Εκπαιδευτικό υλικό για τους Τρεις Ιεράρχες

http://www.diakonima.gr/2015/01/30/%CE%B5%CE%BA%CF%80%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%85%CE%BB%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B9%CE%B5%CF%81/

Οι Τρεις Ιεράρχες, οι μέγιστοι φωστήρες του πνεύματος, πρότυπο παιδείας για τα παιδιά μας. Κατεβάστε τοδωρεάν ebookμε πλούσιο εκπαιδευτικό υλικό (κείμενα, εικόνες, δραστηριότητες) πατώντας εδώ. Το υλικό περιέχει αποσπάσματα από τα βιβλία: Δι’ ευχών των Αγίων (Ιανουάριος) Μεγαλώνοντας με έναν Άγιο Γιορτάζω, τραγουδώ παίζω δημιουργώ 2

Μιά απλή και περιεκτική εξήγηση της Θείας Λειτουργίας

http://tilegrafima.gr/arhontariki/item/1163-mia-apli-kai-periektiki-eksigisi-tis-theias-leitourgias

Η οικονομική κρίση έχει φέρει πολλούς συνανθρώπους μας πίσω στην Εκκλησία. Οι πιο πολλοί συμετέχουν για πρώτη φορά στην ζωή τους στην Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία.

Παρακάτω θα βρείτε μια περιγραφή του Μυστηρίου σε απλή γλωσσα η οποία θα βοηθήσει την κατήχηση σας και την συμμετοχή σας στην Μυστηριακή ζωή.

Η Θεία Λειτουργία αρχίζει!!!

Η λειτουργία των Κατηχουμένων

Η Λειτουργία των Κατηχουμένων, αντιστοιχεί στην παρουσία Του ανάμεσα στους ανθρώπους, στους οποίους δίδαξε τον Λόγο της Αλήθειας.
Στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού μπορούσαν να συμμετέχουν σ’ αυτήν και οι Κατηχούμενοι, δηλαδή όσοι προετοιμάζονταν να γίνουν Χριστιανοί, χωρίς να έχουν βαπτισθεί ακόμη.

Ο Ιερέας αρχίζει μέσα από το Άγιο Βήμα με την εκφώνηση*:
«Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος πάντοτε, νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων».
Έτσι δοξολογεί τον Τριαδικό Θεό και τον προσκαλεί να είναι παρών στο μυστήριο. Την ίδια ώρα ο Ιερέας κρατάει στα χέρια του το Ευαγγέλιο και στυαυρώνει με αυτό την Αγία Τράπεζα.
Ο λαός απαντάει: «Αμήν». Είναι μια εβραϊκή λέξη που σημαίνει «ας γίνει» ή «πραγματικά, αληθινά».

Τα ειρηνικά
Στη συνέχεια, ο διάκονος όρθιος μπροστά στην Ωραία Πύλη μοιάζει με άγγελο που καλεί τον λαό να προσευχηθεί.
Αρχίζει με την αίτηση για την ειρήνη, γιατί χωρίς αυτήν είναι αδύνατη η προσευχή.
Και οι πιστοί αναφωνούν νοερά, μαζί με τον χορό* που ψάλλει: «Κύριε ελέησον»(=Κύριε, ελέησέ μας).
Όρθιος μπροστά στην Ωραία Πύλη, κρατώντας πάντα ανασηκωμένο το οράριο σαν απλωμένη αγγελική φτερούγα, ο διάκονος παρακινεί τον λαό σε προσευχή

για την «άνωθεν ειρήνη» και την σωτηρία των ψυχών τους,
για την ειρήνη όλου του κόσμου, για να είναι ακλόνητες οι άγιες Εκκλησίες του Θεού και για την ένωση όλων των ανθρώπων,
για τον ιερό ναό και όσους μπαίνουν μέσα σ’ αυτόν με πίστη, ευλάβεια και φόβο Θεού,
για τον Αρχιεπίσκοπο,
για το έθνος μας, τους άρχοντες και τον στρατό,
για την πόλη ή το χωριό, όπου τελείται η Λειτουργία,
για να είναι ευνοϊκές οι καιρικές συνθήκες, για να δώσει η γη πλούσιους καρπούς και για χρόνια ειρηνικά,
για τους ταξιδιώτες, τους αρρώστους, τους κουρασμένους, τους αιχμαλώτους
για να απαλλαγούμε όλοι μας από κάθε οργή, κίνδυνο και δύσκολη περίσταση.

Για να δείξει την αδυναμία των προσευχών μας, ο διάκονος στρέφεται στις μορφές της Θεοτόκου και των Αγίων, στο Τέμπλο, και καλεί τους πιστούς να θυμηθούν εκείνους που ήξεραν να προσεύχονται καλύτερα από εμάς, και που τώρα παρακαλούν για μας στους ουρανούς. Μας καλεί επίσης να προσφέρουμε ο καθένας τον εαυτό του κι ο ένας τον άλλον, καθώς και όλη τη ζωή μας στον Χριστό και Θεό μας.
(Νικολάι Βασιλίεβιτς Γόγκολ, «Στοχασμοί στη Θεία Λειτουργία» – διασκευή)

Η ειρήνη
«Εν ειρήνη του Κυρίου δεηθώμεν!
Ειρήνη πάσι!
Πολύ συχνά ακούμε στον ναό εκφωνήσεις και ευχές που μιλούν για την ειρήνη. Μας υπενθυμίζουν ότι βρισκόμαστε στον οίκο του Θεού της ειρήνης και ότι η Εκκλησία του Χριστού είναι το βασίλειο της ειρήνης. Γι’ αυτό κάθε πιστός πρέπει να βιώνει την ειρήνη στις σχέσεις του προς τον Θεό, προς τους ανθρώπους και προς τον ίδιο τον εαυτό του.
Προς τον Θεό, με τη διαρκή μετάνοια και την τήρηση των εντολών Του.
Προς τους ανθρώπους, με την αγάπη, την υπομονή, την πραότητα, την ανοχή, την σπλαγχνικότητα.
Και προς τον εαυτό του, με την υπακοή στην φωνή της συνειδήσεώς του.
Ας θυμόμαστε πάντα την συμβουλή του Αποστόλου: «Να επιδιώκετε την ειρήνη με όλους. Επιδιώκετε και την αγιότητα, χωρίς την οποία κανείς δεν θ’ αντικρύσει τον Κύριο» (Εβρ. 12,14).
(Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης)

Τα «αντίφωνα»
Είναι στίχοι από ψαλμούς, που συνοδεύονται από έναν ύμνο («εφύμνιο»).
Ψάλλονται «κατ’ αντιφωνίαν», δηλαδή κάποιος απαγγέλει τον στίχο και στη συνέχεια, όλος ο χορός ψέλνει το «εφύμνιο».
Τα αντίφωνα είναι τρία.
Το πρώτο έχει σαν εφύμνιο το: «Ταις πρεσβείαις της Θεοτόκου, Σώτερ, σώσον ημάς».
Το εφύμνιο του δευτέρου είναι: «Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς Σοι: Αλληλούια».
Το εφύμνιο του τρίτου είναι το απολυτίκιο της ημέρας.
Τρεις φορές επαναλαμβάνεται η μικρή συναπτή : «’Ετι και έτι εν ειρήνη….», «Αντιλαβού, σώσον…», «Της Παναγίας αχράντου…». Δεν είναι επανάληψη παλαιών ή των ίδιων αιτήσεων, αλλά είναι αναζήτηση καινούργιων εμπειριών. Ξανά και ξανά λοιπόν ζητάμε το έλεος Του, γιατί είναι απερίγραπτοι και απερινόητοι οι οικτιρμοί Του. Εκτός αυτών η επανάληψη μέσα στη Λατρεία και τη ζωή γενικότερα είναι σύνηθες φαινόμενο, εφ’ όσον είναι ευχάριστη η επανάληψη και ουσιώδης. Ποια μάνα δεν φιλάει ξανά και ξανά το παιδί της.

Η ΜΙΚΡΗ ΕΙΣΟΔΟΣ
Είναι μια μικρή λιτανεία, που γίνεται στην αρχή σχεδόν της Θ. Λειτουργίας.
Η μικρή είσοδος συμβολίζει την έναρξη της δημόσιας ζωής και δράσης του Χριστού. Όταν, δηλαδή, αφού βαπτίσθηκε στον Ιορδάνη από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο, άρχισε να εμφανίζεται μπροστά στα πλήθη των ανθρώπων και να τους διδάσκει τον Λόγο του Θεού.
Ενώ ψάλλεται το «γ’ αντίφωνο», που είναι το απολυτίκιο της ημέρας, ο ιερέας πλησιάζει στην αγία Τράπεζα, παίρνει τοΕυαγγέλιο και το βγάζει έξω, στον λαό.

