Συνολικές προβολές σελίδας


Απ' τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά, και σαν πρώτα ανδρειωμένη, χαίρε, ω χαίρε, Ελευθεριά!

Δευτέρα 15 Ιουλίου 2013

15 ΙΟΥΛΙΟΥ '65: Τότε που άρχισε μια μεγάλη περιπέτεια

Ο «Γέρος της Δημοκρατίας» δήλωνε ότι δεν μπορούσε να είναι «πρωθυπουργός υπό απαγόρευσιν» ούτε «εξηυτελισμένος πρωθυπουργός», που δεν του επιτρεπόταν να αναλάβει το υπουργείο Αμυνας.
Η 15η Ιουλίου υπήρξε μια σημαδιακή μέρα στη σύγχρονη ελληνική ιστορία. Δεν ήταν μόνο η ημερομηνία που εκδηλώθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Κύπρο. Η Πέμπτη 15 Ιουλίου 1965 υπήρξε μια μέρα όπου ξέσπασε ανοιχτά μία από τις σοβαρότερες πολιτικές κρίσεις από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους.
Τον Φεβρουάριο του 1964 η Ενωσις Κέντρου (Ε.Κ.) με αρχηγό τον Γεώργιο Παπανδρέου έχει κερδίσει μια μεγάλη νίκη στις εκλογές με ποσοστό που αγγίζει το 53% των ψήφων. Εχει κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία και σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση.
Κλίμα καχυποψίας
Αλλά το ελληνικό και το ξένο κατεστημένο εκδηλώνει μια συνεχή καχυποψία για τη διακυβέρνηση της Ε.Κ.
Στις αρχές του 1965 οι Αμερικανοί και το Παλάτι έχουν συμφωνήσει ότι την κατάλληλη στιγμή θα πρέπει «να ξεφορτωθούν» τον Παπανδρέου.
Η μεγάλη ευκαιρία για την εκδίωξη του Γ. Παπανδρέου δίνεται το καλοκαίρι του 1965. Το έδαφος έχει κατάλληλα προετοιμαστεί.
Μέσα στον Μάιο εκείνης της χρονιάς ο στρατηγός Γεώργιος Γρίβας-Διγενής, αρχηγός της αντικομμουνιστικής οργάνωσης Χ την περίοδο της Κατοχής, ανέφερε ότι είχε ανακαλύψει στην Κύπρο τα νήματα μιας μικρής μυστικής στρατιωτικής οργάνωσης με την ονομασία ΑΣΠΙΔΑ.
Φαινόταν να είναι νομιμόφρων προς την κυβέρνηση της Ε.Κ. προσπαθώντας κάπως να αντισταθμίσει την τεράστια ακροδεξιά επιρροή στις Ενοπλες Δυνάμεις.
Στην πραγματικότητα, ήταν και αυτή η οργάνωση, όπως προκύπτει από τον όρκο των μελών της, αντικομμουνιστική, που στόχευε «τον ακατάλυτο αγώνα δημιουργίας μεγάλης Ελλάδος», αλλά και «την μεθ' όλων των μέσων στήριξιν του πολιτεύματος της Δημοκρατίας εν τη εννοία της αξιοκρατίας».
Ανδρέας και ΑΣΠΙΔΑ
Ο δεξιός Τύπος της εποχής άρχισε να κατηγορεί τον Ανδρέα Παπανδρέου ως αρχηγό του ΑΣΠΙΔΑ, σε μια στιγμή που η συνωμοτική οργάνωση του Γεωργίου Παπαδόπουλου ανενόχλητη δρούσε εντός του στρατεύματος.
Ο βασιλιάς, που συνεργαζόταν στενά με τον υπουργό Αμυνας της κυβέρνησης της Ε.Κ., Πέτρο Γαρουφαλιά, διαμήνυσε στον πρωθυπουργό ότι έπρεπε να οδηγηθεί σε δίκη η υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ.
Ο Γ. Παπανδρέου δέχθηκε να παραπέμψει στη Δικαιοσύνη την υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, αλλά παράλληλα παρέπεμψε στη Δικαιοσύνη και την υπόθεση του σχεδίου «Περικλής», με βάση το οποίο είχαν διεξαχθεί οι εκλογές βίας και νοθείας του '61.
Ο πρωθυπουργός ζήτησε να μεταθέσει τον υπουργό Π. Γαρουφαλιά από υπουργό Εθνικής Αμυνας σε άλλο υπουργείο, επειδή συνδεόταν περισσότερο με το Παλάτι παρά με την κυβέρνηση της Ε.Κ. Ο Γ. Παπανδρέου επιθυμούσε να αναλάβει ο ίδιος το υπουργείο Εθνικής Αμυνας.
Ο Γ. Παπανδρέου «έμεινε εμβρόντητος» όταν ο Γαρουφαλιάς αρνήθηκε να παραιτηθεί και ο Κωνσταντίνος συμφώνησε με την άρνησή του.
Στις αρχές Ιουλίου αντηλλάγησαν επιστολές μεταξύ του βασιλιά Κωνσταντίνου και του Γ. Παπανδρέου.
Στην πρώτη επιστολή του (8 Ιουλίου '65) ο Κωνσταντίνος κατηγορούσε ευθέως τον Ελληνα πρωθυπουργό ότι από την ΚΥΠ, υπό την προσωπική ευθύνη του Γ. Παπανδρέου, «εξεπορεύθη επαναστατική συνωμοτική οργάνωσις, μοναδικόν σκοπόν έχουσα (...) την επιβολήν δικτατορίας ελεεινής μορφής».
Ο Παπανδρέου ανταπάντησε γράφοντας ότι «διεκδικείτε το δικαίωμα όπως Υμείς ορίζετε και τον υπουργόν Εθνικής Αμύνης και την ηγεσίαν των Ενόπλων Δυνάμεων», κάτι που «δεν είναι σύμφωνον προς το Πολίτευμα».
Στις 7 το απόγευμα της 15ης Ιουλίου 1965 ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου έφτασε στα Ανάκτορα. Του συμπαρίστατο ένα πολύ μεγάλο τμήμα του ελληνικού λαού, που είχε κατεβεί στους δρόμους από το Καστρί μέχρι την Ομόνοια. Οι τουρίστες κοιτούσαν έκπληκτοι.
Ο Παπανδρέου είχε μια ολιγόλεπτη συνάντηση με τον Κωνσταντίνο, στον οποίο έδωσε και την τελευταία δική του επιστολή, που απαντούσε στην τρίτη επιστολή του βασιλιά. Σ' αυτήν ο «Γέρος της Δημοκρατίας» δήλωνε ότι δεν μπορούσε να είναι «πρωθυπουργός υπό απαγόρευσιν» ούτε «εξηυτελισμένος πρωθυπουργός», που δεν του επιτρεπόταν να αναλάβει το υπουργείο Αμυνας.
Ο σύντομος διάλογος που κλείνει τη συνάντηση είναι ο ακόλουθος:
Πρωθυπουργός: Μεγαλειότατε, αύριον θα σας υποβάλω εγγράφως την παραίτησίν μου.
Κωνσταντίνος: Ακουσα τα περί παραιτήσεως και τα λαμβάνω υπ' όψιν μου.
Πρωθυπουργός: Αντιλαμβάνομαι τον λόγον διά τον οποίον επείγεσθε διά την παραίτησιν.
Κωνσταντίνος: Είναι δεδομένη η παραίτησις.
Κρίσιμη σύσκεψη
Ο Παπανδρέου γνώριζε ότι το πρωί εκείνης της ημέρας στο γραφείο του προέδρου της Βουλής Γεώργιου Αθανασιάδη-Νόβα, στελέχους της Ε.Κ., είχε γίνει σύσκεψη στελεχών του κόμματος που ήταν διατεθειμένα να εκφράσουν μια διαφορετική θέση από εκείνη του πρωθυπουργού. Στη σύσκεψη συμμετείχαν οι Κ. Μητσοτάκης, Δ. Παπασπύρου, Ι. Τούμπας, Στ. Κωστόπουλος κ.ά.
Η θέση του Γ. Παπανδρέου ότι αύριο θα υποβάλει την παραίτησή του δεν ήταν τυχαία. Ο βασιλιάς τον θεωρούσε ήδη παραιτημένο και αμέσως μετά την αναχώρηση του Παπανδρέου, καλείται στα ανάκτορα ο Γ. Νόβας, που λαμβάνει την εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση.
Η Ε.Κ. διασπάται σε επίπεδο κορυφής, αλλά όχι σε επίπεδο λαϊκής βάσης, όπου ο Γ. Παπανδρέου ισχυροποιείται σημαντικά.
Εκείνη την κρίσιμη μέρα της 15ης Ιουλίου άνοιξε ο ασκός του Αιόλου και η Ελλάδα μπήκε σε νέες περιπέτειες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Recent Posts

Ετικέτες

Αρχειοθήκη ιστολογίου