Trayvon Martin
Θέματα φυλετικών διακρίσεων και νομοθεσίας περί όπλων ήρθαν στο προσκήνιο χάρη στην επιρροή πολιτικών ηγετών για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στις διαμαρτυρίες και στην επιρροή των social media.
Ο Τρέιβον Μάρτιν πέθανε σχεδόν αθόρυβα και ο θάνατός του μόλις που καταγράφηκε στα ανησυχητικά στατιστικά στοιχεία της ένοπλης βίας που αφορούν τους Αφροαμερικανούς νέους. Αρχικά, αφού ο 17χρονος σκοτώθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2012, καθώς περπατούσε άοπλος σε ένα δρομάκι, σε μία γκετοποιημένη κοινότητα στο Σάνφορντ, στην Κεντρική Φλόριντα, κανείς δεν έδωσε σημασία στο περιστατικό, πέρα από τον τοπικό Τύπο.
Ωστόσο, η αποφασιστικότητα των γονιών του, του Τρέισι Μάρτιν και της Σαϊμπρίνα Φάλτον, σε συνδυασμό με την πολλαπλασιαστική αντήχηση των social media, μετέτρεψε έναν, μέχρι πρότινος απαρατήρητο σε μια δημόσια διαμάχη. Το αίτημά τους να λογοδοτήσει ο άνθρωπος που πυροβόλησε τον γιο τους με ένα πιστόλι 9mm, ο 28χρονος τότε φύλακας της γειτονιάς τους, αστυνόμος Τζορτζ Ζίμερμαν, μετατράπηκε στη λυδία λίθο της δικαιοσύνης στην Αμερική του σήμερα. Έβαλε τους νόμους της χώρας σχετικά με την χρήση και κατοχή όπλων και το περίφημο «υπερασπίζομαι την περιουσία μου», τους ρατσιστικούς χαρακτηρισμούς και τις διακρίσεις εις βάρος των μαύρων νέων, καθώς και την ανικανότητα της αστυνομίας, στο εδώλιο του κατηγορουμένου.
Στις 8 Μαρτίου, οι γονείς του Μάρτιν ξεκίνησαν μια αναφορά στο change.org, καταγγέλλοντας ότι ο Ζίμερμαν είχε αφεθεί ελεύθερος χωρίς να του απαγγελθούν κατηγορίες και ζητούσαν από την τοπική εισαγγελία να το ερευνήσει. Το αίτημα πήρε τεράστιες διαστάσεις, συγκεντρώνοντας μέσα σε λίγες μέρες περισσότερα από δύο εκατομμύρια υπογραφές, ένα ρεκόρ για την ιστοσελίδα που ασχολείται με εκστρατείες.
Στον απόηχο της αναφοράς, ξέσπασε μια καταιγίδα. Διαδηλώσεις οργανώθηκαν σε ολόκληρη την Φλόριντα και σε όλη την Αμερική. Έμπειροι ακτιβιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως ο Αλ Σάρπτον και ο Τζέσε Τζάκσον, πήγαν στο Σάνφορντ και ο σάλος έφτασε μέχρι τον Λευκό Οίκο. Ο πρόεδρος Ομπάμα θρήνησε, λέγοντας ότι «αν είχα γιο, θα έμοιαζε στον Τρέιβον».
Η τεράστια διαμάχη έφερε στο προσκήνιο την κατάσταση της επιβολής του νόμου σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Σε τοπικό επίπεδο, ο αρχηγός της αστυνομίας που χειρίζεται την υπόθεση, Μπιλ Λι, τέθηκε υπό πίεση για το γεγονός ότι φαίνεται να μην έκανε μια ενδελεχή έρευνα για τον πυροβολισμό. Ο Λι άφησε τον Ζίμερμαν ελεύθερο, δηλώνοντας δημοσίως ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι δεν ενήργησε όντας σε αυτοάμυνα. Παρά τις προσπάθειες των αρχών της πόλης Σάνφορντ να τον προστατεύσουν, ο Λι αναγκάστηκε να παραιτηθεί πέρυσι τον Ιούνιο, ενώ ένας ειδικός εισαγγελέας εξέδωσε κατηγορίες εναντίον του Ζίμερμαν.
Η κατάσταση επιδεινώθηκε, με την επιρροή ομάδων όπως η Εθνική Ένωση για την Πρόοδο των Έγχρωμων που ζητούσαν την επανεξέταση της συμπεριφοράς της τοπικής αστυνομίας, ισχυριζόμενοι ότι η έρευνα ήταν ρατσιστικά προκατειλημμένη, τονίζοντας την αρχική φυλετική συνιστώσα στον θάνατο του εφήβου. Υποστηρικτές του Ζίμερμαν αντέτειναν ότι είναι ισπανόφωνος και ότι δεν υπήρχαν φυλετικά κίνητρα.
Όταν η υπόθεση έφτασε στο δικαστήριο, η υπεράσπιση του Ζίμερμαν έδωσε βάση στο συμβατικό επιχείρημα της αυτοάμυνας και όχι στο νόμο της Φλόριντα περί υπεράσπισης της προσωπικής περιουσίας. Το περιστατικό όμως επέστησε την προσοχή σε πολλούς ανάλογους εθνικούς νόμους που έχουν επεκτείνει την ισχύ των ιδιοκτητών όπλων, επεκτείνοντας το δικαίωμά τους να μην υποχωρούν όταν απειλούνται στα σπίτια τους και σε δημόσιους χώρους. Περισσότερες από 20 πολιτείες είχαν θεσπίσει τέτοιους νόμους –και η Φλόριντα από τις πρώτες και τις πιο ενθουσιώδεις.
Μια έρευνα των Tampa Bay Times διαπίστωσε ότι από τις 200 περιπτώσεις στις οποίες επικαλέστηκαν το νόμο της Φλόριντα για την υπεράσπιση της προσωπικής περιουσίας, σχεδόν το 70% των κατηγορουμένων είχαν αφεθεί ελεύθεροι. Ο κατηγορούμενος ήταν πολύ πιο πιθανό να μην αντιμετωπίσει καμία ποινή εάν είχε σκοτωθεί ένας μαύρος (73%), από ό,τι εάν είχε σκοτωθεί ένας λευκός (59%). Από τα περιστατικά που διερεύνησε η εφημερίδα, σχεδόν στο ένα τρίτο εμπλέκονται εναγόμενοι που ξεκίνησαν τον καυγά, πυροβόλησαν έναν άοπλο ή κυνήγησαν το θύμα τους – και εξακολουθούν να μένουν ατιμώρητοι. Ορισμένοι αφέθηκαν ελεύθεροι ενώ είχαν πυροβολήσει τα θύματά τους στην πλάτη.
Καθώς οι κραδασμοί από τον πυροβολισμό του Τρέιβον Μάρτιν είχαν αντίκτυπο πολύ πέρα από τις ακτές της Φλόριντα, αποκαλύπτοντας μια περίοδο χαλάρωσης πολλών σημαντικών φορέων – κυρίως της National Rifle Association, του πιο ισχυρού λόμπι του έθνους για την υπεράσπιση των όπλων, η οποία υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής του νόμου για την υπεράσπιση της προσωπική περιουσίας. Ο αντιπρόεδρος της NRA, Γουέιν ΛαΠιέρ, προσπάθησε να εκτρέψει την κριτική από την δική του οργάνωση, κατηγορώντας τα μέσα ενημέρωσης ότι υπερβάλλουν με αυτό που συνέβη στο Σάνφορντ. «Δεν ενδιαφέρεστε για την αλήθεια και η αλήθεια είναι ότι τα εθνικά μέσα μαζικής ενημέρωσης στη χώρα αυτή είναι μια εθνική ντροπή», είπε. Όμως, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια, η NRA βρέθηκε σε θέση άμυνας. Ήταν ένας πρόδρομος, ίσως, για το πλήγμα που θα αντιμετώπιζε μετά τη σφαγή στο σχολείο του Νιούτον λίγους μήνες αργότερα.
Ως αποτέλεσμα, η δίκη του Τζορτζ Ζίμερμαν για φόνο δευτέρου βαθμού απογυμνώθηκε σε μεγάλο βαθμό από πολλά από αυτά τα θεμελιώδη και αποπνικτικά στοιχεία. Οι δικηγόροι πέρασαν τρεις εβδομάδες με προσεκτικό χειρισμό όσον αφορά τα θέματα ρατσισμού, το κοινωνικό υπόβαθρο του θύματος και τους επίμαχους νόμους για τα όπλα της Φλόριντα. Η δικαστής Ντέμπρα Νέλσον απέρριψε μια σειρά προδικαστικών κινήσεων και από τις δύο πλευρές, με εξαίρεση ορισμένες ενδείξεις ή περιγραφές, όπως φωτογραφίες που δείχνουν τον Μάρτιν να καπνίζει προφανώς μαριχουάνα, ή οποιοδήποτε υπαινιγμό ότι ο Ζίμερμαν είχε φερθεί ρατσιστικά στον έφηβο.
Αλλά, με συντριπτική πλειοψηφία, οι δικηγόροι επέλεξαν να κάνουν τη δίκη νομικά και διαδικαστικά απλή, επικαλούμενοι τα στοιχεία και τις αντικρουόμενες δηλώσεις αυτοπτών μαρτύρων και εμπειρογνωμόνων, ιδίως την εγκληματολογική ανάλυση των επικαλούμενων τραυματισμών του Ζίμερμαν. Το ελάχιστο συναίσθημα που υπήρχε προήλθε ως επί το πλείστον έξω από τα έδρανα, όπως όταν οι γονείς του Μάρτιν αποχώρησαν κατά τη διάρκεια της ιδιαίτερα παραστατικής μαρτυρίας ή όταν ο Ζίμερμαν φάνηκε να λυγίζει όταν ο Τζον Ντόνελι, ένας στενός του φίλος, μίλησε για την αφοσίωσή του στην κοινότητα με ενθουσιώδεις όρους.
Το γεγονός ότι ο Ζίμερμαν θεώρησε τον Μάρτιν εγκληματία επειδή ήταν μαύρος, δεν υπονοήθηκε ποτέ στις τρεις εβδομάδες της κατάθεσης. Έγινε αναφορά όμως στο μέγεθος του Μάρτιν, το βάρος του, τη συμπεριφορά και την ενδυμασία του – την περίφημη κουκούλα που τον κάλυπτε. Ομοίως, η υπεράσπιση προσπάθησε να παρουσιάσει την προστασία του Ζίμερμαν στην γκετοποιημένη κοινότητα ως μια γνήσια προσφορά υπηρεσιών προς τους κατοίκους της, αντί να συγκαλύψει οποιαδήποτε προηγουμένη δυσαρέσκεια για ύποπτους ξένους. Οι παρατηρητές που παρακολούθησαν τη δίκη ουδέτερα θα έβλεπαν μια βασική διαμάχη στα φυσικά γεγονότα και τα θέματα αυτοάμυνας, αλλά και το δικαίωμα υπεράσπισης της περιουσίας. Θα αγνοούσαν σε μεγάλο βαθμό τα ευρύτερα πολιτικά δικαιώματα και τις κοινωνικές διαμάχες γύρω από αυτά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου