«Ναρκισσισμός: Διαταραχή προσωπικότητας που εκδηλώνεται με μια μεγαλειώδη αίσθηση εαυτού και επιτευγμάτων και φαντασιώσεις για απεριόριστη δύναμη, εξυπνάδα, ομορφιά, κρύβοντας το αίσθημα της ανασφάλειας».Από το Λεξικό Ψυχολογίας και Ψυχικής Υγείας (https://www.psychologynow.gr/)
O Νάρκισσος, σύμφωνα με την αρχαία ελληνική παράδοση, καταγόταν από τη Βοιωτία. Ήταν γιος της νύμφης Λειριώπης και του ποταμού Κηφισού. Οι αφηγήσεις για την τραγική ιστορία του είναι πολλές και διαφέρουν μεταξύ τους, αλλά σε ένα συμφωνούν. Ήταν ένας πανέμορφος νέος, ο οποίος μαγεύτηκε από την ίδια την εικόνα του, η οποία αντικαθρεφτιζόταν στα ήρεμα ύδατα μιας πηγής. Κάθισε δίπλα στα νερά της και παγιδεύτηκε από το κάλλος της μορφής του κι έμεινε εκεί να την ατενίζει μέχρι που μαράθηκε και χάθηκε.
Στη θέση όπου μαράθηκε η ομορφιά του Νάρκισσου φύτρωσε το άνθος με το όνομά του για να μας θυμίζει το φθαρτό της υλικής διάστασης της ύπαρξης και την τρομερή ισχύ του Άδη, ο οποίος διεκδικεί και παίρνει το μερτικό του απ’ ό,τι αναπνέει, κινείται και ζει στον πλανήτη μας.
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το ακίνητο νερό της αρχαίας πηγής του μύθου. Πάνω τους βλέπουμε ένα είδωλο: την όμορφη εικόνα μας, εκείνη που μας κολακεύει με την περίσσεια κάλλους, εξυπνάδας, ευστροφίας, ακεραιότητας, αφοβίας και βαθύνοιας που μας χαρίζει. Αυτή που σκαλίσαμε με το σκαρπέλο των αναρτήσεών μας, των χιλιάδων φωτογραφιών, υπερσυνδέσμων και κειμένων που επιδιώξαμε να μοιραστούμε με άλλους κι αυτοί οι άλλοι μάς αποθεώνουν με τα likes, τα εικονίδια με τις καρδούλες, τα διθυραμβικά σχόλια και τις παντοειδείς κολακείες, οι οποίες μαραίνονται πιο γρήγορα από τους αληθινούς νάρκισσους που κοσμούν τα αληθινά έλη, τις λίμνες και τις όχθες των ποταμών. Κι όσο μας αναγνωρίζουν και μας χειροκροτούν για ανύπαρκτους θριάμβους και φανταστικά κατορθώματα, άλλο τόσο πιο σαγηνευτική φαντάζει η όψη μας σε εμάς τους ίδιους.
Τούτη την όψη νομίζουμε πως θα θέλαμε να έχουμε – και το σωστό ρήμα είναι «νομίζουμε» διότι δεν είμαστε βέβαιοι τι θέλουμε. Θα σιγουρευτούμε για τις επιθυμίες μας, τις βαθιές, αληθείς, αιώνιες, όταν γνωρίσουμε τον μεγάλο άγνωστο, τον εαυτό μας. Αν δεν γνωρίζεις ποιος είσαι, πώς θα μάθεις τι θέλεις;
Αυτό που ισχυριζόμαστε ότι θέλουμε δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα παράδοξο, ένα μη ον που έπεισε τους πάντες ότι υπάρχει. Αναγνωρίζουμε ως επιθυμίες μας τις κατασκευές που παράγει το θυμοειδές μέρος της ψυχής μας χωρίς να έχει τροφοδοτηθεί με τα σωστά δεδομένα. Όσα παρερμηνεύουμε ως επιθυμίες και όνειρά μας είναι ολογράμματα που δημιουργήθηκαν βάσει της εικόνας που έχει πλαστεί για εμάς από τον αφιλοσόφητο εαυτό μας και τους τρίτους παρατηρητές, που πάντα υποθέτουν ποιοι είμαστε, τι πάμε να κάνουμε και τι θέλουμε. Εμείς παρασυρόμαστε από τις εσφαλμένες δοξασίες και γι’ αυτό ζούμε τη ζωή ενός άλλου και ποθούμε τα αντικείμενα του πόθου ενός ξένου, μιας προσωπικότητας που ελάχιστα μας μοιάζει.
Ο Νάρκισσος τουλάχιστον θαύμαζε το δικό του είδωλο, το οποίο είχε μόνο τις παραμορφώσεις της τέλειας εικόνας που δημιουργούνται από την κίνηση του νερού. Όσο ο υδάτινος καθρέφτης του Νάρκισσου ήταν απόλυτα ακίνητος, η όψη του ειδώλου ήταν ίδια με την όψη του όμορφου νέου.
Όμως, το ψηφιακό είδωλο των ανθρώπων περνάει μέσα από χιλιάδες παραμορφωτικά φίλτρα, τα οποία σταδιακά μετατρέπουν τους διαδικτυακούς νάρκισσους σε αυτόματα, σε ρομποτάκια που αντιδρούν προβλέψιμα, συμπεριφέρονται με αναμενόμενο τρόπο, είναι εύκολα στον χειρισμό και παραμένουν πειθήνια ακόμα κι όταν νομίζουν ότι έχουν χειραφετηθεί και τάχα… επαναστατούν.
Ο ναρκισσισμός είναι το βασικό καύσιμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ο καταστατικός χάρτης του τυραννικού πολιτεύματος που οικοδομείται μέσα από αυτά. Η εξάρτηση στην ευαρέσκεια των άλλων και στην ντοπαμίνη των likes δημιουργεί ένα πρόπλασμα κοινωνίας που κινείται αποκλειστικά πάνω στις ράγες που σχεδίασαν οι ιδιοκτήτριες εταιρίες του ψηφιακού κόσμου των παραισθήσεων και των ψευδαισθήσεων.
Υποβάλλουν στον χρήστη την ιδέα πως αν αναρτήσει κάτι που δεν θα βρει μεγάλη αποδοχή, τότε σίγουρα δεν είναι καλό και, τελικά, παύει να αρέσει και στον ίδιο! Άνθρωποι προγραμματισμένοι να αρέσουν στη μηχανή…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου