http://www.antinews.gr/2013/02/12/203817/
Οι συμμετέχοντες ήρθαν, υποδέχτηκαν τους ευρωπαίους επισκέπτες, έγιναν οι ομιλίες και οι προπόσεις και, στο τέλος, η ετήσια συνάντηση της Κοινότητας Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC) χαιρετίστηκε ως επιτυχία. Αλλά ό,τι απέμεινε την επόμενη μέρα ήταν η σαφής αίσθηση μιας περιοχής που είναι βαθιά διχασμένη, χωρίς ένα κοινό σκοπό, και, πάνω απ ‘όλα, έλλειψη ηγεσίας, σχολιάζει ο Andrés Velasco, πρώην υπουργός Οικονομικών της Χιλής.
Κατ’ αρχήν, τα καλά νέα: οι τέσσερις κύριες χώρες του Ειρηνικού – Μεξικό, Κολομβία, Περού και Χιλή – έλαβαν σημαντικά μέτρα για την εμβάθυνση των εμπορικών συμφωνιών και συμφωνιών ενσωμάτωσης. Μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, το 90% όλων των εμπορικών συναλλαγών εντός της κοινότητας θα είναι άνευ δασμών. Η Κόστα Ρίκα ζήτησε να ενταχθεί και η Ιαπωνία έγινε δεκτή ως παρατηρητής. Η Συμμαχία του Ειρηνικού, με σχεδόν το 40% του ΑΕΠ της Λατινικής Αμερικής και 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσιες εξαγωγές, έχει τη δυνατότητα να γίνει η κινητήρια δύναμη για την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής.
Η υγεία του προέδρου της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες δεν τους επέτρεψε να είναι παρών, αλλά οι αρχηγοί των κρατών που ακολουθούν το παράδειγμά του είχαν ισχυρή παρουσία και μπλόκαραν συλλογικά ένα ευρωπαϊκό αίτημα, να συμπεριληφθεί στην τελική δήλωση μία εγγύηση ότι οι επενδυτικοί κανόνες δεν θα πρέπει να αλλάξουν αυθαίρετα. Ο πρόεδρος της Βολιβίας Έβο Μοράλες χρησιμοποίησε το φόρουμ για να επικρίνει τη Χιλή και να επαναλάβει τις εδαφικές διεκδικήσεις της χώρας του.
Όταν, στο τέλος, ο πρόεδρος της Κούβας Ραούλ Κάστρο ανέλαβε την εκ περιτροπής προεδρία της CELAC, ενός θεσμού αφιερωμένου υποτίθεται στην επέκταση του δημοκρατικού φάσματος, ούτε καν οι πιο έμπειροι διπλωμάτες δεν μπορούσαν να κρύψουν ένα ειρωνικό χαμόγελο.
Η CELAC, η οποία αποκλείει απροκάλυπτα τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά, ξεκίνησε το 2010, έτσι ώστε οι χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής να μπορούν να χαράξουν το δικό του δρόμο προς την δημοκρατική πολιτική και την κοινή ευημερία. Δεν το έχουν κάνει. Για την ακρίβεια, οι περισσότερες χώρες της περιοχής παραμένουν κατ’ όνομα δημοκρατικές.Αλλά η πολιτική ελευθερία είναι ανύπαρκτη στην Κούβα και η δημοκρατία είναι υπό διαρκή πρόκληση στη Βενεζουέλα και αλλού.
Είναι αλήθεια ότι οι περισσότερες οικονομίες της περιοχής έχουν αυξηθεί μετά την κρίση, επωφελούμενες από ένα διεθνές περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από τις τιμές των εμπορευμάτων που βρίσκονται στα ύψη και πολύ χαμηλά επιτόκια. Όμως, δεδομένης της περιορισμένης ανταγωνιστικότητας και της μικρής ικανότητας των επιχειρήσεων να καινοτομούν, κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί με την ανάπτυξη στη Λατινική Αμερική, αν και όταν οι τιμές των βασικών προϊόντων επιστρέψουν στη Γη.
Παρομοίως, ορισμένα μέτρα της ανισότητας έχουν μειωθεί πρόσφατα σε κάποιες χώρες. Ωστόσο, η περιοχή παραμένει η πιο άνιση στον πλανήτη και η κακή λειτουργία των σχολείων και της αγοράς εργασίας δείχνουν ότι θα διατηρήσει αυτή την αμφίβολη τιμή και στο άμεσο μέλλον.
Αν ρωτήσετε τους ηγέτες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής πώς σχεδιάζουν να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις, θα λάβετε μια κακοφωνία απαντήσεων – καθώς δεν υπάρχει συνοχή. Οι ρίζες του προβλήματος είναι στη δεκαετία του 1980 και του 1990. Τότε, οι κυβερνήσεις σε πολλές χώρες της Λατινικής Αμερικής ξεκίνησαν ριζικές προσπάθειες για την απελευθέρωση των οικονομιών τους και το άνοιγμά τους στο διεθνές εμπόριο και τις ροές κεφαλαίων.
