν τη δράση τους επηρεάζοντας το πνεύμα του ανθρώπινου οργανισμού. Αφού το πνεύμα υπάρχει σε όλα τα πράγματα και επενεργεί σε όλες τις λειτουργίες και σε όλες τις θεραπευτικές πράξεις, οι πνευματικοί μπορούσαν να ενσωματώνουν θεραπευτικές αντιλήψεις που προέρχονταν από διαφορετικά ιατρικά συστήματα. Έτσι προετοίμαζαν, κατά κάποια έννοια, το δρόμο για τους εκλεκτικούς.
Εκλεκτικοί
Αυτοί που ονομάσθηκαν εκλεκτικοί δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν ενιαία σχολή, γιατί δεν ακολουθούν συγκεκριμένο σύστημα ή συγκεκριμένη μέθοδο. Αυτό που τους χαρακτηρίζει είναι ότι παίρνουν, ως προς τις θεωρητικές βάσεις και ως προς τις θεραπευτικές προσεγγίσεις, στοιχεία από διάφορες σχολές – αυτά που θεωρούν περισσότερο αποδεκτά ή περισσότερο χρήσιμα. Στους εκλεκτικούς μπορεί να περιληφθεί και ο Γαληνός – αυτός που θεωρείται γενικά ως ο δεύτερος, μετά τον Ιπποκράτη, μεγάλος γιατρός της αρχαίας Ελλάδας
Μια σημαντική μορφή της περιόδου αυτής είναι ο Πεδάνιος Διοσκουρίδης. Ήταν Έλληνας από την περιοχή της Ταρσού της Κιλικίας, έζησε το δεύτερο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ και υπηρέτησε ως χειρουργός στο στρατό του Νέρωνα και του Βεσπασιανού. Στο βιβλίο του ‘περί ύλης ιατρικής’ περιγράφονται 950 περίπου φάρμακα, από τα οποία τα 600 είναι φυτικά (τα υπόλοιπα ζωικά ή ορυκτά). Ο Διοσκουρίδης δίνει οδηγίες για την αναγνώριση, συλλογή και διατήρηση των φαρμάκων. Για κάθε φυτό δίνει το όνομα και τα συνώνυμά του, τη βοτανική περιγραφή του, τις θεραπευτικές του ιδιότητες και οδηγίες για την παρασκευή των φαρμάκων. Αξιοσημείωτο είναι ότι περιλαμβάνει και ‘εξωτικά’ φυτά, δηλ. φυτά που προέρχονται από μακρυνές χώρες. Λέγεται ότι γνώσεις για τέτοια φυτά απέκτησε κατά τις συνεχείς μετακινήσεις του με το Ρωμαϊκό στρατό. Για τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών (και των άλλων φαρμάκων) ο Διοσκουρίδης δεν παραπέμπει σε κάποιο θεωρητικό σχήμα και η προσέγγισή του θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως εμπειρική. Είναι μάλλον βέβαιο ότι το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει και συστηματοποιεί γνώσεις που έρχονται από πολύ παλαιότερα, ακόμα και πριν από τα Ιπποκρατικά κείμενα, μαζί με άλλες νεώτερες, στις οποίες ο συγγραφέας δίνει τη δική του έκφραση. Στην πραγματικότητα μπορεί να διαπιστώσει κανείς, σε αρκετά μεγάλη έκταση, μια συνέχεια ανάμεσα στις γνώσεις και στα κείμενα που αφορούν σε φάρμακα και φαρμακευτικές θεραπείες, είτε αυτά είναι παλαιότερα, είτε μεταγενέστερα του Διοσκουρίδη.Το βιβλίο του Διοσκουρίδη, που μπορεί να θεωρηθεί ως το πρώτο (διασωζόμενο) σύγγραμμα φαρμακολογίας, επηρέασε σημαντικά τους επομένους συγγραφείς, ανάμεσα στους οποίους και το Γαληνό. Μετά τη μετάφρασή του στα Λατινικά έγινε, στη Δύση, το κλασσικό σύγγραμμα αναφορικά με τα φάρμακα για πολλούς επόμενους αιώνες. Απετέλεσε ακόμα κύρια πηγή για ιατρικά συγγράμματα, για τα βοτανολόγια της Αναγέννησης και, αργότερα, για τις φαρμακοποιίες.
Ο Γαληνός (περίπου 130-201 μ.Χ.) γεννήθηκε στην Πέργαμο της Μ. Ασίας. Σπούδασε στην Πέργαμο, στη Σμύρνη και την Αλεξάνδρεια ιατρική, φιλοσοφία και ρητορική. Άσκησε την ιατρική, κατά το μεγαλύτερο μέρος, στη Ρώμη και ήταν προσωπικός γιατρός του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου καθώς και άλλων αυτοκρατόρων..Ο Γαληνός διαπραγματεύεται στα έργα του όλους τους τομείς της ιατρικής, όπως υπήρχαν στην εποχή του. Σε μεγάλη έκταση, δεν είναι εύκολο να διαπιστωθεί η προέλευση αυτών που περιλαμβάνονται στα έργα του, τί δηλαδή από αυτά είναι προσωπική του συμβολή και τί έχει πάρει από άλλους. Ο ίδιος δέχεται ότι κύρια πηγή του αποτελεί ο Ιπποκράτης, τον οποίο θεωρεί δάσκαλό του και τον εαυτό του συνεχιστή του έργου του Ιπποκράτη. Άλλωστε αρκετά έργα του είναι, στην πραγματικότητα, σχόλια πάνω σε Ιπποκρατικά έργα. Ο Γαληνός εσυστηματοποίησε τις θεωρίες των τεσσάρων χυμών και των τεσσάρων ποιοτήτων. Οι θεωρίες αυτές αποτελούν, κατά κάποιον τρόπο, τον πυρήνα του θεωρητικού οικοδομήματος του Γαληνού. Το θεωρητικό αυτό οικοδόμημα, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τη Ιπποκρατική συλλογή, παρουσιάζεται εξαιρετικά συγκροτημένο και επεξεργασμένο. Ο Γαληνός θέλει, η ιατρική του να έχει στέρεες φιλοσοφικές βάσεις, να έχει λογική δομή, να μην περιέχει αντιφάσεις Η σαφήνεια και η λογική συγκρότηση των έργων του Γαληνού είναι ασφαλώς ένας από τους λόγους που έκαναν να έχει τόσο μεγάλη απήχηση στους μεταγενέστερους.
Από την άλλη μεριά, το έργο του Γαληνού αναφέρεται, σε μεγάλη έκταση, στην εμπειρία, σε εμπειρικά δεδομένα. Σημαντικό ρόλο παίζουν εδώ οι ανατομικές γνώσεις – και πάλι σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ιπποκρατική συλλογή. Ο Γαληνός έκανε πολύ συχνά ανατομές σε ζώα κάθε είδους και περιγράφει με λεπτομέρεια τις παρατηρήσεις του. Τα πειράματα αυτά δεν ήσαν απλώς ανατομικά πειράματα, αλλά είχαν και το χαρακτήρα πειραμάτων φυσιολογίας. Γιατί πολλές φορές έκανε ανατομές σε ζωντανά ζώα και παρατηρούσε και περιέγραφε τις αντιδράσεις τους και τα συμπτώματα που εμφανίζονταν, καθώς επενέβαινε, με διάφορους τρόπους, στα εσωτερικά τους όργανα. Τέτοια πειράματα γίνονταν πολλές φορές μπροστά σε θεατές και προκαλούσαν μεγάλη εντύπωση. Γενικά, η ανατομία του Γαληνού έχει ένα χαρακτήρα λειτουργικής ανατομίας. Δεν αρκείται να περιγράφει το πώς είναι κατασκευασμένο ένα όργανο, αλλά θέλει να δείξει και για ποιό λόγο είναι κατασκευασμένο έτσι και ποιό σκοπό εξυπηρετεί. Το ότι η ανατομία θεμελιώνεται έτσι και φιλοσοφικά είναι ίσως ένας λόγος που κάνει τον Γαληνό να μεταφέρει εύκολα και στον άνθρωπο τις ανατομικές γνώσεις που είχε αποκτήσει από τις ανατομές ζώων. Γίνεται γενικά δεκτό ότι ο Γαληνός δεν έκανε ανατομές σε ανθρώπινα πτώματα.
Παρόλο που θεωρητικά υποστηρίζει τις απόψεις του Ιπποκράτη για τη θεραπευτική δύναμη της φύσης, στη θεραπευτική πρακτική ο Γαληνός χρησιμοποιεί πολύ περισσότερο τα φάρμακα. Τα φάρμακά του συχνά περιέχουν έναν μεγάλο αριθμό συστατικών (χαρακτηριστικά είναι τα διάφορα σκευάσματα θηριακής).Ο Γαληνός έμελλε να επηρεάσει, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον γιατρό της αρχαιότητας, την εξέλιξη της ιατρικής στη Δύση, τουλάχιστον μέχρι την Αναγέννηση. Τα βιβλία του μεταφράσθηκαν στα Λατινικά και επικράτησαν ως κλασσικά συγγράμματα στις ιατρικές σχολές της Ευρώπης. Σ’ αυτό συνετέλεσε και το γεγονός, ότι υιοθετήθηκαν από τους Άραβες γιατρούς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, επηρέασαν αποφασιστικά τη Μεσαιωνική Δύση.
Γιώργος Παπαδόπουλος
Επίκ. Καθηγητής Φαρμακολογίας Παν/μίου Αθηνών
Posted by Theseus Aegean
Δεν είναι δυνατόν να τοποθετήσουμε σε συγκεκριμένο χρόνο την αρχή της Ελληνικής ιατρικής. Αναφορές σε ιατρικές πράξεις υπάρχουν και στις παλαιότερες πηγές που διαθέτουμε (όπως είναι τα Ομηρικά έπη). Σε τέτοια κείμενα, όπως και σε καταγραφές διαφόρων μύθων, περιγράφονται πράξεις που υποτίθεται ότι συνέβαιναν σε πολύ παλαιότερες εποχές. Στα Ομηρικά έπη η χρήση φαρμάκων δεν είναι μόνο γι αυτά που θα ονομάζαμε σήμερα καθαρά ιατρικούς σκοπούς (όπως είναι π.χ. για την ίαση τραυμάτων στην Ιλιάδα). Η Ελένη (στο δ της Οδύσσειας) δίνει το νηπενθές για να απαλύνει τη θλίψη της παρέας που θυμάται το χαμένο Οδυσσέα. Ο Ερμής (στο κ της Οδύσσειας) δίνει στον Οδυσσέα το μώλυ για να αντιμετωπίσει αυτός τα μάγια της Κίρκης. Αξιοσημείωτη είναι η πραγματικά εντυπωσιακή δράση των φαρμάκων, όπως περιγράφεται στα κείμενα αυτά, π.χ. στην ίαση των τραυμάτων, όπως περιγράφεται στο Ε της Ιλιάδας, όταν ο Άρης τραυματίσθηκε από το Διομήδη:
Είπε, και τον Παιήονα φώναξε νάρθει και να τον γιάνει.
Τότε ο Παιήονας απιθώνοντας πά στην πληγή βοτάνια
Μαλαχτικά μεμιάς τον έγιανε·θνητός μαθές δεν ήταν.
Πώς με την πρώτη το συκόγαλο το άσπρο το γάλα πήζει,
Κι ας είναι αριό, κι ως τ’ ανακάτωσες θωρείς το ευτύς πηγμένο·
Όμοια γοργά κι αυτός τον γιάτρεψε τον αντρειωμένον Άρη.
Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι η δράση των φαρμάκων συνδέεται άμεσα με τις υπερφυσικές ιδιότητες είτε αυτών που δίνουν τα φάρμακα (χρειάζεται κάποιος θεός για να ξεριζώσει το μώλυ), είτε αυτών που τα παίρνουν (το φάρμακο γιατρεύει το τραύμα με τόσο θαυμαστό τρόπο γιατί ο τραυματισμένος δεν είναι θνητός).
Αν περάσουμε τώρα στους ιστορικούς χρόνους, μπορούμε, πολύ αδρά, να πούμε ότι υπήρχαν τριών ειδών θεραπευτές ή τριών ειδών ιατρικές δραστηριότητες:
α) ‘Λαϊκοί θεραπευτές’. Τέτοιοι θεραπευτές, που δρουν μέσα στα πλαίσια της λαϊκής παράδοσης, υπάρχουν βέβαια σε όλους τους πολιτισμούς. Στην αρχαία Ελλάδα η δραστηριότητά τους φαίνεται ότι ήταν αρκετά εκτεταμένη. Στην κατηγορία αυτή μπορούμε να συμπεριλάβουμε και τους ανθρώπους που σχετίζονταν με την προμήθεια αυτών που θα ονομάζαμε σήμερα φαρμακευτικά μέσα (και που ήσαν κυρίως βότανα). Αυτοί αναφέρονται με τα ονόματα ριζοτόμοι (= αυτοί που κόβουν ρίζες) και φαρμακοπώλαι. Εκτός από το να διακινούν φυτικά φάρμακα, προμηθεύοντας με αυτά ασθενείς και γιατρούς, έδιναν και οι ίδιοι οδηγίες και εκτελούσαν θεραπείες και μερικοί από αυτούς είχαν σημαντικό κύρος, ακόμα και ανάμεσα στους ‘επιστήμονες’ γιατρούς. Ένας τέτοιος ήταν ο Κρατεύας, o οποίος φαίνεται ότι έζησε κατά τον 1ον αιώνα π.Χ. και ότι έγραψε ένα βιβλίο για βότανα (Ριζοτομικόν), το οποίο δεν έχει διασωθεί, αλλά φαίνεται να επηρέασε σημαντικά άλλους συγγραφείς, όπως το Διοσκουρίδη και τον Πλίνιο.
β) Ασκληπιεία. Τα Ασκληπιεία ήσαν ιεροί χώροι, αφιερωμένοι στον Ασκληπιό ή σε άλλους θεούς ή ήρωες. Οι άρρωστοι που προσέρχονταν για θεραπεία ακολουθούσαν διαδικασίες που περιλάμβαναν δεήσεις, θυσίες, ακροάσεις μουσικών εκτελέσεων ή θεατρικών παραστάσεων, λουτρά, δίαιτα κλπ. Το τελικό στάδιο ήταν η εγκοίμηση, δηλαδή ο άρρωστος κοιμόταν μέσα σε ειδικό χώρο του Ασκληπιείου και, στον ύπνο του, εμφανιζόταν ο θεός ή κάποια άλλη μορφή που εκτελούσε τη θεραπεία ή έδινε στον άρρωστο θεραπευτικές οδηγίες. Αυτή είναι τουλάχιστον η εικόνα που προκύπτει από τις πληροφορίες που μας δίνουν αρχαίοι συγγραφείς καθώς και από το περιεχόμενο επιγραφών που έχουν σωθεί στους αρχαιολογικούς χώρους των Ασκληπιείων. Πάντως το κύρος των Ασκληπιείων στην αρχαία Ελλάδα ήταν πολύ μεγάλο και αναφέρονται πάντα με σεβασμό και θαυμασμό.
γ) ‘Επιστήμονες’ γιατροί. Ονόματα συγκεκριμένων διάσημων γιατρών υπάρχουν ήδη στα Ομηρικά έπη. Σύμφωνα με τους μύθους, ένας τέτοιος γιατρός ήταν και ο Ασκληπιός. Αυτοί όμως που θα μπορούσαμε, με κάποια συνέπεια στην ορολογία, να τους ονομάσουμε ‘επιστήμονες’ γιατρούς αρχίζουν να εμφανίζονται από την εποχή της εμφάνισης της αρχαίας Ελληνικής φιλοσοφίας, δηλ. από τον 6ο (ή και από τον 7ο) αιώνα π.Χ. Αυτή την εποχή εμφανίζονται οι δύο παλαιότερες σχολές ιατρών στην αρχαία Ελλάδα, η σχολή της Κνίδου (παράλια της Μ. Ασίας, απέναντι από την Κω) και η σχολή της Κω. Σ’ αυτή τη δεύτερη ανήκε και ο Ιπποκράτης.
Ο Ιπποκράτης γεννήθηκε στην Κω, πιθανώς το 450 π.Χ.. Ο πατέρας του ήταν γιατρός και από αυτόν διδάχθηκε την ιατρική τέχνη. Μαζί με τον πατέρα του ανήκε στους Ασκληπιάδες, δηλ. τους γιατρούς που θεωρούσαν πρόγονό τους τον Ασκληπιό. Ταξίδεψε σε πολλά μέρη και θαυμαζόταν από τους συγχρόνους του. Είναι πιθανόν ότι πέθανε σε μεγάλη ηλικία. Δεν υπάρχουν περισσότερες βεβαιωμένες λεπτομέρειες για τη ζωή του.Η Ιπποκρατική συλλογή (corpus hippocraticum) είναι ένα σύνολο κειμένων που αποδίδονται στον Ιπποκράτη τον Κώο. Τα κείμενα αυτά φαίνεται ότι συγκροτήθηκαν σε ενιαίο σώμα (ή συλλογή) στην Αλεξάνδρεια (γύρω στο 280 π.Χ.) – και την εποχή αυτή δόθηκαν στα βιβλία της συλλογής οι τίτλοι, με τους οποίους είναι αυτά γνωστά μέχρι σήμερα. Είναι σήμερα γενικά παραδεκτό ότι τα κείμενα αυτά δεν γράφτηκαν όλα από τον Ιπποκράτη. Διάφοροι μελετητές έχουν προσπαθήσει να καθορίσουν, ποιά είναι τα ‘γνήσια Ιπποκρατικά’ και ποιά όχι, οι προσπάθειές τους όμως αυτές δεν κατέληξαν σε γενικά παραδεκτά αποτελέσματα. Θεωρείται όμως πιθανό, ότι τα περισσότερα από αυτά έχουν γραφεί μεταξύ 420 και 350 π.Χ.. Στην πραγματικότητα, ούτε για ένα από τα έργα αυτά δεν υπάρχει απόλυτη βεβαιότητα, ότι έχει γραφτεί από τον ίδιο τον Ιπποκράτη. Αντίθετα, είναι μάλλον βέβαιο, ότι δεν έχουν όλα τον ίδιο συγγραφέα. Αρκετές φορές, ένα από αυτά τα κείμενα φαίνεται να αντιμάχεται τις απόψεις που υποστηρίζει ένα άλλο από τα ίδια κείμενα. Για κάποια μάλιστα από αυτά λέγεται ότι απηχούν απόψεις της σχολής της Κνίδου, που θεωρείται, σε κάποιο βαθμό, αντίπαλος της σχολής της Κω. Παρόλα αυτά μπορούμε να πούμε ότι όλα αυτά τα κείμενα βρίσκονται μέσα σ’ ένα κοινό ‘κλίμα’ ως προς την κοσμοθεωρία τους, ως προς τις βασικές αντιλήψεις για τον κόσμο, τον άνθρωπο, την αρρώστια και τη θεραπεία.
Η Ιπποκρατική συλλογή περιλαμβάνει 60 περίπου έργα που αντιστοιχούν σε πολλά από αυτά που ονομάζουμε σήμερα κλάδους της ιατρικής ή επιστήμες που σχετίζονται με την ιατρική. Βρίσκουμε σ’ αυτήν έργα που αναφέρονται στη δομή και λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού, στην πρόκληση των ασθενειών και την περιγραφή της πορείας τους, σε θεραπευτικές μεθόδους, στη χειρουργική, στη γυναικολογία και τη μαιευτική κλπ.Η θεραπευτική της Ιπποκρατικής συλλογής είναι εξειδικευμένη και παίρνει υπ’ όψιν της όλους τους παράγοντες, στους οποίους βασίζεται και η πρόγνωση (κατάσταση του αρρώστου, ιδιαίτερα κατάσταση των χυμών, πορεία της αρρώστιας, χρόνο της αρχικής εμφάνισης, αλλά και των μεταβολών της, κλιματολογική κατάσταση της περιοχής, επιδράσεις αέρων, υδάτων κλπ.). Η Ιπποκρατική θεραπευτική είναι, κατά κύριον λόγο, διαιτητική, με την ευρύτερη έννοια της λέξης. Η διατροφή του αρρώστου παίζει σημαντικό ρόλο: οι τροφές που πρέπει να παίρνει – κι αυτές που δεν πρέπει να παίρνει – ο άρρωστος, η ποσότητά τους, ο τρόπος παρασκευής τους κλπ. Αλλά στη διαιτητική θεραπεία δεν περιλαμβάνονται μόνον αυτά που αφορούν στις τροφές. Καθορίζονται ακόμα το ποσό και το είδος της κίνησης ή της άσκησης, λουτρά και πλύσεις, ενδεχόμενη αλλαγή κλίματος και τρόπου ζωής κλπ. Ανάλογες οδηγίες δίνονται και στους υγιείς για να διατηρήσουν την υγεία τους. Τα φάρμακα, που είναι βέβαια κυρίως βότανα, παίζουν δευτερεύοντα ρόλο. Αξιοσημείωτα συχνή, μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, είναι η χρήση καθαρτικών (και εμετικών) φαρμάκων – κάτι που μπορεί να συσχετισθεί με τη θεωρία των χυμών, μια και τα φάρμακα αυτά μπορούν να διώξουν από τον οργανισμό χυμούς που η υπερβολική παρουσία τους προκαλεί αρρώστιες. Στα ίδια πλαίσια μπορεί να τοποθετηθεί και η εφαρμογή, ως θεραπευτικής μεθόδου, της αφαίμαξης.
Με βάση την αντίληψη για τη ‘θεραπευτική δύναμη της φύσης’, η Ιπποκρατική θεραπευτική χαρακτηρίζεται συχνά από στάση αναμονής, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για χορήγηση φαρμάκων ή για αφαιμάξεις. Αναμένει δηλ. ο γιατρός την κατάλληλη χρονική στιγμή στην πορεία της αρρώστιας ή σε σχέση με σημεία από το περιβάλλον (όπως το είδος των ανέμων ή άλλα καιρικά φαινόμενα). Η στάση αυτή κατηγορήθηκε από μεταγενέστερους γιατρούς ως ‘μελέτη θανάτου’, είναι όμως μια στάση που, μαζί με την έμφαση στη διαιτητική θεραπεία, αναβίωνε κάθε τόσο στην ιστορία της ιατρικής – ιδιαίτερα όταν κάποιοι γιατροί έβρισκαν λόγους να αμφιβάλουν σοβαρά για την αξία των μεθόδων θεραπείας που επικρατούσαν στην εποχή τους.Μετά τον Ιπποκράτη και μετά την εποχή της συγγραφής των Ιπποκρατικών κειμένων, η Ελληνική ιατρική χαρακτηρίζεται από τη διαδοχική εμφάνιση διαφόρων ‘σχολών’. Εμφανίζονται δηλαδή ομάδες γιατρών που υποστηρίζουν διαφορετικές, κάθε φορά, απόψεις για τη φύση του ανθρώπου, για την αρρώστια, για τους τρόπους θεραπείας. Οι κυριότερες από αυτές τις σχολές είναι οι εξής
Δογματικοί
Έτσι ονομάστηκαν γιατροί που υποστήριζαν ή θεωρούνταν ότι ακολουθούν πιστά τις διδασκαλίες του Ιπποκράτη. Χαρακτηριστικό τους είναι η στενή τους σχέση με τη φιλοσοφία και οι προσπάθειές τους για θεωρητική-φιλοσοφική θεμελίωση της Ιπποκρατικής ιατρικής. Πέρα από αυτά δεν υπάρχει πολλή συνοχή ανάμεσα σ’ αυτούς τους γιατρούς και είναι αμφίβολο, αν θα πρέπει να θεωρούνται ως ενιαία σχολήΣημαντικότεροι από τους γιατρούς που μπορούν να περιληφθούν σ’ αυτό το χώρο θεωρούνται ο Διοκλής και ο Πραξαγόρας. Ο Διοκλής ήταν μαθητής του Αριστοτέλη. Έδινε ιδιαίτερη σημασία στην υγιεινή και τα βιβλία του περιλαμβάνουν λεπτομερείς οδηγίες για τη διατροφή και τον τρόπο ζωής με σκοπό τη διατήρηση της υγείας και την προφύλαξη από αρρώστιες. Παρόμοιες ήσαν και οι αντιλήψεις του Πραξαγόρα (έζησε γύρω στα 340 π.Χ.), ο οποίος είναι, επιπλέον, ο πρώτος που μελέτησε συστηματικά το σφυγμό και τη σημασία του στην ιατρική πρακτική.
Ηρόφιλος – Ερασίστρατος
Ο Ηρόφιλος (γύρω στα 300 π.Χ.) και ο Ερασίστρατος (περίπου 330-250 π.Χ.), που έδρασαν την ίδια περίπου εποχή στην Αλεξάνδρεια, αναφέρονται σήμερα στα βιβλία ιστορίας της ιατρικής κυρίως για τις ανατομικές τους μελέτες. Με αυτούς αρχίζει πραγματικά να αναπτύσσεται η Ελληνική ανατομία. Περιέγραψαν, για πρώτη φορά, με αρκετή ακρίβεια διάφορα εσωτερικά όργανα του ανθρώπινου σώματος (οφθαλμό, εγκέφαλο, καρδιά, αρτηρίες, έντερο, γεννητικά όργανα κλπ.) και έδωσαν ονόματα σε μέρη τους. Μεταγενέστεροί τους συγγραφείς, όπως ο Ρωμαίος Κέλσος (γύρω στο 40 μ.Χ.) και ο χριστιανός Τερτυλλιανός (γύρω στο 200 μ.Χ.), αναφέρουν ότι ο Ηρόφιλος και ο Ερασίστρατος πραγματοποιούσαν ανατομές σε ζωντανούς ανθρώπους, αλλά ο ισχυρισμός αυτός δεν μπορεί να διασταυρωθεί με τη βοήθεια άλλων πηγών. Ανεξάρτητα όμως από τις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν, είναι η πρώτη φορά που η ανατομία αποκτάει έναν κεντρικό ρόλο στους τομείς της γνώσης για τον άνθρωπο και της ιατρικής.
Έχουμε όμως να κάνουμε και με μια γενικότερη απομάκρυνση από την Ιπποκρατική παράδοση. Ο Ηρόφιλος εξακολουθεί να δέχεται, σε σημαντικό βαθμό, τις Ιποκρατικές θεωρίες για τους τέσσερες χυμούς. Χρησιμοποιεί όμως τις αφαιμάξεις και τα φάρμακα σε πολύ μεγαλύτερη έκταση, σε σύγκριση με την Ιπποκρατική ιατρική. Ο Ερασίστρατος διαρρηγνύει εντελώς τους δεσμούς του με την Ιπποκρατική παράδοση. Εδώ έχουμε για πρώτη φορά την εμφάνιση μιας μηχανιστικής εικόνας για τον ανθρώπινο οργανισμό. Για τον Ερασίστρατο τον κύριο ρόλο για τη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού και για την εμφάνιση ασθενειών παίζουν τα στερεά μέρη του (η αντίληψη αυτή ονομάσθηκε και στερεοπαθολογία). Η πέψη είναι μια μηχανική διαδικασία λειοτρίβησης των τροφών. Η καρδιά λειτουργεί σαν υδραυλική αντλία με βαλβίδες. Παρόμοιες αντιλήψεις αναπτύσσονται και για τις άλλες λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού.
Εμπειριστές
Οι γιατροί αυτής της σχολής δεν τρέφουν εκτίμηση για τη φιλοσοφία και τις θεωρίες – αποτελούν, θα λέγαμε, τον αντίποδα των δογματικών. Ως βάση της ιατρικής θεωρούν την εμπειρία που αποκτάει ο γιατρός παρακολουθώντας την πορεία της αρρώστιας και τα αποτελέσματα της θεραπείας. Έτσι περιγράφουν και καταγράφουν περιπτώσεις αρρώστων και τα αποτελέσματα των φαρμάκων που δοκιμάζουν σε αυτούς. Αντίθετα, δεν τους ενδιαφέρει η ανατομία, καθώς επικεντρώνεται στο νεκρό σώμα και όχι στο ζωντανό άρρωστο. Η σχολή αυτή αποκτάει επιρροή από το 200 π.Χ. περίπου και σημαντικότερος εκπρόσωπός της θεωρείται ο Ηρακλείδης (αρχές του 1ου αιώνα π.Χ.)
Μεθοδικοί
Η σχολή αυτή αναπτύχθηκε από Έλληνες γιατρούς στη Ρώμη. Ήδη από τον 3ο π.Χ. αιώνα αρχίζουν να πηγαίνουν και να εγκαθίστανται Έλληνες γιατροί στη Ρώμη, εκεί όπου υπήρχε πλούτος και άρχοντες που αναζητούσαν καλούς γιατρούς. Ο πρώτος που αποκτάει μεγάλη φήμη εκεί είναι ο Ασκληπιάδης από την Προύσσα της Μ. Ασίας (γεννήθηκε το 124 π.Χ.). Παρόλο που υπάρχουν πολλά αδιευκρίνιστα σημεία σχετικά με τη βιογραφία και το έργο του, ο Ασκληπιάδης φαίνεται να είχε επηρεασθεί από τον Ερασίστρατο. Είχε μηχανιστικές αντιλήψεις για τον ανθρώπινο οργανισμό, στις οποίες ιδιαίτερο ρόλο παίζουν τα άτομα, με την έννοια που έδινε σ’ αυτά ο Δημόκριτος. Στον οργανισμό υπάρχουν πόροι ή ‘σωλήνες’, μέσα στους οποίους κυκλοφορούν τα άτομα. Όταν οι πόροι είναι στενοί σχετικά με το μέγεθος των ατόμων, τα άτομα δεν μπορούν να κυκλοφορήσουν κανονικά. Στην αντίθετη περίπτωση, τα άτομα μπορεί να κυκλοφορούν υπερβολικά γρήγορα και να παρατηρείται αυξημένη ‘ρευστότητα’ στον οργανισμό. Και οι δύο αυτές αντίθετες περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσουν την εμφάνιση ασθενειών.
Ο Ασκληπιάδης επηρέασε τους μεθοδικούς. Αλλά ιδρυτές αυτής της σχολής θεωρούνται ο Θεμίσων (γύρω στο 50 π.Χ.) και ο Θεσσαλός Για τους μεθοδικούς, όλες οι αρρώστιες είναι, με έναν απλουστευτικό τρόπο, αποτέλεσμα της συστολής ή της διαστολής των πόρων. Στην πρώτη περίπτωση (υπερβολική συστολή των πόρων) έδιναν το όνομα ‘status strictus’. Στην άλλη (υπερβολική χαλάρωση των πόρων) το όνομα ‘status laxus’. Δέχονταν ακόμα μια ενδιάμεση κατάσταση, στην οποία άλλοι πόροι ήσαν συσταλμένοι και άλλοι χαλαροί, κι αυτή την ονόμαζαν ‘status mixtus’.Οι μεθοδικοί δεν ενδιαφέρονταν για την ανατομία και τη φυσιολογία. Την κατάσταση των πόρων την διαπίστωναν από τα συμπτώματα που εμφάνιζε ο άρρωστος. Οι θεραπευτική τους, όπως και του Ασκληπιάδη, έδινε το κύριο βάρος σε φυσικά μέσα και υγιεινοδιαιτητική αγωγή (ρύθμιση της τροφής, λουτρά, μαλάξεις, γυμναστική κλπ.) Ήταν δηλ. μια θεραπευτική που δεν βρισκόταν μακριά από τις Ιπποκρατικές αρχές, παρόλο που εδώ η θεωρητική βάση είναι εντελώς διαφορετική.Στους μεθοδικούς ανήκει και ο Σωρανός (γύρω στα 100 μ.Χ.), αν και διαφοροποιείται κάπως, δίνοντας μεγαλύτερο βάρος στην ανατομία. Ο Σωρανός αναγνωρίζεται γενικότερα για το έργο του στη μαιευτική και τη γυναικολογία.
Πνευματικοί
Το πνεύμα είναι μια έννοια που τη συναντάμε συχνά στην αρχαία Ελληνική φιλοσοφία ήδη από την εποχή των Προσωκρατικών. Το πνεύμα συγγενεύει με τον αέρα ή είναι κάτι που βρίσκεται μέσα στον αέρα και έχει, θα μπορούσαμε να ειπούμε, ζωοποιητιικές ιδιότητες ή ιδιότητες ζωογόνησης των σωματικών και ψυχικών λειτουργιών. Με άλλα λόγια θα μπορούσε να ειπωθεί ότι το πνεύμα είναι ένα είδος λεπτότερης και ανώτερης ύλης. Το πνεύμα αποκτάει, στην εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα σημαντική θέση στη φιλοσοφία στα πλαίσια της σχολής των Στωικών.Οι ‘πνευματικοί’ γιατροί, που είχαν επηρεασθεί σημαντικά από τους Στωικούς, θεωρούσαν ότι το πνεύμα παίζει κυριαρχικό ρόλο στις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού, από το επίπεδο της αδρής σωματικής συγκρότησης μέχρι και τις ψυχικές λειτουργίες και ότι διάφορες διαταραχές του είναι αυτές που προκαλούν τις διάφορες αρρώστιες. Με τον τρόπο αυτό μπορούσε να δομηθεί μια συγκροτημένη θεωρία της ιατρικής, στην οποία μπορούσαν να ενσωματωθούν γνώσεις και αντιλήψεις που προέρχονταν και από άλλες σχολές. Έτσι οι πνευματικοί γιατροί μπορούσαν να χρησιμοποιούν μεθόδους υγιεινοδιαιτητικής αγωγής, αφού το πνεύμα είναι κάτι που υπάρχει παντού, επομένως υπάρχει και στις τροφές. Το πνεύμα όμως υπάρχει και στο περιβάλλον, όπου συμμετέχει σε όλα τα φαινόμενα. Έτσι η έκθεση του ανθρώπου στον ήλιο, τον αέρα κλπ. σημαίνει έκθεσή του σε διάφορες μορφές πνεύματος. Τα φάρμακα πάλι, κατά τους πνευματικούς, ασκούσαν τη δράση τους επηρεάζοντας το πνεύμα του ανθρώπινου οργανισμού. Αφού το πνεύμα υπάρχει σε όλα τα πράγματα και επενεργεί σε όλες τις λειτουργίες και σε όλες τις θεραπευτικές πράξεις, οι πνευματικοί μπορούσαν να ενσωματώνουν θεραπευτικές αντιλήψεις που προέρχονταν από διαφορετικά ιατρικά συστήματα. Έτσι προετοίμαζαν, κατά κάποια έννοια, το δρόμο για τους εκλεκτικούς.
Εκλεκτικοί
Αυτοί που ονομάσθηκαν εκλεκτικοί δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελούν ενιαία σχολή, γιατί δεν ακολουθούν συγκεκριμένο σύστημα ή συγκεκριμένη μέθοδο. Αυτό που τους χαρακτηρίζει είναι ότι παίρνουν, ως προς τις θεωρητικές βάσεις και ως προς τις θεραπευτικές προσεγγίσεις, στοιχεία από διάφορες σχολές – αυτά που θεωρούν περισσότερο αποδεκτά ή περισσότερο χρήσιμα. Στους εκλεκτικούς μπορεί να περιληφθεί και ο Γαληνός – αυτός που θεωρείται γενικά ως ο δεύτερος, μετά τον Ιπποκράτη, μεγάλος γιατρός της αρχαίας Ελλάδας
Μια σημαντική μορφή της περιόδου αυτής είναι ο Πεδάνιος Διοσκουρίδης. Ήταν Έλληνας από την περιοχή της Ταρσού της Κιλικίας, έζησε το δεύτερο μισό του 1ου αιώνα μ.Χ και υπηρέτησε ως χειρουργός στο στρατό του Νέρωνα και του Βεσπασιανού. Στο βιβλίο του ‘περί ύλης ιατρικής’ περιγράφονται 950 περίπου φάρμακα, από τα οποία τα 600 είναι φυτικά (τα υπόλοιπα ζωικά ή ορυκτά). Ο Διοσκουρίδης δίνει οδηγίες για την αναγνώριση, συλλογή και διατήρηση των φαρμάκων. Για κάθε φυτό δίνει το όνομα και τα συνώνυμά του, τη βοτανική περιγραφή του, τις θεραπευτικές του ιδιότητες και οδηγίες για την παρασκευή των φαρμάκων. Αξιοσημείωτο είναι ότι περιλαμβάνει και ‘εξωτικά’ φυτά, δηλ. φυτά που προέρχονται από μακρυνές χώρες. Λέγεται ότι γνώσεις για τέτοια φυτά απέκτησε κατά τις συνεχείς μετακινήσεις του με το Ρωμαϊκό στρατό. Για τις θεραπευτικές ιδιότητες των φυτών (και των άλλων φαρμάκων) ο Διοσκουρίδης δεν παραπέμπει σε κάποιο θεωρητικό σχήμα και η προσέγγισή του θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως εμπειρική. Είναι μάλλον βέβαιο ότι το βιβλίο αυτό συγκεντρώνει και συστηματοποιεί γνώσεις που έρχονται από πολύ παλαιότερα, ακόμα και πριν από τα Ιπποκρατικά κείμενα, μαζί με άλλες νεώτερες, στις οποίες ο συγγραφέας δίνει τη δική του έκφραση. Στην πραγματικότητα μπορεί να διαπιστώσει κανείς, σε αρκετά μεγάλη έκταση, μια συνέχεια ανάμεσα στις γνώσεις και στα κείμενα που αφορούν σε φάρμακα και φαρμακευτικές θεραπείες, είτε αυτά είναι παλαιότερα, είτε μεταγενέστερα του Διοσκουρίδη.Το βιβλίο του Διοσκουρίδη, που μπορεί να θεωρηθεί ως το πρώτο (διασωζόμενο) σύγγραμμα φαρμακολογίας, επηρέασε σημαντικά τους επομένους συγγραφείς, ανάμεσα στους οποίους και το Γαληνό. Μετά τη μετάφρασή του στα Λατινικά έγινε, στη Δύση, το κλασσικό σύγγραμμα αναφορικά με τα φάρμακα για πολλούς επόμενους αιώνες. Απετέλεσε ακόμα κύρια πηγή για ιατρικά συγγράμματα, για τα βοτανολόγια της Αναγέννησης και, αργότερα, για τις φαρμακοποιίες.
Ο Γαληνός (περίπου 130-201 μ.Χ.) γεννήθηκε στην Πέργαμο της Μ. Ασίας. Σπούδασε στην Πέργαμο, στη Σμύρνη και την Αλεξάνδρεια ιατρική, φιλοσοφία και ρητορική. Άσκησε την ιατρική, κατά το μεγαλύτερο μέρος, στη Ρώμη και ήταν προσωπικός γιατρός του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρήλιου καθώς και άλλων αυτοκρατόρων..Ο Γαληνός διαπραγματεύεται στα έργα του όλους τους τομείς της ιατρικής, όπως υπήρχαν στην εποχή του. Σε μεγάλη έκταση, δεν είναι εύκολο να διαπιστωθεί η προέλευση αυτών που περιλαμβάνονται στα έργα του, τί δηλαδή από αυτά είναι προσωπική του συμβολή και τί έχει πάρει από άλλους. Ο ίδιος δέχεται ότι κύρια πηγή του αποτελεί ο Ιπποκράτης, τον οποίο θεωρεί δάσκαλό του και τον εαυτό του συνεχιστή του έργου του Ιπποκράτη. Άλλωστε αρκετά έργα του είναι, στην πραγματικότητα, σχόλια πάνω σε Ιπποκρατικά έργα. Ο Γαληνός εσυστηματοποίησε τις θεωρίες των τεσσάρων χυμών και των τεσσάρων ποιοτήτων. Οι θεωρίες αυτές αποτελούν, κατά κάποιον τρόπο, τον πυρήνα του θεωρητικού οικοδομήματος του Γαληνού. Το θεωρητικό αυτό οικοδόμημα, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει για τη Ιπποκρατική συλλογή, παρουσιάζεται εξαιρετικά συγκροτημένο και επεξεργασμένο. Ο Γαληνός θέλει, η ιατρική του να έχει στέρεες φιλοσοφικές βάσεις, να έχει λογική δομή, να μην περιέχει αντιφάσεις Η σαφήνεια και η λογική συγκρότηση των έργων του Γαληνού είναι ασφαλώς ένας από τους λόγους που έκαναν να έχει τόσο μεγάλη απήχηση στους μεταγενέστερους.
Από την άλλη μεριά, το έργο του Γαληνού αναφέρεται, σε μεγάλη έκταση, στην εμπειρία, σε εμπειρικά δεδομένα. Σημαντικό ρόλο παίζουν εδώ οι ανατομικές γνώσεις – και πάλι σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην Ιπποκρατική συλλογή. Ο Γαληνός έκανε πολύ συχνά ανατομές σε ζώα κάθε είδους και περιγράφει με λεπτομέρεια τις παρατηρήσεις του. Τα πειράματα αυτά δεν ήσαν απλώς ανατομικά πειράματα, αλλά είχαν και το χαρακτήρα πειραμάτων φυσιολογίας. Γιατί πολλές φορές έκανε ανατομές σε ζωντανά ζώα και παρατηρούσε και περιέγραφε τις αντιδράσεις τους και τα συμπτώματα που εμφανίζονταν, καθώς επενέβαινε, με διάφορους τρόπους, στα εσωτερικά τους όργανα. Τέτοια πειράματα γίνονταν πολλές φορές μπροστά σε θεατές και προκαλούσαν μεγάλη εντύπωση. Γενικά, η ανατομία του Γαληνού έχει ένα χαρακτήρα λειτουργικής ανατομίας. Δεν αρκείται να περιγράφει το πώς είναι κατασκευασμένο ένα όργανο, αλλά θέλει να δείξει και για ποιό λόγο είναι κατασκευασμένο έτσι και ποιό σκοπό εξυπηρετεί. Το ότι η ανατομία θεμελιώνεται έτσι και φιλοσοφικά είναι ίσως ένας λόγος που κάνει τον Γαληνό να μεταφέρει εύκολα και στον άνθρωπο τις ανατομικές γνώσεις που είχε αποκτήσει από τις ανατομές ζώων. Γίνεται γενικά δεκτό ότι ο Γαληνός δεν έκανε ανατομές σε ανθρώπινα πτώματα.
Παρόλο που θεωρητικά υποστηρίζει τις απόψεις του Ιπποκράτη για τη θεραπευτική δύναμη της φύσης, στη θεραπευτική πρακτική ο Γαληνός χρησιμοποιεί πολύ περισσότερο τα φάρμακα. Τα φάρμακά του συχνά περιέχουν έναν μεγάλο αριθμό συστατικών (χαρακτηριστικά είναι τα διάφορα σκευάσματα θηριακής).Ο Γαληνός έμελλε να επηρεάσει, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον γιατρό της αρχαιότητας, την εξέλιξη της ιατρικής στη Δύση, τουλάχιστον μέχρι την Αναγέννηση. Τα βιβλία του μεταφράσθηκαν στα Λατινικά και επικράτησαν ως κλασσικά συγγράμματα στις ιατρικές σχολές της Ευρώπης. Σ’ αυτό συνετέλεσε και το γεγονός, ότι υιοθετήθηκαν από τους Άραβες γιατρούς, οι οποίοι, με τη σειρά τους, επηρέασαν αποφασιστικά τη Μεσαιωνική Δύση.
Γιώργος Παπαδόπουλος
Επίκ. Καθηγητής Φαρμακολογίας Παν/μίου Αθηνών
Posted by Theseus Aegean
H υποκρισία των δανειστών με το ελληνικό χρέος
http://www.antinews.gr/OIKONOMIA/h-upokrisia-ton-daneiston-me-to-elliniko-xreos/
Ο πολύς κ. Σόιμπλε και
λέει με στόμφο ότι δεν μπορεί να μιλήσει με την Ελλάδα αν δεν
ολοκληρώσει το πρόγραμμα και τις δεσμεύσεις που ανέλαβε. Αφήνει την
Ελλάδα απλά να διαλυθεί. Βγαίνουν οι γερμανικές εφημερίδες και λένε ούτε
λίγο ούτε πολύ ότι δεν τους νοιάζει αν θα είναι ο Τσίπρας πρωθυπουργός ή
άλλος. Τους νοιάζει το πρόγραμμα και να πάμε να…
Όλοι οι σοβαροί οικονομολόγοι, απλοί πολίτες, πολιτικοί,
αναλυτές εκτιμούν ότι η Ελλάδα εκτός Ευρώπης θα ήταν εντελώς
διαφορετική και σίγουρα θα ήταν πιο… βαλκανική χώρα παρά πιο ευρωπαϊκή. Η
Ελλάδα έκανε λάθος διαχείριση του πλεονεκτήματος να βρίσκεται εντός της
ευρωπαϊκής οικογένειας. Για το ποιοι φταίνε γι’ αυτό είναι άλλη
κουβέντα, όμως, ασφαλώς η συμμετοχή βοήθησε, οι εταίροι έδειξαν
αλληλεγγύη… μέχρι που ήρθε η κρίση.
Θες γιατί τα πήραν στο κρανίο, θες γιατί μας ζηλεύουν, θες γιατί η Γερμανία είναι αυτή η παλαιοσυντηρητική χώρα που θέλει να εγκαταστήσει ένα τέταρτο οικονομικό Ράιχ, η ουσία είναι ότι μας άδειασαν ουκ ολίγες φορές.
Η χειρότερη όμως είναι αυτή που συμβαίνει με το χρέος και με τη ρητή υπόσχεση και δέσμευση ότι εφόσον παρουσιάσουμε πλεονάσματα και νοικοκυρευτούμε τότε θα ανοίξουν το ζήτημα και θα μας βοηθήσουν αφού, όπως έλεγαν, το χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Παρά το κούρεμα στα ομόλογα που έκαναν, τσακίζοντας και μικρο-ομολογιούχους και ασφαλιστικά ταμεία, το χρέος δεν μειώνεται, έχει φτάσει στο 170% και είναι δύσκολο να πέσει στο 120% όπως λένε οι προβλέψεις. Όλοι οι τροικανοί έλεγαν ότι πρέπει να βοηθήσουν την Ελλάδα να βρει το δρόμο της και εδώ και ένα χρόνο λένε ότι θα ανοίξουν από μήνα σε μήνα το ζήτημα ώστε να πάει η χώρα σε ένα έμμεσο κούρεμα με μεγάλη επιμήκυνση και μείωση επιτοκίων.
Αναγκαστικά η κυβέρνηση έλεγε ότι το χρέος είναι βιώσιμο καθώς σε άλλη περίπτωση και δεν θα έπαιρνε τις δόσεις από το ΔΝΤ (όπως προβλέπει το καταστατικό της) αλλά και θα οδηγούσαμε τους δανειστές σε απαιτήσεις που θα έφταναν στα όρια της χρεοκοπίας.
Μόνοι μας ποτέ δεν μπορούμε να πούμε μη βιώσιμο το χρέος, μόνο οι δανειστές πρέπει να ξεκινήσουν τη συζήτηση. Κι όμως, ξαφνικά διαρρέουν ότι βλέπουν βιώσιμο το χρέος κι ότι δεν χρειάζεται βοήθεια η Ελλάδα. Επομένως, την αφήνουν να βγάλει μόνη της το φίδι από την τρύπα, αφού πρώτα την κατέστρεψαν με τα λάθη τους, με τους λανθασμένους πολλαπλασιαστές, την λάθος αποτίμηση της κρίσης και ένα σωρό άλλες βλακώδεις προβλέψεις.
Έρχεται ο πολύς κ. Σόιμπλε και λέει με στόμφο ότι δεν μπορεί να μιλήσει με την Ελλάδα αν δεν ολοκληρώσει το πρόγραμμα και τις δεσμεύσεις που ανέλαβε. Για τις δικές του δεσμεύσεις δε μίλησε ποτέ, ούτε για τα λάθη και τις γκάφες του. Αφήνει την Ελλάδα απλά να διαλυθεί.
Βγαίνουν οι γερμανικές εφημερίδες και λένε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι δεν τους νοιάζει αν θα είναι ο Τσίπρας πρωθυπουργός ή άλλος. Τους νοιάζει το πρόγραμμα και να πάμε να…
Φτάσαμε στον Σεπτέμβριο όπου αναπτερώθηκαν οι ελπίδες όταν το ΔΝΤ αποφάσισε να προχωρήσει σε τριμερή για απομείωση του ελληνικού χρέους. Θα γινόταν μέσα Νοεμβρίου αν η Μέρκελ και η παρέα της δεν απαιτούσαν να μην πραγματοποιηθεί ποτέ αυτή η συνάντηση. Ξανά η Ελλάδα στο καναβάτσο από ένα μάτσο υποκριτές.
Κι ενώ λες ότι έχεις φτάσει στο τέλος και ζητάς ανάσα για να πας μπροστά, έρχονται πάλι οι ίδιοι άθλιοι και απαιτούν εδώ και τώρα μεταρρυθμίσεις, όπως βαφτίζουν τα νέα μέτρα που θα καταστρέψουν ακόμη περισσότερο τη χώρα. Διότι δεν είναι πλέον μια εμμονή επειδή μας δάνεισαν λεφτά και τα θέλουν πίσω. Είναι μια σφραγίδα, μια επιβεβαίωση των ανίκανων υποκριτών που κυβερνούν την Ευρώπη.
Κι ας μη γελιόμαστε. Έτσι όπως πάει η Ευρώπη θα διαλυθεί πρώτα αυτή, πριν καν προλάβουμε εμείς να βγούμε από αυτήν. Ο υποκριτής μπορεί να τη γλιτώνει πάντα αλλά έρχεται κάποια στιγμή και η ώρα του. Αν η Γερμανία ετοιμάζεται να διαλύσει την ΕΕ για να φτιάξει την γερμανική Ευρώπη, τότε είναι κοντά. Όμως, μάλλον θα μείνει μόνη της. Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική της εγκληματικής τους αδιαφορίας και υποκρισίας.
Θες γιατί τα πήραν στο κρανίο, θες γιατί μας ζηλεύουν, θες γιατί η Γερμανία είναι αυτή η παλαιοσυντηρητική χώρα που θέλει να εγκαταστήσει ένα τέταρτο οικονομικό Ράιχ, η ουσία είναι ότι μας άδειασαν ουκ ολίγες φορές.
Η χειρότερη όμως είναι αυτή που συμβαίνει με το χρέος και με τη ρητή υπόσχεση και δέσμευση ότι εφόσον παρουσιάσουμε πλεονάσματα και νοικοκυρευτούμε τότε θα ανοίξουν το ζήτημα και θα μας βοηθήσουν αφού, όπως έλεγαν, το χρέος δεν είναι βιώσιμο.
Παρά το κούρεμα στα ομόλογα που έκαναν, τσακίζοντας και μικρο-ομολογιούχους και ασφαλιστικά ταμεία, το χρέος δεν μειώνεται, έχει φτάσει στο 170% και είναι δύσκολο να πέσει στο 120% όπως λένε οι προβλέψεις. Όλοι οι τροικανοί έλεγαν ότι πρέπει να βοηθήσουν την Ελλάδα να βρει το δρόμο της και εδώ και ένα χρόνο λένε ότι θα ανοίξουν από μήνα σε μήνα το ζήτημα ώστε να πάει η χώρα σε ένα έμμεσο κούρεμα με μεγάλη επιμήκυνση και μείωση επιτοκίων.
Αναγκαστικά η κυβέρνηση έλεγε ότι το χρέος είναι βιώσιμο καθώς σε άλλη περίπτωση και δεν θα έπαιρνε τις δόσεις από το ΔΝΤ (όπως προβλέπει το καταστατικό της) αλλά και θα οδηγούσαμε τους δανειστές σε απαιτήσεις που θα έφταναν στα όρια της χρεοκοπίας.
Μόνοι μας ποτέ δεν μπορούμε να πούμε μη βιώσιμο το χρέος, μόνο οι δανειστές πρέπει να ξεκινήσουν τη συζήτηση. Κι όμως, ξαφνικά διαρρέουν ότι βλέπουν βιώσιμο το χρέος κι ότι δεν χρειάζεται βοήθεια η Ελλάδα. Επομένως, την αφήνουν να βγάλει μόνη της το φίδι από την τρύπα, αφού πρώτα την κατέστρεψαν με τα λάθη τους, με τους λανθασμένους πολλαπλασιαστές, την λάθος αποτίμηση της κρίσης και ένα σωρό άλλες βλακώδεις προβλέψεις.
Έρχεται ο πολύς κ. Σόιμπλε και λέει με στόμφο ότι δεν μπορεί να μιλήσει με την Ελλάδα αν δεν ολοκληρώσει το πρόγραμμα και τις δεσμεύσεις που ανέλαβε. Για τις δικές του δεσμεύσεις δε μίλησε ποτέ, ούτε για τα λάθη και τις γκάφες του. Αφήνει την Ελλάδα απλά να διαλυθεί.
Βγαίνουν οι γερμανικές εφημερίδες και λένε ούτε λίγο ούτε πολύ ότι δεν τους νοιάζει αν θα είναι ο Τσίπρας πρωθυπουργός ή άλλος. Τους νοιάζει το πρόγραμμα και να πάμε να…
Φτάσαμε στον Σεπτέμβριο όπου αναπτερώθηκαν οι ελπίδες όταν το ΔΝΤ αποφάσισε να προχωρήσει σε τριμερή για απομείωση του ελληνικού χρέους. Θα γινόταν μέσα Νοεμβρίου αν η Μέρκελ και η παρέα της δεν απαιτούσαν να μην πραγματοποιηθεί ποτέ αυτή η συνάντηση. Ξανά η Ελλάδα στο καναβάτσο από ένα μάτσο υποκριτές.
Κι ενώ λες ότι έχεις φτάσει στο τέλος και ζητάς ανάσα για να πας μπροστά, έρχονται πάλι οι ίδιοι άθλιοι και απαιτούν εδώ και τώρα μεταρρυθμίσεις, όπως βαφτίζουν τα νέα μέτρα που θα καταστρέψουν ακόμη περισσότερο τη χώρα. Διότι δεν είναι πλέον μια εμμονή επειδή μας δάνεισαν λεφτά και τα θέλουν πίσω. Είναι μια σφραγίδα, μια επιβεβαίωση των ανίκανων υποκριτών που κυβερνούν την Ευρώπη.
Κι ας μη γελιόμαστε. Έτσι όπως πάει η Ευρώπη θα διαλυθεί πρώτα αυτή, πριν καν προλάβουμε εμείς να βγούμε από αυτήν. Ο υποκριτής μπορεί να τη γλιτώνει πάντα αλλά έρχεται κάποια στιγμή και η ώρα του. Αν η Γερμανία ετοιμάζεται να διαλύσει την ΕΕ για να φτιάξει την γερμανική Ευρώπη, τότε είναι κοντά. Όμως, μάλλον θα μείνει μόνη της. Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική της εγκληματικής τους αδιαφορίας και υποκρισίας.
10 μικροί Τσοχατζόπουλοι και ο Μεγάλος Αλλος
http://archive.efsyn.gr/?p=249123
«Η εξουσία κατηγορεί τις λαϊκές τάξεις ως αμαρτωλές γιατί συμμορφώθηκαν με την εντολή της καταναλωτικής απόλαυσης της εποχής του εκσυγχρονισμού».«Δεν είμαστε ένας βαθιά αλλοτριωμένος λαός;» αναρωτήθηκε σε πρόσφατη συνέντευξη η Ελένη Κούρκουλα, η οποία ζήλεψε φαίνεται την Πάγκαλη δόξα τού «όλοι μαζί τα φάγαμε». «Μη σας φανεί ακραίο», πρόσθεσε «αλλά μήπως ο κάθε Ελληνας δεν ήταν ένας μικρός, μικρός Τσοχατζόπουλος;» Αυτή η «εκ βαθέων» εξομολόγηση μπορεί να αναλυθεί σε πολλά επίπεδα, από το νομικό μέχρι το ψυχαναλυτικό, το κοινωνικό και το πολιτικό. Αν πάρουμε τη δήλωση κυριολεκτικά οι ποινικές συνέπειες είναι προφανείς. H κ. Κούρκουλα ομολόγησε την ευθύνη της, ως τίμια μικρή Τσοχατζοπουλική, όπως έκανε και ο συμποσιαστής Πάγκαλος με το μεγάλο του φαγοπότι. Θα έπρεπε και οι δύο να οδηγηθούν άμεσα στη Δικαιοσύνη. Ο εισαγγελέας πρέπει να ξεκινήσει προκαταρκτική εξέταση και να καλέσει την κ. Κούρκουλα και τον κ. Πάγκαλο για να εξακριβώσει ποιες ενέργειες φοροαποφυγής και διαφθοράς τούς κάνουν μικρούς Τσοχατζόπουλους. Αν παραδεχτούν την προσωπική τους ενοχή, ο δρόμος οδηγεί από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου στον Κορυδαλλό.
Το υποσυνείδητο μήνυμα είναι πιο σύνθετο. Η εξουσία χρησιμοποιεί συστηματικά ως στρατηγικές τον εκφοβισμό και τον ηθικισμό για να κάνει τον κόσμο να αποδεχτεί την καταστροφή της ζωής του. Θα αφήσουμε τον φόβο για μελλοντικό άρθρο. Ο ηθικός εκβιασμός είναι εξ ίσου αποτελεσματικός. Κατηγορεί τις λαϊκές τάξεις ως αμαρτωλές γιατί συμμορφώθηκαν με την εντολή της καταναλωτικής απόλαυσης της εποχής του εκσυγχρονισμού. Αφού λοιπόν καλλιέργησε η εξουσία την αχόρταγη επιθυμία με δάνεια, χρηματιστηριακές φούσκες και ανατιμήσεις των ακινήτων, τώρα απαιτεί αναγνώριση ενοχής, ειλικρινή μεταμέλεια και κατάλληλη τιμωρία. Στο προτεσταντικό δόγμα, το προπατορικό αμάρτημα παίζει κεντρικό ρόλο στη συγκρότηση του εαυτού και της κοινωνίας. Η ανθρωπότητα δεν μπορεί ποτέ να ξεφύγει από την αμαρτωλή της καταγωγή και πρέπει να ζει μια ζωή εξιλέωσης. Η αποδοχή της ενοχής και της οδύνης, η ατομική μετάνοια και η τιμωρία αποτελούν την αναπόδραστη μοίρα μας και το, κατά Μαξ Βέμπερ, θεμέλιο του καπιταλισμού.
Το μήνυμα των «τσοχατζοπουλιστών» δεν διαφέρει: πλούσιοι και φτωχοί, ισχυροί και αδύναμοι, έχουμε όλοι αμαρτήσει. Μπορεί να διαφέρει βέβαια το περιεχόμενο της παραβατικότητας, μια και η φοροαποφυγή του εφοπλιστή ή η φοροδιαφυγή του μεγαλοδικηγόρου είναι τεράστιες σε σχέση με τον υδραυλικό και τον ηλεκτρολόγο. Αλλά η μορφή είναι η ίδια και το θέμα αισθητικό. Δεν μπορούμε να συγκρίνουμε κάποιον που αγοράζει έργα τέχνης ή σπίτι στο Λονδίνο με τα λεφτά που δεν πλήρωσε σε φόρους με αυτόν που τα χρησιμοποιεί για να πάει διακοπές τα παιδιά του στην Πάρο. Οσο πιο φτωχός και αμόρφωτος αυτός που αμαρτάνει τόσο μεγαλύτερη η αμαρτία, γιατί φανερώνει μια πρωτογενή διαφθορά, μια αρρώστια που διαπερνά το σύνολο λαϊκό σώμα και χρειάζεται ριζική χειρουργική επέμβαση.
Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο, βαθύτερο μήνυμα. Αν η αμαρτία είναι έμφυτη, αν η διαφθορά και η διαπλοκή είναι τόσο διαδεδομένες, είναι παραβατικές αλλά απαραίτητες. Οι ανθρωπολόγοι της Μεσογείου έχουν υποστηρίξει ότι τα κοινωνικο-οικονομικά συστήματα και οι νομικοί κώδικες στηρίζονται από άρρητα έθιμα, συμβάσεις και συνήθειες. Αυτό το κοινωνικό ήθος διευκολύνει τη λειτουργία της τυπικής ηθικής και των νόμων μετριάζοντας τα άδικα αποτελέσματά τους. Αλλά αυτό το απαραίτητο υπόστρωμα της κοινωνικής τάξης μπορεί να προδωθεί και διαστραφεί. Και αυτό συνέβη στην Ελλάδα του εκσυγχρονισμού. Ο κυνισμός της εξουσίας υπέσκαψε το κοινωνικό ήθος, καθώς καταδίκαζε μεν τις παράνομες πρακτικές αλλά ταυτόχρονα τις χρησιμοποιούσε αφήνοντάς τες να πολλαπλασιάζονται ατιμώρητες. Η έγνοια για την οικογένεια και την παρέα γίνονταν έτσι αναξιοκρατικός διορισμός του ψηφοφόρου σε δημόσια θέση, η εξυπνάδα και η φιλία φοροαποφυγή, φοροαπαλλαγή και διαπλεκόμενες αναθέσεις δημοσίων συμβάσεων, η φιλοτιμία και η αναγνώριση της καλής δουλειάς φακελάκι. Σαν τις «αμαρτωλές» απολαύσεις που συνοδεύουν το αναπαραγωγικό σεξ, όλα αυτά εμφανίζονταν ελαφρώς προβληματικά αλλά απαραίτητα για την αναπαραγωγή του συστήματος… «Τι να κάνουμε», «έτσι είναι ο κόσμος», έκλεινε το μάτι η εξουσία.
Ο Μεγάλος Αλλος
Και ξαφνικά όλοι μάθαμε ότι είμαστε μικροί Τσοχατζόπουλοι. Ο κ. Πάγκαλος και η κ. Κούρκουλα, με την εμφάνιση και την καλλιέργειά τους, ενεργούν σαν τον λακανικό Μεγάλο Αλλο. Ο Μεγάλος Αλλος είναι ο παντογνώστης πυρήνας της συμβολικής τάξης, της γλώσσας και του νόμου. Είναι αυτός που επιτρέπει στην κυρίαρχη ιδεολογία να παρουσιάζεται εσωτερικά συνεπής, λογικά συνεκτική και ολοκληρωμένη. Ο Μεγάλος Αλλος ξέρει τα πάντα. Είναι οι παραλογισμοί της κυβέρνησης αποτέλεσμα ψεκασμού; Το θέμα αμφιλέγεται. Είναι τα μνημόνια συνταγματικά; Ο Μανιτάκης και ο Χρυσόγονος διαφωνούν. Βρισκόμαστε στο πρώτο κεφάλαιο ενός success story; Ο Χαρδούβελης και ο Τσακαλώτος λένε τα αντίθετα. Είναι ο ΣΥΡΙΖΑ το νέο ΠΑΣΟΚ ή παλαιοκομμουνιστές και εξτρεμιστές; Εμείς δεν έχουμε τις απαντήσεις, αλλά ο Μεγάλος Αλλος τις έχει. Φυσικά, οι συνωμοσίες δεν εξηγούν την ιστορική κίνηση. Φυσικά, το Σύνταγμα είναι σιωπηρό στα μεγάλα ζητήματα και καταλήγει να σημαίνει ό,τι λένε οι δικαστές, μόνο που και αυτοί είναι διχασμένοι. Φυσικά, ο λαός θα αποφασίσει αν υπάρχει success story και όχι οι οικονομολόγοι. Και πού θα πάει ο ΣΥΡΙΖΑ θα το αποφασίσουν τα μέλη του και όχι οι Μεγάλοι δημοσιογράφοι.
Αυτό που κάνει ο Μεγάλος Αλλος είναι να εγγυάται ότι η πλήρης γνώση είναι εφικτή, ότι οριστική απάντηση υπάρχει, παρ’ ότι απρόσιτη για μας. Το ότι ο Μεγάλος Αλλος ξέρει μας δίνει τη σιγουριά ότι αλήθεια υπάρχει έστω κι αν κανένας δεν τη γνωρίζει. Ούτε βέβαια και ο Μεγάλος Αλλος που, κατά τον Λακάν, δεν υπάρχει, είναι απατεώνας, πλάσμα της φαντασίας μας. Αποτελεί μια βολική επινόηση που μας προστατεύει από την ανασφάλεια, την έλλειψη σιγουριάς και την αμφιβολία, κεντρικά χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ύπαρξης.
Το πασίγνωστο μυστικό
Δεν υπάρχει πολιτικός, δημόσιος υπάλληλος ή πολίτης που να μη γνώριζε τη διαφθορά, τη διαπλοκή και τη φοροδιαφυγή. Ομως, η κοινή αυτή γνώση ήταν ταυτόχρονα το μεγαλύτερο μυστικό. Ολοι το ήξεραν αλλά κανείς επίσημος δεν το παραδεχόταν δημόσια. Ο Μεγάλος Αλλος το ήξερε (αφού τα ξέρει όλα) αλλά δεν το αναγνώριζε. Ετσι η πρακτική μπορούσε να συνεχίζεται, σαν το κλεμμένο γράμμα του Εντγκαρ Αλαν Πόε: κανείς δεν ήξερε πού ήταν επειδή ακριβώς ήταν απόλυτα φανερό, βαλμένο πάνω στο τραπέζι, και μπορούσαν όλοι να το δουν. Η έλλειψη επίσημης παραδοχής και τιμωρίας της πασίγνωστης πρακτικής επέτρεπε στην κοινωνία να λειτουργεί ως εάν δεν υπήρχε το παραμικρό πρόβλημα.
Τώρα οι εκπρόσωποι του Μεγάλου Αλλου παραδέχτηκαν ότι το γνώριζαν πάντα – και ήταν και συνένοχοι. Πρέπει λοιπόν να αισθανθούμε όλοι ένοχοι και να αποδεχτούμε την τιμωρία μας – την ανεργία, τη δραστική μείωση μισθών και συντάξεων, την κατάργηση του λειψού κοινωνικού κράτους – με τον ίδιο τρόπο που η Εύα και ο Αδάμ τιμωρήθηκαν για το αμάρτημά τους με τις ωδίνες του τοκετού και τον μόχθο της εργασίας.
Αν είμαστε όμως όλοι μικροί Τσοχατζόπουλοι, αν οι παραβάσεις μας είναι κοινές και επιτρέπουν στο σύστημα να λειτουργεί, τότε είναι μεν λάθος αλλά δεν είναι καθολικά κολάσιμες. Η πραγματικότητα έχει δημιουργήσει τη δική της κανονιστικότητα, που αποτρέπει, φανερά ή υπόγεια, την τιμωρία της διαφθοράς. Μ’ άλλα λόγια, αν ο λαός είναι τόσο διεφθαρμένος όσο μας λένε, η αμαρτία δεν ξεριζώνεται και οι καταγγελίες της είναι ρητορικές. Και εδώ βρίσκεται η κοινωνική υπηρεσία της κ. Κούρκουλα και του κ. Πάγκαλου. Τώρα που ο Μεγάλος Αλλος παραδέχεται ότι το ξέρει, το σοκ είναι μεγάλο μεν, ανακουφιστικό δε. Το γνωστό μυστικό αποκαλύφθηκε, η πασίγνωστη μα κρυμμένη αλήθεια μαθεύτηκε. Οι πρακτικές μπορούν να συνεχιστούν πιο διακριτικά και συγκαλυμμένα. Η καθολική τους φύση (όλοι μας τα φάγαμε ως μικροί Τσοχατζόπουλοι) κάνει την ντροπή στιγμιαία και την τιμωρία επιλεκτική. Οι «δέκα μικροί Τσοχατζόπουλοι», η πλειοψηφία των Ελλήνων, τιμωρήθηκαν ήδη όπως γίνεται πάντα με τους μικρούς. Οι μεγάλοι συνεχίζουν το grande bouffe τους.
Αλλά υπάρχει και άλλη απάντηση. Η ψυχανάλυση τελειώνει όταν ο αναλυόμενος αναγνωρίσει ότι ο Μεγάλος Αλλος δεν υπάρχει, ότι δεν έχουμε ανάγκη φανταστικής ασφάλειας. Καθένας μας είναι υπεύθυνος για τα συμπτώματα και τις «αλήθειες» του, με όλες τις αβεβαιότητες και αντιφάσεις τους. Αυτονομία είναι η κατανόηση της δύναμής μας όταν εγκαταλείπουμε τις ψευδεπίγραφες δηλώσεις κάθε μεγίστου Αλλου ή Παγκάλου. Οταν το καταλάβουμε αυτό, οι «δέκα μικροί Τσοχατζόπουλοι» θα βάλουν τέρμα στον τσοχατζοπουλισμό.
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
* Καθηγητής της Νομικής, αντιπρύτανης και διευθυντής του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Ερευνών στο Κολέγιο Μπίρκμπεκ του Πανεπιστημίου του Λονδίνου
Ποδηλατοπορεία για την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα Τροχαίων Συγκρούσεων, Κυριακή, 16/11/2014 - 13:00, Πεδίο του Άρεως
http://www.podilates.gr/node/37893
Είναι η πέμπτη κατά σειρά χρονιά που οι ΠΟΔΗΛΑΤισσΕΣ συμμετέχουν στις εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα Τροχαίων Συγκρούσεων. Κάθε χρόνο αντιμετωπίζουμε το εξής ερώτημα: Πως καλείς ποδηλάτισσες και ποδηλάτες σε μια εκδήλωση όπως αυτή; Από τη μία το ποδήλατο έχει συνδεθεί με θετικά αισθήματα όπως χαρά, ξεγνοιασιά, ελευθερία. Και πολύ καλώς έχει!
Από την άλλη υπάρχει η σκληρή πραγματικότητα. Αυτή των χιλίων θυμάτων το χρόνο στους ελληνικούς δρόμους και των πέντε ποδηλατών που χάθηκαν φέτος ή του τραγικού πρόσφατου συμβάντος στην Πέτρου Ράλλη που δείχνει ότι δεν είμαστε πουθενά ασφαλείς, ούτε καν στο πεζοδρόμιο. Πόσο δε μάλλον στους δρόμους ή και στους ποδηλατόδρομους τους οποίους διεκδικούμε. Μια πραγματικότητα την οποία έχουμε γαλουχηθεί από την πολιτεία και τα μέσα ενημέρωσης -όχι τυχαία!- να αγνοούμε, να τη θεωρούμε φυσιολογική, να την αποστρεφόμαστε. Μια πραγματικότητα που δεν πρόκειται να αλλάξει αν δεν επιδιώξουμε εμείς να αλλάξει.
Ας συνδέσουμε λοιπόν το ποδήλατο με την ελπίδα για μια καθημερινότητα όπου το δικαίωμα στη ζωή θα είναι αυτό που οφείλει να είναι: αυτονόητο! Ας το συνδέσουμε επίσης και με την ανθρωπιά, συμπαραστεκόμενοι την ημέρα εκείνη στις οικογένειες των θυμάτων αυτών.
Αυτή η ποδηλατοπορεία δεν έχει αιτήματα ή μάλλον εμπεριέχει όλα τα αιτήματα τα οποία διεκδικούμε εδώ και χρόνια. Έχει όμως κι ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό: Να αλλάξει τη συνείδησή μας...
Κυριακή 16 Νοεμβρίου, 13:00, Πεδίο του Άρεως
Η ποδηλατοπορεία θα καταλήξει στην εκδήλωση του συλλόγου ΣΟΣΤΕ στο Σύνταγμα. Και θα γίνει βρέξει-χιονίσει!
ΠΟΔΗΛΑΤισσΕΣ
Είναι η πέμπτη κατά σειρά χρονιά που οι ΠΟΔΗΛΑΤισσΕΣ συμμετέχουν στις εκδηλώσεις για την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης για τα Θύματα Τροχαίων Συγκρούσεων. Κάθε χρόνο αντιμετωπίζουμε το εξής ερώτημα: Πως καλείς ποδηλάτισσες και ποδηλάτες σε μια εκδήλωση όπως αυτή; Από τη μία το ποδήλατο έχει συνδεθεί με θετικά αισθήματα όπως χαρά, ξεγνοιασιά, ελευθερία. Και πολύ καλώς έχει!
Από την άλλη υπάρχει η σκληρή πραγματικότητα. Αυτή των χιλίων θυμάτων το χρόνο στους ελληνικούς δρόμους και των πέντε ποδηλατών που χάθηκαν φέτος ή του τραγικού πρόσφατου συμβάντος στην Πέτρου Ράλλη που δείχνει ότι δεν είμαστε πουθενά ασφαλείς, ούτε καν στο πεζοδρόμιο. Πόσο δε μάλλον στους δρόμους ή και στους ποδηλατόδρομους τους οποίους διεκδικούμε. Μια πραγματικότητα την οποία έχουμε γαλουχηθεί από την πολιτεία και τα μέσα ενημέρωσης -όχι τυχαία!- να αγνοούμε, να τη θεωρούμε φυσιολογική, να την αποστρεφόμαστε. Μια πραγματικότητα που δεν πρόκειται να αλλάξει αν δεν επιδιώξουμε εμείς να αλλάξει.
Ας συνδέσουμε λοιπόν το ποδήλατο με την ελπίδα για μια καθημερινότητα όπου το δικαίωμα στη ζωή θα είναι αυτό που οφείλει να είναι: αυτονόητο! Ας το συνδέσουμε επίσης και με την ανθρωπιά, συμπαραστεκόμενοι την ημέρα εκείνη στις οικογένειες των θυμάτων αυτών.
Αυτή η ποδηλατοπορεία δεν έχει αιτήματα ή μάλλον εμπεριέχει όλα τα αιτήματα τα οποία διεκδικούμε εδώ και χρόνια. Έχει όμως κι ένα πολύ συγκεκριμένο σκοπό: Να αλλάξει τη συνείδησή μας...
Κυριακή 16 Νοεμβρίου, 13:00, Πεδίο του Άρεως
Η ποδηλατοπορεία θα καταλήξει στην εκδήλωση του συλλόγου ΣΟΣΤΕ στο Σύνταγμα. Και θα γίνει βρέξει-χιονίσει!
ΠΟΔΗΛΑΤισσΕΣ
Ώρες ευθύνης για τον Ελληνισμό (Του Σάββα Καλεντερίδη)
http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2014/11/blog-post_150.html?utm_source=feedburner&utm_medium=email&utm_campaign=Feed:+InfognomonPolitics+%28InfognomonPolitics%29#.VF3zdBZadS4
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "δημοκρατία"
Οι εξελίξεις στην περιοχή της
Μεσοποταμίας είναι ραγδαίες και κατά τα φαινόμενα οι κυρίαρχες δυνάμεις της
Δύσης, με πρώτες τις ΗΠΑ, αναγκάζονται να συμπράξουν με τους Κούρδους, εξέλιξη
που προκαλεί εντάσεις στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Άγκυρα.
Από την άλλη πλευρά, η Τουρκία,
βλέποντας ότι οι εξελίξεις αναδεικνύουν το Κουρδικό και δημιουργούν ένα
ασφυκτικό πλαίσιο που ανατρέπει τους σχεδιασμούς της Άγκυρας, στην ουσία
συμπράττει με τους τζιχαντιστές του λεγόμενου Ι.Κ., προκαλώντας τη Δύση και
δημιουργώντας ένα ακόμα πρόβλημα στις σχέσεις της με τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους.
Η απόφαση των ΗΠΑ να αναγνωρίσουν
με κάθε επισημότητα και να ενισχύσουν με όπλα το Κόμμα Δημοκρατικής Ενότητας (PYD) των Κούρδων της Συρίας,
που αποτελούν στην ουσία παρακλάδι του ΡΚΚ, είναι ενδεικτικό της κατάστασης που
επικρατεί στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, οι οποίες υπάρχει πιθανότητα να
τεθούν σε δοκιμασία και στην Κύπρο.
Οι ΗΠΑ, για πρώτη φορά από το 1964,
όχι μόνο δεν συντάσσονται με τις πολιτικές της Άγκυρας στο Κυπριακό, αλλά
βρίσκονται σε πορεία σχετικής αντιπαράθεσης.
Η εμπλοκή της αμερικανικών και
εβραϊκών συμφερόντων Noble Energy στα ενεργειακά της Κύπρου, με την εξέδρα γεώτρησης στο
Οικόπεδο 12 της Κυπριακής ΑΟΖ, υπήρξε προάγγελος της αλλαγής στάσης της
αμερικανικής κυβέρνησης, η οποία δηλώνει ότι η Κύπρος, ως κυρίαρχο κράτος, έχει
κάθε δικαίωμα στην εκμετάλλευση των φυσικών του πόρων στην κυπριακή ΑΟΖ.
Την ίδια στιγμή φυσικά η Ουάσιγκτον
αποφεύγει να καταδικάσει ευθέως την Άγκυρα για τις παραβιάσεις των κυριαρχικών
δικαιωμάτων της Κύπρου με το ερευνητικό σκάφος «Μπαρμπαρός» και την παρουσία
πολεμικών σκαφών στην κυπριακή ΑΟΖ, ενώ φαίνεται να συνεχίζει να επιδεικνύει
ενδιαφέρον σε διπλωματικό επίπεδο για την επίλυση του Κυπριακού.
Όσον αφορά την προκλητική παρουσία
των τουρκικών σκαφών στην κυπριακή ΑΟΖ, εκτιμούμε ότι η Άγκυρας έχει ως στόχο
την άσκηση πίεσης στην ελληνική πλευρά για υποχωρήσεις, υπό την απειλή
δημιουργίας τετελεσμένων.
Επίσης, η Άγκυρα επιδιώκει την
πρόκληση στρατιωτικής έντασης, η οποία θα καταστήσει υποχρεωτική την παρέμβαση
των ΗΠΑ, για να μην οδηγηθεί η περιοχή σε πλήρη αποσταθεροποίηση.
Τελικός στόχος της Άγκυρας είναι να
παγώσουν οι γεωτρήσεις, να πάμε στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να λυθεί
το Κυπριακό και στη συνέχεια οι γεωτρήσεις και η εκμετάλλευση των κοιτασμάτων
της κυπριακής ΑΟΖ να συνεχιστεί, με τους όρους που θα προκύψουν από τη λύση,
σύμφωνα με τους οποίους η Τουρκία θα έχει ενεργό και καθοριστικό ρόλο στο όλο
ενεργειακό παιχνίδι.
Όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι στο
τραπέζι των διαπραγματεύσεων η Τουρκία έχει το πλεονέκτημα της κατοχής του 40%
του κυπριακού εδάφους και αυτό χρησιμοποιεί εκβιαστικά, για να πέτυχει μια λύση
καταστροφική για τα συμφέροντα του Ελληνισμού.
Άρα, κυρίαρχος στόχος της ελληνικής
πλευράς θα πρέπει να είναι η διαχείριση της κρίσης να παραμείνει σε
πολιτικοδιπλωματικό και σε επίπεδο διεθνούς δικαίου και διεθνών σχέσεων και
αποφευχθεί η στρατικοποίησή της, γιατί κάτι τέτοιο ενέχει τον κίνδυνο να
δημιουργηθεί πολεμικό κλίμα που μπορεί να οδηγήσει στο πάγωμα των
γεωτρήσεων-εξορύξεων.
Να μην ξεχνάμε ότι οι συμφωνίες
οριοθέτησης της ΑΟΖ της Κύπρου με τις γειτονικές χώρες, οι συμφωνίες παραχώρησης
των οικοπέδων της κυπριακής ΑΟΖ σε ενεργειακούς γίγαντες και η ομαλή πορεία του
χρονοδιαγράμματος ερευνών, εξορύξεων και εκμετάλλευσης των κοιτασμάτων, είναι
αυτές που αλλάζουν τις παραμέτρους του Κυπριακού σε τέτοιο βαθμό, που είναι σε
θέση να εξουδετερώσουν αν όχι να ακυρώσουν τα αποτελέσματα της τουρκικής
εισβολής.
Μεγαλύτερη και πιο τρανταχτή απόδειξη από την αντίδραση της Τουρκίας,
που είναι σε εξέλιξη, δεν υπάρχει!
Άρα, αυτό που θα πρέπει να έχουμε
ως επιδίωξη, εμείς, η ελληνική πλευρά, πέραν της αποφυγής στρατικοποίησης της
κρίσης, θα πρέπει να είναι το εξής:
Σε περίπτωση που ασκηθούν πιέσεις ή
αναληφθούν πρωτοβουλίες για την επίλυση του Κυπριακού, η ελληνική διπλωματία θα
πρέπει να επιδείξει μείζονα επιδεξιότητα, ούτως ώστε με τους όποιους χειρισμούς
να προστατευθούν ως κόρη οφθαλμού οι συμφωνίες οριοθέτησης της ΑΟΖ και
εκμετάλλευσης των αποθεμάτων, ούτως ώστε να μην εξουδετερωθεί το ενεργειακό,
που είναι δυνατόν να εξελιχθεί σε ισχυρό διαπραγματευτικό χαρτί, το οποίο έχει
τέτοια δυναμική, που μπορεί ακόμα και να ακυρώσει το πλεονέκτημα της κατοχής
που έχει η Τουρκία.
Ιδού πεδίον δόξης λαμπρόν για τους
πολιτικούς και τους διπλωμάτες σε Λευκωσία και Αθήνα!
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "δημοκρατία"
ΚΕΜΟΠ Ναυπάκτου: Σε πείσμα των καιρών.... συνεχίζουμε να προσπαθούμε!
Σε αυτούς τους πολύ δύσκολους καιρούς, στην πανέμορφη
Ναύπακτο, που δυστυχώς μαστίζεται από την ανεργία γινόμαστε όλοι μια αγκαλιά
για να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλο. Ένας πολύ μεγάλος αριθμός ειδών ένδυσης έχει
κατακλύσει το ΚΕΜΟΠ και φυσικά ένας πολύ μεγάλος αριθμός συνανθρώπων μας επωφελείται
από αυτά.
Το ΚΕΜΟΠ με τις τελευταίες χορηγίες σε είδη
ένδυσης κατάφερε να υποστηρίξει 80 οικογένειες με 110 παιδιά, απόρους και
ασθενείς που περιθάλπονται στο Νοσοκομείου Ρίου-Πατρών. Και υπάρχει αρκετό
απόθεμα ακόμη!!!! για να επωφεληθούν και άλλα άτομα (η δράση μας επεκτείνεται
σε όλη την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας).
Η ενημέρωση σας δεν γίνεται για λόγους προβολής αλλά
για υποστηρικτικούς λόγους, λόγους ανταλλαγής ειδών αλλά και της τεράστιας
ανάγκης των κατοίκων με ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΣΕ ΤΡΟΦΙΜΑ και είδη υγιεινής και καθαριότητας.
Τα περισσότερα παιδιά στα σχολεία δεν έχουν ούτε ένα κουλούρι να φάνε, στα
τραπέζια του νηπιαγωγείου κάποια μικρά παιδιά δεν βγάζουν από το καλαθάκι τους
ούτε μία φέτα ψωμί. Οι φοιτητές των ΤΕΙ δεν τρώνε στα μικροεστιατόρια…. Για
κάποιους εμφανείς λόγους (πληθυσμιακού όγκου σίγουρα) όλα αυτά είναι γνωστά στα
μεγάλα αστικά κέντρα….. όμως η Ελλάδα δεν είναι μόνο ΕΚΕΙ!!!! Υπάρχει
ο ορεινός και δύσβατος ελληνικός τόπος που λιμοκτονεί. Η Τρίτη ηλικία στα
ορεινά χωριά της Ναυπακτίας με την σύνταξη του ΟΓΑ περνά τις χιονισμένες μέρες
χωρίς θέρμανση. ΠΕΡΗΦΑΝΑ ΓΗΡΑΤΕΙΑ!!!!!
Η «φιλανθρωπία» δεν είναι στάση ζωής για τους
ανθρώπους του ΚΕΜΟΠ…. Η «αλληλεγγύη» μόνο σαν έννοια ενδυνάμωσης για
κοινό αγώνα με στόχο την ισότιμη ζωή για όλους μας. Συνεχίζουμε
να οραματιζόμαστε μια κοινωνία όπου όλοι οι άνθρωποι θα μπορούν να έχουν ίδια
δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες, μια κοινωνία που να μη διαχωρίζεται σε ευπαθείς
ή μη ευπαθείς ομάδες, η φυλή, το χρώμα, η πολιτισμική ιδιαιτερότητα να μην
αποτελεί διάκριση, η εξάρτηση σε ουσίες, η παραβατικότητα ανηλίκων να μην
περιθωριοποιεί, η ψυχική νόσος να μην απομονώνει, η τρίτη ηλικία να ζει
με αξιοπρέπεια, η δεύτερη ευκαιρία να στηρίζεται και να επιβραβεύεται, το
πράσινο περιβάλλον αναφαίρετο δικαίωμα. Δεν μένουμε στο όραμα, με
συνεχείς δράσεις και προγράμματα, γινόμαστε η ΓΕΦΥΡΑ για το πέρασμα σε μία
ισότιμη κοινωνία
ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΜΕ ΤΗΝ ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΑΣ!!!!
Με την ευκαιρία να ευχαριστήσουμε θερμά τους
Ναυπάκτιους Επιχειρηματίες Θανάση Παπαδόπουλο (Καταστήματα CIBA) και Ζωσιμάδη
Ελένη (Κατάστημα DOYROS) για την προσφορά τους σε
ρούχα-παπούτσια-εσώρουχα-μαγιώ-κάλτσες-πυζάμες. Ευχαριστούμε από καρδιάς την
Βιβή Παξινού και το Χέρι-Χέρι για την άμεση και σημαντική προσφορά τους, την
Ναυπακτιακή Ένωση Τορόντο και τη MAHI
SOCIETY. Ένα τεράστιο ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ σε
συμπολίτες μας που σε τόσο δύσκολους καιρούς προσφέρουν!!!!! Τέλος,
ευχαριστούμε το Ίδρυμα Μποδοσάκη, για την προμήθεια σε τρόφιμα.
Με οδηγό την αγάπη για τον συνάνθρωπο, την αλληλεγγύη
αλλά και με πείσμα για να ξεπεράσουμε την σκόπελο που έχει ανοιχτεί μπροστά μας
συνεχίζουμε την προσπάθεια αυτή.
Φώφη Τσακίρη
Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΜΟΠ
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Recent Posts
Ετικέτες
- .
- "Βοήθεια Στο Σπίτι"
- 12nisa
- 1453
- 15aygousto
- 1821
- 1940
- 28oktobrioy
- 2ospp
- 3os pp
- Αγιοι Τοποι
- ακρίβεια
- ανεμογεννήτριες
- ΑΠΚΥ
- Από τη "Βοήθεια στο Σπίτι" στην "Φροντίδα Κατ' Οίκων Συνταξιούχων"...
- αποτέφρωση
- αρχαία_ελλάδα
- βαθιώτης
- Βοήθεια Στο Σπίτι
- βππ
- δημοκρατία
- διαφθορά
- διεθνή_θέματα
- ΕΛΔΥΚ
- ελευθερία
- ελληνική_σημαία
- ΕΥΠ
- Θεσσαλία
- θεσσαλονίκη
- Ιησούς Χριστός
- καποδίστριας
- ΚΕΙΜΕΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ
- Λαλητρίς
- ναυαγιο
- νησιά
- ΝΙΚΗ
- οικουμενισμός
- ολυμπιακοί_αγώνες
- παπισμός
- Πάτερ Παΐσιος: Τα λεγε από το 1987...
- πλημμύρες
- ποίηση
- Πόλη
- πολιτική
- πολιτισμός
- Πρωτοχρονιά
- σκάνδαλα
- Το λέω μ' ένα τραγούδι
- τραγωδία τεμπών
- υγεία
- υποκλοπές
- χρηματιστήριο
- aegeanhawk
- afganistan
- agia grafi
- agiasofia
- agio_fos
- agioi
- agioi_topoi
- agion oros
- agiorites
- agrinio
- agrotes
- AI
- aigaio
- aitol-nia
- alvania
- anadim
- anastasi
- anel
- anopaia_atrapos
- antinews
- antixristos
- aoz
- apokalipsi
- apostolou
- ardin-rixi
- argiriou
- armenia
- army
- arta
- astegoi
- astinomia
- attikanea
- attilas 74
- b.ipiros
- bitcoin
- books
- brexit
- china
- dei
- delastik
- diakonima
- diet
- dikaiosini
- diktyo_ellinismou
- dimekloges
- dimitrakis
- dimokratianews
- dna
- dt_emails_anakoinwsei
- dt_emails_anakoinwseis
- e.d.
- E.E
- ekklisia
- ekloges
- ektroseis
- eleftheripatrida
- ell_glosa
- ell_stratos
- ellinotourkika
- emfiles_taftotites
- emvolio
- en_romiosini
- en_romiosinia
- english_text
- eoka
- estia
- etairies
- eurovision
- evaggelio
- evros
- failos
- filias
- fotgrammi
- foties
- fotos
- france
- germania
- hellasforce
- hellasorthodoxy
- hollywood
- IC_XC
- IHA
- imaa
- IMF
- imia96
- inka
- intzebelis
- ionion
- ios
- ios_gripis
- irak
- iran
- iskra
- islam
- israil
- istoria
- italia
- justice_for_greece
- kakokairia
- kalokairi
- kanadas
- kapadokia
- kartapoliti
- kausima
- keimena_xa
- kke
- klim_allagi
- kommata
- korovesis
- kossovo
- kourdisto
- koymakis
- koyrdistan
- koyrdisto
- krax
- kriti
- kypros
- labrini_vetsiou
- lesvos
- libya
- loatki
- lockdown
- makedonia
- makelio
- mask
- maska
- media
- mednutrition
- megali evdomada
- menidi
- mesogeios
- metanasteutiko
- metanoia
- metapoliteusi
- mikra asia
- mko
- mme
- mr.v
- narkotika
- nato
- nazi
- nd
- nea_taxi
- neataxi
- neo_etos
- nistia
- nostalgia
- odysseiatv
- OHE
- oikogeneia
- olympia
- omiros
- omofilofilia
- omol
- omologia
- omologia_pistis
- oreinosvaltos
- orthodoxia
- OUC
- oucrania
- oukrania
- paideia
- paisios
- palaistini
- panagia
- panaitolikos
- papagar
- papismos
- para
- parartima
- pasok
- pasxa
- patr
- patrida
- peina
- pemptousia
- pentikosti
- petrelaio
- piperop
- polemos
- politikoi
- politismos
- polytexneio
- pontos
- porfyrios
- porneia
- pp
- profiteies
- prosefxi
- prostimo
- psavidis
- rafail
- rodos
- roma
- russia
- sarakosti
- savvas
- seismoi
- serbia
- skal
- skopia
- smirni
- Sociologyalert - Ντοκουμέντο
- soras
- sports
- stelios
- stilos
- sxisma
- synpeka
- syria
- syriza
- tainia
- tama
- taxiarxes
- test
- texnologia
- thavma
- theofaneia
- thraki
- thrisk
- timios stavros
- tourismos
- tourkia
- tragodia
- trapezes
- triodio
- tromokratia
- trump
- usa
- valkania
- var
- vardakas
- vasilias
- viasmoi
- video
- videos
- vimaorthodoxias
- vioi agivn
- vivlia
- votanokipos
- voulgaria
- vouli
- vretania
- we
- woke
- xairetismoi
- xamenes_patrides
- xrisi_avgi
- xristougenna
- ygeia
- ypepth
- zoom
- zwa
- zygouras
Αρχειοθήκη ιστολογίου
- Ιανουαρίου 2025 (37)
- Δεκεμβρίου 2024 (48)
- Νοεμβρίου 2024 (30)
- Οκτωβρίου 2024 (93)
- Σεπτεμβρίου 2024 (63)
- Αυγούστου 2024 (69)
- Ιουλίου 2024 (77)
- Ιουνίου 2024 (68)
- Μαΐου 2024 (81)
- Απριλίου 2024 (70)
- Μαρτίου 2024 (47)
- Φεβρουαρίου 2024 (57)
- Ιανουαρίου 2024 (42)
- Δεκεμβρίου 2023 (53)
- Νοεμβρίου 2023 (43)
- Οκτωβρίου 2023 (53)
- Σεπτεμβρίου 2023 (35)
- Αυγούστου 2023 (47)
- Ιουλίου 2023 (52)
- Ιουνίου 2023 (41)
- Μαΐου 2023 (38)
- Απριλίου 2023 (45)
- Μαρτίου 2023 (59)
- Φεβρουαρίου 2023 (37)
- Ιανουαρίου 2023 (47)
- Δεκεμβρίου 2022 (54)
- Νοεμβρίου 2022 (64)
- Οκτωβρίου 2022 (44)
- Σεπτεμβρίου 2022 (70)
- Αυγούστου 2022 (48)
- Ιουλίου 2022 (51)
- Ιουνίου 2022 (43)
- Μαΐου 2022 (33)
- Απριλίου 2022 (3)
- Φεβρουαρίου 2022 (24)
- Ιανουαρίου 2022 (69)
- Δεκεμβρίου 2021 (35)
- Νοεμβρίου 2021 (65)
- Οκτωβρίου 2021 (50)
- Σεπτεμβρίου 2021 (72)
- Αυγούστου 2021 (78)
- Ιουλίου 2021 (97)
- Ιουνίου 2021 (64)
- Μαΐου 2021 (54)
- Απριλίου 2021 (124)
- Μαρτίου 2021 (108)
- Φεβρουαρίου 2021 (85)
- Ιανουαρίου 2021 (112)
- Δεκεμβρίου 2020 (97)
- Νοεμβρίου 2020 (137)
- Οκτωβρίου 2020 (88)
- Σεπτεμβρίου 2020 (45)
- Αυγούστου 2020 (28)
- Ιουλίου 2020 (53)
- Ιουνίου 2020 (50)
- Μαΐου 2020 (59)
- Απριλίου 2020 (154)
- Μαρτίου 2020 (154)
- Φεβρουαρίου 2020 (112)
- Ιανουαρίου 2020 (123)
- Δεκεμβρίου 2019 (101)
- Νοεμβρίου 2019 (139)
- Οκτωβρίου 2019 (115)
- Σεπτεμβρίου 2019 (121)
- Αυγούστου 2019 (76)
- Ιουλίου 2019 (125)
- Ιουνίου 2019 (163)
- Μαΐου 2019 (169)
- Απριλίου 2019 (108)
- Μαρτίου 2019 (149)
- Φεβρουαρίου 2019 (138)
- Ιανουαρίου 2019 (196)
- Δεκεμβρίου 2018 (197)
- Νοεμβρίου 2018 (224)
- Οκτωβρίου 2018 (208)
- Σεπτεμβρίου 2018 (113)
- Αυγούστου 2018 (118)
- Ιουλίου 2018 (212)
- Ιουνίου 2018 (209)
- Μαΐου 2018 (174)
- Απριλίου 2018 (209)
- Μαρτίου 2018 (235)
- Φεβρουαρίου 2018 (197)
- Ιανουαρίου 2018 (182)
- Δεκεμβρίου 2017 (215)
- Νοεμβρίου 2017 (202)
- Οκτωβρίου 2017 (182)
- Σεπτεμβρίου 2017 (161)
- Αυγούστου 2017 (150)
- Ιουλίου 2017 (156)
- Ιουνίου 2017 (124)
- Μαΐου 2017 (153)
- Απριλίου 2017 (149)
- Μαρτίου 2017 (182)
- Φεβρουαρίου 2017 (234)
- Ιανουαρίου 2017 (276)
- Δεκεμβρίου 2016 (261)
- Νοεμβρίου 2016 (264)
- Οκτωβρίου 2016 (206)
- Σεπτεμβρίου 2016 (313)
- Αυγούστου 2016 (265)
- Ιουλίου 2016 (241)
- Ιουνίου 2016 (193)
- Μαΐου 2016 (221)
- Απριλίου 2016 (272)
- Μαρτίου 2016 (248)
- Φεβρουαρίου 2016 (252)
- Ιανουαρίου 2016 (293)
- Δεκεμβρίου 2015 (253)
- Νοεμβρίου 2015 (291)
- Οκτωβρίου 2015 (251)
- Σεπτεμβρίου 2015 (261)
- Αυγούστου 2015 (168)
- Ιουλίου 2015 (191)
- Ιουνίου 2015 (184)
- Μαΐου 2015 (215)
- Απριλίου 2015 (239)
- Μαρτίου 2015 (211)
- Φεβρουαρίου 2015 (301)
- Ιανουαρίου 2015 (457)
- Δεκεμβρίου 2014 (438)
- Νοεμβρίου 2014 (392)
- Οκτωβρίου 2014 (415)
- Σεπτεμβρίου 2014 (367)
- Αυγούστου 2014 (397)
- Ιουλίου 2014 (368)
- Ιουνίου 2014 (366)
- Μαΐου 2014 (345)
- Απριλίου 2014 (270)
- Μαρτίου 2014 (344)
- Φεβρουαρίου 2014 (241)
- Ιανουαρίου 2014 (428)
- Δεκεμβρίου 2013 (640)
- Νοεμβρίου 2013 (695)
- Οκτωβρίου 2013 (670)
- Σεπτεμβρίου 2013 (497)
- Αυγούστου 2013 (628)
- Ιουλίου 2013 (688)
- Ιουνίου 2013 (636)
- Μαΐου 2013 (663)
- Απριλίου 2013 (699)
- Μαρτίου 2013 (686)
- Φεβρουαρίου 2013 (585)
- Ιανουαρίου 2013 (630)
- Δεκεμβρίου 2012 (530)
- Νοεμβρίου 2012 (473)
- Οκτωβρίου 2012 (460)
- Σεπτεμβρίου 2012 (380)
- Αυγούστου 2012 (414)
- Ιουλίου 2012 (468)
- Ιουνίου 2012 (497)
- Μαΐου 2012 (579)
- Απριλίου 2012 (501)
- Μαρτίου 2012 (495)
- Φεβρουαρίου 2012 (512)
- Ιανουαρίου 2012 (658)
- Δεκεμβρίου 2011 (594)
- Νοεμβρίου 2011 (744)
- Οκτωβρίου 2011 (743)
- Σεπτεμβρίου 2011 (487)
- Αυγούστου 2011 (616)
- Ιουλίου 2011 (602)
- Ιουνίου 2011 (525)
- Μαΐου 2011 (426)
- Απριλίου 2011 (314)
- Μαρτίου 2011 (217)
- Φεβρουαρίου 2011 (49)
- Ιανουαρίου 2011 (47)
- Δεκεμβρίου 2010 (11)
- Νοεμβρίου 2010 (25)
- Ιουνίου 2010 (4)
- Μαΐου 2010 (9)
- Απριλίου 2010 (14)
- Μαρτίου 2010 (23)
- Ιανουαρίου 2010 (3)
- Οκτωβρίου 2009 (3)
- Σεπτεμβρίου 2009 (11)
- Αυγούστου 2009 (26)
- Ιουλίου 2009 (9)
- Ιουνίου 2009 (3)
- Μαΐου 2009 (1)
- Απριλίου 2009 (3)
- Μαρτίου 2009 (7)
- Φεβρουαρίου 2009 (17)