Δεν βγαίνει από την κεντρική πύλη του Ιερού Βήματος, την «Ωραία Πύλη», αλλά από την πλαϊνή.
Ο Ιερέας κρατάει στα χέρια του το Ιερό Ευαγγέλιο. Είναι το πιο ιερό βιβλίο για την Εκκλησία μας. Βρίσκεται πάντοτε πάνω στην Αγία Τράπεζα. Περιέχει αποσπάσματα από τατέσσερα ευαγγέλια, δηλ. τα κείμενα στα οποία οι τέσσεριςΕυαγγελιστές (Ματθαίος, Μάρκος, Λουκάς, Ιωάννης) κατέγραψαν τη ζωή και τη διδασκαλία του Χριστού.
Κρατάει μάλιστα το Ευαγγέλιο μπροστά από το πρόσωπό του. Δείχνει ότι δεν περνάει ανάμεσά μας αυτός, αλλά ο Κύριος που σε λίγο θα μας διδάξει.
Μπροστά από τον Ιερέα πηγαίνουν παιδιά με λαμπάδες και εξαπτέρυγα. Η λαμπάδα στην Μικρή Είσοδο συμβολίζει τονΆγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Αυτός προχώρησε μπροστά από τον Χριστό, για να ετοιμάσει το δρόμο Του. Κήρυττε στους ανθρώπους ότι «να, έφτασε η Βασιλεία των Ουρανών».

Μόλις φτάσει στο κέντρο του ναού ο ιερέας αναφωνεί: «Σοφία. Ορθοί». Διακηρύσσει έτσι ότι η Σοφία του Θεού φανερώθηκε στον κόσμο με το κήρυγμα του Ευαγγελίου. Με το «Ορθοί» καλεί όλους να σταθούν ευλαβικά όρθιοι.
Ύστερα όλοι μαζί ψέλνουμε: «Δεύτε προσκυνήσωμεν και προσπέσωμεν Χριστώ. Σώσον ημάς, Υιέ Θεού, ο αναστάς εκ νεκρών, ψάλλοντάς Σοι: Αλληλούια».
Δηλαδή: «Ελάτε, ας προσκυνήσουμε κι ας λατρεύσουμε τον Χριστό. Σώσε μας, Υιέ του Θεού, εσύ που αναστήθηκες από τους νεκρούς, εμάς που σου ψέλνουμε: Αλληλούια».
Στη συνέχεια μπαίνει πάλι στο Ιερό Βήμα. Οι ψάλτες ψέλνουν τα απολυτίκια της εορτής ή του αγίου, που τιμά η Εκκλήσία την ημέρα εκείνη. Κι ακόμη, το απολυτίκιο του Αγίου, στον οποίο είναι αφιερωμένος ο ναός και το κοντάκιο της εορτής.

Σε λίγο ψέλνουμε τον Τρισάγιο Ύμνο, δηλαδή το «Άγιος ο Θεός, άγιος Ισχυρός, άγιος αθάνατος, ελέησον ημάς».
Αυτό σημαίνει: «Άγιος είσαι ο Θεός, άγιος και ισχυρός, άγιος και αθάνατος. Ελέησέ μας».

ΤΑ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ
Στη συνέχεια, ο αναγνώστης θα διαβάσει τονΑπόστολο, δηλαδή ένα κομμάτι από τις επιστολές που έγραψαν οι Απόστολοι σε διάφορες Εκκλησίες ή από τις «Πράξεις των Αποστόλων».
Όταν τελειώσει και ο Απόστολος, ο Ιερέας θα εμφανισθεί στην Ωραία Πύλη. Θα κρατάει και πάλι το Ευαγγέλιο, ανοιχτό αυτή τη φορά.
Μπορούμε να δούμε ότι στο κάλυμμα του βιβλίου από την μία πλευρά είναι σκαλισμένη η εικόνα της Σταύρωσης και από την άλλη, της Ανάστασης.
Τώρα οι πιστοί ακούν ένα απόσπασμα από το ιερό αυτό βιβλίο, που θα το διαβάσει ο Ιερέας.

«Με τα κεφάλια σκυμμένα ευλαβικά, προσέχοντας το Ευαγγέλιο, όλοι αγωνίζονται να δεχθούν μέσα τους τον σπόρο του θείου Λόγου. Τον σπόρο που σπέρνει ο ουράνιος σποριάς με το στόμα του Ιερέα Του στις καρδιές τους. Όχι όμως στις καρδιές εκείνες, που ο Σωτήρας παρομοίασε με τη γη δίπλα στο δρόμο, όπου, αν και έπεσε ο σπόρος, καταπατήθηκε και τα πετεινά του ουρανού, δηλ. οι κακές σκέψεις μας, τον κατέφαγαν.
Ούτε στις καρδιές που μοιάζουν με πέτρινο έδαφος, όπου μολονότι δέχονται μετά χαράς τον σπόρο του λόγου, αυτός δεν βγάζει βαθειές ρίζες –γιατί είναι καρδιές χωρίς βάθος κι ο σπόρος μόλις βλαστήσει ξεραίνεται. Ούτε και στις καρδιές που μοιάζουν με γη γεμάτη αγκάθια (τις φροντίδες και τις μέριμνές μας), που πνίγουν τον σπόρο μόλις φυτρώσει. Καρποφορεί μόνο στις καρδιές που μοιάζουν με την καλή γη και δίνουν καρπό, άλλη εκατό φορές περισσότερο, άλλη εξήντα και άλλη τριάντα».
(Νικολάι Γκόγκολ, Στοχασμοί στη Θεία Λειτουργία)

Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ
Στα παλιά χρόνια, που οι Χριστιανοί βαπτίζονταν σε μεγάλη ηλικία, όσοι δεν είχαν βαπτισθεί ακόμη, αλλά πήγαιναν στη Θεία Λειτουργία για να ακούσουν τον Λόγο του Θεού –οι Κατηχούμενοι- έφευγαν από το ναό μετά το Ευαγγέλιο, μόλις τελείωνε ο Ιερέας το κήρυγμα. Έμεναν τότε μόνο οι βαπτισμένοι Χριστιανοί, οι Πιστοί. Αυτοί μόνο μπορούσαν να συμμετέχουν στη Θεία Λειτουργία και όταν θα ερχόταν η ώρα, να κοινωνούν.
Έτσι, μετά το Ευαγγέλιο αρχίζει το μέρος της Θείας Λειτουργίας, που ονομάζεται Λειτουργία των Πιστών.
Από το σημείο αυτό δεν επιτρέπεται να φεύγει κανείς από το ναό. Όλοι θα μείνουν μέχρι το τέλος της Θ. Λειτουργίας!
Ο ψάλτης αρχίζει τον Χερουβικό Ύμνο, που καλεί τους πιστούς να ξεχάσουν κάθε φροντίδα την ώρα εκείνη, γιατί θα υποδεχθούν τον Βασιλιά των Όλων, μαζί με στρατιές Αγγέλων.
Την ώρα εκείνη ο Ιερέας απλώνει πάνω στην Αγία Τράπεζα το Ειλητό, ένα μεταξωτό πανί, που εικονίζει την ταφή του Κυρίου. Πάνω σ’ αυτό το πανί θα τοποθετηθούν, μετά τη Μεγάλη Είσοδο, ο άγιος Δίσκος (που περιέχει τον Αμνό και τις μερίδες της Παναγίας, των Αγίων και όλων των πιστών) και το Άγιο Ποτήριο (που περιέχει κρασί και λίγο νερό). Ύστερα, βγαίνει στην Ωραία Πύλη και θυμιάζει όλους τους πιστούς για να θυμίσει σε όλους πως πρέπει να κατευθύνουν την προσευχή τους σαν θυμίαμα μπροστά στον Κύριο, λέγοντας τον 50ο ψαλμό του Δαυίδ, δηλαδή τον ψαλμό της μετανοίας. Το θυμίαμα αυτό συμβολίζει τη σμυρναλόη του Νικοδήμου. Πριν πάρει στα χέρια του ο Λειτουργός τα τίμια Δώρα, ζητά συγγνώμη από τους τυχόν συλλειτουργούς του Ιερείς, και κατόπιν βγαίνει στην Ωραία Πύλη και ζητά συγγνώμη από το λαό.

Ακολουθεί η Μεγάλη Είσοδος.

Ο Ιερέας ξεκινάει από την Προσκομιδή και, κρατώντας τον Άγιο Δίσκο και το Άγιο Ποτήριο, περνάει ανάμεσα από τους πιστούς και από την Ωραία Πύλη μπαίνει στο Ιερό Βήμα για να τα τοποθετήσει πάνω στην Αγία Τράπεζα και να τα σκεπάσει με ένα τετράγωνο ύφασμα, τον «Αέρα», που συμβολίζει το λίθο που σφράγισε τον Πανάγιο Τάφο.
Η λιτανεία αυτή συμβολίζει την είσοδο του Κυρίου στα Ιεροσόλυμα για το πάθος και την πορεία του Κυρίου προς τον Γολγοθά και τον Πανάγιο Τάφο (δηλαδή την εναπόθεση Του στην Αγία Τράπεζα). Λέγεται «Μεγάλη Είσοδος» διότι πλησιάζει η τέλεση του μεγάλου Μυστηρίου. Το θυμίαμα κατά την Μεγάλη Είσοδο συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα με τη φωτιά του θυμιατού και τον ευωδιαστό καπνό του θυμιάματος. Το θυμίαμα μετά την απόθεση των τιμίων Δώρων επάνω στο Αντιμήνσιο και την κάλυψη τους με τον Αέρα, υποδηλώνει τα αρώματα των Μυροφόρων. Σε ορισμένους ναούς και στα μοναστήρια, μετά την Μεγάλη Είσοδο, κλείνονται πρώτα τα Βημόθυρα (οι ξύλινες μικρές πόρτες της Ωραίας Πύλης), που σημαίνουν την κάθοδο στον Άδη, και κατόπιν το καταπέτασμα (η κουρτίνα της Ωραίας Πύλης), που υποδηλώνει την εγκατάσταση της κουστωδίας.

ΣΥΝΑΠΤΗ ΤΙΜΙΩΝ ΔΩΡΩΝ – ΣΥΜΒΟΛΟ ΠΙΣΤΕΩΣ – ΑΓΙΑ ΑΝΑΦΟΡΑ
Ύστερα από τη Μεγάλη Είσοδο ακολουθούν οι «Αιτήσεις». Με αυτές ο Ιερέας μας καλεί να ζητήσουμε από τον Κύριο ειρηνική και χωρίς αμαρτίες την ημέρα μας, Άγγελο φύλακα από κάθε κακό, συγχώρηση των αμαρτιών μας, τα καλά και ωφέλιμα για τις ψυχές μας και ειρήνη στον κόσμο και άλλα πνευματικά αγαθά. Κι εμείς, σε κάθε αίτηση, απαντάμε: «Παράσχου, Κύριε» (δηλαδή, «Χάρισέ μας, Κύριε»).
Κατόπιν μας προτρέπει να αγαπήσουμε ο ένας τον άλλο. Στηρίζεται στα λόγια του Χριστού, σύμφωνα με τα οποίαδεν είναι δυνατόν να προσφέρει κανείς το δώρο του στον Θεό, αν προηγουμένως δεν έχει συγχωρεθεί με τον αδελφό του.

Πλησιάζει μετά η ομολογία της πίστεως, όταν δηλαδή όλοι μαζί θα πούμε το «Πιστεύω». Γι’ αυτό ακολουθεί το παράγγελμα του διακόνου: «Τας θύρας, τας θύρας! Εν σοφία πρόσχωμεν». Στα παλιά χρόνια οι θυρωροί έπρεπε να προσέχουν τις πόρτες, μήπως μπει στο ναό κάποιος κατηχούμενος ή άπιστος.
Ενώ απαγγέλουμε το Σύμβολο της Πίστεως, ο Ιερέας ξεσκεπάζει τα τίμια Δώρα και ανακινεί πάνω τους τον «Αέρα». Αυτό συμβολίζει την πνοή του Αγίου Πνεύματος, που σε λίγο θα τα καθαγιάσει.
Μετά καλούμαστε να σταθούμε με ευλάβεια και σεβασμό: «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου…». Τώρα θα προσφέρουμε στο Θεό το μεγάλο Μυστήριο, δείγμα λατρείας και αφοσίωσης.
Ο Ιερέας αρχίζει να απαγγέλλει τη μεγάλη ευχή του Καθαγιασμού των τιμίων Δώρων. Με αυτήν ευχαριστεί τον Θεό για όσα μας έχει δώσει και ιδίως, γιατί έστειλε τον Μονογενή Υιό Του που μας παρέδωσε το μεγάλο Μυστήριο.
Στο σημείο αυτό εκφωνεί τα λόγια, με τα οποία ο Κύριος συνέστησε το Μυστήριο στη διάρκεια του Μυστικού Δείπνου:
«Λάβετε, φάγετε, τούτο μου εστί το Σώμα, το υπέρ υμών κλώμενον εις άφεσιν αμαρτιών» -δηλαδή, «Λάβετε και φάγετε, αυτό είναι το Σώμα μου, που για χάρη σας κομματιάζεται, για τη συγχώρεση των αμαρτιών σας». Την ώρα αυτή ο Ιερέας δείχνει το ψωμί, που σε λίγο θα γίνει Σώμα Χριστού.
Και μετά από λίγο, δείχνει το Άγιο Ποτήριο με το κρασί και λέει:
«Πίετε εξ αυτού πάντες, τούτο εστί το Αίμα μου, το της Καινής Διαθήκης, το υπέρ ημών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών» -δηλαδή, «Πιείτε απ’ αυτό όλοι, αυτό είναι το Αίμα μου, το αίμα της Καινής Διαθήκης, που χύνεται για σας και για όλους, για την άφεση των αμαρτιών σας».

Και καταλήγει ο Ιερέας, υψώνοντας μαζί τον Άγιο Δίσκο και το Άγιο Ποτήριο: «Τα σα εκ των σων σοί προσφέρομεν κατά πάντα και δια πάντα» -δηλαδή, «αυτά τα δικά Σου Δώρα προσφέρουμε σ’ Εσένα σε κάθε καιρό και για όλες τις ευεργεσίες Σου».
Και ακολουθεί η μεγάλη στιγμή. Ο Ιερέας παρακαλεί τον Θεό να στείλει το Άγιο Πνεύμα στα τίμια Δώρα και να τα μεταβάλει σε Σώμα και Αίμα Χριστού.
Ο Ιερέας ευλογεί με το σημείο του Σταυρού πάνω από τον Άγιο Άρτο, λέγοντας: «Και ποίησον τον μεν άρτον τούτον τίμιον σώμα του Χριστού σου. Αμήν» -δηλαδή, «Και κάνε αυτόν τον Άρτο, το ίδιο το τίμιο Σώμα του Χριστού Σου. Αμήν».
Και μετά ευλογεί πάνω από το Άγιο Ποτήριο, λέγοντας: «Το δε εν τω Ποτηρίω τούτω τίμιον αίμα του Χριστού σου. Αμήν» -που σημαίνει: «Κι αυτό που είναι μέσα σε τούτο το Ποτήριο, (κάνε το) το ίδιο το τίμιο Αίμα του Χριστού Σου. Αμήν».
Και στη συνέχεια, ευλογώντας σταυρωτά τον Άγιο Άρτο και το Άγιο Ποτήριο, ο Ιερέας λέει: «Μεταβαλών τω Πνεύματί Σου τω Αγίω. Αμήν, αμήν, αμήν» -δηλαδή, «Αφού τα μεταβάλεις με το Πνεύμα Σου το Άγιο. Αμήν, αμήν, αμήν».

Έτσι γίνεται το θαύμα της μεταβολής του ψωμιού και του κρασιού, που προσέφεραν οι Χριστιανοί, στο ίδιο το Σώμα και το ίδιο το Αίμα του Χριστού. Πόσο μεγάλη είναι η τιμή που μας γίνεται, να παρευρισκόμαστε στο μεγάλο αυτό θαύμα!
Την ίδια ώρα οι πιστοί ψάλλουν: «Σε υμνούμεν, σε ευλογούμεν, σοί ευχαριστούμεν, Κύριε, και δεόμεθά σου ο Θεός ημών» -που σημαίνει: «Εσένα υμνούμε, Εσένα ευλογούμε, Εσένα ευχαριστούμε, Κύριε, και Σε παρακαλούμε, Θεέ μας».
Μετά τον Καθαγιασμό των τίμιων Δώρων, ο Ιερέας μνημονεύει όλα τα μέλη της Εκκλησίας. Πρώτα τους Αγίους –και εξαιρετικά την Θεοτόκο. Ύστερα τους κεκοιμημένους Χριστιανούς. Τέλος, τους ζωντανούς, με πρώτον τονΑρχιεπίσκοπο. Και για να μη μείνει κανείς έξω από το μεγάλο Δείπνο, στο τέλος ζητάει από τον Κύριο να θυμηθεί: «και ων έκαστος κατά διάνοιαν έχει και πάντων και πασών» -δηλαδή, «και όλους όσους έχει στο νου του ο καθένας, άντρες και γυναίκες».
Σε λίγο, αρχίζει η προετοιμασία για την Θεία Κοινωνία.

ΔΙΠΤΥΧΑ – ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ
Μετά τον Καθαγιασμό των τίμιων Δώρων, ο Ιερέας μνημονεύει όλα τα μέλη της Εκκλησίας. Πρώτα τους Αγίους –και εξαιρετικά την Θεοτόκο. Ύστερα τους κεκοιμημένους Χριστιανούς. Τέλος, τους ζωντανούς, με πρώτον τονΑρχιεπίσκοπο. Και για να μη μείνει κανείς έξω από το μεγάλο Δείπνο, στο τέλος ζητάει από τον Κύριο να θυμηθεί: «και ων έκαστος κατά διάνοιαν έχει και πάντων και πασών» -δηλαδή, «και όλους όσους έχει στο νου του ο καθένας, άντρες και γυναίκες».
Σε λίγο, αρχίζει η προετοιμασία για την Θεία Κοινωνία.
Όταν ο Ιερέας παύσει να μνημονεύει τα ονόματα των πιστών, βγαίνει στην Ωραία Πύλη και ευλογεί όλο το εκκλησίασμα με τον Τίμιο Σταυρό, λέγοντας: «Και έσται τα ελέη του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού μετά πάντων υμών», δηλαδή: «Και ας είναι οι δωρεές του μεγάλου Θεού και Σωτήρα μας Ιησού Χριστού μαζί με όλους σας». Και οι πιστοί απαντούν: «Και μετά του πνεύματός σου» -«Και με το δικό σου πνεύμα».

Και τότε, αμέσως αρχίζει η
ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Με μια σειρά δεήσεις μπροστά από τα καθαγιασμένα ήδη Τίμια Δώρα, ο Ιερέας παρακαλεί τον Θεό να αξιώσει αυτόν και τους πιστούς να μεταλάβουν τα άχραντα μυστήρια. Και ο λαός απαντά: «Κύριε ελέησον» ή «Παράσχου Κύριε».
Τότε απαγγέλουν όλοι μαζί την «Κυριακή προσευχή», δηλ. την προσευχή που δίδαξε ο Κύριος στους μαθητές του, πάνω σε ένα ύψωμα της Γαλιλαίας:

Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΥΧΗ
Με την Κυριακή προσευχή, το Πάτερ ημών δηλαδή, οι πιστοί παρακαλούν τον Θεό, που τον ονομάζουν Πατέρα τους:

Να δοξάζεται το όνομα του Θεού σε όλους τους ανθρώπους, με τα λόγια και τα έργα των πιστών Του
Να έρθει η Βασιλεία του Θεού στις ψυχές όλων των ανθρώπων
Να εφαρμόζεται από όλους τους ανθρώπους το άγιο θέλημα του Θεού
Να δώσει ο Θεός «τον επιούσιο άρτο», δηλ. όλα όσα είναι αναγκαία για την ψυχή και το σώμα του ανθρώπου, και πρώτα απ’ όλα το ίδιο το Σώμα και το Αίμα Του
Να συγχωρήσει τις αμαρτίες τους, με την προϋπόθεση ότι κι αυτοί θα συγχωρούν τις αμαρτίες των άλλων
Να μην επιτρέψει να βρεθούν σε περιστάσεις που θα τους εκθέσουν στον κίνδυνο της αμαρτίας.

Και στο τέλος, ομολογούν –με το στόμα του Ιερέα- ότι ο Θεός μπορεί να τους δώσει όλα αυτά γιατί είναι ο αιώνιος βασιλιάς και ο Παντοδύναμος Θεός, που προστατεύει και βοηθά τους ανθρώπους.
Στη συνέχεια ο Ιερέας ευλογεί τους πιστούς, λέγοντας: «Ειρήνη πάσι» -«Ειρήνη σε όλους»- και σε λίγο τους λέει: «Πρόσχωμεν» -«Ας προσέξουμε».
Αμέσως ύστερα, υψώνει τον Άγιο Άρτο και αναφωνεί: «Τα άγια τοις αγίοις»-δηλαδή, «Τα άγια Δώρα είναι για τους αγίους». Εννοεί με αυτό ότι πρέπει να είναι άγιοι όσοι θα δεχτούν μέσα τους το Άγιο Σώμα και το Αίμα του Κυρίου. Ότι δηλαδή πρέπει να είναι κατάλληλα προετοιμασμένοι και καθαρισμένοι από τις αμαρτίες τους για να κοινωνήσουν. Και βέβαια, ο Χριστιανός καθαρίζεται από τις αμαρτίες όταν τις ακουμπά στο επιτραχήλιο του Πνευματικού, στο μυστήριο της Ιεράς Εξομολόγησης, αφού πρώτα μετανοήσει (μετανοιώσει) ειλικρινά γι’ αυτές. Τότε κλείνει η Ωραία Πύλη.
Ο Ιερέας χωρίζει σε 4 μέρη τον Άγιο Άρτο. Το πρώτο από αυτά τα μέρη το ρίχνει μέσα στο Άγιο Ποτήριο, που περιέχει το πανάχραντο Θείο Αίμα. Το δεύτερο το βάζει στην άκρη για να κοινωνήσουν ο ίδιος και ο διάκονος, χωριστά από το Αίμα. Και τα άλλα μέρη τα κόβει σε μικρότερα τεμάχια, ανάλογα με τον αριθμό εκείνων που θα κοινωνήσουν.

Μ’ αυτόν τον τεμαχισμό δεν διαιρείται το Σώμα του Χριστού. Και στο μικρότερο κομματάκι απ’ αυτά διατηρείται ολόκληρος ο Χριστός – όπως κάθε μέλος του ζωντανού σώματος μας είναι παρούσα ψυχή, όχι μερισμένη, αλλά ενιαία και αδιαίρετη. Όπως σε ένα καθρέφτη, που αν σπάσει σε χίλια κομμάτια, τα ίδια αντικείμενα εξακολουθούν να καθρεφτίζονται ακόμα και στο μικρότερο κομμάτι. Όπως τέλος ένας ήχος διατηρείται ακέραιος και ολόκληρος έστω και αν τον ακούνε χιλιάδες αυτιά.
Ακόμη, θα ρίξει στο Άγ. Ποτήριο το «άγιο ζέον», δηλ. ζεστό νερό, που συμβολίζει την ζεστή Πίστη όσων συμμετέχουν στη Θ. Λειτουργία και τη θερμότητα του Αγίου Πνεύματος.
Ύστερα γονατίζει και διαβάζει κάποιες ευχές με τις οποίες παρακαλεί τον Κύριο να μεταλάβει αξίως. Ο ίδιος και ο διάκονος, αν υπάρχει, κοινωνούν πρώτα το Σώμα και μετά το Αίμα του Κυρίου, χωριστά. Και αφού κοινωνήσουν, βάζουν προσεκτικά ό,τι υπάρχει πάνω στον Άγιο Δίσκο, μέσα στο Άγιο Ποτήριο.

Στον καιρό της πρώτης Εκκλησίας, οι πιστοί κοινωνούσαν τα θεία Μυστήρια χωριστά, όπως σήμερα οι κληρικοί, παίρνοντας ο καθένας στα χέρια του το πανάχραντο Σώμα του Κυρίου, και πίνοντας ύστερα από το Ποτήριο το πανάχραντο Αίμα Του. Όταν όμως κάποιοι χριστιανοί αμαθείς και απαίδευτοι – χριστιανοί στο όνομα μόνο – άρχισαν να παίρνουν τα Τίμια Δώρα στα σπίτια τους και να τα χρησιμοποιούν σε δεισιδαιμονικές και βλάσφημες τελετές, ή και μέσα στην Εκκλησία να τα αντιμετωπίζουν με ασέβεια, δημιουργώντας θόρυβο και ταραχή, ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος θέσπισε να δίνονται στο λαό ενωμένα το Σώμα και το Αίμα. Και όχι μέσα στα χέρια τους, αλλά απευθείας στο στόμα, με την αγία Λαβίδα, που εικονίζει την λαβίδα εκείνη με το αναμμένο κάρβουνο, με την οποία το πύρινο Σεραφείμ άγγιξε τα χείλη του προφήτη Ησαΐα, θυμίζοντας έτσι σε όλους τι είναι αυτό που άγγιξε τα χείλη τους. Αφού κοινωνήσει πρώτα ο ίδιος και έπειτα μεταδώσει τα Θεία Δώρα και στο διάκονο, ο λειτουργός του Χριστού, εμφανίζεται σαν ένας καινούργιος άνθρωπος, καθαρισμένος με τη θεία Κοινωνία από όλα του τα αμαρτήματα, σαν αληθινά άγιος αυτή τη στιγμή και άξιος να μεταδώσει τα Θεία Δώρα στους πιστούς.

ΘΕΙΑ ΜΕΤΑΛΗΨΗ

Βγαίνει στην Ωραία Πύλη, κρατώντας το Άγιο Ποτήριο και καλεί τους πιστούς λέγοντας: «Μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε» -δηλαδή, «Πλησιάστε με φόβο Θεού, πίστη και αγάπη».
Και όσοι είναι προετοιμασμένοι –καθαρισμένοι από τις αμαρτίες τους, νηστικοί εκείνο το πρωΐ, χωρίς μίσος για κάποιον αδελφό τους, με προσευχή- πλησιάζουν για να δεχθούν μέσα τους το Σωμα και το Αίμα του Χριστού. Για να γίνουν «σύσσωμοι και σύναιμοι Χριστού» -δηλ. για να έχουν το ίδιο με τον Χριστό Σώμα και το ίδιο Αίμα.

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ – ΑΠΟΛΥΣΗ
Μετά την Θ. Κοινωνία ψέλνουν όλοι το «Είδομεν το φως το αληθινόν…», έναν ύμνο για το Άγιο Πνεύμα, με τον οποίο ομολογούν την πίστη τους στην Αγία Τριάδα και την δοξολογούν, με αφορμή το μεγάλο μυστήριο που τελέσθηκε με τη δύναμη του Τριαδικού Θεού και στο οποίο όλη η Εκκλησία συμμετείχε.
Όλοι οι πιστοί ευχαριστούν τον Θεό, για το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, το οποίο κοινώνησαν. Και βέβαια, εννοείται ότι κανείς δεν φεύγει πριν ευχαριστήσει τον Θεό για τα μεγάλα αυτά Δώρα. Αλλιώς μοιάζει με τον Ιούδα, που έφυγε από τον Μυστικό Δείπνο, αμέσως μόλις έλαβε από τον Άρτο.
Οι πιστοί, γεμάτοι ευγνωμοσύνη στον Κύριο για την Θεία Κοινωνία και για τις πλούσιες ευλογίες ψέλνουν τον ύμνο του Ιώβ: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον από του νυν και εως του αιώνος» -«Ας είναι το όνομα του Κυρίου ευλογημένο, τώρα και πάντοτε».
Ύστερα, ο Ιερέας ευλογεί τους πιστούς και κάνει την απόλυση. Τώρα οι πιστοί μπορούν να απολυθούν εν ειρήνη, δηλαδή να αποχωρήσουν από το ναό με την ειρήνη του Θεού, για να πάνε στο σπίτι τους να … συνεχίσουν την Θεία Λειτουργία. Όχι απαραίτητα να ψάλλουν, αλλά με την συμπεριφορά τους από εκεί και στο εξής να φέρονται όπως αρμόζει σε όποιον κατοικεί μέσα του ο Χριστός. Να μεταφέρουν τον αγιασμό που δέχθηκαν σε όλους τους γύρω τους, στους οποίους βέβαια θα φέρονται με την αγάπη του Χριστού, που πρώτα στην Θ. Λειτουργία έζησαν.

Όσοι δεν κοινώνησαν, στο τέλος παίρνουν αντίδωρο από το χέρι του Ιερέα. Αντίδωρο είναι αυτό που δίνεται αντί για το δώρο, την Θ. Ευχαριστία. Ο καθένας, παίρνοντας ένα κομμάτι αντίδωρο, πρέπει να το δέχεται σαν ψωμί από το συμπόσιο εκείνο, όπου ο ίδιος ο Δημιουργός μίλησε στον λαό Του, και να το τρώει με ευλάβεια, θεωρώντας όλους τους ανθρώπους γύρω του σαν αληθινά και πολυαγάπητα αδέρφια του. Και, σύμφωνα με την αρχαία συνήθεια, πρέπει να το φάει πριν από κάθε άλλη τροφή. Μπορεί ακόμη να το πάρει στο σπίτι, στην οικογένειά του, ή να το προσφέρει σε αρρώστους, σε φτωχούς και σε κάθε άλλον, που για οποιονδήποτε λόγο δεν μπόρεσε να έρθει στην εκκλησία για την Λειτουργία.
Αλλά και όποιος κοινώνησε προσέχει, σύμφωνα με την παλαιά ευλαβική συνήθεια, να μην φτύσει την ημέρα εκείνη. Το αίμα του, είπαμε, έχει γίνει ένα με του Χριστού το Αίμα και στο στόμα του ενδέχεται να βρίσκεται ακόμη κάποιο μικρό κομμάτι Αγίου Άρτου, που ωστόσο είναι ολόκληρο του Χριστού το Σώμα.
Και βέβαια, δεν συμμετέχουμε στα άχραντα μυστήρια μόνο κάθε… Χριστούγεννα και Πάσχα. Σίγουρα, αν δεν κοινωνήσουμε σ’ αυτές τις μεγάλες γιορτές της Εκκλησίοας μας, τα κοσμικά τραπέζια και τα πανηγύρια μόνο δεν έχουν κανένα νόημα. Δεν γεννιέται μέσα μας ο Χριστός ούτε ζούμε την Ανάστασή Του. Μόνο με την Θεία Κοινωνία γίνεται αυτό.

Η συμμετοχή μας, ωστόσο, να είναι όσο γίνεται πιο τακτική. Εννοείται, με την ευλογία του πνευματικού μας και μετά από κατάλληλη προετοιμασία. Όσο συχνότερα μπορεί κανείς να παίρνει μέρος σ’ αυτό το ιερό πανηγύρι της Αγάπης.

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες: Μεγάλοι και στον πόνο

http://www.agioritikovima.gr/diafora/vioiagiwn/item/52926-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%80%CF%8C%CE%BD%CE%BF

Οι «Τρείς μέγιστοι φωστήρες της Τρισηλίου Θεότητος», που δημιούργησαν με τη ζωή και τα έργα τουςτον «χρυσούν αιώνα» της εκκλησιαστικής μας ιστορίας, διέπρεψαν σ’ όλους τους τομείς της πνευματικής ζωής. Μορφώθηκαν με όλη τη μόρφωση της εποχής τους και διέθεσαν τη μόρφωση αυτή και τα φυσικά και τα ψυχικά τους χαρίσματα, με τα οποία τους είχε προικίσει ο Θεός, για τη βοήθεια των συνανθρώπων και τη δόξα της Εκκλησίας.

Αναδείχθηκαν μεγάλοι κοινωνικοί εργάτες με τα συσσίτια που οργάνωσαν, στα οποία έτρωγαν καθημερινά χιλιάδες φτωχοί. Φρόντισαν για τη διάδοση του Ευαγγελίου σε χώρες μακρινές με την οργάνωση ιεραποστολών. Έδιναν καθημερινούς αγώνες για την προστασία των Ορθοδόξων από τους αιρετικούς, αλλά και φρόντιζαν συνεχώς για την ψυχική καλλιέργεια των Ορθοδόξων πιστών.

Πρώτευαν σε όλα. Όπως σημειώνει ο ομότιμος καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αθηνών κ. Νικόλαος Μπρατσιώτης σε μια επιστημονική εργασία του για τον Μέγα Βασίλειο, «ήταν το πρότυπον της υποχωρητικότητος, της καρτερίας, της λιτότητος, της εγκρατείας, της σωφροσύνης, του ασκητισμού, της αγνότητος, της κοινωνικότητος, της φιλανθρωπίας, της αγάπης, της πίστεως, της υπομονής, της ελπίδος... της μεγαλοψυχίας, της μακροθυμίας, της προς εαυτόν αυστηρότητος, της προς τους άλλους γλυκύτητος...».

Οι ίδιοι εγκωμιαστικοί χαρακτηρισμοί θα μπορούσαν να λεχθούν και για τον άγιο Γρηγόριο τον Ναζιανζηνό και για τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο. Διότι και οι τρεις ήσαν «ομότροποι», όπως τους χαρακτηρίζει ο εμπνευσμένος ιερός υμνογράφος. Παρουσίαζαν δηλαδή παρόμοια αγία συμπεριφορά.

Στη συνέχεια θα αναφερθούμε με συντομία ενδεικτικά και στο πως πρώτευσε καθένας τους και στην άρση του ατομικού του σταυρού. Διότι σήκωσαν πράγματι βαρύ σταυρό θλίψεων.

Ο Μέγας Βασίλειος γράφει σε ορισμένες επιστολές του: Με τις παραμικρές κινήσεις μου πονεί όλο το σώμα μου, πονεί το ήπαρ μου (ήταν και γιατρός και καταλάβαινε), δεν μπορώ να κοιμηθώ από τους πόνους, και ζω και για να αισθάνομαι ότι πονώ και κυριεύομαι από «λαβρότατον (=πολύ σφοδρό) πυρετόν». Παρά ταύτα δεν εγόγγυσε ποτέ. Αντιθέτως, με πολλή υπομονή δεχόταν τις ασθένειες που επέτρεπε ο Θεός να ταλαιπωρούν το σώμα του. Καί έβρισκε την ψυχική δύναμη και τη σωματική αντοχή και φρόντιζε στο φιλανθρωπικό ίδρυμα «Βασιλειάς», που ίδρυσε ο ίδιος, τους πιο βαριά ασθενείς και μάλιστα τους λεπρούς. Καί απεβίωσε σε ηλικία μόλις 49 ετών λέγοντας προς τον Κύριο «εις χείράς σου παρατίθεμαι το πνεύμά μου» (Λουκ. κγ΄ [23] 46).

Ο δεύτερος των Τριών Ιεραρχών, ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, πολεμήθηκε πολύ από τους αιρετικούς που είχαν πρόσβαση και στα ανάκτορα. Εισήλθαν μάλιστα αιρετικοί Αρειανοί με ρόπαλα το Πάσχα του 379 στο Ναό της Αγίας Αναστασίας, όπου λειτουργούσε ο Άγιος, και κακοποίησαν τους πιστούς και τραυμάτισαν τον Άγιο. Στη Β΄ Οικουμενική Σύνοδο, όπου προήδρευσε μετά τον θάνατο του Επισκόπου Αντιοχείας Μελετίου, γνώρισε την κακεντρέχεια ορισμένων επισκόπων εναντίον του και παραιτήθηκε αμέσως, μολονότι είχε με το μέρος του τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο τον Μέγα. Παραιτήθηκε μάλιστα αγόγγυστα λέγοντας: «Ρίψατέ με ως τον Ιωνάν εις την θάλασσαν, διά να κοπάση ο κλύδων της Εκκλησίας». Καί ανεχώρησε στην πατρίδα του. Σε ένα από τα εξαίρετα ποιήματά του (ήταν και σπουδαίος ποιητής), γράφοντας για την ασθένειά του, απευθύνεται στο σατανά και λέγει: «Χτύπα το σώμα, η ψυχή μένει αλώβητη, τη θεική εικόνα / θα την παρουσιάσω στο Χριστό όπως την έλαβα, ανθρωποκτόνε. / Καί παλαιά έδεσες τον μεγάλο Ιώβ, αλλά νικήθηκες». Καί αλλού: «Η δική μου δόξα είναι οι πόνοι μου... / άλλος Ιώβ είμαι». Καί ανεπαύθη εν Κυρίω εντελώς εξασθενημένος, σε ηλικία πιθανώς 63 ετών.

Ο τρίτος των Τριών Ιεραρχών άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, που θεωρείται ως ο πρύτανης των χριστιανών ιεροκηρύκων, πόνεσε περισσότερο ίσως από τους άλλους δύο. Σήκωσε αγόγγυστα τον βαρύ σταυρό δύο εξοριών και καθαιρέσεως από Σύνοδο Επισκόπων. Τον καταδίωξε η αυτοκράτειρα Ευδοξία, την οποία ήλεγχε για τη ζωή της. Ορισμένοι επίσκοποι συμμάχησαν μαζί της και τελικά τον καθήρεσαν. Ήταν φιλάσθενος,και πέθανε καθηρημένος με υψηλό πυρετό στην εξορία, στα βάθη της ’Αρμενίας, χωρίς να βγεί λέξη γογγυσμού από τα άγια χείλη του. Καί το όνομά του επί 30 χρόνια δεν αναφερόταν στα δίπτυχα της Εκκλησίας. Η τελευταία φράση της ζωής του εκεί στην εξορία ήταν: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν. Αμήν». Καί ήταν τότε 60 ετών.

Έτσι αντιμετώπισαν τον πόνο στη ζωή τους οι Τρείς Ιεράρχες. Ας ήταν καχεκτικοί σωματικά. Είχαν γενναίες ψυχές και υπέμειναν με καρτερία κάθε ταλαιπωρία για την πίστη του Χριστού. Το παράδειγμά τους ας εμπνέει και μας, και ας ζητούμε τις πρεσβείες τους στις δύσκολες ώρες μας.

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες (30 Ιανουαρίου)

http://www.diakonima.gr/2015/01/30/%CE%AC%CE%B3%CE%B9%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CF%81%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CE%B9%CE%B5%CF%81%CE%AC%CF%81%CF%87%CE%B5%CF%82-3/

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες

Εορτάζει στις 30 Ιανουαρίου εκάστου έτους.

Ομού δίκαιον τρεις σέβειν Εωσφόρους,

Φως τρισσολαμπές πηγάσαντες εν βίω.

Κοινόν τον ύμνον προσφέρειν πάντας θέμις,

Τοις εκχέασι πάσι κοινήν την χάριν.

Έαρ χελιδών ου καθίστησι μία·

Αι τρεις αηδόνες δε των ψυχών έαρ.

Την μεν νοητήν η Τριας λάμπει κτίσιν,

Τριάς γε μην αύτη δε την ορωμένην.

Απώλεσαν μεν οι πάλαι Θεού σέβας,

Εξ Ηλίου τε και Σελήνης αφρόνως·

Κάλλoς γαρ αυτών θαυμάσαντες και τάχος,

Ώσπερ θεοίς προσήγον ουκ ορθώς σέβας.

Εκ των τριών τούτων δε φωστήρων πάλιν,

Ημείς ανηνέχθημεν εις Θεού σέβας,

Καλλει βίου γαρ, τη τε πειθοί των λόγων,

Πείθουσι πάντας τον μόνον Κτίστην σέβειν.

Κτίσιν συνιστά την δε την ορωμένην,

Το Πυρ, Αηρ, Ύδωρ τε, και Γης η φύσις.

Οι δ  αὖ συνιστώντές τε κόσμον τον μέγαν,

Την προς Θεόν τε Πιστιν, ως άλλην κτίσιν

Στοιχειακής φέρουσι Τριάδος τύπον.

Μελει γαρ αυτοίς ουδενός των γηΐνων,

Και γήϊνον νουν έσχον ουδέν εν λόγοις.

Ο Γρηγόριος γαρ πυρ πνέει νους τον λόγον,

Προς ύψος αυ πείθοντα πάντα εκτρέχειν.

Τοις λιποθυμήσασι δ  ἐκ παθών πάλιν,

Αναπνοή τις οι Βασιλείου λόγοι.

Μιμούμενος δε την ροήν των υδάτων,

Ο καρδίαν τε και στόμα χρυσούς μόνος,

Τους εκτακέντας εκ παθών αναψύχει.

Ούτω προς ύψος την βροτών πάσαν φύσιν,

Εκ της χθονός φέρουσι τοις τούτων λόγοις.

Λαμψεν ενί τριακοστή χρυσοτρισήλιος αίγλη.

Η αιτία για την εισαγωγή της εορτής των Τριών Ιεραρχών στην Εκκλησία είναι το εξής γεγονός:

Κατά τους χρόνους της βασιλείας του Αλεξίου του Κομνηνού (1081 – 1118 μ.Χ.), ο οποίος διαδέχθηκε στη βασιλική εξουσία τον Νικηφόρο Γ’ τον Βοτενειάτη (1078 – 1081 μ.Χ.), έγινε στην Κωνσταντινούπολη φιλονικία ανάμεσα σε λόγιους και ενάρετους άνδρες. Άλλοι θεωρούσαν ανώτερο τον Μέγα Βασίλειο ( 1 Ιανουαρίου), χαρακτηρίζοντάς τον μεγαλοφυΐα και υπέροχη φυσιογνωμία. Άλλοι τοποθετούσαν ψηλά τον ιερό Χρυσόστομο ( 13 Νοεμβρίου) και τον θεωρούσαν ανώτερο από τον Μέγα Βασίλειο και τον Γρηγόριο και, τέλος, άλλοι, προσκείμενοι στον Γρηγόριο τον Θεολόγο ( 25 Ιανουαρίου), θεωρούσαν αυτόν ανώτερο από τους δύο άλλους, δηλαδή από τον Βασίλειο και τον Χρυσόστομο. Η φιλονικία αυτή είχε σαν αποτέλεσμα να διαιρεθούν τα πλήθη των Χριστιανών και άλλοι ονομάζονταν «Ιωαννίτες», άλλοι «Βασιλείτες» και άλλοι «Γρηγορίτες».

Στην έριδα αυτή έθεσε τέλος ο Μητροπολίτης Ευχαΐτων, Ιωάννης ο Μαυρόπους. Αυτός, κατά την διήγηση του Συναξαριστή, είδε σε οπτασία τους μέγιστους αυτούς Ιεράρχες, πρώτα καθένα χωριστά και στη συνέχεια και τους τρεις μαζί. Αυτοί του είπαν: «Εμείς, όπως βλέπεις, είμαστε ένα κοντά στον Θεό και τίποτε δεν υπάρχει που να μας χωρίζει η να μας κάνει να αντιδικούμε. Όμως, κάτω από τις ιδιαίτερες χρονικές συγκυρίες και περιστάσεις που βρέθηκε ο καθένας μας, κινούμενοι και καθοδηγούμενοι από το Άγιο Πνεύμα, γράψαμε σε συγγράμματα και με τον τρόπο του ο καθένας, διδασκαλίες που βοηθούν τους ανθρώπους να βρουν τον δρόμο της σωτηρίας. Επίσης, τις βαθύτερες θείες αλήθειες, στις οποίες μπορέσαμε να διεισδύσουμε με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, τις συμπεριλάβαμε σε συγγράμματα που εκδώσαμε. Και ανάμεσά μας δεν υπάρχει ούτε πρώτος, ούτε δεύτερος, αλλά, αν πεις τον ένα, συμπορεύονται δίπλα του και οι δύο άλλοι. Σήκω, λοιπόν, και δώσε εντολή στους φιλονικούντες να σταματήσουν τις έριδες και να πάψουν να χωρίζονται για εμάς. Γιατί εμείς, και στην επίγεια ζωή που είμασταν και στην ουράνια που μεταβήκαμε, φροντίζαμε και φροντίζουμε να ειρηνεύουμε και να οδηγούμε σε ομόνοια τον κόσμο. Και όρισε μία ημέρα να εορτάζεται από κοινού η μνήμη μας και καθώς είναι χρέος σου, να ενεργήσεις να εισαχθεί η εορτή στην Εκκλησία και να συνταχθεί η ιερή ακολουθία. Ακόμη ένα χρέος σου, να παραδόσεις στις μελλοντικές γενιές ότι εμείς είμαστε ένα για τον Θεό. Βεβαίως και εμείς θα συμπράξουμε για τη σωτηρία εκείνων που θα εορτάζουν τη μνήμη μας, γιατί έχουμε και εμείς παρρησία ενώπιον του Θεού».

Έτσι ο Επίσκοπος Ευχαΐτων Ιωάννης ανέλαβε τη συμφιλίωση των διαμαχόμενων μερίδων, συνέστησε την εορτή της 30ης Ιανουαρίου και συνέγραψε και κοινή Ακολουθία, αντάξια των τριών Μεγάλων Πατέρων.

Η εορτή αυτής της Συνάξεως του Μεγάλου Βασιλείου, του Γρηγορίου του Θεολόγου και του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, αποτελεί το ορατό σύμβολο της ισότητας και της ενότητας των Μεγάλων Διδασκάλων, οι οποίοι δίδαξαν με τον άγιο βίο τους το Ευαγγέλιο του Χριστού. Είναι εκείνοι, οι οποίοι εξ’ αιτίας της ταπεινώσεώς τους μπροστά στην αλήθεια, έχουν λάβει το χάρισμα να εκφράζουν την καθολική συνείδηση της Εκκλησίας και ότι διδάσκουν δεν είναι απλώς δική τους σκέψη η προσωπική τους πεποίθηση, αλλά είναι επιπλέον η ίδια η μαρτυρία της Εκκλησίας, γιατί μιλούν από το βάθος της καθολικής της πληρότητας.

Περί τις αρχές του 14ου αιώνα μ.Χ. ανεγέρθη ναός των Τριών Ιεραρχών κοντά στην Αγία Σοφία Κωνσταντινούπολης, δίπλα σχεδόν στη μονή της Παναχράντου.

Απολυτίκιον  (Κατέβασμα)

Ήχος α’.

Τους τρεις μεγίστους φωστήρας της Τρισηλίου θεότητος, τους την οικουμένην ακτίσι δογμάτων θείων πυρσεύσαντας, τους μελιρρύτους ποταμούς της σοφίας, τους την κτίσιν πάσαν θεογνωσίας νάμασι καταρδεύσαντας, Βασίλειον τον μέγαν, και τον Θεολόγον Γρηγόριον, συν τω κλεινώ Ιωάννη, τω την γλώτταν χρυσορρήμονι, πάντες οι των λόγων αυτών ερασταί, συνελθόντες ύμνοις τιμήσωμεν· αυτοί γαρ τη Τριάδι, υπέρ υμών αεί πρεσβεύουσιν.

Κοντάκιον

Ήχος β’. Τους ασφαλείς.

Τους Ιερούς και θεοφθόγγους Κήρυκας, την κορυφήν των Διδασκάλων Κύριε, προσελάβου εις απόλαυσιν των αγαθών σου και ανάπαυσιν· τους πόνους γαρ εκείνων και τον κάματον, εδέξω υπέρ πάσαν ολοκάρπωσιν, ο μόνος δοξάζων τους Αγίους σου.

Κάθισμα

Ήχος πλ. δ’. Την Σοφίαν και Λογον.

Τους μεγάλους φωστήρας τους φεραυγείς, Εκκλησίας τους πύργους τους αρραγείς, συμφώνως αινέσωμεν, οι των καλών απολαύοντες, και των λόγων τούτων, ομού και της χάριτος· τον σοφόν Χρυσορρήμονα, και τον μέγαν Βασίλειον, συν τω Γρηγορίω, τω λαμπρώ θεολόγω· προς ους και βοήσωμεν, εκ καρδίας κραυγάζοντες· Ιεράρχαι τρισμέγιστοι, πρεσβεύσατε Χριστώ τω Θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την Αγίαν μνήμην υμών.

 Ο Οίκος

Τις ικανός τα χείλη διάραι, και κινήσαι την γλώσσαν προς τους πνέοντας πυρ, δυνάμει Λογου και Πνεύματος; όμως τοσούτον ειπείν θαρρήσω, ότι πάσαν παρήλθον την ανθρωπίνην φύσιν οι τρεις, τοις πολλοίς και μεγάλοις χαρίσμασι, και εν πράξει και θεωρία, τους κατ  ἄμφω λαμπρούς υπεράραντες· διο μεγίστων δωρεών τούτους ηξίωσας, ως πιστούς σου θεράποντας, ο μόνος δοξάζων τούς Αγίους σου.

Μεγαλυνάριον

Ρήτορες σοφίας θεοειδείς, στύλοι Εκκλησίας, ουρανίων μυσταγωγοί, Βασίλειε πάτερ, Γρηγόριε θεόφρον, και θείε Ιωάννη, κόσμω εδείχθητε.

Οπτικοακουστικό Υλικό

Ακούστε το απολυτίκιο!

Αγιογραφίες / Φωτογραφίες

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες

Άγιοι Τρεις Ιεράρχες (Ο Βασίλειος αριστερά, ο Χρυσόστομος δεξιά, στο κέντρο ο Γρηγόριος)- Φανάρι, Κωνσταντινούπολη

Αγίες Εμμελεία, Νόννα και Ανθούσα, οι μητέρες των Τριών Ιεραρχών

Πηγή: .saint.gr

ΣΟΚΑΡΙΣΜΕΝΟΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΝΑΟ ΣΤΗΝ ΛΙΜΝΗ ΤΗΣ ΝΙΚΑΙΑΣ (Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης)

http://www.hellasforce.com/blog/%CF%83%CE%BF%CE%BA%CE%B1%CF%81%CE%B9%CF%83%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%B9-%CE%BF%CE%B9-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%BF%CE%B9-%CE%B1%CF%80%CE%BF-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BD%CE%B1%CE%BF-%CF%83%CF%84/


Γράφει ο Νίκος Χειλαδάκης.
Έκπληκτοι οι Τούρκοι ερευνητές και οι κάτοικοι της ιστορικής βυζαντινής πόλης της Νίκαιας, αντίκρισαν ένα πρωί να εμφανίζεται στην λίμνη της περιοχής και κάτω από την επιφάνεια του νερού, ο σκελετός μιας μεγαλοπρεπής βυζαντινής ελληνορθόδοξης εκκλησίας.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του τοπικού τύπου αλλά και των εφημερίδων, Milliyet και Zaman, οι πρώτοι που αντιλήφτηκαν την ύπαρξη των θεμελίων αυτή της ιστορικής βυζαντινής εκκλησίας ήταν οι πιλότοι κάποιου αεροπλάνου που πραγματοποιούσε πτήση πάνω από την λίμνη. Οι πρώτες αναφορές των ίδιων των Τούρκων κάνουν λόγο για την ιστορική μεγάλη εκκλησία που ήταν αφιερωμένη στον άγιο Πέτρο και η οποία κτίστηκε τον τέταρτο αιώνα, ήταν δηλαδή από τους πρώτους μεγάλους ναούς που κόσμησαν στην συνέχεια όλη την ελληνορθόδοξη χριστιανική Μικρά Ασία.

Οι πληροφορίες για το ιστορικό αυτό κτίσμα που έμεινε κάτω από την επιφάνεια της λίμνης, είναι ότι βρίσκεται 20 περίπου μέτρα από την ακτή και σε βάθος δυο μέτρων από την επιφάνεια της λίμνης. Όπως ανέφερε σχετικά ο πρόεδρος του Αρχαιολογικού Τμήματος του πανεπιστημίου Uludağ της Προύσας, Mustafa Şahin, στο μέρος αυτό όπου βρέθηκαν τα ερείπια της εκκλησίας έπρεπε να βρίσκονταν επίσης το κτίριο της τοπικής βουλής επί ρωμαϊκής εποχής. Δίπλα ακριβώς από αυτό το κτίριο είχε κτιστεί αυτή η μεγαλοπρεπή εκκλησία που όπως δείχνουν και οι φωτογραφίες πρέπει να δέσποζε σε όλη την περιοχή.



Τα ιστορικά στοιχεία που προβάλουν οι Τούρκοι είναι ότι η ανέγερση αυτού του ναού έγινε αμέσως μετά την επικράτηση το 313 από τον Μέγα Κωνσταντίνο του χριστιανισμού. Το κοσμοϊστορικό αυτό γεγονός σηματοδότησε την ανέγερση και άλλων περικαλλών ναών σε όλο το μήκος και το πλάτος της Μικράς Ασίας όπου κατοικούσε εκείνη την περίοδο ο πυκνότερος χριστιανικός πληθυσμός από όλες τις ρωμαϊκές επαρχίες. Ο ναός λέγεται ότι από τον μεγάλο σεισμό του 740 που έπληξε την ευρύτερη περιοχή είχε πάθει μεγάλες ζημιές και στη συνέχεια ανακαινίστηκε στην νεότερη του μορφή. Προφανώς οι διάφοροι σεισμοί που έγιναν στο παρελθόν στην περιοχή της Νίκαιας, όπως ο μεγάλος σεισμός του 1999, βύθισαν την εκκλησία κάτω από την επιφάνεια της λίμνης. Σήμερα και κάτω από άγνωστες μέχρι στιγμής συνθήκες, ο ναός επανήλθε στην επιφάνεια σε μια αεροφωτογράφιση από ένα τουρκικό αεροπλάνο που πετούσε πάνω απ την λίμνη.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πληροφορίες η Νίκαια ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χριστιανικά κέντρα από την πρώτη περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας και όπως είναι γνωστό εκεί έγινε η πρώτη μεγάλη οικουμενική σύνοδος των χριστιανών. Το κτίριο της τοπικής γερουσίας, (Senato Saray), όπως αναφέρουν και οι ίδιοι οι Τούρκοι, κτίστηκε το 325. Πολύ κοντά κτίστηκε ο μεγάλος ναός της αγίας Σοφίας που σώζεται μέχρι σήμερα αλλά οι Τούρκοι πριν από δυο χρόνια τον μετέτρεψαν σε τζαμί. Οι διάφορες μαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής, όπως ανέφερε ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Προύσας, Bedri Yalman, έλεγαν ότι οι ψαράδες εδώ και καιρό έβλεπαν κάποια περίεργα ερείπια να βρίσκονται στον βυθό της λίμνης χωρίς όμως να δώσουν σημασία για την ιστορική και αρχαιολογική τους αξία.

Η ιστορική ανάδυση του ναού κάτω από τα νερά της λίμνης της Νίκαιας έγινε ξαφνικά από μια τυχαία πτήση ενός τουρκικού ερευνητικού αεροπλάνου που χαρτογραφούσε την περιοχή και ανακάλυψε τον ιστορικό αυτό ελληνορθόδοξο χριστιανικό ναό. Οι πρώτες φωτογραφίες που βγήκαν στην δημοσιότητα δείχνουν το μεγάλο μέγεθος αυτού του ναού βασιλικού ρυθμού. Όπως διαπιστώνουν και οι Τούρκοι ερευνητές, πρέπει να είναι μεγαλύτερος και από την αγία Σοφία, γεγονός που δείχνει την μεγάλη ιστορική αλλά και θρησκευτική αξία του. Ο ναός αυτός θεωρείται ότι ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χριστιανικά κέντρα όλης της Μικράς Ασίας και για τον λόγο αυτό θα προσήλκυε πολλούς προσκυνητές από πολλές περιοχές. Άγνωστο είναι το πότε ακριβώς βυθίστηκε κάτω από την επιφάνεια της λίμνης, αλλά το σημαντικότερο είναι πως εντελώς απροσδόκητα εμφανίστηκε ξανά για να δείξει για άλλη μια φορά πως η ελληνορθόδοξη χριστιανική ταυτότητα της Μικράς Ασίας ποτέ δεν χάθηκε και ακόμα και σήμερα με διάφορα «σημάδια» εκπλήσσει ακόμα και τους ίδιους τους σημερινούς κατοίκους της.

nikosxeiladakis.gr

Ο Γ. Κατρούγκαλος προτείνει νέο Σύνταγμα από τον ίδιο το λαό. (του Πέτρου Χασάπη)

http://hassapis-peter.blogspot.gr/2015/01/blog-post_463.html

Αναπληρωτής Υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, ανέλαβε ο συνταγματολόγος Γιώργος Κατρούγκαλος. Είναι ο άνθρωπος που έχει πλέον στα χέρια του, κάτω από το υπερυπουργείο των Εσωτερικών, τη δυνατότητα να αλλάξει τους θεσμούς του κράτους. Να αλλάξει στην ουσία ολόκληρο τον κρατικό μηχανισμό.

Προφανώς πολλοί δεν γνωρίζουν ότι ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι ο μόνος Έλληνας συνταγματολόγος

που υποστηρίζει τη θέσπιση Νέου Συντάγματος από τον ίδιο τον ελληνικό λαό, από τους ίδιους τους πολίτες και όχι την αναθεώρηση του ισχύοντος από τους πολιτικούς. Στην φωτογραφία εδώ εικονίζεται με το εξώφυλλο του βιβλίου του «Η κρίση και η διέξοδος», όπου στο τέλος προτείνει αυτό ακριβώς. Δηλαδή την θέσπιση ενός νέου Συντάγματος από το λαό και μάλιστα φέρει ως παραδείγματα την αλλαγή του Γαλλικού Συντάγματος το 1958 με δημοψήφισμα, καθώς και το παράδειγμα της Ισλανδίας, όπου οι πολίτες συνέταξαν μόνοι τους Σύνταγμα.

Ο Γιώργος Κατρούγκαλος είναι άνθρωπος των κοινωνικών κινημάτων. Όποια κίνηση πολιτών τον κάλεσε να μιλήσει σε εκδήλωσή της, πάντα ανταποκρίθηκε με προθυμία και πάντα κατά τις ομιλίες του τόνιζε την ανάγκη για τη θέσπιση ενός νέου Συντάγματος το οποίο θα το συντάξουν οι ίδιοι οι πολίτες. Και αυτή η διαδικασία προτείνει να ξεκινήσει έπειτα από τη σύμφωνη απόφαση του λαού με ένα Συνταγματικό Δημοψήφισμα, στη συνέχεια να ακολουθήσει η διαδικασία της λαϊκής συμμετοχής και να κλείσει και πάλι η διαδικασία με ένα δημοψήφισμα έγκρισης

Έπειτα μάλιστα από τον γνωστό ενταφιασμό της αναθεώρησης του ισχύοντος Συντάγματος που επέφερε ο κ. Σαμαράς, αλλά και την απόλυτα δύσκαμπτη και αδιέξοδη διαδικασία αναθεώρησης που προβλέπει το άρθρο 110 του Συντάγματος, ελπίζουμε να τον ακούσει ο κ. Τσίπρας, αν θέλει να μείνει για πάντα στην ελληνική ιστορία, ως ένα φωτεινό παράδειγμα και αντικείμενο διδασκαλίας στις πανεπιστημιακές αίθουσες.

Πολ Κρούγκμαν: «Να μη συμπεριφέρεται σαν Κορλεόνε η Μέρκελ»

http://olympia.gr/2015/01/29/%CE%BA%CF%81%CE%BF%CF%8D%CE%B3%CE%BA%CE%BC%CE%B1%CE%BD-%CE%BD%CE%B1-%CE%BC%CE%B7-%CF%83%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CE%BA/

Με άρθρο του στους New York Times, ο γνωστός οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν, γράφει ότι οι αγορές πανικοβάλλονται με την Ελλάδα, αλλά όχι λόγω της νέας κυβέρνησης ή τουλάχιστον όχι μόνο λόγω αυτής. «Η νευρικότητα των επενδυτών αποτελεί εκτίμηση ότι το ρίσκο μιας ασυμφωνίας μεταξύ των δανειστών και της Ελλάδας, μιας κατάρρευσης της όλης διαδικασίας είναι υψηλό» τονίζει ο κ. Κρούγκμαν.

«Οι Ευρωπαίοι αυτή τη στιγμή λένε βλακείες, χειριζόμενοι το θέμα του ελληνικού χρέους ως καθαρά ηθικό ζήτημα» λέει χαρακτηριστικά ο οικονομολόγος και εξηγεί πως το πραγματικό ύψος του ελληνικού χρέους δεν είναι τόσο σημαντικό, καθώς «το πραγματικό ερώτημα είναι πόσο χρέος θα καταφέρει η Ελλάδα θα αποπληρώσει στους δανειστές της».

Ο Κρούγκμαν προσθέτει ότι «αν η Ελλάδα τηρούσε τις συμφωνίες που έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση με τους δανειστές, τα επόμενα πέντε χρόνια, θα μετέφερε κεφάλαια και πόρους αντίστοιχους με το 20% του ετήσιου ΑΕΠ της.

«Το ποσό αυτό αν και είναι ασήμαντο για τους δανειστές, για την Ελλάδα είναι ζωτικής σημασίας» λέει ο Κρούγκμαν. Στη συνέχεια προειδοποιεί, ότι σε περίπτωση που οι δανειστές τηρήσουν σκληρή στάση, το δυνατό τους χαρτί δεν είναι η άρνηση να δώσουν νέα δάνεια στην Ελλάδα αλλά «να καταστρέψουν το ελληνικό χρηματοπιστωτικό σύστημα, δηλαδή τις τράπεζες».

Σύμφωνα με τον νομπελίστα οικονομολόγο, το ερώτημα που τίθεται  είναι κατά πόσο μια Ευρώπη που στηρίζεται σε δημοκρατικές αρχές και ιδεολογίες, θα προκαλέσει συνειδητά την κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος κι ακόμα κατά πόσο θα συμφωνήσει σε αυτό η ΕΚΤ, από την οποία εξαρτώνται οι ελληνικές τράπεζες.

«Αν οι πιστωτές χρησιμοποιήσουν τις τράπεζες ως «ρόπαλο» κατά της απείθαρχης Ελλάδας, και οι τράπεζες καταρρεύσουν, τότε ο κίνδυνος ενός bankrun λόγω Grexit αμφισβητείται», γράφει ο Κρουγκμαν. Τέλος, καλεί τους ευρωπαίους αξιωματούχους να είναι ρεαλιστές χωρίς να βγάλουν «αίμα από την πέτρα» και την Μέρκελ να μη συμπεριφέρεται σαν Corleone και να αποτρέψει την καταστροφή.