Μια απελευθερωτική μεταρρύθμιση καθυστέρησε πολύ σε αυτές τις χώρες. Αλλά η ιδιωτικοποίηση χωρίς την ενίσχυση των πολιτικών ανταγωνισμού συχνά οδήγησαν στη δημιουργία ιδιωτικών μονοπωλίων που χρέωναν υψηλές τιμές για μέτρια αγαθά και υπηρεσίες. Επίσης, το γεγονός ότι επιτράπηκε η μαζική εισροή κεφαλαίων προτού να ρυθμιστεί σωστά το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, προκάλεσε εκρήξεις δανεισμού και μαζικές οικονομικές κρίσεις. Το κοινωνικό και οικονομικό κόστος αυτών των στρατηγικών λαθών ήταν τεράστιο.
Η αντίδραση ήταν αναπόφευκτη. Πράγματι, ο λαϊκισμός, που είναι τόσο γνώριμος από την ιστορία της περιοχής, έκανε μια θορυβώδη επιστροφή στην Αργεντινή, τη Βολιβία, τον Ισημερινό, τη Βενεζουέλα και αλλού. Η ρητορική ήταν σε στυλ δεκαετίας του ‘60 και απερίφραστα αντι-καπιταλιστική και οι πολιτικές ήταν συχνά ασταθείς και αυθαίρετες. Και, παρά τα οφέλη που παρέχονται από την παγκόσμια έκρηξη των βασικών προϊόντων την τελευταία δεκαετία, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι πρέπει να γίνουν πολλά.
Στη Βενεζουέλα, το κατά κεφαλήν εισόδημα είναι χαμηλότερο από ό,τι ήταν πριν από τρεις δεκαετίες. Στην Αργεντινή, η κυβέρνηση αντιμετωπίζει τον επίμονο πληθωρισμό του 20% ή παραπάνω με το μαγείρεμα των στοιχείων για τις τιμές.
Φυσικά, οι χώρες που έχουν καλύτερες επιδόσεις είναι αυτές που έχουν καταφέρει να μείνουν μακριά και από τον δεξιό φανατισμό και από τον αριστερό λαϊκισμό. Όπως η Βραζιλία υπό τον Πρόεδρο Φερνάντο Ενρίκε Καρντόσο και τον πρόεδρο Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα και η Χιλή κάτω από τις κυβερνήσεις της Concertación. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα κίνητρα στην αγορά για επενδύσεις και η ανάπτυξη συνδυάστηκαν με φιλόδοξες κοινωνικές πολιτικές. Τα εισοδήματα επεκτάθηκαν και η φτώχεια μειώθηκε, ενώ ένα ευρύ φάσμα δεικτών ανθρώπινης ανάπτυξης βελτιώθηκε.
Η Βραζιλία και η Χιλή δεν έχουν όλες τις απαντήσεις: και οι δύο χώρες παραμένουν εξαιρετικά άνισες και με μέτρια εκπαιδευτικά συστήματα, για να αναφέρω μόνο δύο βασικά προβλήματα. Αλλά φαίνεται να έχουν βρει περισσότερες απαντήσεις, πιο αποτελεσματικές, από ό,τι οι χώρες που επιδιώκουν εναλλακτικές προσεγγίσεις. Γιατί λοιπόν δεν έχουν γίνει η Βραζιλία και η Χιλή σύγχρονα, κεντρο-αριστερά μοντέλα ανάπτυξης για την περιοχή;
Στη Χιλή, η Concertación δεν υπερασπίστηκε επαρκώς τα επιτεύγματά της, επειδή πολλοί μεγαλύτεροι, πιο παραδοσιακοί ηγέτες της δεν ενέκριναν ποτέ τις μετριοπαθείς πολιτικές του συνασπισμού. Η Βραζιλία, μια χώρα πολύ μεγαλύτερη, ήταν ο φυσικός υποψήφιος για την πολιτική και ιδεολογική ηγεσία στην περιοχή. Αλλά, χωρίς πρόθεση να αντιμετωπίσει τον Τσάβες και ανυπομονώντας να γίνει ο καλύτερος φίλος όλων, η Βραζιλία εγκατέλειψε τον ρόλο.
Φανταστείτε μια μελλοντική συνεδρίαση της CELAC, στην οποία η προεδρία θα παραδοθεί σε έναν σύγχρονο, προοδευτικό ηγέτη που μπορεί να προωθήσει μια συναρπαστική ατζέντα προσωπικής ελευθερίας, οικονομικής ανάπτυξης και κοινωνικής ένταξης. Φανταστείτε μια συνάντηση κατά την οποία οι ισχυρισμοί για την υπεράσπιση της δημοκρατίας θα είναι κάτι περισσότερο από ένα σκληρό αστείο. Ζητάω πολλά; Μια ολόκληρη γενιά της Λατινοαμερικάνων ελπίζει ότι αυτό θα συμβεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου