http://www.antinews.gr
Φανταστείτε το ιδανικό πάνελ στο Νταβός: ισχυρές προσωπικότητες, με διαφορετική ιδεολογία και από διάφορες εποχές. Τουτέστιν, ο Καρλ Μαρξ συναντά την Κριστίν Λαγκάρντ, τον Τζον Μέιναρντ Κέινς, τον Μίλτον Φρίντμαν και τον Φριτς Σουμάχερ. Η Λαγκάρντ ξεκινά τη συζήτηση, με μια παρουσίαση, που στο επίκεντρο της έχει την φράση του Μάριο Ντράγκι, «θα κάνουμε ό,τι χρειαστεί» για τη διάσωση του ευρώ. Αμέσως μετά, απευθύνει το λόγο στον Μαρξ. Ο διάλογος που ακολουθεί είναι έμπνευση του οικονομικού συντάκτη της Guardian, Larry Elliott.
ΜΑΡΞ: Η καπιταλιστική τάξη που έχει συγκεντρωθεί στο Νταβός, πέρασε τις τελευταίες ημέρες γκρινιάζοντας για την ανεργία και για την έλλειψη ζήτησης των προϊόντων της. Αυτό που όλοι αυτοί φαίνονται ανίκανοι να αναγνωρίσουν είναι πως τα παραπάνω είναι αναπόφευκτα σε μια παγκοσμιοποιημένη οικονομία. Υπάρχει μια τάση προς την υπερεπένδυση και την υπερπαραγωγή, καθώς και μια παράλληλη πτώση στα ποσοστά κέρδους την οποία, όπως συνηθίζεται, οι εργοδότες προσπαθούν να αντισταθμίσουν περικόπτοντας τους μισθούς και δημιουργώντας μια εφεδρική στρατιά εργασίας αποτελούμενη από ανέργους και υποαπασχολούμενους. Γι’ αυτό υπάρχουν περισσότεροι από 200 εκατ. άνεργοι στον κόσμο και μια τάση προς μεγαλύτερη ανισότητα. Είναι πιθανό το 2013 να είναι καλύτερο από το 2012, αλλά η όποια ανάπαυλα θα είναι πρόσκαιρη.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ: Αυτή είναι μια μάλλον ζοφερή ανάλυση, Καρλ. Οι μισθοί αυξάνονται με ρυθμούς αρκετά γρήγορους σε κάποια μέρη του κόσμου, όπως για παράδειγμα στην Κίνα. Ωστόσο, θα συμφωνούσα πως η ανισότητα συνιστά απειλή. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνα του ίδιου του ΔΝΤ, η ανισότητα συνδέεται με την οικονομική αστάθεια.
ΜΑΡΞ: Είναι αλήθεια πως οι αναδυόμενες οικονομίες αναπτύσσονται με ταχείς ρυθμούς επί του παρόντος αλλά κι αυτές, εν καιρώ, θα επηρεαστούν από τις ίδιες δυνάμεις.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ: Μέιναρντ, θεωρείς ότι τα πράγματα είναι τόσο ζοφερά όσο τα παρουσιάζει ο Καρλ;
ΚΕΪΝΣ: Όχι, εγώ διαφωνώ. Πιστεύω πως το πρόβλημα είναι μεν σοβαρό αλλά μπορεί να επιλυθεί. Την τελευταία φορά που βρεθήκαμε αντιμέτωποι με μια κρίση τόσο μεγάλου μεγέθους, ανταποκριθήκαμε χαλαρώνοντας επιθετικά τη νομισματική πολιτική, ρίχνοντας τόσο τα βραχυπρόθεσμα όσο και τα μακροπρόθεσμα επιτόκια και ξεκινώντας δημόσια έργα με στόχο την ενίσχυση της συνολικής ζήτησης. Στις ΗΠΑ, ο φίλος μου ο Φράνκλιν Ρούσβελτ προσυπέγραψε νόμους που επέτρεψαν στους εργάτες να οργανώνονται σε συνδικάτα. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, η διεθνής κοινότητα προχώρησε στη δημιουργία του ΔΝΤ προκειμένου να εξομαλύνει τα ισοζύγια πληρωμών, να αποτρέψει τους οικονομικούς/ εμπορικούς/ συναλλαγματικούς πολέμους μεταξύ των χωρών και να ελέγξει τις κινήσεις κεφαλαίων. Όλα αυτά τα μαθήματα πλέον έχουν ξεχαστεί. Η ισορροπία ανάμεσα στη δημοσιονομική και τη νομισματική πολιτική είναι λάθος, οι συναλλαγματικοί πόλεμοι παραμονεύουν, ο χρηματοπιστωτικός τομέας παραμένει σε μεγάλο βαθμό χωρίς μεταρρυθμίσεις και η συνολική ζήτηση είναι αδύναμη επειδή οι εργαζόμενοι δεν λαμβάνουν δίκαιο μερίδιο επί των κερδών παραγωγικότητας. Η οικονομική επιστήμη είναι κολλημένη στο παρελθόν. Είναι σαν η Φυσική να μην είχε προχωρήσει μετά τον Κέπλερ.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ: Συμπεραίνω από όσα λες Μέιναρντ, πως δεν εγκρίνεις τον τρόπο με τον οποίο ο Τζορτζ Όζμπορν χειρίζεται τη βρετανική οικονομία.
ΚΕΪΝΣ: Ο Όζμπορν έχει χάσει την κριτική του ικανότητα. Η Βρετανία αντιμετωπίζει πρόβλημα με την ανάπτυξη, όχι με το έλλειμμα.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ: Εσύ Μίλτον φαντάζομαι πως διαφωνείς με όλα όσα είπε ο Μέιναρντ.
ΦΡΙΝΤΜΑΝ: Κάποιοι από τους φίλους μου της αυστριακής σχολής των οικονομικών θα προτιμούσαν να μείνουν άπραγοι με την ελπίδα να καθαρίσει το σύστημα. Ωστόσο, εγώ δεν θα έκανα το ίδιο. Σε αντίθεση βέβαια με τον Μέιναρντ, δεν θα υποστήριζα μέτρα που θα ενίσχυαν τη διαπραγματευτική δύναμη των συνδικάτων ενώ ουδέποτε είδα με καλό μάτι τα δημόσια έργα ως απάντηση στην ύφεση. Αλλά σίγουρα θα υποστήριζα αυτό που έχει κάνει ο Μπεν Μπερνάνκι με τη νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ και ακόμη πιο δραστικά μέτρα εάν χρειαζόταν.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ: Όπως για παράδειγμα;
ΦΡΙΝΤΜΑΝ: Πιστεύω πως η νομισματική πολιτική θα έπρεπε να έχει στόχο την αύξηση του ονομαστικού μεγέθους της οικονομίας ανεξάρτητα από τον πληθωρισμό. Εάν η ανάπτυξη είναι πολύ υψηλή, τότε οι κεντρικές τράπεζες θα πρέπει να σκληραίνουν την πολιτική τους. Εάν αντιθέτως είναι πολύ χαμηλή, όπως συμβαίνει επί του παρόντος από την έναρξη της κρίσης και μετά, θα πρέπει να τη χαλαρώνουν. Σε ακραίες περιστάσεις, θα προσυπέγραφα πολιτικές που θολώνουν τη διάκριση ανάμεσα στη νομισματική και τη δημοσιονομική πολιτική. Αυτό είναι που εννοώ όταν λέω πως τα χρήματα πέφτουν στην οικονομία από το ελικόπτερο.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ: Φριτζ, κάθεσαι τόση ώρα υπομονετικά και ακούς τους υπόλοιπους. Εσύ πώς βλέπεις την κατάσταση στον κόσμο;
ΣΟΥΜΑΧΕΡ: Είμαι ιδιαιτέρως ενοχλημένος από την τροπή που έχει πάρει η κουβέντα. Διαπιστώνω πως υπάρχει μια εμμονή στην ανάπτυξη με κάθε κόστος, ανεξάρτητα από τους κινδύνους για το περιβάλλον. Η κλιματική αλλαγή δεν θίχτηκε σχεδόν καθόλου ως θέμα στο Νταβός, κι αυτό παρά τα ακραία καιρικά φαινόμενα του τελευταίου έτους. Είναι τρομακτικό το γεγονός πως κανείς δεν ασχολήθηκε με την υπερθέρμανση του πλανήτη και σχεδόν εγκληματικό το γεγονός πως οι κυβερνήσεις έχουν αμελήσει να τονώσουν τις πράσινες επενδύσεις με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια. Όπως έχει συμβεί άλλωστε και στο παρελθόν, η ύφεση έχει εκτοπίσει τα οικολογικά ζητήματα από τα σημαντικά θέματα της πολιτικής ατζέντας. Τις καλές εποχές, οι πολιτικοί ισχυρίζονται πως είναι υπέρ της βιώσιμης ανάπτυξης, αλλά οι εν λόγω υποσχέσεις ξεχνιούνται με το που η ανεργία αρχίζει να ανεβαίνει. Τότε όλα επιστρέφουν σε μια λογική «business as usual»: κατασκευάστε νέους δρόμους, επεκτείνετε τα αεροδρόμια, κόψτε τους φόρους για να τονώσετε την κατανάλωση. Κι όλα αυτά ενώ οι επιστήμονες προειδοποιούν πως οι παγκόσμιες θερμοκρασίες πρόκειται, υπό τις παρούσες πολιτικές, να αυξηθούν αρκετούς βαθμούς πάνω από τα προ-βιομηχανικά επίπεδα. Μιλάμε για τρελάδικο.
ΛΑΓΚΑΡΝΤ: Μέιναρντ, εσύ τι λες γι’ αυτά;
ΚΕΪΝΣ: Συμφωνώ μαζί του. Εάν συμβούλευα σήμερα τον Ρούζβελτ, θα του ζητούσα ένα Πράσινο Νιου Ντιλ. Μου είναι δύσκολο να φανταστώ έναν κόσμο χωρίς ανάπτυξη, πράγμα πολιτικά απαράδεκτο ειδικά για τον αναπτυσσόμενο κόσμο. Αλλά ο Φριτς έχει δίκιο. Χρειαζόμαστε ανάπτυξη που θα είναι περισσότερο έξυπνη και πιο καθαρή. Όπως είπες άλλωστε και εσύ Κριστίν την προηγούμενη εβδομάδα, εάν συνεχίσουμε έτσι όπως πάμε, η επόμενη γενιά θα είναι «ψητή, φρυγανισμένη, τηγανισμένη και στη σχάρα».
ΣΟΥΜΑΧΕΡ: Δεν θα μπορούσα να το έχω εκφράσει καλύτερα ο ίδιος.
Πυθία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου