Το στέλεχος της ΤΕΠ για πολλά χρόνια Στρατηγός Σ. Γιρμιμπέσογλου το 1992 είχε δηλώσει ότι «Η επιχείρηση της 6-7/9/1955 οργανώθηκε από το ΤΕΠ, υπήρξε μεγαλειώδεις και είχε απόλυτη επιτυχία» ενώ το 2007 ο Μουσταφά Αγάλογλου, ηγετικό στέλεχος επί 40 χρόνια του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, επίσης δήλωσε ότι η ίδια επιχείρηση, οργανώθηκε πλήρως με άνωθεν εντολές.
Εξαιρετικά σημαντική υπήρξε η δήλωση του Πρόεδρου της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγγίπ Ερντογάν την 27/5/2024 στην επέτειο του στρατιωτικού πραξικοπήματος του 1960 ότι οι επακόλουθες πολιτειακές εκτροπές (1971, 1980, 1997) είχαν ως αφετηρία τα επεισόδια της 6-7/9/1955.
Εκτός από τη μαζική καταστροφή πάρα πολλών Ιερών Ναών, Κοιμητηρίων, Ιδρυμάτων, Οικιών, Καταστημάτων και Εργοστασίων, που η αξία τους ήταν ανεκτίμητη, δολοφονήθηκαν άνω των 30 μέλη, της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας και υπέστησαν βιασμό εκατοντάδες Ελληνίδες. Όμως, η παγερή αδιαφορία της Διεθνούς Κοινότητας και ιδίως των κρατών που είχαν δεσμευτεί για την προστασία της Ελληνορθόδοξης Μειονότητας της Πόλης, καθώς και των Οργανισμών που έχουν την ευθύνη της προστασίας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, υπήρξε τραγική, αφού ο Ελληνισμός της Πόλης αφέθηκε ανυπεράσπιστος στην τύχη του, με αποτέλεσμα σήμερα να έχει αναγκαστεί να ζει ως μια εκπατρισμένη Κοινότητα σε ποσοστό 99% του πληθυσμού της.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση που διακηρύσσει ότι έχει ως θεμέλιο σκοπό την εξασφάλιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τα τελευταία χρόνια έχει δείξει πλήρη αδιαφορία προς τις προσπάθειες της Οι.Ομ.Κω. για το δικαίωμα της θεραπείας και αποκατάστασης της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της Πόλης, ώστε να συνεχιστεί η ύπαρξη της στην Πόλη, αρνούμενη να χαρακτηρίσει το δικαίωμα αυτό ως θεμελιώδες στο πλαίσιο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
Πρωτίστως, όμως, το Κράτος της Τουρκίας – ως ιδρυτικό μέλος του Ο.Η.Ε. (1946) και από τα πρώτα κράτη που υπέγραψαν την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου της Ρώμης (1950) – έχει την αδήριτη υποχρέωση να αποκαλύψει τον τρόπο με τον οποίο οργανώθηκε αυτή η πράξη αφανισμού της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της Πόλης και, το σημαντικότερο, να προβεί άμεσα σε μέτρα αποκατάστασης και θεραπείας που θα εξασφαλίσουν τη δυνατότητα επιστροφής κατ’ αρχάς της νέας γενιάς Κωνσταντινουπολιτών στη γενέτειρα Πόλη των προγόνων τους, κάτω από συνθήκες ισονομίας και ισοπολιτείας.
Για να είμαστε συγκεκριμένοι, όπως αναφέρει η Οικουμενική Ομοσπονδία Κωνσταντινουπολιτών: οι ιθύνοντες της Τουρκίας – αφού αναγνωρίζουν ότι η 6-7/9/1955 οργανώθηκε από παράγοντες που προκάλεσαν σειρά έκτροπων παρεμβάσεων στην χώρα – πρέπει να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να ανταποκριθούν στις προτάσεις της Οι.Ομ.Κω. που έχουν υποβληθεί εδώ και πολύ καιρό στο πλαίσιο του Ψηφίσματος 60/147 της Γ.Σ. του Ο.Η.Ε.
Υπό την αιγίδα της Οι.Ομ.Κω. τα μέλη σωματεία: το Σωματείο Ελλήνων Υπηκόων Απελαθέντων εκ Τουρκίας (ΣΕΥΑΤ) και ο Νέος Κύκλος Κωνσταντινουπολιτών (ΝΚΚ) οργανώνουν στις 19 και 20 Σεπτεμβρίου 2025 Διεθνές Συνέδριο με τίτλο: «70 Χρόνια από το Πογκρόμ (6-7 Σεπτεμβρίου 1955) – 60 Χρόνια από τις Μαζικές Απελάσεις (1964-65) κατά του Ελληνισμού της Κωνσταντινούπολης από το κράτος της Τουρκίας».
Το ιστορικό
Στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου 1955 ο ελληνισμός της Κωνσταντινούπολης υπέστη ένα από τα σφοδρότερα πλήγματα της ιστορίας του. Το οργανωμένο πογκρόμ, που έμεινε γνωστό ως «Σεπτεμβριανά», εξαπολύθηκε από τουρκικό όχλο σε βάρος ελληνικών καταστημάτων, σπιτιών και εκκλησιών, αφήνοντας πίσω του εικόνες χάους, καταστροφής και λεηλασίας.
Η ελληνική κοινότητα της Πόλης, που αριθμούσε τότε περίπου 100.000 μέλη και διατηρούσε έντονη παρουσία και ισχύ, άρχισε από εκείνη τη στιγμή να συρρικνώνεται ραγδαία, ώσπου έφτασε στις μέρες μας να μην ξεπερνά τα 2.000 άτομα.
Τρεις δεκαετίες μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, οι Ρωμιοί της Κωνσταντινούπολης συνέχιζαν να αποτελούν μια ζωντανή και ευκατάστατη κοινότητα. Το βράδυ της 6ης Σεπτεμβρίου, η διάδοση μιας ψευδούς είδησης στάθηκε αρκετή για να πυροδοτήσει τη βία: η τουρκική εφημερίδα «Istanbul Ekspres» δημοσίευσε φωτογραφία του σπιτιού του Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ στη Θεσσαλονίκη, ισχυριζόμενη ότι Έλληνες είχαν τοποθετήσει βόμβα που προκάλεσε καταστροφές.
Λίγες ώρες αργότερα, περίπου 100.000 Τούρκοι ξεχύθηκαν στους δρόμους. Εκκλησίες, μοναστήρια, κοιμητήρια και σπίτια λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν, ενώ δεκάδες άνθρωποι υπέστησαν ξυλοδαρμούς, βασανιστήρια και βιασμούς. Η βία δεν περιορίστηκε μόνο σε Έλληνες, καθώς θύματα υπήρξαν και Αρμένιοι και Εβραίοι κάτοικοι της πόλης.
Ο ρόλος της προπαγάνδας
Η επίσημη τουρκική κυβέρνηση προσπάθησε να παρουσιάσει τα γεγονότα ως «αυθόρμητη πατριωτική αντίδραση» στην υποτιθέμενη επίθεση εναντίον του σπιτιού του Ατατούρκ. Στην πραγματικότητα, όμως, η τουρκική κοινωνία είχε ήδη εμποτιστεί με ανθελληνική ρητορική από εφημερίδες και κυβερνητικούς κύκλους, ιδιαίτερα μετά την ανάδειξη του Κυπριακού ζητήματος.
Η εφημερίδα «Χουριέτ», με έντονη εθνικιστική γραμμή, πρωταγωνίστησε στην καλλιέργεια μίσους, ενώ η οργάνωση «Η Κύπρος είναι Τουρκική» κινητοποίησε διαδηλώσεις και όξυνε το κλίμα. Παράλληλα, η τουρκική κυβέρνηση χρησιμοποίησε την ανθελληνική έξαρση για να αποπροσανατολίσει την κοινωνία από τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα, όπως ο υψηλός πληθωρισμός και η επιβράδυνση της ανάπτυξης.
Οργανωμένος σχεδιασμός
Σύμφωνα με ξένους διπλωμάτες, τα γεγονότα δεν ήταν αυθόρμητα αλλά προμελετημένα. Λεωφορεία και πλοιάρια μετέφεραν διαδηλωτές από άλλες περιοχές στην Κωνσταντινούπολη, ενώ σε διάφορα σημεία είχαν προετοιμαστεί εργαλεία καταστροφής. Τα σπίτια και τα καταστήματα των Ελλήνων είχαν ήδη σημαδευτεί με τα αρχικά G.M.R. («μη μουσουλμάνος Ρωμιός»), διευκολύνοντας την επίθεση.
Η αγριότητα του πογκρόμ καταγράφηκε από διεθνείς ανταποκριτές. Ιερείς ξυλοκοπήθηκαν, βασανίστηκαν ή θανατώθηκαν με φρικτό τρόπο, ενώ εκκλησίες παραδόθηκαν στις φλόγες. Αναφορές κάνουν λόγο για δεκάδες βιασμούς, που όμως σπάνια καταγράφονταν επισήμως για να προστατευθεί η τιμή των οικογενειών.
Τα Σεπτεμβριανά σήμαναν το τέλος μιας μακραίωνης ελληνικής παρουσίας άνω των 2.000 ετών στην Κωνσταντινούπολη. Παρά τις προσπάθειες ανοικοδόμησης, οι διωγμοί που ακολούθησαν τη δεκαετία του ’60 δεν άφησαν περιθώρια επιβίωσης για την κοινότητα. Ο ελληνισμός της Πόλης υπέστη ένα ανεπανόρθωτο σοκ, που άλλαξε οριστικά τη δημογραφική και πολιτισμική φυσιογνωμία της περιοχής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου